این گزارش از سلسله گزارشهای «معرفی و بررسی پروژه‌های نیمه تمام استانی» منتشر شده است. گفتنی است پیش از این دو پرونده «بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» و «بررسی پدیده کم آبی و مدیریت بحران آب در استانهای کشور» روی خروجی بخش استانهای خبرگزاری مهر منتشر شده است.
خبرگزاری مهر – گروه استان ها: تعدد پروژه های ناتمام، محدود بودن منابع و حجم مطالبات پیمانکاران موجب شده تا سرنوشت پروژه های نا تمام کهگیلویه و بویراحمد در هاله ای از ابهام قرار گیرد.
یکی از سیاستهای دولت یازدهم در استان عدم اجرای پروژه های جدید و تکمیل پروژه های نیمه تمام بوده که اگر چه با این سیاست به برخی از پروژه های نیمه تمام جانی دوباره بخشیده اند اما همچنان این پروژه ها برای اتمام نیازمند اعتباراتی ویژه هستند.
مطالبات کنونی پیمانکاران از دولت در کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد شده و این در حالی است که اعتبار عمرانی استانی امسال ۱۳۹ میلیارد تومان است و این چالشی اساسی پیش روی مسئولان در اجرای پروژه هاست.
با این حال آنگونه که استاندار استان می گوید: در حدود دو سال فعالیت دولت ۹۰۸ پروژه عمرانی و اقتصادی در این استان افتتاح و یا کلنگ زنی شد که ۷۴۸ مورد از این تعداد طرح های افتتاحی بودند.
۲۰ سال انتظار برای احداث یک جاده
نام پروژه: جاده پاتاوه به دهدشت
سال شروع پروژه: ۱۳۷۴
عمر پروژه:۲۰ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: حداقل ۱۰ سال
میزان پیشرفت فیزیکی:۶۵ درصد
پیمانکارهای پروژه از ابتدا تاکنون: عمق یاب، خاتم الانبیاء، صابر یاد، پارس گرما
دلیل اهمیت پروژه: این محور بنادر جنوب کشور و شرق خوزستان را ۲۰۰ کیلومتر به مرکز کشور نزدیکتر و ۴۰۰ روستای کهگیلویه و بویراحمد را از بن بست خارج می کند
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبار
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: راه و شهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۱۰۰ میلیارد تومان
میزان اعتبار موردنیاز برای تکمیل پروژه: ۳۲۰ میلیارد تومان
پروژه جاده پاتاوه به دهدشت یکی از مهمترین و پیرترین پروژه های عمرانی در این استان است که که پس از ۲۰ سال تنها ۶۵درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
این پروژه که جنوب کشور را ۲۰۰ کیلومتر به مرکز کشور نزدیکتر می کند، به طول ۱۳۶ كیلومتر دارای چهار فاز است كه فازهای یك و سه این طرح به ترتیب ۲۸ و ۲۰ كیلومتر و فازهای دو و چهار این طرح نیز به ترتیب ۲۸ و ۶۳ كیلومتر است و تاكنون افزون بر ۱۰۰ میلیارد تومان برای احداث این جاده ملی هزینه شده اما اکنون روند اجرایی مطلوبی را طی نمی کند.
مدیرکل راه وشهرسازی کهگیلویه و بویراحمد به خبرنگار مهر می گوید: این پروژه ۳۲۰ میلیارد تومان نیاز دارد و در صورت تامین این اعتبار ظرف یکسال به بهره برداری می رسد.
حسین فدایی می افزاید: بهره برداری از پروژه ملی پاتاوه - دهدشت یكی از دغدغه های اصلی وزارت راه و شهرسازی است.
وی تاکید می کند: با همكاری وزرات راه و شهرسازی و قرار گاه خاتم مشكلات این طرح ملی برطرف خواهد شد.
فدایی می گوید: گزارشی از روند اجرایی این طرح به وزارت راه وشهرسازی برای برطرف كردن مشكلات ارسال شده است.
مدیركل راه وشهرسازی كهگیلویه وبویراحمد بیان می کند: تاكنون افزون بر ۱۰۰ میلیارد تومان برای احداث این جاده ملی هزینه شده و امسال۵۰ میلیارد تومان به این پروژه مهم و ملی اختصاص یافته است.
وی یادآور می شود: پروژه ملی پاتاوه به دهدشت به طول ۱۳۶ كیلومتر دارای چهار فاز است كه فازهای یك و سه این طرح به ترتیب ۲۸ و ۲۰ كیلومتر و فازهای دو و چهار این طرح نیز به ترتیب ۲۸ و ۶۳ كیلومتر است.
فدایی عنوان می کند: با بهره برداری از این پروژه ملی مسیر مركز كشور به بنادر جنوب كشورحدود ۲۱۷ كلیومتر كاهش خواهد یافت.
بیماران یاسوجی آواره در دیگر استانها
نام پروژه: بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی یاسوج
سال شروع پروژه: ۱۳۸۶
عمر پروژه: ۸سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه : قرار بر تحویل این پروژه تا پایان سال ۹۱ بود که محقق نشد
میزان پیشرفت فیزیکی: ۷۱درصد
پیمانکار فعلی: شرکت گوپله
محل احداث: یاسوج
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: به دلیل کمبود تخت بیمارستانی در استان از اهمیت ویژه ای بر خوردار است.
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ۹۳
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبار
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: اداره راه و شهرسازی
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۳۱۵میلیارد ریال
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۳۰۰ میلیارد ریال
بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی از مهمترین پروژه های بخش درمان کهگیلویه و بویراحمد بوده که هنوز به پایان نرسیده است تا مردم این استان برای درمان در استانهای دیگر آواره شوند.
کلنگ این پروژه و پروژه بیمارستان بوشهر باهم بر زمین زده شد اما در بوشهر به پایان رسید و در یاسوج هنوز ۷۱درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
مدیرکل راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد بیان می کند: در صورت تأمین اعتبار لازم بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی یاسوج تا پایان تیرماه ۹۵ به بهره‌برداری خواهد رسید.
حسن فدایی به خبرنگار مهر می گوید: احداث بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی یاسوج یکی از نیازهای زیرساختی کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود و با ساخت و تکمیل این بیمارستان تا حد قابل توجهی نیازهای مردم استان در حوزه درمان تأمین خواهد شد.
وی عنوان می کند: بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی یاسوج تاکنون ۷۱درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
فدایی می گوید: تاکنون ۳۱۵ میلیارد ریال برای این بیمارستان هزینه شده است و برای اتمام این بیمارستان حدود ۳۰۰ میلیارد ریال دیگر نیاز است.
مهر ماندگار گره از کریدور جنوب به مرکز را باز نکرد
نام پروژه: چهار خطه کردن محور یاسوج به سمیرم
سال شروع پروژه: ۱۳۹۱
عمر پروژه: ۴ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: زمانی برای تکمیل اعلام نشده بود.
میزان پیشرفت فیزیکی: چون قطعات مختلفی دارد مشخص نیست
پیمانکار پروژه: چندین پیمانکار دارد
محل احداث: شهرستان بویراحمد و دنا
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: این جاده یک محور ملی است که به عنوان کریدور جنوب به مرکز کشور مطرح است و بنادر جنوبی را به مرکز کشور متصل می کند
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: عدم تأمین اعتبار فازهای مختلف این پروژه
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: راه و شهرسازی
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: برای هر کیلومتر آن دو میلیارد تومان
چهار خطه کردن محور یاسوج به سمیرم یکی دیگر از پروژه های مهم و نیمه تمام کهگیلویه و بویراحمد است که این پروژه نیز به دلیل کمبود اعتبار بر زمین مانده است.
این پروژه در دولت گذشته نام مصوبه استانی هم به خود گرفت اما به رغم هشدارهای کارشناسان نسبت به خطرات این جاده، نسخه‌های مسئولین برای رفع آنها اثری نکرد و مهر ماندگار هم گره از مشکلات باز نکرده است.
چهار خطه کردن این محور مهم که کریدور جنوب به مرکز کشور نام گرفته و اره ارتباطی بنادر جنوبی به مرکز است، هنوز هم معطل مانده و جان نمی گیرد تا هر هفته در پیچ و خم آن جانی از مسافران آن گرفته شود.
رئیس اداره بحران راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد محور ارتباطی یاسوج به سمیرم را بحرانی ترین محور ارتباطی در این استان عنوان می کند و به خبرنگار مهر می گوید: این محور ارتباطی بخشی از کریدور شمال به جنوب و یکی از جاده های ملی این استان است که شهرها و بنادر جنوبی از جمله بوشهر، گناوه، دیلم، بندر امام، بهبهان، گچساران، دهدشت، نورآباد، برازجان و ... را به مرکز کشور متصل می کند.
بیت الله محرابی می افزاید: این مسئله موجب شده که این محور ارتباطی مهم و تاثیرگذار از ترافیک سنگینی برخوردار باشد. با این حال حجم ترافیک این جاده متناسب با ظرفیت آن نیست و موجب وقوع تصادفات زیادی در این محور شده است.
وی عرض کم جاده، پیچ و قوسهای طولانی و غیر استاندارد، شیبهای تند و دید کم رانندگان را از جمله مشکلات این محور اعلام می کند و اظهار می دارد: در کنار این جاده روستاهای پرجمعیتی نیز وجود دارد که این خود موجب وقوع تصادفات می شود.
محرابی با بیان اینکه ۱۰۱ نقطه حادثه خیز در جاده های استان وجود دارد، می افزاید: از این تعداد ۳۰ نقطه حادثه خیز در محور یاسوج به سمیرم است.
رئیس اداره بحران راه و شهرسازی کهگیلویه و بویراحمد بیان می کند: رفع این نقاط حادثه خیز نیازمند چهار تا پنج میلیارد تومان اعتبار است.
وی عنوان می کند: در سال جاری ۵۰ میلیارد تومان اعتبار به این پروژه اختصاص یافته است.
وی تصریح می کند: تعریض این جاده به چهارخطه، نصب دوربین کنترل، رفع نقاط حادثه خیز، ساماندهی تقاطع های موجود، ایجاد تقاطعهای غیر هم سطح و ... می تواند موجب کاهش تصادفات در این محور شود.
محرابی عنوان می کند: اجرای باند دوم در هر کیلومتر از این جاده با توجه به کوهستانی بودن، نیازمند دو میلیارد تومان اعتبار است که اعتبارات موجود کافی نیست.
آبرسانی به دهدشت غربی معطل اعتبار
نام پروژه: آبرسانی به اراضی دهدشت غربی
سال شروع پروژه: ۱۳۸۹
عمر پروژه: ۵ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: سه سال
میزان پیشرفت فیزیکی: ۱۶درصد
پیمانکار پروژه: شرکت ریگ بتن
محل احداث: شهرستان کهگیلویه
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: زیر آب بردن ۵۶۴۷هکتار زمین مستعد کشاورزی
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبار
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۲۰ میلیارد تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۱۰۰ میلیارد تومان
پروژه آب رسانی به دهدشت غربی یکی از بزرگترین پروژه های عمرانی استان کهگیلویه و بویراحمد است که هم اکنون به دلیل کمبود اعتبار، پایش می لنگد و نیازمند تأمین اعتبار از منابع مختلف است.
دهدشت غربی با مساحت هفت هزار هکتار، از نظر زمین کشاورزی غنی و مساعد بوده، اما به دلیل مرتفع بودن آن نسبت به رودخانه های مجاور، با کمبود آب مواجه است و ماهیت تپه ماهوری این دشت نیز باعث بروز مشکل در امر آبیاری آن شده است.
در سال های اخیر، پس از بررسی های لازم مشخص شد که از هفت هزار هکتار اراضی موجود، بطور خالص پنج هزار و ۶۴۷ هکتار قابل کشاورزی است که در صورت اجرای طرح آبرسانی، آب مورد نیاز این اراضی به روش های تحت فشار و ثقلی تامین می شود.
رئیس منابع آب شهرستان کهگیلویه با بیان اینکه پروژه آبرسانی به دهدشت غربی با هدف تامین آب اراضی دهدشت غربی شامل روستاهای لیر بزرگ، لیر کوچک و حوزه چنگلوا شروع شد، می گوید: با اجرای این پروژه حدود شش هزار هکتار از این اراضی به کشت محصولات کشاورزی اختصاص می یابد.
علی آران امی افزاید: فاز اولیه آن شامل ایستگاه پمپاژ ثانویه، مخزن ۵ هزار متر مکعبی، محوطه سازی و قسمتی از خط انتقال در حال حاضر حدود ۵۹ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی بیان می کند: عملیات اجرایی فاز دوم این پروژه شامل سد انحرافی، آبگیر و اصلاح پمپاژ اولیه از مهرماه سال ۹۲ شروع شد و در حال حاضر حدود ۷ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
آران مهمترین مشکل این پروژه را تامین اعتبار و برق مورد نیاز عنوان می کند و می گوید: جهت تامین برق این پروژه حدود ۱۶ مگابایت برق مورد نیاز است که قرار است از طریق آب و برق خوزستان ایستگاه برقی مختص این پروژه و شهر لنده احداث شود.
فرماندار کهگیلویه هم به خبرنگار مهر می گوید: این پروژه برای بهره برداری به بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
علی پوزش می افزاید: در سال جاری حدود ۱۰ میلیارد تومان اعتبار به این پروژه تخصیص یافته است.
پوزش بیان می کند: با بهره برداری از این پروژه حدود شش هزار هکتار از اراضی دهدشت غربی آبیاری شده و بخشی از مشکل بیکاری این شهرستان مرتفع می شود.
وی می گوید: ما در تلاش برای تأمین مقداری از اعتبار مورد نیاز از طریق تسهیلات بانکی و اوراق مشارکت هستیم که بتوانیم هر چه سریعتر این پروژه را به نتیجه برسانیم.
حرکت لاک پشتی احداث سد تنگ سرخ
نام پروژه: سد تنگ سرخ
سال شروع پروژه: ۱۳۹۰
عمر پروژه: ۴ سال
میزان تأخیر تکمیل پروژه نسبت به زمان اولیه: قرار است در سال ۹۷ به بهره برداری برسد
میزان پیشرفت فیزیکی: شش درصد
پیمانکار پروژه: شرکت پیماب
محل احداث: شهرستان بویراحمد
کاربری یا دلیل اهمیت پروژه: تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت شهر یاسوج و روستاهای شهرستان بویراحمد
سال تغییر کاربری احتمالی در طول ساخت: ندارد
سال تغییر احتمالی پیمانکار: ندارد
چرایی تأخیر در اتمام پروژه: کمبود اعتبار
دستگاه‌های مسئول برای پیگیری اتمام پروژه: آب منطقه ای
کل اعتبارات هزینه شده برای پروژه تاکنون: ۲۰ میلیارد تومان
میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه: ۲۵۰ میلیارد تومان
منابع آبی فعلی یاسوج دیگر جوابگوی رشد جمعیت آن نیست و از طرفی هدروی بی رویه آب ناشی از مصرف بیش از حد مردم و فرسوده بودن شبکه توزیع این زخم را کاری تر کرده است تا جایی که امکان بحران آب در یاسوج با همه داشته های آبی اش وجود دارد.
با این حال سد "تنگ سرخ" که با هدف تامین آب شرب دراز مدت شهر یاسوج و روستاهای اطراف، در سال ۹۰ کلنگش به زمین زده شد، به بهانه های مختلف حرکتی لاک پشتی دارد و با اعتبار قطره چکانی حتی نتوانسته زمین های مورد نیاز را تملک کند و معلوم نیست با این اعتبار اندک کی به پایان برسد.
مدیرعامل آب منطقه ای استان به خبرنگار مهر می گوید: ۲۵ میلیون متر مکعب برای آب آشامیدنی شهر یاسوج، ۴۲ میلیون متر مکعب برای تامین آب کشاورزی شهرستان بویراحمد و ۱۷ میلیون متر مکعب برای تامین آب صنعتی یاسوج، ۷۲ میلیون متر مکعب برای تامین آب آشامیدنی شهرستان شیراز و ۳۳ میلیون متر مکعب برای مصارف زیست محیطی رودخانه بشار در نظر گرفته شده است.
علی لطفی می افزاید: ۲۵۰ میلیارد تومان برای اتمام سد تنگ سرخ نیاز است.
لطفی عنوان می کند: عملیات اجرای طرح در جبهه‌های کاری تجهیز کارگاه‌ها، تونل انحراف، کانال ورودی سیستم انحراف، سرریز و فرازبند و بخشی از بدنه سد، فعال و کل طرح، دارای پیشرفت فیزیکی ۶ درصدی است.
وی از اختصاص ۱۲۰ میلیارد ریال اعتبار در سال ۹۴ برای تسریع در روند احداث سد تنگ سرخ خبر می دهد و بیان می کند: متاسفانه اعتبارات سالیانه این سد متناسب با برنامه اجرایی ما نیست و به دنبال اعتبار سد از سایر روشها برای تامین مالی آن هستیم.
وی یادآور می شود: شرکت آب منطقه‌ای، بدنبال اجرای طرح سد تنگ سرخ از طریق فاینانس داخلی بوده و مقدمات این کار در حال انجام است و موفقیت آن بستگی به تمایل سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد.
به گزارش خبرنگار مهر، این پروژه ها تنها بخشی از پروژه های کلیدی استانی است که به دلیل کمبود اعتبار قفل شده اند. استانی که هنوز گرد محرومیت بر چهره آن هویداست و از نظر شاخص های توسعه یافتگی در رتبه آخر کشور قرار دارد. اتمام این پروژه ها اگرچه کهگیلویه و بویراحمد را به توسعه کامل نمی رساند اما مسیر را هموارتر خواهد کرد.
خبرنگار: صدیقه امیدی