مجله مهر - آزاده باقری: ۹ واحد آپارتمان به مدت یک سال، کاملا رایگان در اختیار زوج های جوانی قرار می گیرد که در آغاز زندگی شان توان مالی تامین سقفی برای شروع ندارند. حاج محمد قاسمی بختیاری، چهارده سال می شود که یک ساختمان با ۹ واحد مسکونی را وقف کرده؛ به این امید که بتواند باری از روی دوش چند زوج بردارد. او تیرماه هر سال مراسمی به عنوان قرعه کشی برگزار و در آن مراسم از بین ۳۰ زوج جوان ۹ زوج را برای یک سال زندگی در آن خانه ها انتخاب می کند. در نهایت از شهریور همان سال تا سال بعد کسانی که انتخاب شده اند می توانند زندگی مشترکشان را شروع کنند و این یک سال را فرصتی بدانند تا پس اندازی برای سال های بعدی زندگی شان باشد. حاج آقا قاسمی، خیریه احسان الحسن را به تنهایی و از طریق درآمدی که از جایگاه داری(پمپ بنزین) و چند مغازه ای که اجاره داده، به دست می آورد؛ اداره می کند. علاوه بر آن با کمک همسرش ۱۵۰ خانوار بی سرپرست، بد سرپرست، ناتوان و کم توان را زیر پوشش خود قرار داده که نزدیک به ۵۰۰ نفر می شوند و هر ماه مقداری خاروبار، لباس و لوازم التحریر در اختیار آنها قرار می دهد.
یک ماهی می شود که ۹ زوج تازه عروس و داماد وارد خانه های جدیدشان شده اند. به همین دلیل روزی را تعیین کردیم و به آشیانه امیدی که حاج محمدقاسمی بختیاری ۱۴ سال می شود آن را بنا کرده است رفتیم تا با خودش، همسایه های جدید حاج محمد قاسمی بختیاری و کسبه اطراف آن محله گفت و گویی داشته باشیم.
کارگاه موازییک سازی تبدیل به آشیانه امید شد
حاج آقا از زمانی شروع می گوید که هنوز ساختمان خیریه احسان الحسن یک کارگاه موزاییک سازی بوده و خودش در یک سوپرمارکتی که نزدیک همان موازییک سازی بوده کار می کرده است. در مدت زمانی که به عنوان کاسب در خاوران مشغول بوده از طریق اهالی محل متوجه می شود که یکسری از زوج های جوان که نامزد و عقد کرده هستند به دلیل مشکلات مالی توان تهیه مسکن ندارند و به همین دلیل چند سالی می شود که به شکل عقدکرده مانده اند و مشکلاتشان هر روز بیشتر می شود. او می گوید: «بعد از این صحبت ها بود که به فکر فرو رفتم و با خودم گفتم چرا باید زوج های جوان به دلیل مشکل مسکن نتوانند به سر خانه و زندگی شان بروند. آن زمان من کارگاه موزاییک سازی داشتم. تصمیم گرفتم کارگاه را تعطیل کنم و از همان زمان که کلنگ ساخت این ساختمان را زدم به نیت آن بود که ساختمان را وقف و تبدیل به خیریه ای کنم که در آن آپارتمان ها را دراختیار زوج های جوان به مدت یک سال بدهم. خدارا شکر از آن تاریخ تا امروز ۱۴ سال می گذرد و تا امروز توانسته ام پذیرای ۱۲۶ زوج تازه عروس و داماد شوم.»
شرایط انتخاب زوج های جوان
واقف احسان الحسن درباره روند انتخاب هر ساله زوج های جوان توضیح می دهد: «ما هر سال اول تیرماه اطلاع می دهیم که قرعه کشی انجام می شود و هر زوج جوانی که احساس می کند توان مالی برای تهیه مسکن ندارد می تواند در اینجا ثبت نام کند. بیشتر از ۳۰ زوج را هم ثبت نام نمی کنیم تا هم تعداد زیاد نشود و هم شانس کسانی که شرکت کرده اند حداقل به یک سوم برسد. در اواخر تیرماه نیز مراسم قرعه کشی انجام می شود و ۹ زوج انتخاب شده می توانند از اول شهریور وارد خانه های جدیدشان بشوند.» حاج آقا قاسمی در پاسخ به این سوال که شرایط پذیرش زوج ها در زمان قرعه کشی چیست و باید چه ویژگی هایی داشته باشند گفت: «زوج ها در زمان ثبت نام باید کپی عقدنامه، آدرس منزل، کپی شناسنامه ها، نام پدر و مادرها و شغل هایشان را اعلام کنند. در این زمان ما به عنوان تحقیق، وضعیت اجتماعی و اقتصادی آنها را مورد بررسی قرار می دهیم. شرایطی مانند کم بضاعت بودن، خوب نبودن وضع مالی پدر و مادرها، ارازل و اوباش نبودن، سابقه دار نبودن، نداشتن اعتیاد به هیچ گونه موادی اعتیادآور و... را مورد بررسی قرار می دیهیم. در این صورت با توجه به شرایط مورد تایید قرار خواهند گرفت و می توانند در قرعه کشی شرکت کنند.»
این خانه ها برای زوج هایی است که هنوز ازواج شان سرنگرفته است
او با تاکید بر اینکه خانه ها در اختیار زوج هایی قرار می گیرد که هنوز سرخانه و زندگی شان نرفته باشند گفت: «این خانه ها مخصوص زوج هایی است که نامزد و عقدکرده هستند و آنها شروع اولین روزهای زندگی شان را در این خانه آغاز می کنند و عروس جهیزیه اش را به این خانه می آورد. بنابراین خانه ها شامل کسانی که زندگی شان را سر گرفته اند نمی شود. علاوه بر این ما از همان روز اول به زوج ها می گویم که آنها تنها می توانند یک بار و به مدت یک سال از این خانه استفاده کنند و سال های بعد تعلق به زوج های جوان دیگر با شرایط آنها خواهدداشت. در اینجا ما زوج هایی داشتیم که سه سال عقد شده بودند و به دلیل نداشتن خانه نمی توانستند ازدواج کنند. آنها حتی سال گذشته هم شرکت کرده بودن اما انتخاب نشدند تازه امسال بود که در قرعه کشی نامشان اعلام شد. ما بعد از مراسم قرعه کشی نیز جلسه ای می گذاریم و به زوج های انتخاب شده می گویم اگر واقعا برای خانه گرفتن پول دارید چون نیازمندتر از شما هست اعلام کنید. در این سال ها شده بعد از قرعه کشی تماس گرفته اند و گفته اند ما توان تهیه خانه داریم و فرصت ما را به فرد دیگری بدهید.» حاج آقا بختیاری می گوید: «ما از همان روز اول به این زوج ها می گویم فکر نکنید اینجا مجانی است فکر کنید باید بابت این خانه اجاره بدهید. پول آن را در این مدت یک سال کنار بگذارید تا سر سال پول رهن خانه داشته باشید.» این خیر تقریبا از ۱۲۶ زوجی که در این خانه ها زندگی شان را شروع کرده اند خبر دارد و می گوید: «تلاشمان بر این است تا همچنان با این زوج ها در ارتباط باشیم. البته در حال حاضر با همه آنها در ارتباط نیستیم ولی خدارا شکر با همان هایی که در ارتباطیم می دانیم که همچنان در زندگی هایشان موفق هستند و توانسته اند از پس خودشان بربیایند. حتی ما با قدیمی ترین زوجی که ۱۴ سال پیش دراینجا ساکن بودند در ارتباطیم که الان دو فرزند ۱۰ و ۸ ساله دارد.»
۵۰۰ نفر زیر پوشش احسان الحسن
حاج آقا بختیاری در این سال ها علاوه بر اینکه خانه هایش را در اختیار زوج های جوان می گذارد حدود ۱۵۰ خانواده را نیز زیر پوشش دارد و می گوید: «هر ماه مقداری خاروبار(برنج، روغن، سویا، ماکارانی، رب و...) با کمک همسرم در اختیا ۱۵۰ خانوار قرار می دهیم. اکثر این خانوارها هم زنان بی سرپرست و بدسرپرست، از کارافتاده هستند و روی هم رفته نزدیک به ۵۰۰ نفر می شوند. علاوه بر آن سالی دو بار نیز لباس و لوازم التحریر در اختیار این خانواده ها قرار می دهیم.» او با گلایه از اینکه حمایتی وجود ندارد و تمام کارهایی که انجام می دهد از طریق درآمد شخصی اش است گفت: «من تمام کارهایی که انجام می دهم را از طریق درآمد جایگاه پمپ بنزینی که دارم، بعلاوه کرایه چند مغازه ام تامین می کنم و هیچ حمایتی از سوی هیچ کجا به من نمی شود. اگر حمایتی صورت بگیرد من می توانم با خانواده های بیشتری در ارتباط باشم و کمک حالشان باشیم.»
مادرشوهرم گفت در قرعه کشی شرکت کنیم
آپارتمان ۹ واحدی احسان الحسن دارای خانه هایی با مساحت ۴۵، ۵۵ و ۶۵ متری است و اکثر کسانی که در این خانه ها ساکن شده اند یا کارمند بوده اند یا کارگر، روحانی، دانشجو و... وارد ساختمان که شدیم پشت در طبقات، گل های کوچک روبانی چسبانده شده بود و اینطور ورود تازه عروسان به این ساختمان را اعلام می کرد. با یکی از تازه عروس هایی که یک ماه می شود در یکی از واحدهای آپارتمان ساکن شده است صحبت کردیم. عروس خانوم ۱۹ سال بیشتر سن ندارد و آقا داماد نیز ۲۳ ساله است و می گوید: «ما یک سال و نیم می شد که عقد کرده بودیم و با توجه به درآمد همسرم که کارگر بافندگی است هر چه می گشتیم نمی توانستیم خانه پیدا کنیم تا اینکه مادر شوهرم که در همین نزدیکی زندگی می کند به ما گفت که برای ثبت نام در خانه های حاج آقا شرکت کنیم. ما هم همین کار را کردیم و خدارا شکر هم در قرعه کشی شرکت داده شدیم و هم توانستیم صاحب یکی از این واحدها شویم.»
عده ای گریان و عده ای خوشحال اند
کسبه های قدیم خیابان ناصری نیز سال های سال است که حاج آقا قاسمی را می شناسند. نانوایی سرکوچه ای که خیریه احسان الحسن وجود دارد می گوید: «حاج آقا اینجا کارگاه موزاییکی داشت اما آن را به نیت ساختن خانه ای برای زوج های جوان خراب کرد و اینجا را ساخت. هر سال تیرماه که مراسم قرعه کشی برگزار می شود اینجا خیلی شلوغ است. ۳۰ زوج همراه پدر و مادرهایشان می آیند. یکسری گریان از اینجا می روند که به نامشان درنیامده و یکسری هم خوشحال هستند که برای یک سال که شده خانه دار شده اند. همکار من دراین نانوایی دو سال است که در قرعه کشی شرکت می کند و اسمش در نمی آید برای همین دو سال می شود عقدکرده مانده به این امید که بتواند سال بعد صاحب خانه شود و ازدواج اش را سر بگیرد.» روبروی کوچه نیز لوازم خانه فروشی قرار دارد که ۲۰ سال می شود در آنجا کاسبی می کند و می گوید: «حاج آقا در اینجا بسیار شناس است چه زمانی که کارگاه و چند مغازه داشت چه در این سال ها که با قرعه کشی ۹ زوج جوان را برای یک سال خانه دار می کند. او با وجود آنکه می توانست با درآمدی که دارد برای خودش زندگی راحتی محیا کند اما تمام فکر و ذکرش مردمان کم توانی هستند که به دلیل مشکلات مالی نمی توانند سر خانه و زندگی شان بروند.» صاحب بنگاه مسکنی که در آن حوالی قرار دارد نیز درباره حاج آقا قاسمی گفت: »در اینجا قشر ضعیف و کم توان تهران زندگی می کنند و به بودن چنین خیرینی در این محله نیاز است. متاسفانه تا جایی که می دانم در این محدوده فقط حاج آقا بختیاری به عنوان خیری که دستش به دهانش می رسد برای زوج های جوان این کار را می کند. ما هم تا آنجا که بتوانیم به او در شناسایی افراد نیازمند کمک می کنیم.»