خبرگزاری مهر-گروه استانها: تعیین حدود و مرز میان شهرستان‌ها و مناطق مختلف همواره یکی از موضوعات مهم و حاشیه‌ساز در کشور بوده به‌طوری که طی سال‌های اخیر با اضافه شدن برخی شهرستان‌های جدید به تقسیمات کشوری، این موضوع به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.
در دولت دهم و یازدهم با توجه به درخواست‌های مکرر مردم مبنی بر ارتقای برخی مناطق و شهرهای استان تهران، این موضوع در دستور کار وزارت کشور بود و بالاخره پس از بحث و بررسی‌های بسیار، هیئت دولت ایجاد چندین شهرستان جدید را در این استان تصویب کرد اما در این بین عدم مطالعه و کار کارشناسی در تعیین حدود مرزی، باعث ایجاد مشکلات متعددی برای مردم این مناطق شد.
حریم بسیاری از شهرستان‌های استان تهران نیازمند تحول و بازنگری است
امروز حریم بسیاری از شهرستان‌های استان تهران نیازمند تحول و بازنگری است چرا که تعیین حدود مرزی اشتباه طی سال‌های اخیر صدمات و خسارات فراوانی را به مردم استان تهران وارد کرد.
علیرغم مطالبه جدی مردم و بسیاری از مسئولان محلی مبنی بر تغییر در حریم برخی شهرستان‌های استان تهران، دولت یازدهم هرگونه تقسیمات کشوری اعم از الحاق، انتزاع و ارتقا را متوقف کرده و این موضوع مشکلات مردم را افزایش داده است.
اصلاح حریم شهرستان‌ها شاید وقتی دیگر
در شرق استان تهران با ارتقای پیشوا و قرچک به شهرستان و جدا شدن از ورامین، مشکلات حریم شهری در این مناطق آغاز شد به‌طوری‌که امروز بسیاری از مردم این مناطق سردرگم هستند که باید امور اداری خود را در کدام منطقه دنبال کنند.
در این میان اختلافات مرزی بین دو شهرستان ورامین و پیشوا بیش از سایر مناطق است به‌طوری‌که ضرورت اصلاح حدود مرزی این دو شهرستان به عنوان مطالبه جدی مردم مطرح بوده است.
تقسیمات در شرق استان تهران بدون کار کارشناسی انجام شد
سعید رحیمی شهروند ورامینی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متأسفانه در دولت گذشته بدون کار کارشناسی و انجام مطالعات دقیق، تقسیم‌بندی شهرستان ورامین تغییر کرد و از دل این شهرستان، دو شهرستان جدید تشکیل شد.
وی افزود: عدم کار کارشناسی در ارتقای دو شهرستان پیشوا و قرچک، سبب ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای مردم شده به‌طوری‌که برخی مردم روستاهای ورامین همه امور خود را در این شهرستان انجام می‌دهند اما جز تقسیمات شهرستان پیشوا هستند.
رحیمی ادامه داد: طی سال‌های اخیر مردم شهرستان‌های ورامین و پیشوا خواستار اصلاح تقسیمات این دو شهرستان شدند اما هنوز این مطالبه به نتیجه مطلوب نرسیده است.
ایجاد سردگمی و اتلاف وقت مردم با تقسیمات جدید
حسین شیبانی شهروند شهرستان پیشوا نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: امروز برخی روستاهای شهرستان پیشوا نظیر سلمان آباد، حاجی‌آباد و غیره همه امور خود را در پیشوا انجام می‌دهند اما از نظر تقسیمات در حوزه ورامین هستند.
وی افزود: این تقسیمات نادرست سبب اتلاف وقت و ایجاد سردرگمی برای مردم دو شهرستان شده و باید مسئولان امر به این وضع رسیدگی کنند.
اصلاح تقسیمات در شرق استان تهران به برنامه ریزان کمک می‌کند
علی حیدریان شهردار ورامین نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: باید حدود مرزی میان شهرستان‌های ورامین و پیشوا اصلاح شود چرا که ادامه روند موجود کار تصمیم گیران و برنامه ریزان شهری را نیز دشوار می‌کند.
وی افزود: گاهی مواقع برخی شهروندان ورامینی به شهرداری مراجعه و خواستار انجام کار خود توسط این شهرداری می‌شوند اما پس از مدتی اطلاع پیدا می‌کنند که باید پرونده خود را در پیشوا پیگیری کنند که این امر باعث ایجاد سردرگمی و اتلاف وقت مردم خواهد شد.
حیدریان ادامه داد: امیدواریم موضوع اصلاح حریم شهری و حدود مرزی این دو شهرستان هر چه زودتر بررسی شده و قدم مؤثری در حل مشکلات مردم برداشته شود.
غرب استان تهران نیز در این زمینه وضعیت مشابه ای دارد. شهرستان‌های ملارد و شهریار به عنوان غربی‌ترین مناطق استان تهران از نمونه مناطقی هستند که به دلیل برخی از ابهامات موجود و شفاف نبودن خطوط مرزی، مدیریت دوگانه و سرگردانی مردم ساکن در برخی از محدوده‌های مرزی را شاهد است.
شهرک جعفریه از محدوده‌هایی به شمار می‌رود که در حدفاصل و حریم بین دو شهرستان ملارد و شهریار قرار دارد و برخی از مردم این منطقه به دلیل مدیریت دوگانه، دچار نارسایی‌هایی در امور اداری خود شده‌اند.
الحاق و انتزاعی در تقسیم‌بندی شهرستان‌های غرب استان تهران انجام نشده است
حسین گروسی نماینده مردم شهرستان‌های ملارد، شهریار و قدس در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص مباحثی که در تقسیم‌بندی شهرستان‌های ملارد و قدس از بخش به شهرستان طرح شده بود، اظهار داشت: برخلاف موضوعات مطرح‌شده، هیچگونه الحاق و انتزاعی در تقسیم‌بندی این مناطق انجام نشده است.
وی افزود: حریم شهرهای قدس، ملارد و شهریار با همان مقیاس و کیفیتی که از گذشته وجود داشت از بخش به شهرستان تبدیل شد.
گروسی گفت: با توجه به اینکه الحاق و انتزاع همواره تنش‌آفرین است، نهایت سعی و تلاش لازم لحاظ شده تا چنین تغییری در تقسیم‌بندی جدید انجام نشود.
نماینده مردم شهریار، ملارد و قدس در مجلس شورای اسلامی افزود: برخی از اختلافاتی که در حال حاضر وجود دارد به مباحث درون‌شهری مربوط می‌شود و قانون ابهامات موجود را رفع کرده و با اجرای قوانین مصوب، اختلافات احتمالی رفع خواهد شد.
وی عنوان کرد: ظهور و بروز چنین مسائلی در برخی دیگر از کشورهای دنیا نیز وجود دارد و به عنوان نمونه می‌توان به اتحادیه اروپا اشاره کرد که در برخی مناطق و در حریم‌های مرزی، گاه درب یک ملک مسکونی از یک سو به سوئیس و از طرفی دیگر به سمت فرانسه گشوده می‌شود.
لزوم بازنگری برای رفع ابهامات برخی از محدوده‌های حریم
سعید ناجی فرماندار شهرستان شهریار در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: چالش و مشکلی جدی و بنیادی در بین شهرستان‌های شهریار، ملارد و قدس وجود ندارد.
وی افزود: البته مباحثی در مورد ابهامات موجود در برخی از محدوده‌های حریم وجود دارد که می‌توان با بازنگری در آن به شفافیت و مدل قابل قبول‌تری دست یافت.
فرماندار شهریار گفت: در گذشته با توجه به اینکه شهرهای قدس و ملارد به عنوان بخشی از شهرستان شهریار به شمار می‌رفت، برخی از ابهامات موجود به چشم نمی‌آمد چون تحت مدیریتی یکپارچه قرار داشت.
ناجی گفت: پس از اعمال تقسیم‌بندی و تبدیل شدن این دو منطقه از بخش به شهرستان، برخی از موارد ابهام‌برانگیز به صورت پررنگ‌تری ظهور و بروز پیدا کرد.
وی افزود:به عنوان نمونه با توجه به اینکه حریم شهریار با قدس در محدوده معادن خط‌کشی شده، مباحثی در ارتباط با میزان سهم در بهره‌مندی از منافع آن مطرح است.
فرماندار شهریار عنوان کرد: تیمی کارشناس از سوی فرمانداری مأمور بررسی و ارزیابی ابهامات موجود شده و پس از جمع‌بندی نهایی می‌توان به نحو مطلوب‌تری در خصوص آن به بحث و تبادل‌نظر پرداخت.
ناجی گفت: در محدوده حریم شهریار و ملارد نیز مباحثی بین دو شهرستان وجود دارد که با بازنگری هوشمندانه و دقیق می‌توان به نتایج مطلوب‌تری رسید.
وی افزود: شهرستان‌های شهریار و ملارد از حوزه جغرافیایی وسیعی برخوردار هستند که چندان چالش برانگیز نیست اما در مواقعی که فرمانداری‌ها برای پیگیری اموری خاص مبادرت به استعلام می‌کنند در برخی محدوده‌های حریم ابهاماتی ایجاد می‌شود که ضرورت رفع آن وجود دارد.
ضرورت افزایش سهم شهریار از ارزش‌افزوده معادن نقطه حریم با شهرقدس
علیرضا صفرزاده عضو شورای اسلامی شهر شهریار در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به زوایای پیدا و پنهان نقاط حریم شهریار با شهرستان‌های قدس و ملارد اظهار داشت: اختلاف عمیق و جدی در نقاط حریم و خط‌کشی‌های مرزی شهریار با شهرستان‌های مذکور وجود ندارد اما در برخی موارد باید بحث و تجدیدنظر انجام شود.
وی افزود: به عنوان نمونه در نقطه حریم شهرستان‌های شهریار و قدس، معادن شن و ماسه‌ای وجود دارد که با وجود سهم ۷۰ درصدی شهریار از آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از این معادن، برخورداری منطقه از ارزش افزوده معادن ۲۰ تا۳۰ درصد است که می‌طلبد تجدیدنظر اساسی در میزان بهره‌مندی شهریار از این عواید انجام شود.
صفرزاده با اشاره به سهم ۲۰ میلیارد تومانی شهریار از عواید ارزش‌افزوده معادن شن و ماسه در سال گذشته گفت: بهره‌مندی شهر قدس از این معادن به رقمی بالغ بر۵۰ میلیارد تومان رسید و با توجه به سهم اندک شهریار از منافع این عرصه، باید این موضوع بررسی شود.
عضو شورای اسلامی شهر شهریار عنوان کرد: در حوزه حریم درون‌شهری نیز مواردی مشاهده می‌شود که در پیگیری پروژه‌های عمرانی و مدیریت شهری مشکلات و پیچیدگی‌هایی را ایجاد می‌کند.
وی افزود:به عنوان نمونه در میدان صیاد شیرازی هزینه موردنیاز برای پیگیری این پروژه به رقمی بالغ بر۷۰ تا ۸۰ میلیارد تومان می‌رسد و شهریار باید این میزان از منابع مالی را در طرح مذکور هزینه کند، در شرایطی که بهره‌گیری بخش اعظمی از این پروژه به فاز سه اندیشه و شهر ملارد برمی‌گردد.
صفرزاده گفت: پیگیری پروژه سه سطحی که بر روی تقاطع چیتگر و بلوار شاد چای کلید خورده بر دوش شهریار است و تأمین هزینه آن نیز باید از سوی مدیریت شهری این منطقه انجام شود در حالی که طرح مذکور در نزدیکی حریم شهرستان قدس واقع شده است.
صفرزاده گفت: از دیگر نقاط حریم قابل‌بحث می‌توان به شهرک جعفریه اشاره کرد که کانالی در آن واقع شده که سمت چپ آن مربوط به شهرستان ملارد و سمت راست آن جز شهرستان شهریار است و مردم ساکن در آن درخصوص خدمات شهری در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
وی افزود: باید خط‌کشی موجود در این محدوده برداشته و تقسیم‌بندی جدیدی بر مبنای بافت این مناطق و بدون در نظر گرفتن نگاه‌های تعلقاتی در آن لحاظ شود.
عضو شورای اسلامی شهر شهریار در بیان راهکار برون‌رفت از مشکلات درنقاط حریم عنوان کرد: با کلان‌شهر شدن شهریار و تبدیل شدن شهرهایی همچون وحیدیه، فردوسیه و ... به شهرک‌های متصل شهری و فراهم شدن ساز و کار لازم برای اعمال مدیریت یکپارچه، می‌توان بسیاری از نواقص موجود را رفع کرد.
مسائل حاشیه‌ای بر متن غلبه کرده است
حسین بیات رئیس شورای شهر ملارد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: شهرک جعفریه یک نقطه مشخص جغرافیایی است که از لحاظ شهری به دو شهرستان شهریار و ملارد وابسته است.
وی افزود: مدیریت مشترک موجود، باعث بروز مشکلاتی شده که به عنوان نمونه می‌توان به بخش مخابرات این ناحیه اشاره کرد که ساکنان این نقطه با وجود قرار داشتن در محدوده شهریار، برای امور مخابراتی باید به شهرستان ملارد مراجعه کنند.
بیات گفت: برخی مسائل حاشیه‌ای بر متن غلبه کرده و باید مسئولان در تقسیمات کشوری بدون مماشات ورود کرده و فارغ از هر گونه نگاه جناحی و سیاسی، مسائل و دوگانگی‌های موجود را رفع کنند.
توازن منطقی بین کثرت جمعیتی و وسعت منطقه‌ای وجود ندارد
محرم خلج رئیس شورای شهرستان ملارد نیز در خصوص برخی نارسایی‌های موجود در تقسیم‌بندی شهرستان ملارد به دو بخش صفادشت و ملارد مرکزی اظهار داشت: تقسیم‌بندی مذکور بدون کارشناسی انجام شده و با یک بررسی کلی متوجه می‌شویم که ۳۷۰ هزار نفر جمعیت در محدوده‌ای به وسعت ۲۰۰ کیلومتر سکونت دارند و از سوی دیگر در بخشی همچون صفادشت، ۶۰ هزار نفر جمعیت در وسعتی به مساحت ۷۰۰ تا ۸۰۰ کیلومترمربع پراکنده شده‌اند.
وی افزود: برای رفع این مسئله نامه‌نگاری‌هایی از سوی شورای شهر انجام‌شده و می‌طلبد در حال حاضر که فرصت لازم وجود دارد در تقسیم‌بندی غیر کارشناسی این مناطق تجدیدنظر شود.
پیشنهاد‌هایی برای اصلاح مشکلات داده شده است
سید حسین نقوی حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت:امروز اصلاح مرزهای برخی از شهرستان‌های استان تهران به لحاظ الحاق و انتزاع نیازمند توجه مسئولان است.
رئیس مجمع نمایندگان استان تهران افزود: روستای سرگل، گلعباس، پلنگ دره، عسگرآباد ازجمله روستاهایی هستند که به شهر ورامین کاملاً پیوسته هستند و همه امور ساکنان آن در ورامین انجام می‌شود اما به لحاظ شهرستانی ملحق به پیشوا شده‌اند که این موضوع هم باعث اتلاف وقت مردم و ایجاد ترافیک در دو شهرستان می‌شود.
نماینده مردم پیشوا، ورامین و قرچک در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از طرف دیگر امور مردم برخی روستاها نظیر سلمان آباد، حسن‌آباد کوه گچ، حاجی‌آباد و غیره در پیشوا انجام می‌شود اما ملحق به بخش جوادآباد ورامین هستند.
وی ادامه داد: پیشنهاد‌هایی برای اصلاح مشکلات موجود داده و مراحل قانونی آن نیز طی شده است اما دولت هیچگونه تقسیماتی را در دستور کار ندارد اما قول داده‌اند پس از انتخابات، موضوع الحاق، انتزاع و ارتقا و تقسیمات جدید را دنبال کنند.
سید حسین هاشمی استاندار تهران در پاسخ به سؤال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه آیا حریم شهرستان‌های استان تهران با مشکل مواجه بوده و نیازمند تغییر هستند یا خیر، اظهار داشت: در حریم برخی از شهرستان‌های استان تهران باید بازنگری شود.
وی با اشاره به برنامه دولت برای بررسی حریم و حدود مرزی شهرستان‌ها افزود: بررسی وضعیت حریم شهرستان‌ها پس از انتخابات از سوی دولت انجام می‌شود.
خبرنگار: محمدرضا حیدری، ناصر رمضانی