گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا از زمان آغاز بحران سوریه از هیچ کوششی برای براندازی حکومت این کشور دریغ نکردند اما خواسته آنها نه تنها محقق نشد بلکه موجب بروز مشکلاتی شد که در مرحله اول برای منطقه خاورمیانه و در مرحله بعد برای کل جهان مشکل ساز شد و گریبان کشورهای غربی را نیز گرفت.
ریشه یابی بحران هایی همچون داعش و سیل مهاجران در اروپا همه نگاه ها را متوجه سوریه می کند و اگر اندکی منصفانه به اوضاع این کشور جنگ زده نگاه کنیم به خوبی ردپای کشورهایی همچون فرانسه، انگلیس، آمریکا، ترکیه و اعراب حاشیه خلیج فارس را در کمک به شورشیان سوری و وخیم تر شدن شرایط سوریه را می بینیم.
اما نتیجه ندادن اقدامات غرب در مورد سوریه موجب شده تا آنها به سمت ایران و روسیه گرایش پیدا کنند و در همین رابطه صبح امروز خبر توافق آمریکا و روسیه برای همکاری در مورد سوریه منتشر شده است.
به نظر می رسد باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا تلاش می کند تا پس از توافق هسته ای ایران و ۱+۵ به بحران منطقه پایان دهد تا به عنوان یک پروسه تبلیغاتی برای حزب دموکرات آمریکا مورد بهره برداری سیاسی قرار گیردایران و روسیه از حدود دو ماه قبل اقدام مشترکی را برای بازگرداندن صلح به سوریه آغاز کرده اند. تلاش های جدید روسیه و ایران برای بازگرداندن ثبات به سوریه از مدتی قبل آغاز و در اجلاس امنیتی دوحه که چندی قبل در قطر برگزار شد و وزیران امور خارجه آمریکا و روسیه نیز در آن حضور داشتند مطرح شد. گفته می شود جان کری وزیر خارجه آمریکا در نشست دوحه از همتایان خود در شورای همکاری خلیج فارس خواسته تا با این طرح مخالفت نکنند.
بعد از این نشست بود که «ولید معلم» وزیر امور خارجه سوریه، و معاون وزیر خارجه روسیه راهی تهران شدند تا درباره این روند جدید که از سوی ایران پیشنهاد شده بود به گفتگو بنشینند. در نشست مشترک وزیران خارجه جمهوری اسلامی ایران، سوریه و نماینده ویژه دولت روسیه در تهران طرح به روز شده ایران برای پایان بحران ۵۳ ماهه سوریه مورد بحث قرار گرفت.
موضع آمریکا در قبال سوریه
در این میان به نظر می رسد آمریکا به عنوان کشوری که در چهار سال گذشته هماهنگ کننده اقدامات ضد سوری بوده نیز با این راهکار جدید موافق است. دلیل این ادعا آن است که در یک ماه گذشته سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، چند بار با جان کری، همتای آمریکایی خود، دیدار کرده و با وی در خصوص این طرح گفتگو کرده است.
اما چرا آمریکا با این طرح موافق است؟ عوامل زیادی چه در داخل سوریه و چه در خارج از این کشور روی داده که به تغییر نگرش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای بحران سوریه منجر شده است.
طولانی شدن بحران سوریه، خروج گروهک های تروریستی از کنترل قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای و پیروزی های اخیر ارتش سوریه در مناطق استراتژیک «الزبدانی» و «جسر الشغور» و همچنین تشدید اختلافات میان کردها با دولت ترکیه و احتمال بروز جنگ داخلی در ترکیه، موجب شد تا آمریکا و غرب راه حل های سیاسی را ترجیح دهند.
توافق آمریکا و روسیه که تا کنون در مورد سوریه رو در روی یکدیگر ایستاده بودند این امید را زنده می کند که شاید بعد از گذشت چهار سال غرب پی به اشتباهات خود برده باشد و این آغازی باشد بر پایان دردهای سوریهبه نظر می رسد باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا تلاش می کند تا پس از توافق هسته ای ایران و ۱+۵ به بحران منطقه پایان دهد تا به عنوان یک پروسه تبلیغاتی برای حزب دموکرات آمریکا مورد بهره برداری سیاسی قرار گیرد. لذا از آنجایی که آمریکا و غرب به این نتیجه رسیده اند که هیچگونه گزینه مناسبی برای جایگزینی بشار اسد وجود ندارد، نگاه خود را نسبت به بحران سوریه تغییر داده و ناچارند راه حل سیاسی را دنبال کنند.
توافق وزیران دفاع آمریکا و روسیه
شب گذشته ساعتی پس از اعلام آمادگی «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا، برای همکاری با روس‌ها در روند حل بحران سوریه و پاسخ مثبت «سرگئی لاوروف» همتای روس وی، پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) و وزارت دفاع روسیه از توافق برای همکاری در امور سوریه خبر دادند.
«اشتون کارتر» و «سرگئی شویگو» وزرای دفاع آمریکا و روسیه پس از این تحول و اعلام موضع دیپلمات‌ها، بر سر ازسرگیری ارتباطات نظامی و بررسی نحوه حل بحران سوریه توافق کردند.
این اولین تماس تلفنی بین وزرای دفاع آمریکا و روسیه در سال اخیر بوده و طرفین در این تماس تلفنی ۵۰ دقیقه‌ای توافق کرده‌اند که «بر سر مکانیسم کاهش درگیری‌ها در سوریه و مبارزه با داعش با یکدیگر مذاکره بیشتری داشته باشند.»
وزیر خارجه روسیه هم در پیامی به پنتاگون به نظامیان آمریکایی تصریح کرده که حضور نظامیان روسیه در سوریه، تنها ماهیتی دفاعی دارد.
این توافق در حالی انجام می شود که بیش از یک هفته است خبرهای متعددی درباره افزایش فعالیت های روسیه در سوریه به گوش می رسد. به هر حال توافق آمریکا و روسیه که تا کنون در مورد سوریه رو در روی یکدیگر ایستاده بودند این امید را زنده می کند که شاید بعد از گذشت چهار سال غرب پی به اشتباهات خود برده باشد و این آغازی باشد بر پایان دردهای سوریه.