این گزارش از سلسله گزارشهای «معرفی و بررسی پروژه‌های نیمه تمام استانی» منتشر شده است. گفتنی است پیش از این دو پرونده «بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» و «بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» روی خروجی بخش استانهای خبرگزاری مهر منتشر شده است.
خبرگزاری مهر- گروه استان ها: استان آذربایجان شرقی را شاید بتوان یکی از استان هایی دانست که دارای حجم عظیمی از طرح های عمرانی نیمه تمام است که بنا به گفته محمدصادق پورمهدی، معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی، هم اکنون این استان هزار و ۶۴۷ پروژه نیمه تمام عمرانی دارد.
وعده تکمیل این پروژه ها بارها از سوی مسئولین مختلف استانی و حتی ملی در محافل مختلف داده شده و مختص دولت خاصی نیز نیست اما برخی پروژه ها با وجود قدمت بیش از ۳۰ سال و وعده های طولانی و مکرر در زمینه تکمیل آن همچنان نیمه تمام باقی مانده و چشم انتظار نگاه ویژه دولت و مسئولین برای بهره برداری است.
هر چند استاندار آذربایجان شرقی نیز بارها از سعی دولت برای واگذاری این گونه پروژه ها به بخش خصوصی خبر داده و از تعیین تکلیف بسیاری از پروژه های نیمه تمام در طول سال های ۹۴ و ۹۵ سخن به میان آورده است.
قطار شهری تبریز، راه آهن میانه- تبریز، بیمارستان سراب، ورزشگاه مراغه و بیمارستان هریس از جمله پروژه های مهم عمرانی استان هستند که قدمت برخی از آن ها به بالای ۱۵ سال می رسد و اهمیت این پروژه ها سبب شد تا در سفر هیات دولت به استان آذربایجان شرقی توجه ویژه ای به این پنج پروژه شده و اعتبار ویژه ای برای آن ها مصوب شود.
قطار شهری تبریز تا نیمه اول سال ۹۵ به میدان ساعت می رسد
نام پروژه: خط یک قطار شهری تبریز
سال شروع پروژه: ۱۳۸۰
عمر پروژه: ۱۴ سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۷۴ درصد
پیمانکار فعلی: سازمان قطار شهری شهرداری تبریز
محل احداث: شهر تبریز
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: به دلیل بالا بودن حجم ترافیکی در کلانشهری همچون تبریز به راه انداخته شدن قطار شهری یکی از ضروریات انکار ناپذیر در این شهر است.
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: مشکلات مالی برای تامین واگن های قطار شهری و همچنین آماده نبودن زیرساخت های مترو در سطح شهر
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: سازمان مدیریت و برنامه ریزی استانداری – شهرداری تبریز
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۱۲ هزار میلیارد ریال
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۱۲ هزار میلیارد ریال
متروی تبریز که طبق تصویب شورای عالی ترافیک به طول ۱۰۰ کیلومتر محدود شد، بعد از تهران و کرج دارای بیشترین خطوط در بین کلانشهرهای کشور است و با این حال از زمان آغاز عملیات آن تا کنون همواره شاهد فراز و نشیب های بسیاری بوده، از نبود اعتبارات برای اجرای پروژه گرفته تا ریزش تونل های حفر شده و بی مهری بانک مرکزی برای ترخیص واگن هایی که در جنوب کشور خاک می خوردند.
این در حالی است که پس از سال ها فاز یک قطار شهری طی روزهای گذشته در این شهر به بهره برداری رسیده و شهردار تبریز در این مراسم در خصوص این پروژه نیمه تمام می گوید: ۲۱۸ میلیارد تومان در طول ده سال گذشته برای قطار شهری از طرف شهرداری تزریق شده که این میزان در دوره دو ساله فعلی ۴۸۷ میلیارد تومان بوده است.
صادق نجفی ادامه می دهد: طبق تحقیقی که سه سال پیش انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که اگر در شمال غرب کشور در ظرف یک سال پنج هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری صورت گیرد، می توان این منطقه را به متوسط کشور رساند و امروز آذربایجان شرقی و شهر تبریز افتخار دارد که فقط شهرداری بیش از هزار میلیارد تومان تنها در خط اول قطار شهری سرمایه گذاری شده است.
وی می افزاید: هیات دولت در سفر اخیر خود به استان برای خط دو متروی تبریز ۵۱۷ میلیون دلار فاینانس و ۵۴۰ میلیارد تومان به صورت ریالی تخصیص داده که با همدلی و هماهنگی که بین مسولان استانی وجود دارد، کارهای بزرگی را که شروع کردیم به اتمام خواهیم رساند.
نجفی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی خط اول را تا نیمه اول سال ۹۵ تا میدان ساعت اجرا خواهیم کرد، می گوید: با اجرایی شدن خط یک به طور یقین روند خوبی را در حوزه حمل و نقل شهری شاهد خواهیم بود.
شهردار تبریز با اشاره به حمایت های وزیر کشور برای راه اندازی خط مونتاژ واگن های قطار شهری اصفهان، شیراز و تبریز در استان می گوید: تا آخر سال نزدیک به ۱۰ رام و ۵۰ واگن در تبریز خواهیم داشت که با ایجاد این وضعیت در پنج تا شش دقیقه می توان یک رام از قطار را حرکت داد.
تکمیل پروژه راه آهن تبریز- میانه بیش از هزار میلیارد تومان اعتبار می خواهد
نام پروژه: محور جدید راه‌آهن میانه - تبریز
سال شروع پروژه: ۷۹
عمر پروژه: ۱۵
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: ۲ سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۸۹ درصد
پیمانکار فعلی: شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور– راه و شهرسازی آذربایجان شرقی
محل احداث: میانه - تبریز
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: بهبود مسیر ریلی تهران – تبریز و بهبود مسیر اصلی کریدور ترانزیت بین المللی شرقی - غربی
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: مشکلات مالی و عدم تخصیص به موقع بودجه
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: سازمان مدیریت و برنامه ریزی استانداری آذربایجان شرقی – اداره کل راه و شهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: شش هزار میلیارد ریال
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۱۳ هزار و ۹۲۰ میلیارد ریال
با احداث راه آهن میانه - بستان آباد - تبریز علاوه بر کاهش مسیر قطارهای مسافربری، مسافت قطارهای باری - ترانزیتی کشورهای آسیای میانه و حاشیه خلیج فارس به اروپا و بالعکس نیز به همین میزان کاهش می یابد و این امر به خوبی اهمیت فرامنطقه ای این پروژه را نشان می دهد.
معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی با اشاره به این پروژه عظیم می گوید: پروژه خط راه آهن تبریز- میانه از جمله پروژه‌های اولویت‌دار و استراتژیک استان بوده که از زمان به روی کار آمدن دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای برای اتمام هر چه سریع تر آن شده است.
محمدصادق پورمهدی ادامه می دهد: این پروژه از سمت میانه تا بستان آباد بالای ۹۰ درصد پیشرفت کار دارد اما از سوی بستان‌آباد به تبریز موانعی بر سر راه این پروژه قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه تکمیل این پروژه بالای هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد، می گوید: در سال ۹۴ برای این پروژه ۲۲۰ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده اما بدیهی است که این میزان پاسخگوی هزینه بالای این طرح نخواهد بود.
معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی ادامه می دهد: تاکنون برای ساخت و تکمیل زیرساخت های این پروژه تا گردنه شیبلی(بستان آباد) افزون بر ۳۲۰ میلیارد تومان هزینه شده و برای تکمیل بقیه عملیات همراه با روسازی‌ها و تا گام بهره برداری یک هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
پورمهدی می افزاید: به همین دلیل استانداری در کنار اعتبارات تخصیص یافته به دنبال فاینانس و مشارکت بخش خصوصی نیز است.
وی ادامه می دهد: در افق بلند مدت این خط راه آهن، مسیری دو خطه با راه آهن برقی در نظر گرفته شده که در ترانزیت کشوری نقش مهمی خواهد داشت.
بیمارستان جدید سراب دهه فجر۹۴ تحویل داده می شود
نام پروژه: بیمارستان ۱۶۰ تختخوابی سراب
سال شروع پروژه: ۸۷
عمر پروژه: ۷ سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۹۰ درصد
محل احداث: شهرستان سراب
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: مشکلات درمانی بالا در شهرستان سراب و نیاز به احداث بیمارستانی جدید با امکاناتی پیشرفته
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: به دلیل مشکلات مالی و عدم تامین اعتبارات لازم
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: سازمان مجری ساختمان ها و دستگاه های دولتی – علوم پزشکی تبریز – راه وشهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۱۹۹ میلیارد ریال
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۴۵ میلیارد ریال
پروژه بیمارستان ۱۶۰ تخت خوابی سراب از جمله پروژه های استان بوده است که در دوره های مختلف با وعده های گوناگونی مواجه شده و در آخرین وعده ها نیز مسئولین مربوطه دهه فجر را به عنوان زمان تحویل این پروژه بزرگ به مردم وعده داده اند.
داود گرشاسبی با اشاره ای به پیشرفت ۹۰ درصدی این پروژه می گوید: بیمارستان سراب با پیشرفت بسیار بالایی در حال تکمیل شدن است که طبق وعده ها دهه فجر امسال تحویل داده خواهد شد که البته امیدواریم با توجه ویژه ای که دولت به بحث درمان و بهداشت دارد کار تجهیز بیمارستان جدید با سرعت بیشتری صورت گیرد که در این زمینه به همکاری علوم پزشکی نیز نیاز داریم.
فرماندار سراب ادامه می دهد: البته با وجود اینکه این بیمارستان ۱۶۰ تخت خوابی نامیده می شود اما تلاش خواهد شد بخش های دیالیز هم به آن اضافه شده و در مجموع ۲۱۷ تخت خوابی شود زیرا مردم شهرستان به بخش های ویژه ای همچون دیالیز در بیمارستان جدید احتیاج بالایی دارند.
وی می افزاید: امیدواریم پس از این همه سال توقف این پروژه، بخش های ویژه و دیالیز نیز به آن افزوده شود تا این شهر مجهز به امکانات درمانی بیشتری گردد زیرا مردم برخی شهرستان های اطراف نیز برای درمان به این شهرستان مراجعه می کنند و این امر اهمیت تجهیز بیمارستان سراب را بیشتر نمایان می کند.
گرشاسبی با اشاره ای به وعده وزیر مسکن و شهرسازی در سفر خود به این شهرستان می گوید: آخوندی در این سفر که در اردیبهشت ماه انجام شده بود، وعده تکمیل بیمارستان را تا پاییز داده و قرار بر این بود که بیمارستان پس از تکمیل برای مجهز شدن به وزارت بهداشت تحویل داده شود که در مجموع به نظر می رسد تا دهه فجر تمام این عملیات تمام شده و بیمارستان جدید برای پذیرش بیمار آماده باشد.
فرماندار سراب ادامه می دهد: ۱۹۹ میلیارد ریال برای تکمیل این بیمارستان تاکنون هزینه شده و پس از این نیز نیازمند ۴۵ میلیارد ریال دیگر برای تکمیل است که طبق وعده های داده شده این اعتبار به زودی تخصیص خواهد یافت تا مردم شهرستان پس از دهه فجر در این بیمارستان درمان شوند.
پروژه ۹ ساله ورزشگاه مراغه پیشرفت فیزیکی ۸۰ درصدی دارد
نام پروژه: ورزشگاه ۵۰۰۰ نفری مراغه
سال شروع پروژه: ۸۵
عمر پروژه: ۹ سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۸۱ درصد
محل احداث: شهرستان مراغه
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: شهرستان ویژه مراغه یکی از مستعدترین شهرهای استان در زمینه های ورزشی بوده و قهرمانان زیادی از این شهرستان سر برآورده اند و وجود ورزشگاهی بزرگی در این منطقه یکی از ضروریات محسوب می شود.
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: مشکلات مالی و نبود اعتبار مالی
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی – اداره کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۹۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۱۸۹ میلیارد ریال
ورزشگاه پنج هزار نفری شهرستان مراغه با وجود اینکه یکی از پروژه های باسابقه استان محسوب می شود هم اکنون پیشرفت ۸۱ درصدی داشته و برای ادامه نیز نیازمند اعتباری ۱۸۹ میلیارد ریالی است.
نماینده مردم مراغه و عجب شیر در مجلس شورای اسلامی با اشاره ای به نیاز شهرستان به وجود ورزشگاهی بزرگ و مجهز می گوید: با افتتاح این پروژه فرصت برای فعالیت تمامی هیئت های ورزشی شهرستان و به خصوص هیئت فوتبال فراهم خواهد شد و به طور قطع تعداد ورزشکاران مراغه چه در حوزه قهرمانی و چه همگانی افزایش خواهد داشت.
مهدی دواتگری ادامه می دهد: این ورزشگاه طی سال های گذشته به شکل راکد باقی مانده بود اما با انتخاب پیمانکار جدید و همچنین توجه ویژه هیات دولت در سفر ریاست جمهوری به استان سرعت خوبی یافته است.
وی با بیان اینکه این طرح هم اکنون در مرحله نازک کاری قرار گرفته است، می گوید: معاون اول رییس جمهوری دستور تامین ۱۰۰ میلیارد ریال از هزینه مورد نیاز برای تکمیل طرح را داده است که با واریز این مقدار اعتبار به بدنه پروژه شاهدی پیشرفتی بالا در روند اجرایی آن خواهیم بود.
دواتگری ادامه می دهد: به نظر می رسد اتمام این پروژه تا سال ۹۵ زمان ببرد زیرا اعتبار مورد نیاز برای تکمیل آن بالا بوده و منابع دولتی محدود است.
نماینده مردم مراغه در مجلس با اشاره به اینکه باید در کنار ساخت پروژه به فکر ساخت راه اصلی استادیوم نیز باشیم، می گوید: احداث راه اصلی استادیوم بر عهده شهرداری مراغه گذاشته شده است که شهرداری باید در نزدیک ترین زمان نسبت به ایجاد راه اقدام کند.
وی با بیان اینکه بهره برداری از این طرح سبب ایجاد یک تیم قوی فوتبال در شهرستان مراغه خواهد شد، می گوید: با افتتاح این استادیوم زمینه برای فعالیت یک تیم فوتبال و حضور آن در لیگ برتر کشور فراهم می شود تا تعداد نمایندگان استان در لیگ برتر افزایش یابد.
تنها بیمارستان هریس در سال آینده افتتاح می شود
نام پروژه: تکمیل و بهسازی بیمارستان امام حسین هریس
سال شروع پروژه: ۹۳
عمر پروژه: ۱ سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۴۰ درصد
محل احداث: شهرستان هریس
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: پس از وقوع زلزله ارسباران بیمارستان شهرستان هریس دچار آسیب دیدگی هایی شده و از سویی در جریان این حادثه نیاز به تجهیز این مرکز درمانی به خوبی احساس شد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: دانشگاه علوم پزشکی تبریز
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۶۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۱۱۰ میلیارد ریال
با وقوع زلزله ارسباران در سال ۹۱، بسیاری از بناهای شهرستان های ورزقان، اهر و هریس دچار آسیب بسیار بالایی شد که یکی از این بناها، بیمارستان امام حسین (ع) هریس بود که کار تکمیل و بهسازی آن به توجه به نیازهای بالای منطقه به مرکز درمانی مجهز آغاز شده است.
فرماندار هریس در خصوص روند اجرایی این بیمارستان با اشاره ای به پیشرفت ۴۰ درصدی این پروژه می گوید: در پی به پایان رساندن این پروژه تا دهه فجر سال آینده هستیم زیرا شهرستان هریس نیاز مبرمی به احداث این بیمارستان دارد.
حسن یحیوی ادامه می دهد: زلزله سال ۹۱ ارسباران سبب شد که این بیمارستان به طور کامل تخریب شده و هم اکنون به فکر ایجاد بیمارستانی در محل جدید هستیم.
وی با اشاره به اینکه در جریان سفر ریاست جمهوری به این استان، توجه ویژه ای به این پروژه شد، می گوید: با تصویب هیئت دولت، پنج میلیارد تومان در سال ۹۴ به این پروژه اختصاص یافت.
یحیوی با بیان اینکه این شهرستان در حال حاضر بیمارستانی ندارد، می گوید: با تخریب بیمارستان در زمان زلزله، این شهرستان بدون بیمارستان مانده است در حالی که بسیاری از شهرستان های دیگر در حال تکمیل چندمین بیمارستان خود هستند هریس همچنان در انتظار تکمیل و بهسازی تنها بیمارستان خود است.
با توجه به حجم بالای پروژه های نیمه تمام عمرانی در آذربایجان شرقی و از سویی بالا بودن اعتبار تکمیل این پروژه ها و کمبود منابع دولتی، آنچه راه چاره برای گریز از این تعداد پروژه به نظر می رسد واگذاری آن ها به بخش خصوصی است، رویه ای که مسئولان آذربایجان شرقی همواره بر روی آن تاکید ویژه ای داشته اند.
ایجاد سیاست های تشویقی برای بخش خصوصی از جمله مواردی است که مورد تاکید مسئولان قرار دارد تا با ورود سرمایه گذاران، باری از این پروژه ها از روی دوش دولت برداشته شده و تعداد کثیری از آن ها هر چه سریعتر تکمیل شود و در این زمینه مسئولان استان آذربایجان شرقی نیز با جدیت وارد عمل شده اند تا هر چه زودتر گره کور این پروژه های نیمه تمام را بگشایند.
خبرنگار: فائزه زنجانی