این گزارش از سلسله گزارشهای «معرفی و بررسی پروژه‌های نیمه تمام استانی» منتشر شده است. گفتنی است پیش از این دو پرونده «بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» و «بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» روی خروجی بخش استانهای خبرگزاری مهر منتشر شده است.
خبرگزاری مهر- امور استانها: حجم بالایی از فعالیت‌های عمرانی در ایران اسلامی به خاطر محدودیت اعتباری در نیمه‌راه تکمیل و بهره‌برداری متوقف‌شده‌اند.
این حجم بالای پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی در کشور به هزاران میلیارد تومان اعتبار در قالب بودجه مصوب دولت نیاز دارد که به نظر می‌رسد باید با برنامه‌ریزی و اتخاذ راهکارهای عملی برای تکمیل آن‌ها اقدام کرد.
محمدی: واگذاری طرح‌های نیمه‌تمام به بخش خصوصی قانونی شد
داود محمدی نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در حوزه پروژه‌های عمرانی مهم‌ترین مشکل این است که تعداد زیادی پروژه در کشور کلنگ زنی شده و برای تکمیل آن‌ها حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار لازم داریم.
وی افزود: تأمین این منابع در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست و با بودجه فعلی کشور حدود ۱۵ سال طول می‌کشد تا طرح‌ها تکمیل شود و شدنی نیست.
نماینده قزوین در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: چون با محدودیت مالی مواجه بودیم مجلس چند مصوبه داشت که یک مورد واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی بود تا با این کار با همکاری و مشارکت بخش توانمند خصوصی که سرمایه لازم را دارد این طرح‌ها تکمیل‌شده و به بهره‌برداری برسد که کار قانونی شد.
محمدی یادآور شد: یک کار دیگر واگذاری موقت و چندساله پروژه‌های نیمه‌تمام بود تا طرح‌ها به‌صورت استیجاری بلندمدت به بخش خصوصی واگذار شود و در مدت ۱۰ تا ۱۵ سال قرارداد بسته شود و در اجاره افراد باشد.
وی کمبود اعتبار و نقدینگی را عامل اصلی نیمه‌تمام ماندن پروژه‌های عمرانی در کشور و استان دانست و گفت: تصمیم دیگر این بود که پروژه‌هایی با پیشرفت فیزیکی بالای ۷۰ درصد در اولویت تکمیل و واگذاری قرار گیرند و تکمیل شوند و این کار قانونی شده و سرمایه‌گذار داخلی و خارجی می‌تواند وارد کار شود.
منوچهر حبیبی معاون عمرانی استانداری قزوین در خصوص طرح‌های نیمه‌تمام عمرانی استان به خبرنگار مهر گفت: با توجه به شرایط کشور که متأثر از تنگناهای اقتصادی و تحریم‌هاست منابع مالی با مشکل مواجه شده و کارها با سرعت کمتری اجرا می‌شود.
وی افزود: در شرایط کنونی اولویت مدیران دستگاه‌های اجرایی تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام در استان است و هیچ پروژه جدیدی امسال آغاز نخواهد شد و ابتدا طرح‌های سفر مقام معظم رهبری و سپس طرح‌های با پیشرفت فیزیکی بالا در اولویت تکمیل شدن قرار دارند.
اولویت با تکمیل طرح‌های سفر مقام رهبری است
حبیبی یادآور شد: اولویت اول ما در استان قزوین تکمیل طرح‌های سفر رهبری و نیمه‌تمام در حوزه آب و محیط زیست خواهد بود و به پروژه‌هایی که بالای ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند و با تزریق نقدینگی با سرعت تکمیل شود اعتبار داده می‌شود.
معاون عمرانی استانداری قزوین گفت: برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام استان ۱۲۰۰ میلیارد تومان نیازمندیم که با تزریق سالانه ۱۰۰ میلیارد تومان این کار ۱۰ سال طول می‌کشد و حدود ۱۰ طرح مهم و اولویت‌دار نیمه‌تمام استان در صورت تأمین به‌موقع اعتبار در مدت دو سال و پایان دولت یازدهم باید به بهره‌برداری برسد.
وی گفت: برای تسریع در این کار یکی از سازوکارهای اساسی ما به دلیل محدودیت منابع مالی استفاده از بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری غیردولتی است که با واگذاری پروژه‌های به بخش خصوصی آمادگی داریم همه طرح‌های نیمه‌تمام ورزشی، اقتصادی، عمرانی و فرهنگی را به افراد توانمند واگذار کنیم.
به گفته حبیبی حجم ریالی سرمایه‌گذاری انجام‌شده در پروژه‌های عمرانی استان بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان است.
در استان قزوین ۱۰ پروژه مهم عمرانی نیمه تمام در اولویت تکمیل قرار گرفتاه که در گزارش اول پنج پروژه بررسی شد و در گزارش دوم نیز چهار پروژه راه سازی و یک پروژه بیمارستانی معرفی می شود.
پروژه محور قزوین، الموت به تنکابن
نام پروژه: پروژه محور قزوین، الموت به تنکابن
سال شروع پروژه: ۱۳۸۶
عمر پروژه: هشت سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: با توجه به کمبود و تخصیص نیافتن اعتبارات تاخیر نداشته است
میزان پیشرفت فیزیکی: فاز اول ۶۷ درصد و فاز دوم ۱۶ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: شرکت های رخشان راه، اکسیکو و کاراگستر از پیمانکاران اولیه بودندکه با تغییر پروژه ازحالت استانی به ملی پیمانکار هم تغییر کرده و یک قسمت توسط گوهر رود گیلان و یک قطعه شرکت اکسیکو، یک بخش سامان بیگ و قرارگاه خاتم ادامه یافته است
پیمانکار فعلی: گوهر رود، سامان بیس و قرارگاه خاتم
محل احداث: محور قزوین به الموت
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: ندارد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: ندارد
دستگاه های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۶ هزار میلیارد ریال
سال خاتمه پروژه: ۱۳۹۶
اعتبار مصوب فعلی: ۳۰۰ میلیارد ریال
پیشرفت ریالی: هر دو فاز ۳۵ درصد
حامدمانی فر مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین در مورد این طرح به خبرنگار مهر گفت: ایفای نقش پدافند غیرعامل در زمان افزایش حجم ترافیک در جاده‌های منتهی به شمال کشور، کاهش حداقل ۴۰ درصدی حجم ترافیک جاده کرج به چالوس و ۱۵ درصدی سایر مسیرهای منتهی به شمال کشور و توسعه منطقه‌ای در بخش‌های گردشگری، اقتصادی و کشاورزی، کاهش میزان تصادفات و تلفات جاده‌ای و کمک به حفظ محیط زیست از مزایای این طرح است.
وی گفت: عملیات فاز اول پروژه سال ۸۶ آغازشده و تاکنون اعتباری بالغ‌بر ۸۰ میلیارد تومان هزینه شده و در حدود همین مقدار نیز موردنیاز است و با توجه به اینکه ۶۲ کیلومتر ابتدایی این مسیر از سمت قزوین (فاز ۱) در اولویت دولت قرارگرفته در صورت تخصیص اعتبار می‌توان این قطعه را تا پایان سال ۹۵ به بهره‌برداری رساند.
مانی فر یادآور شد: فاز دوم پروژه با توجه به جغرافیای منطقه و اهمیت زیست‌محیطی ازلحاظ اجرایی نیازمند انجام عملیات سنگین راه‌سازی و رفع مسائل فنی و اجرایی است که در دست اجراست.
مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین یادآور شد: طول کل مسیر جاده ۱۴۸ است که حدود ۹۴ کیلومتر آن در استان قزوین قرارگرفته که در صورت بهره‌برداری از این پروژه زمینه کاهش مصرف سوخت تا میزان ۱۰۰ میلیون لیتر در سال فراهم می‌شود.
وی بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود فاز اول پروژه به طول ۶۲ کیلومتر تا پایان سال ۹۵ به اتمام برسد.
محور الموت، رحیم‌آباد به کلاچای
نام پروژه: محور الموت، رحیم‌آباد به کلاچای
سال شروع پروژه: ۱۳۹۲
عمر پروژه: دو سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: دو سال کمبود اعتبار
میزان پیشرفت فیزیکی: ۵ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: شرکت نینوا وابسته به قرارگاه خاتم
پیمانکار فعلی: شرکت نینوا
محل احداث: از ورودی قزوین به کلاچای، رودخانه شاهرود به طول ۲۶ کیلومتر تا مرز استان گیلان روستای چوروش دره
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: ندارد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: ندارد
دستگاه های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: راه و شهرسازی استان قزوین
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۱۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۷ هزار میلیارد ریال
سال خاتمه پروژه: ۱۳۹۵
اعتبار مصوب فعلی: ۳۵۰ میلیارد ریال
پیشرفت ریالی: نیم درصد
حامدمانی فر مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین دراین‌باره به خبرنگار مهر گفت: این پروژه بااتصال شرق استان گیلان به مرکز کشور درواقع نقش پدافند غیرعامل را در زمان افزایش حجم ترافیک در جاده‌های منتهی به شمال کشور ایفا می‌کند و در توسعه منطقه‌ای در بخش‌های گردشگری، اقتصادی و کشاورزی تأثیرگذار است.
وی افزود: کاهش میزان تصادفات و تلفات جاده‌ای، افزایش کیفیت مسائل زیست‌محیطی از دیگر مزایای این طرح است که در سال ۹۲ آغازشده ولی با توجه به اعتبارات جزئی پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای در آن صورت نگرفته است.
مانی فر یادآور شد: اولویت اصلی در این پروژه اتصال قطعه میانی به طول ۴۰ کیلومتر است که ابتدای این مسیر از شهر قزوین به طول ۶۵ کیلومتر و پایان این راه از سمت کلاچای به طول ۴۵ کیلومتر جاده موجود است که نیاز به استانداردسازی دارد، بنابراین بااتصال این دو مسیر می‌توان ارتباط بین شهرهای قزوین و کلاچای را برقرار کرد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین برآورد هزینه انجام‌شده برای احداث ۴۰ کیلومتر مسیر را در حدود ۳۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.
وی گفت: طول کل جاده ۱۵۰ کیلومتر است که ۷۵ کیلومتر آن در استان قزوین قرار دارد و با بهره‌برداری از آن زمینه کاهش مصرف سوخت به میزان ۶۰ میلیون لیتر در سال فراهم‌شده و طول مسیر در صورت راه‌اندازی این جاده ۱۰۰ کیلومتر کمتر می‌شود.
چهار خطه کردن محور بوئین‌زهرا به ساوه
نام پروژه: چهار خطه کردن محور بوئین‌زهرا به ساوه
سال شروع پروژه: ۱۳۸۹
عمر پروژه: چهارسال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: دو سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۸۴ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: شرکت آب و خاک
پیمانکار فعلی: شرکت آب و خاک
محل احداث: از بوئین زهرا به سمت ساوه و حوزه استحفاظی استان.
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: ندارد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: دو سال به علت ضعیف بودن پیمانکار و ندادن اعتبار
دستگاه های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: شرکت ساخت وتوسعه زیربناهای کشور
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۲۰۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۲۵۰ میلیارد ریال
سال خاتمه پروژه: ۱۳۹۵
اعتبار مصوب فعلی: ۳۲۰ میلیارد ریال
زمان مورد پیش‌بینی برای اتمام پروژه: پایان سال ۹۵
افزایش قابل‌توجه سطح ایمنی جاده و کاهش قابل‌توجه میزان سوانح و تصادفات و تلفات جاده‌ای، کاهش زمان سفر با توجه به افزایش سرعت طرح و افزایش ظرفیت ترافیک عبوری از ویژگی‌های بارز این طرح است.
این جاده بخش قابل‌توجهی از ترافیک عبوری جنوب کشور را به غرب، شمال غرب و استان قزوین انتقال می‌دهد و با توجه به اهمیت جاده و میزان حوادث و سوانح رخ‌داده و همین‌طور مشخصات جغرافیایی، تعریض این جاده در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرارگرفته و در صورت تخصیص اعتبار حدود ۱۵ کیلومتر از این مسیر تا پایان شهریور قابل بهره‌برداری خواهد بود.
همچنین طول کل جاده ۸۰ کیلومتر است که ۳۵ کیلومتر در محدوده استان قزوین قرارگرفته است.
پروژه راه‌آهن قزوین به رشت
نام پروژه: راه‌آهن قزوین به رشت
سال شروع پروژه: ۱۳۸۵
عمر پروژه: هشت سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: با توجه به اعتبار تاخیر ندارد
میزان پیشرفت فیزیکی: ۸۸ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: استراتوس
پیمانکار فعلی: استراتوس
محل احداث: قزوین و رشت
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه:ندارد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: با توجه وضعیت مالی و کمبود اعتبارات تزریقی حدود دو سال کارها تدریجی شده اما مجری آن را تاخیر نمی داند
دستگاه های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: وزارت راه و شهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۹۵۰۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۹۰۰۰ میلیارد ریال
سال خاتمه پروژه: ۱۳۹۵
اعتبار مصوب فعلی: ۲۸۶۰ میلیارد ریال
پیشرفت ریالی: ۸۸ درصد
پروژه راه‌آهن قزوین به رشت درمجموع ۱۶۴ کیلومتر است که ۷۰ کیلومتر مسیر در حوزه قزوین قرار دارد که ۲۳ کیلومتر مسیر تونل است که تعداد ۱۱ ایستگاه در طول مسیر و بزرگ‌ترین آن در رشت قرار دارد که پیشرفت فیزیکی ایستگاه‌های مسیر ۹۵ درصد است.
با احداث این مسیر ضمن جابجایی سالانه ۱۰ میلیون تن کالا و جابجایی سه میلیون و ۸۰۰ هزار مسافر سرعت حمل مسافر به ۱۶۰ کیلومتر در ساعت و حمل بار به ۱۲۰ کیلومتر خواهد رسید.
بیمارستان ۹۶ تختخوابی تاکستان
نام پروژه: بیمارستان ۹۶ تختخوابی تاکستان
سال شروع پروژه: ۱۳۸۷
عمر پروژه: هفت سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: یک سال به دلیل کمبود اعتبار
میزان پیشرفت فیزیکی: ۹۷ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: شرکت فزایند
پیمانکار فعلی: شرکت فزایند
محل احداث: تاکستان
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: ندارد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبار
دستگاه های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: وزارت راه و شهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۲۰۰ میلیارد ریال
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: تکمیل شده و فقط تجهیزات پزشکی مانده است
این بیمارستان از نظر ساحتمانی به پایان رسیده و نیازمند تجهیزات پزشکی است و پیش بینی می شود از سوی وزیر راه و شهرسازی در آذرماه افتتاح شود.
مدیرکل دفتر فنی استانداری قزوین: نظارت بر اجرای طرح‌های عمرانی در استان قزوین جدی است
پیمان پیرمرادی مدیرکل دفتر فنی استانداری قزوین در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص وضعیت پروژه‌های عمرانی استان گفت: در حوزه دفتر فنی یکی از وظایف بسیار مهم نظارت عالی بر همه پروژه‌های عمرانی است که در این راستا شورای فنی به‌عنوان یکی از شوراهای مهم با برگزاری جلسات ماهانه و تشکیل چهار کمیته مصالح، آموزش، پیمان و نظارت بر همه پروژه‌های تملک دارایی که در اختیار دولت است نظارت می‌کند و هر هفته سه اکیپ کار بازرسی میدانی را انجام می‌دهند.
پیرمرادی بیان کرد: کیفیت و میزان پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها و مشکلات موجود در مسیر اجرا توسط شورای فنی رصد و کنترل می‌شود تا هزینه‌های انجام‌شده به‌درستی در مسیر توسعه عمرانی شهر استفاده شود.
وی سال خاتمه این پروژه را در صورت برطرف شدن موانع ۱۳۹۴ و پیشرفت ریالی پروژه را ۹۷ در صد اعلام کرد.
مدیرکل دفتر فنی استانداری قزوین یادآور شد: از مجموع ۱۵۰۰ طرح که از محل اعتبارات عمرانی استان اجرا می‌شود حدود ۴۵۰ تا ۶۰۰ پروژه ماهیت عمرانی دارد و اولویت دولت تدبیر و امید تکمیل این طرح‌هاست که حداقل دو تا سه سال برای اتمام آن‌ها وقت لازم است.
کیفیت طرح‌های عمرانی در استان قزوین متوسط است
وی گفت: کیفیت طرح‌ها در استان به انظارت جدی دفتر فنی استانداری بالاست و در سال ۹۱ مقام سوم نظارت شوری را در قزوین کسب کردیم و درمجموع وضعیت نظارت و بازدیدها مناسب است و ازنظر فنی در حد متوسط کشور قرار داریم.
پیرمرادی یادآور شد: یکی از مسائلی که در طرح‌های عمرانی مغفول مانده موضوع نگهداری و تعمیر ساختمان‌هاست که بعد از ساخت و تکمیل طرح‌ها باید به این موضوع توجه جدی شود تا هزینه‌ها و سرمایه‌ها هدر نرود.
وی بیان کرد: با نظارت اداره استاندارد وضعیت کیفی مصالح هم جدی گرفته‌شده و تلاش می‌کنیم مصالح ساختمانی را حتی‌المقدور از داخل استان تهیه کنیم و همه آن‌ها استاندارد لازم را داشته باشد که در کابل‌های برق، میل‌گرد، سیمان و شن و ماسه استانداردها رعایت می‌شود و باید کد ره‌گیری داشته باشد.
مدیرکل دفتر فنی استانداری قزوین اظهار داشت: در بخش راه‌سازی کارها بسیار حساس است و اگر زیرسازی استاندارد نباشد بلافاصله در روکش آسفالت دیده می‌شود که خوشبختانه در ۱۰ طرح شاخص نیمه‌تمام استان هیچ مشکل فنی و کیفیت نداریم.
سخن آخر این که اگر طرح‌های عمرانی رونق بگیرد باعث رونق کسب و کار و اشتغال می‌شود و با تصویب پیشنهاد دولت برای استفاده از منابع صندوق توسعه ملی در اتمام طرح‌های عمرانی روح جدیدی در مجموعه کارهای پیمانکاری کشور ایجاد می‌شود که کشور در این شرایط نیازمند کار عمرانی و ایجاد اشتغال بیشتر است.
هر دولتی که سرکار می‌آید از پروژه‌های نیمه‌تمامی که از دولت‌های قبل به ارث مانده گلایه‌منداست و امروز به گفته سخنگوی دولت یازدهم تعداد این پروژه‌ها به سه هزار مورد می‌رسد که تکمیل آن‌ها سال‌ها زمان لازم دارد.
به نظر می‌رسد دولت یازدهم برای تکمیل پروژه‌های ۴۸۰ هزار میلیارد تومانی که کلنگ آن‌ها سالهای قبل زده‌شده کار مشکل و زمان زیادی نیاز دارد و تا پایان دوره فعالیت خود شاید با آن‌ها درگیر باشد و نتواند همه آن‌ها را به سرانجام برساند.
خبرنگار: محمدرضا جباری