محمد اسماعیل شیخ قرایی به خبرنگار مهر گفت: معلولان کشور حدود ده درصد از جمعیت کشور را تشکیل میدهند. اگر این آمار توسط سازمان بهزیستی ارائه شود، آنها آمار افرادی را میدهند که عضو سازمان بهزیستی هستند و یا این سازمان آنها را شناسایی کرده است. درحالی که بسیاری از معلولان هیچ ارتباطی با سازمان بهزیستی ندارند. از سوی دیگر طبق آمار سازمان ملل به طور متوسط ده درصد جمعیت هر کشوری معلول هستند بنابراین ما هم به همان آمار استناد می کنیم و می گوییم که در ایران حدود ۸ تا ۱۰ میلیون نفر معلول هستند. با این حال این آمار دقیق نیست.
وی گفت: برای رفاه حال معلولان به ویژه معلولانی که با انجمن فرهنگی ورزشی گردشگری معلولان پارس ارتباط دارند، سعی کردیم که تورهای گردشگری برگزار کنیم نام این تورها را پاراتور گذاشتهایم. این تورها از سال ۹۲ تاکنون هر چند وقت یک بار برگزار میشود و تاکنون توانستهایم ۱۱ پاراتور به مقصد شهرهای مختلف گردشگری ایران برگزار کنیم. پاراتورها چند منظوره برگزار میشوند از جمله، آموزش، شناسایی موانع و ارائه راه حل برای موانع و معماری.
قرایی بیان کرد: متاسفانه هنگام برگزاری تورهای گردشگری متوجه میشویم که اماکن گردشگری از لحاظ سیستم معماری هیچ گونه مناسب سازی خاصی نشدهاند. سازمان میراث فرهنگی اجازه ساخت و ساز در ابنیه تاریخی را نمیدهد ما هم معتقدیم که باید سنگ فرش ۲۰۰ ساله باقی بماند اما میتوان امکانات لازم را برای تردد معلولان با تجهیزات پرتابل فراهم کرد. مانند ایجاد رمپ چوبی که دو طرف جوی آب قرار میگیرد حتی میتوان آنها را در بخشی از یک سطح مسطح قرار داده و اجازه تردد معلولان با ویلچر را داد. حتی میتوان این رمپها را موقت کار گذاشت. متاسفانه موانعی که برای عدم تردد موتورسیکلت در پیاده راهها گذاشته اند باعث شده تا معلولان با ویلچر هم دچار مشکل شوند.
مدیرعامل انجمن معلولان پارس بیان کرد: سنگ فرش های خیابان ها مانند ناصر خسرو نیز مشکل دیگر معلولان است. این سنگ ها با فاصله زیاد و تیز طوری کنار هم قرار گرفته اند که امکان تردد معلولان با ویلچر و افرادی که عصا دارند با سختی زیاد رو به رو شوند. درحالی که می بایست راه دیگری برای تردد سالمندان و معلولان وجود داشته باشد. در استان زنجان و هنگام بازدید از موزه مردان نمکی، متوجه شدیم که آسانسور موزه خراب است برای دیدن مردان نمکی که یکی از مهمترین جاذبههای این استان به شمار می آید، باید افراد را با ویلچر چند طبقه از پله ها بالا میبردیم اما این کار امکان پذیر نبود. بنابراین منصرف شده و برگشتیم. این اتفاق بسیار ناخوشایند بود چون گردشگران پاراتور راه زیادی از تهران تا زنجان طی کرده بودند تا این اثر را از نزدیک ببینند.
ورودی موزه ملی
وی افزود: این مشکلات در شهر تهران و هنگام بازدید از موزههای ملی، جواهرات، کاخ سعدآباد، کاخ نیاوران نیز وجود دارد مدیران مجموعههای تاریخی فکری به حال گردشگران معلول نکرده اند. در کاخ سعدآباد مسیر بازدید از موزه ها طولانی است و افراد ناتوان نمی توانند این مسیرها را طی کنند درحالی که در موزهها و کاخ های بزرگ کشورهای دیگر وسایلی برای حمل و نقل افراد ناتوان در این مراکز وجود دارد. مگر قرار دادن چند ویلچر برای جابه جایی افراد گردشگر معلول چقدر هزینه لازم دارد؟ یا گذاشتن رمپ در مسیرهای صعب العبور چقدر زمان و بودجه می خواهد؟
وی تصریح کرد: افراد معلول ترحم نمیخواهند فقط باید برایشان راه را هموار کنیم. می توان روی سنگ فرش های گنبید سلطانیه راهی را با لایهای از پلاستیک محک ایجاد کرد تا افراد ناتوان از روی آن رد شده و از گنبد بازدید کنند. موزه ملی ایران یکی از مهمترین موزه هاست اما وقتی گردشگران را به آنجا بردیم باید همه را با ویلچر بلند کرده و از پله ها بالا می بردیم. این اتفاق در برج طغرل هم افتاد. در روستای ابیانه نیز آنها را بلند کرده، ویلچر را از روی مانع رد کردیم و خودشان را هم جدا عبور دادیم!
شیخ قرایی بیان کرد: بخش سمعی و بصری موزهها کامل نیست. ناشنوایان و نابینایان نمیتوانند صدای راهنما را بشنوند و یا اطلاعات نصب شده کنار اشیای موزه ای کامل نیست تا آنها نیازی به شنیدن صدای راهنما نداشته باشند و خوب ببینند. برای نابینایان نیز راهنمای موزه ای وجود ندارد تا به یک نابینا اطلاعات کامل بدهد. برای این دسته از افراد باید اتاق مخصوصی وجود داشته باشد اما چنین نیست. باید در هتلها طبق استاندارد بین المللی، اتاق مخصوص معلولان وجود داشته باشد اما در هتلهای ۵ ستاره ایران چنین امکاناتی وجود ندارد همچنین میبایست عرض درهای حمام و سرویسی بهداشتی بیش از ۸۰ سانتی متر باشد، اما اکنون کدام یک از هتلها این موارد را رعایت می کنند تا معلولان با چرخ بتوانند داخل آن بروند؟
وی افزود: در رستورانها باید منوی غذا با توضیحات و قیمتش را در اختیار نابینایان قرار دهند اما این کار انجام نمیشود. ما این پیشنهادات را بارها به مسئولان برنامه ریزی در سازمان میراث فرهنگی و یا وزارت فرهنگ و ارشاد اعلام کرده ایم حتی خواستیم تا ما را در جلسات برنامه ریزی خود دعوت کنند اما چنین کاری انجام ندادند. قانون مدونی برای تسهیلات ویژه معلولان وجود ندارد مگر اینکه مساعدتی از سوی مسئولان انجام شود.