این گزارش از سلسله گزارشهای «معرفی و بررسی پروژه‌های نیمه تمام استانی» منتشر شده است. گفتنی است پیش از این دو پرونده «بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» و «بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» روی خروجی بخش استانهای خبرگزاری مهر منتشر شده است.
خبرگزاری مهر - گروه استانها: پروژه‌های نیمه‌تمام به‌مانند میراثی ناخواسته از دولتی به دولت دیگر منتقل‌شده و روزبه‌روز به این آمار اضافه می‌شود. در این سالها بسیاری از پروژه‌ها به دلیل نبود یا کمبود اعتبار معطل مانده‌اند.
یکی از سیاست‌های دولت یازدهم تقویت بخش خصوصی و به‌کارگیری این توان در تکمیل پروژه‌هایی است که نیمه‌تمام مانده‌اند. مسئولان تأکید دارند که باید کمیته‌های برنامه‌ریزی و توسعه شهرستان‌ها طرح‌های نیمه‌تمام را در اولویت قرار داده و از تعریف پروژه‌های جدید خودداری کنند.
به گفته استاندار کرمان حدود سه هزار و ۸۰۰ طرح نیمه‌تمام در این استان وجود دارد و این در حالی است که در سال گذشته ۲۳ درصد پروژه‌های نیمه‌تمام کرمان تکمیل شده است. در ادامه به معرفی چند طرح نیمه‌تمام استان کرمان می‌پردازیم.
اتمام تالار مرکزی کرمان درگرو تأمین بودجه
نام پروژه: تالار مرکزی کرمان
سال شروع پروژه: ۱۳۹۰
عمر پروژه: ۴ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: ۲ سال(قرار بود تا پایان دولت دهم به بهره‌برداری برسد)
میزان پیشرفت فیزیکی: ۹۰درصد
پیمانکار اولیه پروژه: دفتر فنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمان
پیمانکار فعلی: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کرمان
محل احداث: شهر کرمان
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: تالار با ۱۳ هزار و ۵۰۰ مترمربع زیربنا شامل سالن موسیقی، تئاتر، اجتماعات، دو سالن پلاتو است.
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: آمادگی برای واگذاری به بخش خصوصی اعلام شده است.
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: نابسامانی وضعیت اقتصاد در سال‌های واپسین دولت دهم و درنتیجه کم شدن اعتبارات عمرانی و تورم ۴۰ درصدی.
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: هفت میلیارد تومان
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۱۱ میلیارد تومان
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق استان کرمان در گفتگو با مهر در خصوص این پروژه می‌گوید: تالار مرکزی کرمان از پیشرفت ۹۰ درصدی فیزیکی برخوردار بوده و در تلاشیم تا پایان سال جاری این پروژه را به سرانجام برسانیم.
فرشید فلاح ادامه می‌دهد: باوجود کمبود اعتبارات و امکانات اجرای این پروژه در سال‌های اخیر سرعت خوبی داشته است.
وی در خصوص چرایی تأخیر در اجرای پروژه به وضعیت اقتصادی در سال ۹۲ اشاره می‌کند و می‌افزاید: این شرایط باعث شد که پیمانکاران از ادامه پروژه باز بمانند و این اتفاق برای بسیاری از پروژه‌های عمرانی ازجمله تالار مرکزی کرمان رخ داد.
فلاح تصریح می‌کند: تورم ۴۰ درصد در پایان دولت دهم پیمانکاران را فلج کردند و اکثر پروژه‌ها با اخلال مواجه شدند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق استان کرمان یادآور شد: البته نمی‌توان تلاش‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت گذشته در خصوص این پروژه را ندیده گرفت.
وی به تخصیص هفت میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه در سال ۹۳ اشاره می‌کند و می‌گوید: برای سال ۹۴ نیز ۱۱ میلیارد تومان برای این پروژه ابلاغ شده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سابق استان کرمان تنها مشکل بر سر راه این پروژه را اعتبار می‌داند و یادآور می‌شود: چنانچه بودجه ابلاغی تخصیص پیدا کند به‌طورقطع این پروژه تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید.
راهکارهای عملی برای حل مشکلات دومین محور حادثه‌خیز استان کرمان
نام پروژه: جاده رفسنجان – نوق
سال شروع پروژه: ۱۳۹۳(پروژه ایمن‌سازی و تعریض محور رفسنجان – نوق در فاز اول به طول ۸.۲ کیلومتر در ابتدا از شهریورماه سال گذشته آغاز شد.)
عمر پروژه: یک سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه : قرار بر تحویل فاز اول پروژه تا اول سال ۹۴ بوده که تحقق نیافته است.
میزان پیشرفت فیزیکی: ۴ کیلومتر
پیمانکار اولیه پروژه: شرکت فراگیر عمران کرمان
پیمانکار فعلی: شرکت فراگیر عمران کرمان
محل احداث: محور رفسنجان-نوق
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: محور رفسنجان – نوق اگرچه در تعریفی که از آن شده به نام جاده‌ای روستایی نام برده می‌شود اما به دلیل عرض کم و تردد بسیار زیاد در آن در طول سال، از آن به‌عنوان یکی از حادثه‌سازترین محورهای استان کرمان نام برده می‌شود. چندی پیش بخشدار فردوس اعلام کرد که بر اساس اطلاعات اداره راه و شهرسازی، جاده رفسنجان - نوق دومین جاده مرگ‌بار استان کرمان بوده و تنها در ماه‌های دی و بهمن سال گذشته ۱۱ کشته داشته است. تغییر این وضعیت عمده دلیل اهمیت پروژه است.
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبار، معارض برای آزادسازی مسیر و جابجایی خطوط لوله گاز و آب در مسیر.
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: استانداری کرمان، اداره راه و شهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان
پروژه محور رفسنجان – نوق نیز که از شهریور سال ۹۳ کلید خورده از جمله طرح‌هایی است که اجرای آن به دلیل حادثه‌خیز بودن از اهمیت بالایی برخوردار است.
بخشدار فردوس در خصوص این پروژه به مهر می‌گوید: بهترین راهکار این است از آخرین روستای رفسنجان تا روستای کمال‌آباد به‌عنوان اولین روستای بخش فردوس به‌عنوان راه بین بخش (بخش مرکزی و بخش فردوس) تعریف شود که با تعریف راه بین بخشی اعتبار آن از سوی دولت می‌تواند تأمین شود.
مصطفی کدخدایی می‌افزاید: از کمال‌آباد تا صفائیه را به‌عنوان راه روستایی تعریف کنیم که با این تعریف، با مشارکت دهیاری‌ها و راه و شهرسازی می‌توان این مسیر را تعریض کرد. به‌طوری‌که دهیاری‌های منطقه بحث زیرسازی آن را انجام داده و اداره راه و شهرسازی بحث آسفالت آن را انجام دهد.
وی می‌گوید: از طرف دیگر راه بین شهر صفائیه و بهرمان به‌عنوان راه بین‌شهری تعریف‌شده و هزینه آن از سوی دولت تأمین اعتبار شود.
کدخدایی اضافه می‌کند: راه بین بهرمان تا جوادیه الهیه نیز می‌تواند با تعریف راه بین روستایی با مشارکت دهیاری‌ها و راه و شهرسازی کارش انجام شود.
گره قدیمی‌ترین پروژه نیمه‌تمام کرمان به دست بخش خصوصی گشوده می‌شود
نام پروژه: پروژه فاضلاب شهری کرمان
سال شروع پروژه: ۱۳۷۶
عمر پروژه: ۱۸ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: زمانی برای تکمیل اعلام نشده بود.
میزان پیشرفت فیزیکی: ۲۷ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: استانداری کرمان
پیمانکار فعلی: استانداری کرمان(درصورتی‌که پیمانکاران بسیاری در طول این طرح به خود دیده است)
محل احداث: کل شهر کرمان
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: شهر کرمان بر روی بستری از سنگ بنا شده و آب امکان نفوذ در زمین ندارد و به همین دلیل سطح آب‌های زیرزمینی که ناشی از فاضلاب شهر است افزایش یافته و بهداشت شهر را نیز به خطر انداخته است. کاربری اصلی این پروژه نجات از این وضعیت است.
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: آمادگی برای واگذاری به بخش خصوصی اعلام شده است و در ازاء احداث و تکمیل این پروژه، آب به‌دست‌آمده از فاضلاب کرمان برای سال‌های متمادی به سرمایه‌گذار واگذار می‌شود که در بخش کشاورزی و صنعت به فروش برسد و هزینه‌های پروژه تأمین شود.
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: عدم تأمین اعتبار فازهای مختلف این پروژه
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: استانداری کرمان
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: هر سال چهار میلیارد تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۶۰۰ میلیارد تومان
اما طولانی‌ترین پروژه در این فهرست اجرای طرح فاضلاب شهری کرمان است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمان در گفتگو با مهر می‌گوید: اگر برای اجرای این پروژه نگاه به جیب دولت داشته باشیم اتمام این طرح سال‌های طولانی ادامه خواهد یافت.
محمد طاهری می‌افزاید: هم‌اکنون اجرای این پروژه در برخی از مناطق شهر کرمان در حال انجام است و طرح نیز در حال حاضر پیشرفت ۲۷ درصدی دارد و ۵۰۴ کیلومتر از پروژه اجرا شده است؛ اما برای اجرای پروژه باید از بخش خصوصی کمک گرفت.
وی ادامه می‌دهد: پروژه به سرمایه‌گذاران معرفی شده است و چند سرمایه‌گذار اعلام آمادگی کرده‌اند و کار مطالعه بر روی توان اجرای پروژه از سوی آن‌ها در حال انجام است.
طاهری می‌افزاید: هم‌اکنون ۲۰ هزار مشترک از بخش تکمیل‌شده فاضلاب کرمان استفاده می‌کنند و امیدواریم با ورود بخش خصوصی طرف پنج سال آینده سایر مردم شهر کرمان نیز از این خدمات استفاده کنند.
وی ادامه داد: نمی‌توان بر اعتبار دولتی در این پروژه دل‌خوش کرد زیرا اعتبار بسیار محدود است و در مقابل وسعت پروژه جوابگو نیست.
طاهری افزود: کرمان با خشک‌سالی مواجه است و از آب فاضلاب شهر کرمان بعد از تصفیه می‌توان در بخش صنعت و کشاورزی استفاده کرد و مشکل این بخش‌ها را نیز رفع کرد.
وی مجموع اعتبار موردنیاز این طرح را ۶۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: برای تکمیل این طرح از همه توان‌بخش دولتی و بخش خصوصی باید استفاده شود.
ماجرای ساختمان جدید بیمارستان ۶۵ ساله کرمان
نام پروژه: بیمارستان شهید باهنر کرمان
محل احداث: خیابان سپه
سال شروع پروژه : ۱۳۸۸
عمر پروژه: ۶ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: ۲ سال (قرار بود طی قرار دادی پنج ساله در سال ۹۳ به بهره برداری برسد)
میزان پیشرفت فیزیکی پروژه: ۶۷ درصد
کاربری یا اهمیت اجرای پروژه: بیمارستان ۲۴۰ تختخوابی با زیربنای حدود ۲۷ هزار و ۸۰۰ مترمربع دارای ساختمان اصلی، هشت طبقه و کلینیک سه طبقه در احداث است. بیمارستان باهنر مهمترین مرکز درمان بیماران ترومایی و حادثه دیده است. چندی پیش وزیر بهداشت در بازدید از بیمارستان های استان کرمان گفت که میزان خدمات بهداشتی و درمانی در شهرهای استان کرمان مطلوب نیست و تعداد تخت و خدمات درمانی در این استان کم بوده و در شان مردم نیست.
پیمانکار اولیه: قرارگاه خاتم النبیا
پیمانکار فعلی: شرکت تحکیم فرجام
سال تغییر کاربری احتمالی: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: عدم تخصیص منابع
اعتبار هزینه شده: ۲۵ میلیارد تومان
اعتبار مورد نیاز: ۵۰ میلیارد تومان
دستگاه های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: دانشگاه علوم پزشکی کرمان
معاون توسعه و منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفتگو با مهر می گوید: این پروژه از ۶۷ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است.
عباس کامیابی ادامه می دهد: این پروژه به علت عدم تخصیص منابع در زمان مشخص شده (سال۹۳) به پایان نرسیده است.
وی ابراز داشت: در سفر جهانگیری معاون اول رئیس جمهور مقرر شده با اختصاص ۴۰ میلیارد تومان در عرض دو سال این پروژه به پایان رسد و طبق توافقاتی که با وزیر بهداشت صورت گرفته است این بیمارستان تجهیز خواهد شد.
کامیابی یادآور شد: در صورت تخصیص بودجه پروژه بیمارستان باهنر کرمان تا پایان سال ۹۵ به بهره برداری خواهد رسید.
پيشرفت فيزيكی ۸۰ درصدی پروژه های باقی مانده مسكن مهر
نام پروژه: مسکن مهر
سال شروع پروژه: ۸۷
عمر پروژه: ۷ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: ۲ سال (سال ۹۲)
میزان پیشرفت فیزیکی: ۸۰ درصد
پیمانکار اولیه پروژه: شرکت های تعاونی
پیمانکار فعلی: شرکت های تعاونی
محل احداث: استان کرمان
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: این پروژه در طول اجرا پیمارنکاران متعددی را به خود دیده است.
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: وجود مشكلات زيربنايي مانند برق، آب، گاز و فاضلاب و همچنين وجود اختلافات بين اعضا وتعاوني ها عدم پرداخت تسهیلات بانکی تاخیر در سهم آورده
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: راه و شهرسازی، آب، برق، گاز، تلفن، شهرداری، راه و شهرسازی و بانک ها
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۶۷۰ ميليارد تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: نامشخص
مدیرکل راه وشهرسازی استان کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در زمينه مسكن مهر دو وظيفه داشتيم كه زمين و تسهيلات بانكی در اختيار تعاونی‌ها بگذاريم.
خداداد مقبلی ادامه داد: تا اين مقطع زماني ۶۷۰ ميليارد تومان تسهيلات به مسكن مهر پرداخته‌ايم.
وی تعداد كل واحدهای مسكن مهر در سراسر استان را ۳۴ هزار واحد اعلام كرد و گفت: ۲۲ هزار واحد تمام شده و حدود ۱۲ هزار واحد پيشرفت فيزيكي بيش از ۸۰ درصد دارد.
وی دليل تاخير در بهره برداری از اين واحدها را وجود مشكلات زيربنايی مانند برق، آب، گازو فاضلاب و همچنين وجود اختلافات بين اعضاء و تعاونی ها ذكر كرد و گفت: تا كنون ۱۰ تا ۱۲ هزار واحد براي دريافت افزايش تسهيلات اعلام شده مسكن مهر به بانك معرفی كرده‌ايم ولی تا كنون سه هزار واحد تاييد شده است كه در پيچ و خم دريافت تسهيلات هستند.
مقبلی اختلاف موجود ميان تعاوني ها و اعضا را يكي ديگر از دلايل روند كند شدن ساخت و سازهاي مسكن مهر دانست.
وسعت استان کرمان، نیازهای خدماتی و اجتماعی و میزان پروژه‌های اجراشده و به سامان رسیده هیچ تناسبی باهم ندارند. اجرای تنها ۲۳ درصد از پروژه‌های کرمان که قدیمی‌ترین آن‌ها ۱۸ سال عمر دارد نشان‌دهنده این موضوع است که عملاً کار جدی در طول سال‌های اخیر در حوزه عمران استان صورت نگرفته است و هنوز کمبود سرانه‌های اجتماعی در جای‌جای استان دیده و احساس می‌شود. اگرچه اعتبارات استان هنوز قطره‌چکانی است اما مردم همچنان به بارش اعتبارات بر سر استان کریمان وجود دارد.