به گزارش خبرنگار مهر، غار بورنیک روستای هرانده در ۱۲۰ کیلومتری شرق شهر تهران و ۱۲ کیلومتری جنوب غربی شهر فیروزکوه قرار دارد. برای رفتن به این غار غیر از خودروی شخصی که تقریبا یک ساعت و نیم زمان می‌برد، می‌توان در تورهای گردشگری یک روزه دفاتر خدمات مسافرتی هم ثبت نام کرد و با یک گروه از گردشگران به این منطقه دیدنی رفت.
بورنیک یا بارنیک یعنی محل امن خوب که اسم پرمعنایی برای غار به علت موقعیت خاص قرارگیری آن است. این غار محل امنی برای زندگی و پناه گرفتن بوده و شاید خیلی از گردشگرانی که فقط به روستای هرانده می‌روند و اطلاعی از وجود غار ندارند، نمی‌دانند که موقعیت جغرافیایی این غار دقیقا کجاست چون دهانه آن از دید عموم مردم پنهان است.
با این حال وقتی وارد روستا می‌شوی، یک تابلوی بزرگ راه ورود به غار را نشان داده است البته باید حدود سه ساعت راه میان روستا و فضاهای سرسبز و باغ‌های سیب را طی کنی و از کنار رودخانه بزرگی رد شوی. در میانه راه تابلوی دهکده گردشگری آسمان هفتم را می‌توان دید که داخل باغ سیب تخت و وسایل پذیرایی و حتی آتش برای درست کردن غذا آماده کرده است. در آنجا محلی ها برای گردشگران غذا درست می‌کنند تا وقتی که غار برمی‌گردند سفارششان آماده باشد.
در این دهکده یا رستوران محلی یک پرس جوجه کباب را با نان و گوجه‌اش می‌توان ۱۵ هزار تومان خرید و به رایگان از درختان سیبش، سوغات روستای هرانده را چید و با خود برد. در میان درختان سیب گاهی می توان درخت گردو را هم پیدا کرد که هنوز گردشگران آن را از میوه خالی نکرده اند.
بسیاری از گردشگران ترجیح می‌دهند از باغات سیبی که در سر راهشان است، تا زمانی که از مالک اجازه نگرفته اند میوه ای نچینند. به همین دلیل می‌توان درختانی را دید که سرشان را از فنس های باغ بیرون کشیده اند و زیبایی شان را به رخ گردشگران می‌کشانند.
مسیر زیبای روستای هرانده تا غار بورنیک پر است از باغات سیب. درختانی که سیب قرمز دارند در کنار درختانی با سیب‌های سفید. اگر بهار به این منطقه بروید که با شکوفه‌های انبوه سیب مواجه می‌شوید، در تابستان با میوه‌های سیب و در پاییز با دنیای هزار رنگ.
یکی از این مناطق هزار رنگ مناطقی است که درختان و شاخه‌هایشان در لابه لای هم گیر کرده‌اند و اجازه تابش آفتاب را به زمین نمی‌دهند آنجاست که می توان از تونلی سبز رنگ رد شد.
در این میان تنها یک باغچه از گل‌های داوودی را می‌توان دید که هنوز زنده است. روستای هرانده را بیشتر به دلیل پرورش گل‌های داوودی‌اش می‌شناختند اما اکنون از میان همه مزارع پرورش گلش، تنها یک مزرعه باقی مانده است.
بقیه اهالی روستا ترجیح می‌دهند که به جای گل، سیب بکارند چون هم سودش بیشتر است و هم دردسرش کمتر. آنها شاخه گل‌های داوودی را هر کدام ۴۰ تومان می فروختند اما در تهران این شاخه ها ۳ هزار تومان قیمت داشت بنابراین برای مزرعه دارد صرف نمی کرد که گل بکارد. همین شد که اکنون باغ‌های سیب در این منطقه بیشتر شده‌اند. گاهی مالک باغ محصول باغش را چندان میلیون تومان اجاره می دهد. این کار باعث شده تا همه مزرعه گل را به باغ سیب تغییر دهند.
قبل از طی شدن روستای هرانده و باغ های سیب، می توان درختانی را دید که سرهاشان بریده، در فضای بزرگی که دور تادورش زمانی درختان تنومنده بوده، قرار است ساختمانی ساخته شود و فضای بکر منطقه را برهم زند.
کمی بالاتر از تپه‌ای بزرگ که در مسیر راه قرار دارد، می توان نشست و منظره روستا را از بام آن دید. در مسیر رفتن تا غار بورنیک باید بلد باشی از کدام مسیر «مال رو» عبور کنی. تپه نوردی هم جاذبه ای است که می توان آن را به روستای هرانده اضافه کرد.
دهانه غار را تا بالا نمی‌توان دید. همانجا وارد محیطی می‌شوی که به اصطلاح به آن دهانه غار می گویند. پس از آن پله‌هایی دست سازی از سنگ را می‌بینی که دور تا دورش را طناب کشیده اند تا گردشگران به آن جا راه پیدا کنند.
دهانه غار به ابعاد ۱۰ در ۱۵ متر و بلندی ۶ متر در ارتفاع ۱۹۵۰ متری سطح دریا قرار دارد. غار از ۳ تالار عظیم تاقدیسی تشکیل شده که در سقف هر کدام، شکاف (گسل) اولیه غار بخوبی نمایان است.
تالار اول یا تالار بیرونی محوطه بزرگی و با سنگچین کردن کف شیب دار در گذشته، دو ایوان که با یکدیگر ۲ متر اختلاف ارتفاع دارند بوجود آمده است. این تالار سکونتگاه اصلی غار بوده و وجود آثاری مانند سفال‌های شکسته از دوره های تاریخی مختلف در آن، نشان دهنده آن است که از مراکز اصلی زیست انسانهای غارنشین به بعد بوده است.
وقتی داخل غار شدی حس خوب سکوت و شنیدن صدای چک چک آب را از میان سنگ های غار حس کن. آن وقت است که اگر نورهای اضافی را خاموش کنی می توانی تفاوت میان تاریکی و ظلمت را حس کنی.
این غار راههایی دارد که به آن گربه رو می‌گویند و باید بلد باشی که چطور از آن بگذری. با این حال جواد نظام دوست، از غارنوردان حرفه‌ای که تا همین چند وقت پیش ریاست هیات مدیره انجمن غار و غارشناسی ایران را بر عهده داشت به خبرنگار مهر می گوید: این غار از لحاظ درجه بندی جزو غارهای درجه دو محسوب می‌شود و چهار سال پیش توسط یک غارنورد اتریشی نقشه برداری شد و توانست ۴ هزار و ۶۰۰ متر از آن را نقشه برداری کند.
وی افزود: به همین دلیل این غار جزو غارهای طولانی قرار گرفته است. اما در مستندات چنگیز شیخلی یکی از پیشکسوتان غارنوردی مشخص است که او در سال ۴۲ به این غار رفته است اما معمولا غارها توسط مردم بومی و روستایی کشف می‌شود.
نظام دوست می‌گوید که کارگروه غار فدراسیون کوهنوردی کشور نیز با توجه به شرایطی که این غار دارد، گاهی کارگاه آموزشی خود را در این مکان برگزار می‌کند. همچنین از آنجا که شرایط دسترسی به غار مناسب است، می‌تواند محلی برای گردش عموم مردم باشد به شرطی که محیط زیست آن را حفظ کنند.
در این روستا کمتر می توان زباله دید. زباله‌هایی که باعث شود تا خاطر گردشگران آزرده شود. مردم این روستا زباله‌هایشان را در محل زندگی و باغ خود نمی‌ریزند. گردشگران هم وقتی که می‌بینند این روستا و فضای سبزش تمیز است، آن را خراب نمی‌کنند. بهتر است قبل از رفتن کیسه‌ای مخصوص زباله برداشت و بعد از بیرون آمدن از روستا آن را به سطل های مخصوص تفکیک زباله سپرد.
مردم روستای هرانده به روستا و گردشگران و غار بورنیک احترام می‌گذارند و می‌خواهند این روستا برای همیشه زیبا بماند حتی اگر برخی سودجویان بخواهند زیبایی آن را با ساخت و ساز و چیدن بلوک‌های سیمانی روی هم از بین ببرند. با این حال می‌توان باز هم بوی سیب را از این روستا شنید.
گزارش: فاطیما کریمی