گروه بین الملل - عبدالحمید بیاتی: چند ماهی پس از آنکه روزنامه واشنگتن پست در تحلیلی از احتمال تغییر استراتژی آمریکا در افغانستان و حضور بلند مدت نظامیان آمریکایی در این کشور خبر داده بود اینبار روزنامه وال استریت ژورنال با پرداختن به موضوع فعالیت داعش در مناطق مختلف افغانستان از این احتمال سخن گفته است.
وال استریت ژورنال نوشت که برخی از مقامات نظامی آمریکا و متحدان این کشور از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نگرانند و در حال بررسی گزینه‌های ادامه حضور چندین هزار تن از این نیروها پس از سال ۲۰۱۶ هستند.
بحث احتمال حضور طولانی‌تر نیروهای آمریکایی در افغانستان، در سال‌های اخیر همواره مطرح بوده است. بر اساس نخستین برنامه دولت باراک اوباما، نیروهای رزمی آمریکا تا اخیر سال ۲۰۱۴ باید افغانستان را ترک می‌کردند. ولی در دو سال گذشته برنامه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان همواره مورد بازبینی قرار گرفت و تغییر کرد.
آخرین برنامه اوباما خروج تدریجی نزدیک به ۱۰ هزار نیروهای آمریکایی باقی‌مانده در افغانستان تا پایان سال ۲۰۱۶ است. مطابق این برنامه شمار نیروهای آمریکایی به چندصد تن کاهش یافته و محدود به شهر کابل خواهد بود.در عین حال گزارش‌هایی هم وجود داشت که جدا از خروج کامل، آمریکا شمار مشخصی از سربازان خود را برای اجرای عملیات ضدتروریستی در افغانستان حفظ خواهد کرد.
گزینه های پیش رو
بنا به گزارش وال استریت ژورنال ژنرال، «جان کمبل» فرمانده نیروهای بین‌المللی در افغانستان، چند طرح متفاوت را به منظور تداوم حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان به مقامات آمریکایی و ناتو برای بررسی فرستاده است و این در حالی است که در حال حاضر نزدیک به ۱۰ هزار نیروی آمریکایی در افغانستان حضور دارند.
یکی از طرح های ژنرال کمبل تداوم حضور این ۱۰ هزار نیرو است. گزینه‌های بعدی کاهش نیروها به ۸۰۰۰ هزار یا هم نزدیک به ۵۰۰۰ است. طرح دیگر هم همان برنامه قبلی خروج تدریجی تا پایان ۲۰۱۶ و باقی ماندن تنها چندصد نیروی آمریکایی در افغانستان است. این احتمالات در حالی است که پنتاگون تا حالا رسما در این مورد اظهار نظری نکرده است.
نگرانی از نفوذ داعش
اوباما در حالی تصمیم به خروج کامل نیروهای آمریکایی تا آخر سال ۲۰۱۶ گرفت که روابط افغانستان با آمریکا بسیار سرد بود و همچنین پدیده‌ای به اسم داعش در افغانستان حضور جدی نداشت. بعد از ایجاد حکومت وحدت ملی افغانستان روابط افغانستان و آمریکا دوباره گرم شد و دقیقا یک روز بعد از تشکیل حکومت وحدت ملی، در سپتامبر سال گذشته توافقتنامه امنیتی میان افغانستان و آمریکا امضا شد.
برخی از مقامات آمریکایی نگرانند که خروج کامل نیروهای آمریکایی دولت افغانستان را زیر فشار مضاعف گروه طالبان و بقیه گروه‌های نظامی از جمله داعش قرار خواهد داد.
در ماه ماه گذشته، «مایکل فالون» وزیر دفاع بریتانیا در سفری به افغانستان از حضور و توسعه فعالیت‌های گروه داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرده بود. و در این وضعیت شماری تصمیم اوباما مبنی بر خروج کامل از عراق را اشتباه می‌خوانند و باور دارند که اگر چند هزار نیروی آمریکایی در عراق باقی می‌ماند، شاید نیروهای امنیتی عراق توانایی مبارزه با داعش را می‌داشتند.
به نظر می‌رسد تهدید جدید از سوی گروه تروریستی داعش و تجربه تلخ آمریکا از خروج مطلق از عراق در سال ۲۰۱۱ مقامات آمریکایی را متوجه ضرورت بازنگری در مورد برنامه خروج کرده باشد.
ناباوری افغان‌ها به آینده
در ماه‌های اخیر شمار زیادی از افغان‌های نگران از وضعیت بد امنیتی و بیکاری، از افغانستان خارج شده‌اند. در همین رابطه «نیکولاس هیسم» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان چند روز قبل گفت افغان‌ها نگران آینده خود هستند و این کشور نیازمند پشتیبانی مداوم جامعه بین‌المللی است.
نماینده دبیرکل سازمان ملل گفت که تجدید تعهد صریح از سوی جامعه بین‌الملل در قبال افغانستان می‌تواند فضای بی‌باوری به آینده را متحول سازد.
این وضعیت در حالی است که آمریکا و متحدانش به زغم حضور بلند مدت در افغانستان هنوز نتوانسته اند از شر گروه هایی همچون القاعده و طالبان خلاص شوند و ناکارآمدی آنها موجب شده تا بحث هایی درباره حضور طالبان در قدرت و شریک شدن آن در حکومت داری افغانستان به گوش برسد.
برخی کارشناسان معتقدند که آمریکا پس از خروج کامل از عراق بدون آنکه دست آورد خاصی از لشکر کشی به این کشور داشته باشد به فکر بازگشت به این کشور افتاد از همین رو به گروهی همچون داعش اجازه رشد در این کشور عربی را داد تا مقدمات بازگشت ایالات متحده را فراهم کند و اکنون در افغانستان نیز وضعیت به همین شکل است؛ آمریکا در طول ۱۵ سال گذشته هزینه های مالی و جانی زیادی را در افغانستان متحمل شده و طبیعی است که نخواهد به همین سادگی ها این کشور را ترک کند از همین رو ممکن است همان وضعیتی که در سال گذشته در عراق بوجود آمد در افغانستان نیز شکل بگیرد و این آغازی باشد بر نظامی گری دوباره ایالت متحده در افغانستان.