محمدتقی فهیم در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سریال «کیمیا» که این شب ها به کارگردانی جواد افشار از شبکه دو سیما روی آنتن می رود، گفت: نگاه من در مجموع به این سریال مثبت است و آن هم به دلیل محتوا، موضوع و ساختار این سریال است که در ۱۱۰ قسمت ساخته می شود.
وی ادامه داد: البته این اتفاق باید زودتر در تلویزیون رخ می داد چراکه ما نیاز به سریال های طولانی مدتی داریم که بتوانند مخاطبمان را سرگرم و به محتوای مورد نظر جذب کنند و اتفاقا این امر یکی از مولفه های آثار رقابتی در جهان است.
این منتقد سینما و تلویزیون با اشاره به موضوع سریال که در این فاز به دوران قبل از انقلاب می پردازد، عنوان کرد: ما سریال هایی با موضوع انقلاب کم ساخته ایم و مجموعه هایی هم که داشته ایم در تعداد قسمت های کم بوده است و یا تنها یک مقطع زمانی کوتاه مدت را در نظر گرفته است.
فهیم با اشاره به فضای این سریال توضیح داد: سریال «کیمیا» از این منظر که توانسته است مردم را وارد قصه کند موفق بوده است. ما برای اولین بار است که یک نظامی را می بینم که در کوران انقلاب بین وظیفه خود و تمایلات انقلابی مردم تردید می کند. علی رغم اینکه ما پیام تاریخی امام خمینی (ره) را داشته ایم که از ارتشی ها یاد کردند اما معمولا همه نظامی ها به یک چوب رانده می شوند. فکر می کنم در این سریال کمی اغراق شده است چون درست است که مردم در آن زمان در برابر نظامی ها ایستادگی می کردند اما نگاهشان نسبت به ارتشی هایی که درجه پایین تری داشتند چندان منفی نبود.
وی ادامه داد: سریال «کیمیا» در این حوزه می توانست بیشتر روی تردیدهای خود فرد نظامی که نقشش را حسن پورشیرازی بازی می کند متمرکز شود، اکنون در واکنش مردم نسبت به استوار که یک نظامی معمولی است و حتی اتهاماتی که به خانواده وی زده می شود اغراق شده است. هرچند که این اغراق لطمه چندانی به کار نزده است چراکه این سریال بیشتر روی نگاه مردم متمرکز است و زاویه های دید آنها را نمایش می دهد بنابراین از معدود کارهایی است که در حوزه انقلاب از پایین و از میان مردم به نظام و کشور نگاه می کند درحالیکه باقی سریال ها بیشتر فضای نظامی را به تصویر می کشند.
این منتقد و روزنامه نگار درباره فضاسازی و بازسازی هایی که در سریال انجام شده است نیز بیان کرد: سریال می توانست در فضاسازی ها بهتر عمل کند. البته در این حوزه مشکل بیشتر از کمبود امکانات است. ما برای بعضی از فضاسازی ها شهرک سینمایی غزالی را داریم که بخشی از لاله زار را دارد اما در حوزه فضای نزدیک به انقلاب امکانات و لوکیشن های مناسبی نداریم. البته «کیمیا» توانسته است مطابق با عکس ها و تصاویر مستند آن روزگار جلو برود و به بازسازی های مناسبی دست زده است که برگرفته از تصاویر آن دوران است و می توان مکان هایی مثل میدان شهدا را در این بازسازی ها تشخیص داد.
نادیده گرفتن جریانات و قشرهای مختلف در «کیمیا»
فهیم به کمرنگ بودن حضور جریان ها و اقشار مختلف در این سریال اشاره و اظهار کرد: نکته این سریال همانطور که گفته شد این است که دوربین انقلاب را از میان کاخ و نظام شاهنشاهی که معمولا در سریال ها تصویر می شود به میان مردم برده است و بهتر بود قشرهای مختلف سیاسی و اجتماعی مردم را در داستان وارد می کرد و شخصیت های دیگر هم در این سریال نشان داده می شدند و اتفاقا این مساله به چالش ها و جذابیت های سریال کمک می کرد. البته سریال در مجموع به آن دوران وفادار است اما جریانات انقلاب را کمی نادیده می گیرد. غفلت از طیف ها، گروه ها و شخصیت هایی که دگراندیش خوانده می شوند نوعی آسیب است. باید این افراد به تصویر کشیده شده و اتفاقا حرف ها و افکارشان تحلیل و نقد و بررسی شود.
وی «کیمیا» را یک افتخار و برگ شکوفا در پرونده جواد افشار دانست و تصریح کرد: این سریال به دلیل پروداکشن و زمانبندی که دارد کار سختی است و از ریتم و ضرباهنگ خوبی برخوردار است. افشار به خوبی فهمیده است که آن دوران پر از تحرک و جنب و جوش های مردمی بوده است و توانسته این اتفاقات را در ضرباهنگ سریال حفظ کند و با ریتمی مناسب به تصویر بکشد. اتفاقات در این سریال پشت سر هم رقم می خورد و ما در هر قسمت شاهد کشمکش های فراوانی هستیم. گاهی ما در این حوزه با سریال هایی رو به رو هستیم که ریتم کندی دارند، درصورتیکه دهه ۶۰ ریتم تندی دارد و مخصوصا هرچه به انقلاب نزدیک می شویم جامعه به نوعی آتشفشان تبدیل می شود.
تامل بیشتر در نقش های فرعی
فهیم شخصیت پردازی بازیگران اصلی سریال «کیمیا» را قوام یافته دانست و اظهار کرد: این سریال سه فاز دارد و ممکن است این نگرانی وجود داشته باشد که آیا شخصیت ها می توانند تا پایان سریال همینطور قوام یافته جلو بروند یا خیر. تاکنون درباره این شخصیت ها دقت شده است و به طور ویژه ای دو شخصیت اصلی این سریال یعنی حسن پورشیرازی و مهراوه شریفی نیا بازی ها و عکس العمل های بسیار خوبی داشتند و انتخاب شریفی نیا نیز مناسب بود چون چهره ای کاملا گریم پذیر دارد و در دوران مختلف این سه فاز می تواند نقش خود را ایفا کند.
وی درباره بازیگران فرعی سریال نیز عنوان کرد: برای بازیگران فرعی سریال لازم بود تامل بیشتری صورت بگیرد چراکه در باورپذیری داستان و نقش ها اهمیت زیادی دارند. به طور مثال در بعضی از نقش ها مثل شریف می شد از تیپ استفاده کرد تا مخاطب بتواند با نقش هایی که به سرعت وارد کار شده و خارج می شوند ارتباط برقرار کند.
این منتقد سینما و تلویزیون در پایان عنوان کرد: با این حال کار در مجموع خوب است و ما در آن ایستایی و توقف نمی بینیم، به نظرم شبکه دو پیش از این در تلویزیون دیده نمی شد و سریال «کیمیا» توانست این شبکه را زنده کند.