به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، علی‌اکبر صالحی با تبیین روند توافق هسته ای تا اجرای آن اظهار داشت: این روند پنج مرحله داشت که نخستین مرحله توافق در وین بود؛ سپس مرحله شورای امنیت بود که چند قطعنامه لغو و قطعنامه ۲۲۳۱ صادر شد.
وی گفت: مراحل متعدد دیگری در پیش داشتیم تا به مرحله کنونی رسیدیم که امروز یا فردا مرحله تصویب برجام خواهد بود؛ به این مفهوم که اعلام خواهند کرد آن را تصویب می کنند و از این پس، باید اقدامات عملیاتی برای اجرای آن را طی کنیم.
معاون رئیس جمهور ابراز امیدواری کرد: امروز یا فردا اتحادیه اروپا اعلام کند که تحریمها علیه کشورمان را لغو خواهد کرد.
صالحی افزود: آمریکا نیز اعلام خواهد کرد که برخی از تحریم ها را لغو و برخی را نیز تعلیق می‌کند و این رسما اعلام می‌شود؛ البته زمان اجرا را به وقت عملیاتی شدن برجام موکول می‌کنند که براساس آن ما باید قدم هایی در این باره برداریم.
وی گفت: طبق مفاد برجام ما باید اقداماتی در نطنز انجام دهیم؛ از جمله تعدادی از سانتریفیوژها را کاهش دهیم، همین طور در فردو و پس از آن در اراک باید مخزن مدنظر را در آوریم. این سه اقدام عمده ای است که بر روی زمین باید انجام دهیم.
تبادل سوخت با روسیه انجام می‌شود
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: موضوع دیگر تبادل سوخت با روس ها است که انجام خواهیم داد؛ البته تقریبا عمده مراحلش را پشت سر گذاشته ایم و در ازای سوخت غنی شده، مواد اولیه اورانیوم طبیعی خواهیم گرفت که این گام و امتیاز بسیار بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران است.
صالحی اضافه کرد: با این اقدامات عملا وارد عرصه کلوپ هسته ای شده ایم. از این منظر که می‌توانیم فرآورده غنی شده اورانیوم را صادر و مابه ازای آن، مواد اولیه دریافت کنیم.
وی گفت: البته ابتدا حساب و کتاب ارزی آن مطرح بود اما ترجیح دادیم که مواد اولیه بگیریم .
معاون رئیس جمهور ادامه داد: پس از این مراحل، موارد دیگری هم هست که برای آن اکنون الزامی وجود ندارد، تا وقتی که برجام اجرا شود؛ مانند صدور آب سنگین که یکی از موارد مدنظر برای برجام نیست و به پس از اجرای برجام موکول می‌شود.
تعهدات ایران می تواند همزمان با هم انجام شود
صالحی در پاسخ به اینکه آیا اجرای تعهدات ما در چارچوب برجام ترتیب زمانی دارد گفت: اینطور نیست که ابتدا نطنز، بعد فردو و دیگر اقدامات باشد؛ اینها می تواند همزمان انجام شود .
وی افزود: ما زمانی اقدامات علی‌الارض خود را آغاز می کنیم که رئیس جمهور دستور لازم را صادر کند؛ البته یکی دو روز پیش کتبا به ما اعلام شد که آمادگی لازم را داشته باشیم، گرچه ما خودمان را از قبل آماده و مقدمات لازم را فراهم کرده بودیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: به عنوان نمونه، انبارهای لازم ایجاد شده است تا وقتی سانتریفیوژها را جابجا می‌کنیم، در جایی محافظت شوند که مشکلی برای آنها ایجاد نشود.
آغاز اقدامات ما به دستور روحانی بستگی دارد
صالحی تصریح کرد: روز اقدام ما بستگی به دستور دکتر روحانی دارد و ایشان نیز باید از برخی موضوعات اطمینان لازم را کسب کند و بعد دستور لازم را بدهد؛ به عنوان نمونه یکی از موضوعات مطرح این است که سندی میان ایران و ۱+۵ درباره رآکتور اراک به صورت رسمی امضا شود.
وی اضافه کرد: رئیس جمهور منتظر است که این سند میان دو طرف امضا شود و اکنون اقدامات لازم انجام و صحبت های لازم شده است؛ دو سند اولیه در این باره صادر شده و سند سوم مانده است که کارشناسان ما در وین به این منظور حضور دارند.
رئیس سازمان انرژی اتمی ابراز امیدواری کرد، در زمانی که کارشناسان در وین حضور دارند این سند را امضا کنند که اگر این مرحله طی شود شرایط لازم برای اقدامات ما فراهم خواهد شد.
امیدواریم پرونده هسته ای ایران بزودی برای همیشه بسته شود
صالحی همچنین با اشاره به نقش آژانس در اجرای تعهدات مرتبط با برجام گفت: آژانس اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران طبق نقشه راه به همه تعهداتش عمل کرده است و ما منتظریم که نظر نهایی آژانس ۱۵ دسامبر امسال اعلام شود.
وی ادامه داد: امیدواریم پرونده مربوط به مطالعات ادعایی یا فعالیت های گذشته و حال ایران برای همیشه بسته شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: تاکنون قدمهای خوبی برداشته شده است و فکر می کنم در طول این هفته رئیس جمهور دستور اقدامات علی الارض در ایران را صادر کند؛ البته این برداشت من است و نمی خواهم پیشگویی کنم زیرا در نهایت رئیس جمهور باید دستور دهد.
معاون رئیس جمهور افزود: به هر حال سازمان انرژی اتمی آماده است اما تشخیص با رئیس جمهور است .
اقدامات اجرایی ایران برای اجرای برجام دو ماه طول می‌کشد
صالحی در پاسخ به پرسش دیگری درباره پایان دوره ۹۰ روزه برای اجرای برجام گفت: امروز این دوره از این منظر تمام می شود که دو طرف برجام را تایید می کنند و «روز تصویب» نامیده شده است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا اجرای برجام با تشریفات خاصی آغاز خواهد شد، اظهار داشت: برجام با صدور بیانیه مشترک از دو طرف از امروز یا فردا آغاز می‌شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به پرسش دیگری درباره نقش آژانس در اجرای تعهدات کشورمان گفت: آژانس در برخی امور به طور مستمر باید حضور داشته باشد؛ مانند نقل و انتقال سانتریفیوژها که باید حساب و کتابش ثبت شود.
صالحی افزود: در نهایت ارزیابی نهایی آژانس زمانی انجام می شود که ما همه اقداماتمان را انجام داده باشیم و به ۱+۵ اعلام می کند که ایران طبق برجام اقداماتش را انجام داده است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه روند اجرای تعهدات ما چقدر طول می‌کشد، گفت: امروز گزارشی در رسانه ها خواندم مبنی بر اینکه متخصصان امریکایی برآورد کردند که این اقدام حداقل پنج شش ماه طول می کشد و دیگران هم چنین برآوردی دارند .
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: این در حالی است که همکارانم به نحوی جهادگونه عمل می کنند تا این فرآیند را دو ماهه پایان دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اعلام آمادگی کامل این سازمان برای اجرای تعهدات ایران در قبال برجام گفت: ما زمانی اقدامات علی الارض را در چارچوب برجام آغاز می کنیم که رئیس جمهور دستور لازم را صادر کند؛ البته کتبا، یکی دو روز پیش این موضوع را به ما اعلام کرده اند که ما آمادگی لازم را داشته باشیم.
صالحی افزود: امروز یا فردا اتحادیه اروپا هم بر اساس اعلامیه رسمی، تحریم ها علیه ایران را بر می دارد و آمریکا هم اعلام خواهد کرد برخی از تحریم ها را لغو و برخی دیگر را هم تعلیق می کند؛ البته زمان اجرا را می گذارند به وقت عملیاتی کردن برجام که در این باره ما هم باید قدم هایی را برداریم.
صالحی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران طبق برجام باید اقداماتی را در نطنز، فردو و اراک انجام دهد که در این باره سازمان انرژی اتمی از آمادگی لازم برخوردار است.
وی درباره برنامه های پیش روی ایران و ۱+۵ برای اجرای برجام گفت: با توجه به اینکه روال قانونی در ایران طی شده و روال قانونی در کشورهای ۱+۵ هم پیش از این طی شده بود، روز یکشنبه راس موعد ۹۰ روز را روز تصویب یا - Adoption Day - اعلام خواهیم کرد که در قالب «بیانیه مشترک» خواهد بود.
صالحی افزود: ارزیابی نهایی آژانس بین المللی انرژی اتمی زمانی انجام می شود که ایران تعهدات خود را انجام داده باشد و طی یک گزارش رسمی، انرا به ۱+۵ اعلام می کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی زمان دقیق اجرای برجام را منوط به تحقق یک یا دو موضوع دانست و افزود: باید مطلع شویم که اتحادیه اروپا و همچنین رئیس جمهور آمریکا دستور رسمی لغو تحریم ها را اعلام کرده اند که البته هنوز بنده این خبر را دریافت نکرده ام.
وی گفت: یکی دو اقدام دیگر نیز بود که الحمدلله انجام شده است.
صالحی افزود: از جمله آنها نقشه راهی بود که بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی تنظیم شده بود که یکی دو روز پیش نهایی شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درخصوص زمان اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام تصریح کرد: از زمانی که شروع کنیم سعی خواهیم کرد حداکثر دو ماه بیشتر به طول نینجامد.
بازگشت پذیری برای اراک دو سال، نطنز هشت ماه و در فردو چند ماه است
صالحی مدت بازگشت پذیری فعالیت های اصلی هسته ای کشورمان را در صورت نقض تعهدات ۱+۵ کمتر از یک سال دانست.
وی با تبیین نحوه و مدت برگشت پذیری فعالیت های هسته ای کشورمان در صورت لزوم گفت: مدت برگشت‌پذیری بستگی به این دارد که در کجا باشد؛ اگر ما همه سانتریفیوژهای نطنز را برداشته باشیم و بخواهیم دوباره آن را برگردانیم حداقل هفت هشت ماه طول می کشد.
معاون رئیس جمهوری افزود: اگر مخزن اراک را درآورده باشیم و بخواهیم ان را دوباره سرجایش بگذاریم خیلی طول می کشد و می توان گفت تقریبا غیرممکن است؛ حتی اگر مخزن را سالم بیرون بیاوریم زیرا از بُعد ایمنی صلاح نمی دانیم که همان مخزن برگردد و مسائل ایمنی در عرصه هسته ای بسیار مهم است.
صالحی گفت: به همین علت باید مخزن دیگری بسازیم که این کار حداقل دو سال طول می کشد؛ پس زمان بازگشت پذیری برای اراک دو سال، برای نطنز هفت هشت ماه و در فردو چند ماه است تا به روال قبل بازگردیم.
وی افزود: این موضوع بستگی دارد به اینکه کدام فعالیت را بخواهیم از سر بگیریم اما در مجموع می توان گفت مدت بازگشت پذیری فعالیت های اصلی هسته ای کمتر از یک سال است، به جز اراک که حدود دو سال طول می کشد.
اجرای تعهدات اروپا و آمریکا دو ماه دیگر خواهد بود
معاون رئیس جمهور در پاسخ به پرسش دیگری درباره آغاز تعهدات اروپا و امریکا برای لغو تحریم ها از امروز گفت: آنها رسما اعلام می کنند که تحریم ها لغو شده است و این تعهدی است که بر عهده دارند.
صالحی افزود: اما تاریخ اجرای تعهداتشان به زمانی موکول شده است که آژانس اعلام کند اقداماتش را علی الارض انجام داده است که این حدود دو ماه دیگر در اواخر آذر یا اواسط دی خواهد بود.
وی اضافه کرد: ما سعی می کنیم اقداماتمان را هرچه زودتر انجام دهیم زیرا همانطورکه آقای رئیس جمهور گفت اجرای هر روز زودتر آن به مفهوم صرفه‌جویی های فراوان در ابعاد اقتصادی برای کشور خواهد بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به پرسش دیگری درباره دیگر تعهدات ۱+۵ در قبال کشورمان در چارچوب برجام افزون بر لغو تحریمها گفت: این تعهدات شامل همکاریهای فنی و صنعتی است که آن را در پیوست شماره سه برجام احصا کرده ایم.
صالحی افزود: این تعهدات شامل فهرست مفصلی از همکاریهای علمی، فنی و صنعتی است و یکی از نمونه های آن که برای ما بسیار مهم و فرصتی طلایی تلقی می شود ساخت سوخت است.
وی گفت: باید توجه داشت که کشورهای سازنده نیروگاه هسته ای عمدتا با این امید، نیروگاهها را برای کشورهای هدف می سازند که تامین سوختش را نیز تضمینا عهده دار باشند و بسیار کم اتفاق می‌افتد که کشوری در جایی نیروگاه بسازد اما در خصوص تامین سوختش بی تفاوت باشد.
معاون رئیس جمهور افزود: کشورهای سازنده نیروگاه همواره می خواهند قرارداد دیگری برای تامین سوخت نیز داشته باشند به همین علت انتقال فناوری ساخت سوخت میان کشورهای دارای فناوری و کشورهای پذیرنده تقریبا غیرممکن است و کم اتفاق می افتد.
صالحی گفت: با این حال جمهوری اسلامی ایران در این فرآیند موفق شد وارد این عرصه شود و آنان را وادار کند که در فرآیند ساخت سوخت به ما کمک کند.
وی افزود: باید توجه داشت که ساخت سوخت نیروگاه بسیار حساس و مهم است و با راکتورهای تحقیقاتی فرق دارد و به تجارب فراوان نیاز دارد؛ آنان سالها در این باره تجربه دارند و امیدواریم در چند سال آینده بتوانیم فرآیند انتقال این فناوری را به طور کامل انجام دهیم.
تا دو سه سال آینده شاهد برپایی دو یا سه نیروگاه بزرگ خواهیم بود
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این مصاحبه تاکید کرد: ملت عزیز ایران مطمئن باشند که در فرآیند برجام وارد مرحله جدیدی از نظر فعالیت های هسته ای شده ایم به گونه ای که فعالیت های ما گسترده تر خواهد شد.
صالحی گفت: ما تا دو سه سال آینده شاهد برپایی دوسه نیروگاه بزرگ خواهیم بود که کارگاهی بزرگ و عملیاتی برای آن در بوشهر و سواحل مکران ایجاد خواهد شد.
وی افزود: به زودی با حمایت رئیس جمهور شاهد آغاز عملیات اجرایی ساخت بزرگترین بیمارستان تخصصی هسته ای در غرب آسیا خواهیم بود که شاید چنین بیمارستانی در دنیا وجود ندشته باشد.
معاون رئیس جمهور گفت: از این پس فعالیتهای هسته ای در عرصه صنعتی، سلامت و کشاورزی گسترده تر خواهد شد.
صالحی اظهارداشت : همین امروز با مسئولان بنیاد مستضعفان جلسه ای داشتیم و فعالیت گسترده هسته ای در عرصه کشاورزی با مشارکت آنان آغاز شود.
وی این فعالیت ها را شامل مبارزه با آفات، اصلاح نژاد نباتات و اصلاح گونه های زراعی برشمرد.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در عرصه صنعتی و سلامت نیز قراردادهای خوبی با وزارت بهداشت امضا کرده ایم و در یکی دو سال اخیر توانسته ایم سانتریفیوژهای مورد نیاز آنان را تامین کنیم و اکنون نیز در حال ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته تری به منظور تولید داروهای نوترکیب هستیم.
صالحی افزود: شرکت های دانش بنیان در این زمینه ایجاد کرده ایم که البته مهندسان وارد این ارصه شده اند و سازمان انرژی اتمی نیز در این زمینه در حال فعالیت است.
وی گفت: در زمینه صنعت نیز با وزارت نفت و دیگر وزارتخانه ها مقدمات همکاری های گسترده تر را آغاز کرده ایم و صنعت هسته ای وارد مرحله جدیدی شده است.
معاون رئیس جمهور بار دیگر تاکید کرد: مردم مطمئن باشند که صنععت هسته ای نشاط خود را حفظ خواهد کرد و بر فعالیتهایش افزوده خواهد شد؛ به نحوی که فعالیت ها با چشم‌انداز تجاری سازی و هزینه فایده پیش می رود.
صالحی افزود: این به این مفهوم است که باتوجه به پشت سرگذاشتن آستانه های مد نظر، هر قدمی برداریم باید با توجه به هزینه - فایده باشد و به ازای هر ریالی که هزینه می کنیم مابه ازای آن به جیب ملت بازگردد.