خبرگزاری مهر - گروه استانها: همیشه طیف خاصی از جامعه برای دیدن آخرین فیلم‌های ساخته شده به سینما می‌روند، اما این روزها فیلمی بر روی پرده سینماها است که آحاد مردم برای دیدن آن رغبت دارند؛ فیلمی که طی هشت سال سکوت خبری تنها زمزمه ساختش بین مردم بود و همه برای دیدنش انتظار می‌کشیدند.
مجید مجیدی در عظیم‌ترین پروژه تاریخ سینما کشور سعی کرده تا با استفاده از برترین‌های سینمای دنیا و ایران اثری مبتنی بر منابع تاریخی معتبر و البته شیعی خلق کند که چهره رحمانی پیامبر گرامی اسلام(ص) و زندگی سیزده سال ابتدایی آن بزرگوار و همچنین بخشی از دوران جاهلیت را به تصویر بکشد.
به گفته مجیدی، جرقه ساخت فیلم محمد رسول الله(ص) وقتی در ذهنش زده شد که هشت سال قبل یکی از جشنواره‌های سینمایی قصد برگزاری مراسم تجلیلی از وی را داشته و این ایام مصادف شده بود با انتشار کاریکاتورهای موهن علیه رسول مکرم اسلام؛ اما مجیدی به نشانه اعتراض به دانمارک نرفت و نامه‌ای به دبیر جشنواره نوشت به این مضمون که نمی‌تواند در کشوری حضور یابد که به مقدساتش توهین می‌کنند و از همان‌جا تصمیم گرفت تا فیلمی بسازد که شخصیت رحمانی برترین مخلوق خداوند را به تصویر بکشد و اندکی از مظلومیت خاتم پیامبران را کم کند.
راوی فیلم محمد رسول الله(ص) ابوطالب، عموی پیامبر(ص) است که در طول فیلم خاطراتش را مرور می‌کند و فیلم از آنجایی آغاز می‌شود که سپاه ابرهه برای نابودی خانه خدا به مکه عزیمت می‌کند.
تحسین بیینده بر نمایش حمله ابرهه به مکه و نابودی‌شان توسط ابابیل
مخاطب در همان ابتدای فیلم با صحنه‌ها و جلوه‌های تأثیرگذاری رو به‌رو می‌شود که نشان از عظمت این پروژه دارد؛ آنجا که خبر می‌رسد فیل‌سواران ابرهه به مکه نزدیک می‌شوند و مردم از ترس حمله آنان خانه و زندگی خود را رها کرده و سعی می‌کنند خود را به خارج از شهر برسانند.
طواف سیل‌گونه ابابیل به گرد کعبه و حرکت آنها به سمت لشکر فیل‌سواران در حالی که سنگ‌های آتشینی را حمل می‌کنند از جلوه‌های بسیار زیبای این فیلم است که شکوه به تصویر کشیدن این صحنه‌ها زبان هر بیننده‌ای را به تحسین می‌گشاید.
دوربین جادویی «ویتوریو استورارو»، فیلمبردار ایتالیایی فیلم هم که سه جایزه اسکار در کارنامه خود دارد موجب شده تا بیننده تصاویری چشم نواز و بدیعی را تجربه کند و انبوه پلان‌های زیبا با حرکت ملایم دوربین با وجود طولانی بودن فیلم مخاطب را خسته نمی‌کند؛ بلکه او را ترغیب می‌کند تا در هر سکانسی به انتظار چشم‌انداز زیباتری باشد.
صحنه‌هایی که اشک بر چشم بیننده می‌نشاند
مجیدی سعی کرده تا برخی از حوادث خارق‌العاده‌ای که بعد از طلوع فجر ۱۷ ربیع‌الاول، همان دم که پیامبر اسلام(ص) دیده به تماشای جهان گشود را به تصویر بکشد که نور افشانی آسمان مکه قبل از طلوع خورشید و همچنین به رو افتادن بت‌های درون کعبه از جمله آنها بود..
موسیقی جذاب و روحانی «رحمان اله راکا» این هنرمند و آهنگ‌ساز مسلمان و سرشناس هندی نیز به زیبایی بیشتر فیلم کمک کرده و اکثر سکانس‌ها، موسیقی‌های متفاوتی به همراه دارد که در عین تکثر در مجموع شاکله واحدی دارند و به گفته آهنگ ساز فیلم محمد رسول‌الله(ص) «موسیقی این فیلم در پنج کشور ایران، آلمان، فرانسه و مصر با حضور ۲۰۰ موسیقی‌دان ساخته شده و در شهر چنای هند نیز میکس شده است».
اوج لطافت و زیبایی این فیلم پلان‌های به تصویر کشیدن رابطه عاشقانه کودکی پیامبر(ص) و آمنه مادر بزرگوار ایشان است که صحنه‌های فراق پیامبر از دو ماهگی و رسیدن دوباره‌اش به آغوش مادر بارها و بارها چشم مخاطبان را تر می‌کند.
به تصویر کشیدن لحظه‌های جدایی پیامبر(ص) از حلیمه سعدیه و نیز از دست دادن مادرش آمنه در سن ۶ سالگی و بعد آن فوت عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر(ص) در سن ۸ سالگی ایشان از صحنه‌های دراماتیک این فیلم است که در این سکانس‌ها هم اشک‌های بیننده بر غربت و تنهایی پیامبر اکرم(ص) سرازیر می‌شود.
در ادامه فیلم به جریان با خبر شدن بحیرا، راهبی که در مسیر سفر تجاری ابوطالب نشانه‌های پیامبر بودن حضرت محمد(ص) را در ایشان می‌بیند می‌پردازد و در این بخش مجیدی سعی کرده است تا پیوند بین اسلام و مسیحیت را مطرح و نشان دهد ادیان الهی گذشته، آمدن پیامبر خاتم به عنوان منجی را نوید و بشارت داده‌اند.
محاسن متعدد فیلم سینمایی محمد رسول‌الله(ص)
رئیس حوزه هنری استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه محاسن متعددی از فیلم سینمایی محمد رسول‌الله(ص) را می‌توان برشمرد، اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین محاسن فیلم، آرامش، لطافت و بی حاشیه بودن آن است.
مجدالدین معلمی می‌افزاید: فیلم کمتر دنبال حرف‌های بزرگ و جدل می‌رود و بنا دارد با روایتی روان، عاری از پیچیدگی و با کمترین دیالوگ جلوه مهربانی و برکت پیامبر(ص) را ترسیم کند.
وی اضافه می‌کند اغراق نیست که این فیلم با دو واژه «عاشقانه مجیدی» یا «فیلم شاعرانه مجیدی» خوانده و توصیف می‌شود؛ هرچند نباید از هوشمندی مجیدی در نشان دادن کینه و عداوت تاریخی یهودیان با اسلام گذشت.
فیلم محمد رسول‌الله(ص) در روایت دچار نوعی پردازش مستندگونه است
رئیس حوزه هنری قم با بیان اینکه فیلم محمد رسول‌الله(ص) در روایت دچار نوعی پردازش مستندگونه است و تمامی ویژگی‌های گونه مستند بازسازی را دارد، افزود: در این سبک روایت مستندگونه، بنا نیست حدیث نفس فیلم‌ساز و تخیلات او از وقایع آن زمان را ببینیم بلکه تصاویر و کادرهای دلربا جای روایت داستانی یا حتی دیالوگ‌های ادیبانه را گرفته و انگار رسالت اصلی فیلم ثبت تصاویر شبه مستند و لطیف از حیات پربرکت رسول مکرم(ص) قرار بوده است.
وی افزود: فیلم محمد رسول‌الله(ص) مثل همه مصنوعات بشر بی عیب نیست ولی حسب توان بشر در وصف و ثنای پیامبر خدا و با عنایت به تلخی‌های زمان، فیلمی قابل احترام و ستایش است.
کار مجیدی را باید ستود
وی با بیان اینکه ممکن است افرادی باشند که چون من انتظار فیلمی قصه گو و روایتی جامع تر از فیلم محمد رسول‌الله(ص) داشته باشند، می‌افزاید؛ نباید فراموش کرد این اولین گام سینمای ایران و دومین فیلم جهان اسلام درباره حضرت خاتم الانبیاء(ص) است از این رو کار مجیدی را باید ستود و به تولیدات کامل‌تری برای آینده اندیشید.
سانس آخر اکران فیلم محمد رسول‌الله(ص) در سینمای ونوس قم، ساعت ۱۱ شب است که پخش آن تا ساعت ۲ بامداد ادامه دارد که علاقمندان تا پاسی از شب بیدار می‌مانند تا این فیلم را به تماشا بنشینند و باید اذعان داشت در تاریخ سینمای ایران چنین استقبالی کم سابقه بوده است.
سمیه برزگری، ۳۴ ساله و از فعالان اجتماعی است که به همراه فرزندان و همسرش برای تماشای فیلم محمد رسول‌الله(ص) به سینما آمده است که پس از دیدن این فیلم در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: فیلم بسیار خوبی بود و همه بازیگران به‌خصوص علیرضا شجاع نوری در نقش عبدالمطلب، مهدی پاکدل در نقش ابوطالب و مینا ساداتی در نقش آمنه مادر پیامبر(ص) بازی بسیار زیبا و بدون نقصی داشتند که البته دوبله صدای نقش ابوطالب می‌توانست بهتر از این باشد اما در مجموع بازیگران نقش‌هایشان را به خوبی و روان ایفا کردند.
اکران فیلم تا دو بامداد به طول می‌انجامد
وی می‌گوید که همسر و خانواده‌اش اهل سینما رفتن نیستند اما موضوع و ماهیت فیلم مرا ترغیب کرد تا برای اعضای خانواده‌ام بلیت تهیه کنم و دسته جمعی به تماشای فیلم بنشینیم که البته تهیه بلیط هم کمی دشوار بود چرا که سانس‌های آخر هفته از قبل پیش فروش می‌شود.
برزگری گفت: با اینکه اکران فیلم تا ساعت ۲ بامداد به طول انجامید، اما هیچ کدام از اعضای خانواده‌ام احساس خستگی نکردیم و از دیدن این فیلم لذت بریدم.
وی عنوان می‌کند: روایت زندگی پیامبر(ص) را بارها از دوران مدرسه تا به امروز شنیده بودیم اما با تماشای این فیلم که شهرهای مکه و مدینه در آن به زیبایی بازسازی شده بود، انگار به آن دوران سفر کرده و گویی خودمان ناظر رویدادهایی که رخ داده، بودیم.
یادآوری عصر جاهلیت به انسان قرن ۲۱ در فیلم
عماد موسوی، دانشجوی رشته حقوق است که در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: این فیلم خوبی‌های بسیاری دارد و صحنه‌هایی که در دوران جاهلیت در این فیلم به تصویر کشیده شده همانند زنده به گور کردن دختران، برده‌داری و فروش کنیزان در بازار، به‌گونه‌ای این جهالت را برای انسان قرن ۲۱ یادآور می‌کند هر چند که متأسفانه در دنیای امروز هم این جاهلیت به چشم می‌خورد و امروز شاهدیم گروه‌های تروریستی و تکفیری همانند داعش به نام اسلام دست به جنایاتی می‌زنند که در تاریخ کم‌سابقه است.
وی با بیان اینکه از خوبی‌ها و نقاط قوت فیلم سخن‌های زیادی به میان آمده است، اظهار داشت: در برخی از موارد در این پروژه بزرگ که سیاهی لشکر زیادی هم داشته به نظر می‌رسد کمی نسبت به برخی موارد بی‌توجهی شده؛ مثلاً به نظرم در چند صحنه که سیاهی لشکر حضور داشتند در دوره‌های مختلفی که فیلم روایت می‌شود آنان بدون تغییر خاصی حضور داشتند و چهره‌ها به نظر تکراری می‌رسید.
موسوی عنوان کرد: در صحنه‌ای از فیلم که هر قبیله اسمی برای نوزاد تازه متولد شده انتخاب و به همگان معرفی می‌کرد، سه بت بزرگ که به نظر از جنس سنگ بودند در مقابل کعبه قرار داشتند که در یک سکانس شاهد تکان خوردن یکی از آن سه بت بزرگ سنگی در اثر وزش باد ملایم بودیم که به نظر می‌رسد جنسش از سنگ نبوده و نباید این اتفاق رخ می‌داد البته موارد جزئی این چنینی نمی‌تواند عظمت این پروژه سینمایی را تحت‌الشعاع قرار دهد.
به یقین یکی از مقاصد مجید مجیدی برای ساخت فیلم محمد رسول‌الله(ص) روایتی از چهره رحمانی پیامبر(ص) نه تنها برای جهان اسلام، بلکه برای سایر ادیان الهی و مردم جهان بوده است؛ اما این سئوال مطرح است که چگونه یک بیننده غیر مسلمان به اطلاعاتی از تاریخ اسلام و وقایعی که آن زمان نظیر حمله ابرهه به مکه، چگونگی محاصره مسلمین در شعب ابی‌طالب و شکست این حصر و مسائل مختلف دیگری که در فیلم بدان اشاره شده پی ببرد و با آن ارتباط برقرار کند.
با تمام این اوصاف از دیدگاه نگارنده تماشای فیلم محمد رسول‌الله(ص) و سفر ۱۸۰ دقیقه‌ای به صدر اسلام آنجا که پیامبر مهربانی چشمانش به تماشای دنیا باز می‌شود، حس و حال معنوی که به بیننده منتقل می‌شود چیزی کمتر از حضور در مدینه منوره و نشستن در مسجدالنبی و مرور تاریخ اسلام و یادآوری بزرگی و عظمت پیامبر رحمت(ص) نیست.
خبرنگار: مهدی بخشی سورکی