این گزارش از سلسله گزارشهای «معرفی و بررسی پروژه‌های نیمه تمام استانی» منتشر شده است. گفتنی است پیش از این دو پرونده «بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» و «بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» روی خروجی بخش استانهای خبرگزاری مهر منتشر شده است.
خبرگزاری مهر-گروه استان ها: یکی از مشکلات مهم که امروزه کشور را با خود درگیر کرده است بحران آب و بی آبی بوده که استان همدان نیز به عنوان یازده شهر تنش آبی در کشور با این بحران دست و پنجه نرم می کند، آب به عنوان مایه حیات علاوه بر اینکه در زندگی موجودات تاثیر گذار است بر غذا، پوشاک و صنعت نیز تاثیر گذار بوده به نحوی که زندگی بدون آب برای بشر غیر ممکن است.
در سال های اخیر بر اثر کاهش بارندگی ها، برداشت بی رویه از منابع آب زیر زمینی، افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از آب در بخش کشاورزی و الگوی غلط در مصرف آب استان همدان با بحران بی آبی روبرو شده که این موضوع اکثر شهر ها و مناطق استان همدان را با مشکل مواجه کرده است، از این رو برای برون رفت از این مشکل و تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت در استان همدان پروژه های آبی مختلفی از چندین سال قبل در استان همدان آغاز شده است که متاسفانه برخی از این پروژه ها بعد از گذشت چندین سال هنوز هم ناتمام باقی مانده است.
از جمله مهمترین این پروژه ها در استان همدان می توان به آبرسانی از سد تالوار به همدان اشاره داشت، این پروژه جزو پروژه های ملی استان همدان بوده که هنوز که هنوز است این پروژه حیاتی در برزخ بودجه به سر می برد.
طرح آبرسانی به سد تالواربازمانده از سال ۸۰
عنوان پروژه: آبرسانی به شهر همدان از سد تالوار
تاریخ شروع پروژه: ۱۳۸۰
عمر پروژه:۱۴ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: ده سال
میزان پیشرفت فیزیکی :۵۳ درصد
محل اجراء: شهرستانهای همدان، بهار و کبودرآهنگ
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: برون رفت از مشکل بی آبی و بحران آب استان همدان
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبارات
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای همدان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۲۳۰ میلیارد تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه :۲۷۰ میلیارد تومان
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای همدان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه شرکت آب منطقه ای همدان برای برون رفت از مشکل بی آبی و بحران آب استان همدان پروژه های مختلفی را در دست اجرا دارد، بیان داشت: طرح آبرسانی به سد تالوار از سال ۱۳۸۰ آغاز شده است و یکی از طرح های مهم شرکت آب منطقه ای همدان است.
مرتضی عزالدین پیشرفت فیزیکی طرح آبرسانی از سد تالوار به همدان تا کنون ۵۳ درصد اعلام کرد و افزود: هدف از اجرای این طرح، تامین ۶۳ میلیون متر مکعب آب برای شهرهای همدان، کبودرآهنگ، پـایگاه نوژه، بهار، لالجین، مریـانج، صالح آباد و روستاهای مسیر خط انتقال است.
وی با اشاره به اینکه در اجرای این طرح آب میزان هفت میلیون مترمکعب برای صنعت پیش بینی شده است، اظهار کرد: پروژه دارای ۱۳۸ کیلومتر لوله گذاری می باشد که مقدار ۱۰۹ کیلومتر لوله وارد کارگاه شده و ۱۰۷ کیلومتر آن لوله گذاری شده است.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آب رسانی از سد تالوار به همدان گفت: با توجه به محدودیت اعتبارات سنوات قبلی، پروژه با کمبود شدید اعتبارات مواجه است.
اسدالله بدغی علت اصلی تاخیر در اجرای طرح را کمبود اعتبارات عنوان کرد و بیان داشت: آبرسانی از سد تالوار به همان به ۲۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل نیاز دارد.
وی عنوان داشت: تا کنون ۲۳۰ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه شده است که مصوب اعتبار سال جاری برای آبرسانی از سد تالوار از منابع عمومی به همدان ۳۲ میلیارد تومان است.
پروژه ای با هشت درصد پیشرفت فیزیکی در چهار سال
عنوان پروژه: ساختمان سد گرین و شبکه آبیاری و زهکشی
تاریخ شروع پروژه: ۱۳۹۰
عمر پروژه:۴ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: ۳ سال
میزان پیشرفت فیزیکی :۸ درصد
محل اجراء: شهرستان نهاوند
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: تامین ۱۸ و دو دهم میلیون متر مکعب آب برای شرب، کشاورزی و صنعت
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبارات مصوب و تخصیص سالیانه و ۱۰ میلیارد تومان دیون طرح مذکور
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای همدان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۱۰ میلیارد تومان دیون طرح است
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه : پروژه بالای بیست درصد پیشرفت نداشته بنابراین بودجه ای برای تکمیلش مصوب نشده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان در خصوص پروژه سد گرین نهاوند به خبرنگار مهر گفت: هدف از آغاز این طرح تامین ۱۸ و دو دهم میلیون متر مکعب آب برای شرب، کشاورزی و صنعت بوده است.
عزالدین پیشرف فیزیکی سد گرین نهاوند را هشت درصد عنوان کرد و ادامه داد: اعتباری برای این سد در سال جاری تخصیص نیافته است.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای همدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در دولت یازدهم به پروژه های بالای ۲۰ درصد اعتبار تعلق می گیرد، عنوان داشت: به همین دلیل اعتباری برای این پروژه تخصیص نیافته است.
اسد الله بداغی با اشاره به اینکه پروژه سد گرین از سال ۱۳۹۰ در شهرستان نهاوند آغاز شده است، بیان کرد: کمبود اعتبارات مصوب و تخصیص سالیانه از مشکلات پروژه است و از طرفی طرح دارای ۱۰ میلیارد تومان دیون است که در صورت عدم تأمین مشکلات فراوانی از جمله ریزش مقداری از تونل حفاری شده بوجود خواهد آمد.
وی بیان داشت: مشکل دیگر معارضان محلی (کشاورزان) بوده که عمده مشکل آن نیز به کمبود اعتبار برمی گردد و با توجه به دیون فراوان، پیمانکار درخواست تعلیق داده است.
پروژه ای که قول بهره‌برداری‌اش تا پایان سال داده شده است
عنوان پروژه: ساختمان سد شنجور
تاریخ شروع پروژه: ۱۳۸۷
عمر پروژه:7 سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: 3 سال
میزان پیشرفت فیزیکی :۸۷ درصد
محل اجراء: شهرستان رزن
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: تامین آب شرب و دو میلیون متر مکعب برای کشاورزی شهرستان رزن
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبارات مصوب
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای همدان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: اعلام نشد
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه : 15 میلیارد تومان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان در بخش دیگری از سخنان خود به سد شنجور رزن اشاره داشت و گفت: عملیات اجرایی سد شنجور رزن از سال ۱۳۸۷ آغاز شده است و در حال حاضر از ۸۷ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است.
عزالدین با اشاره به اینکه پیش بینی اتمام طرح برای سال ۱۳۹۴ است، بیان داشت: با اجرای این طرح سه و نیم میلیون متر مکعب آب برای شرب و دو میلیون متر مکعب برای کشاورزی شهرستان رزن تامین خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه ارتفاع سد ۲۹ متر و از نوع سنگ ریزه ای هسته رسی است، عنوان داشت: کار های پایانی این سد در حال اتمام است و پیش بینی می شود تا پایان سال جاری به اتمام برسد.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای همدان در مورد سد شنجور رزن نیز گفت: با تخصیص اعتبارات سال جاری به مبلغ ۱۵ میلیارد تومان این پروژه تا پایان سال جاری به بهره برداری می رسد.
ده سال عقب ماندن از افتتاح
عنوان پروژه: ساختمان سد نعمت آباد و تأسيسات وابسته
تاریخ شروع پروژه: ۱۳۸۳
عمر پروژه:11 سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: 10 سال
میزان پیشرفت فیزیکی :۶۲ درصد
محل اجراء: شهرستان اسدآباد
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: توسعه و بهبود آبیاری در ۵۰۰ هکتار از اراضی كشاورزی پايين دست
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: كمبود اعتبار مصوب ساليانه و عدم تخصيص بموقع اعتبارات مصوب
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای همدان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: 32 میلیارد تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه : 45 میلیارد تومان
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان با بیان اینکه در حال حاضر طرح سد نعمت آباد از پیشرفت فیزیکی ۶۲ درصد برخور دار است، افزود: سد نعمت آباد سد خاکی همگن بوده و هدف از اجرای این طرح توسعه و بهبود آبیاری در ۵۰۰ هکتار از اراضی كشاورزی پايين دست به ميزان ۵/۴ ميليون مترمكعب و تغذيه مصنوعی دشت اسدآباد است.
عزالدین علت تاخیر در اجرا شدن پروژه را كمبود اعتبار مصوب ساليانه و عدم تخصيص بموقع اعتبارات مصوب با توجه به عقب ماندگي پروژه دانست و افزود: این پروژه که از سال ۸۲ شروع شده است، به دلیل کاهش آورد رودخانه در سال ۸۵ لغایت ۸۷ بازنگری شده و همچنان کمبود اعتبار اجرایی باعث رکود بیش از ۱۰ سال در روند اجرایی پروژه شده است.
وی در ادامه سخنانش گفت: اخیراً با انتخاب پیمانکار اجرایی، اجرای پروژه به صورت شبانه روزی و با سرعت لازم در حال انجام است که در طی سال جاری تاکنون ۱۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و چنانچه از منابع اعتباری مختلف مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال دیگر علاوه بر اعتبار مصوب سالجاری تأمین شود، توقعات ایجاد شده و انتظارات چندین ساله مردم منطقه ظرف دو سال آینده برآورده می شود.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای همدان در خصوص سد نعمت آباد گفت: امسال پنج میلیارد تومان به این پروژه تخصیص یافته است که اعتباری که درخواست کردیم ۲۵ میلیارد تومان بوده است که در صورت تخصیص ۲۰ میلیارد تومان دیگر پروژه به اتمام می رسد و تا کنون برای این پروژه ۳۲ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه شده است.
پروژه ای با 93 در صد پیشرفت فیزیکی
عنوان پروژه: ساختمان سد سرابی و شبکه آبیاری و زهکشی
تاریخ شروع پروژه: ۱۳۸۲
عمر پروژه:12 سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: 10 سال
میزان پیشرفت فیزیکی :۹۳ درصد
محل اجراء: شهرستان اسدآباد
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: تأمین آب شرب شهر تویسرکان، آبیاری اراضی زراعی و باغات گردو
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: كمبود اعتبارات
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای همدان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: اعلام نشده است
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه : 150 میلیارد ریال
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای همدان در ادامه سخنانش اظهار داشت: طرح دیگر آب منطقه ای همدان ساختمان سد سرابی و شبکه آبیاری و زهکشی شهرستان تویسرکان است که تا کنون ۹۳درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
عزالدین هدف از اجرای این پروژه که حجم مخزن آن ۹.۲ میلیون مترمکعب است و ۱۱.۵ میلیون متر مکعب حجم تنظیمی آن است را تأمین آب شرب شهر تویسرکان، آبیاری اراضی زراعی و باغات گردو را عنوان کرد.
وی بیان کرد: هزینه کارهای باقی مانده برای اتمام پروژه با احتساب مطالبات حدود ۱۵۰ میلیارد ریال می باشد و در صورت تخصیص ۱۰۰ درصدی اعتبار سال ۹۴ این پروژه خلتمه و به بهره برداری می رسد.
معاون طرح و توسعه آب منطقه ای همدان نیز در مورد طرح سد سرابی به خبرنگار مهر گفت: مشکلات این پروژه شامل عدم تأمین اعتبار مناسب و تخصیص ناکافی می شود.
اسدالله بداغی بیان داشت: هزینه کارهای باقی مانده برای اتمام پروژه با احتساب مطالبات حدود ۱۵ میلیارد تومان است که در صورت تخصیص ۱۰۰ درصدی اعتبار سال ۹۴ این پروژه به بهره برداری می رسد.
وی در ادامه سخنانش با بیان اینکه قدیمیترین پروژه آب آبرسانی از سد تالوار به همدان است، عنوان داشت: مجموع اعتبارات مورد نیاز برای اتمام پروژه های آبی شرکت آب منطقه ای ۸۰۰ میلیارد تومان است و بیش از ۵۰ میلیارد تومان بدهی آب منطقه ای به پیمانکاران است.
بداغی با بیان اینکه پروژه ملی آب منطقه ای که همان سد تالوار است یک مورد بوده، اظهار داشت: هفت پروژه ملی استانی شده نیز شامل سد گرین، سد سرابی، سد شنجور، سد نعمت آباد و دو پروژه آبرسانی و یک طرح تعادل بخشی است.
پروژه های آبی استان همدان به عنوان مهمترین پروژه ها محسوب می شوند که علت اصلی تاخیر در بهره برداری از پروژه ها کمبود اعتبار و تخصیص بودجه است.
خبرنگار: زهرا ذوالفقاری