خبرگزاری مهر- گروه اجتماعی: نامش بابک زنجانی است؛ مرد ۴۵ ساله ای که به نام میلیاردر نفتی مشهور شده و هم اکنون بعنوان متهم یک پرونده بزرگ در دادگاه انقلاب به جرم اخلال در نظام اقتصادی، جعل اسناد و کلاهبرداری در حال محاکمه است. جوانی که در دوران خدمت سربازی به بانک مرکزی منتقل و بعد راننده رئیس وقت بانک مرکزی ایران شد، توانست در مدت کوتاهی ۷۰ شرکت ایجاد کند که معروف ترین آن شرکت هلدینگ توسعه سورینت قشم، بانک سرمایه‌گذاری اسلامی در مالزی (FIIB)، سهامدار شرکت هواپیمایی انور ترکیه، شرکت نفتی (ISO)، موسسه مالی اعتباری در امارات و بانکی تاجیکستان است.
دی ماه ۱۳۹۲؛ نام بابک زنجانی قضایی شد
هرچند نام بابک زنجانی بعنوان مدیر یک شرکت هواپیمایی یا در جشنواره های اقتصادی بعنوان کارآفرین کم و بیش مطرح بود اما ماجرای محموله طلا از ایران به ترکیه نام وی را در رسانه ها ماندگار کرد. ماجرا از آنجا آغاز شد که آذرماه ۱۳۹۲ پرونده فساد اقتصادی در ترکیه نام شرکت سورینت کیش را بعنوان یک پای انتقال غیرقانونی ۱.۵ تن طلا از ایران به فرودگاه آتاتورک ترکیه مطرح کرد که همزمان با انتخابات سیاسی ترکیه بود. این خبر داغ دل شرکت ملی نفت ایران را تازه کرد و پرونده بدهی چندهزار میلیاردی بابک زنجانی به شرکت نفت باز شد تا اینکه عده ای از نمایندگان مجلس در تاریخ ۹ دی ماه ۱۳۹۲ طی نامه ای به سران قوا بازداشت بابک زنجانی را خواستار شدند.
پس از مدتی غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه خبر بازداشت این متهم را رسانه ای کرد و گفت: بابک زنجانی با توجه به مسائل و اتهامات وارده در هفته‌های اخیر از سوی مراجع قضایی بازداشت شده است.
رسیدگی به پرونده ۵۰ هزار صفحه ای پس از ۶۳۰ روز
پس از این بازداشت رسانه ها به نقل از مسئولان وزارت نفت و نمایندگان مجلس اظهار نظرهای متعددی در مورد این پرونده عنوان کردند اما صبح روز شنبه ۱۱ مهرماه ۱۳۹۴ پس از گذشت ۶۳۰ روز رسیدگی به پرونده بابک زنجانی یا همان متهم پرونده نفتی در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب در خیابان معلم تهران به قضاوت قاضی صلواتی آغاز و در چند جلسه ۲۳۷ صفحه کیفرخواست متهم توسط ۲ نماینده دادستان قرائت شد.
نکات قابل توجه در کیفرخواست بابک زنجانی
در میان متن کیفرخواست بابک زنجانی موارد قابل توجهی بود که می توان به چندین مورد جعل و کلاهبرداری اشاره کرد یعنی اینکه این متهم بیشتر در کیفرخواست یک کلاهبردار حرفه ای و جاعل معرفی شده و باید برای جعل و کلاهبرداری هایش پاسخگوی دادگاه باشد. البته موارد دیگر هم به شرح ذیل در این پرونده قابل تامل بود:
الف) خرید و فروش طلا، جرثقیل و معاملات بانکی بخشی از فعالیت های شرکت های بابک زنجانی
ب) حقوق ماهانه یک زن به نام (م-م) که نقش کلیدی در شرکت های زنجانی داشته حدود ۴ هزار یورو بوده است
ج) بسته بندی ۸ هزار کارت اعتباری ارزی که بی اعتبار بوده اما قصد استفاده از آن را داشته است
د) ارتباط بابک زنجانی با خواهرش از اوین برای جعل برخی اسناد و مدارک
ه) مصوبه‌ای به امضای ۳ وزیر وقت ابلاغ شد که بر اساس آن ۱۴ درصد از سود نفت از طریق بانک FIIB (متعلق به بابک زنجانی) به شرکت «ن» پرداخت شود
ز) آقای (ش) شریک بابک زنجانی ۳۶ میلیون دلار از پول فروش نفت را هیچ وقت به بابک پس نداد و این پول را برای خرید هواپیما و کشتی و خرید سهام به نام خودش هزینه کرد
ح) بابک زنجانی در این پرونده ۷.۶هزار میلیارد تومان پولشویی داشته است
ط) وکیل بابک زنجانی از قاضی خواست تا کارشناس رسمی دادگستری در امور بانکی بین المللی پرونده را مطالعه کند
قرائت کیفرخواست پرونده در ۳ جلسه دادگاه/ جلسه چهارم ۹ آبان ماه
پس از برگزاری سومین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات بابک زنجانی و ۲ متهم دیگر پرونده در ۱۳ مهرماه ۱۳۹۴ اعلام شد که جلسه بعدی دادگاه ساعت ۸:۳۰ صبح روز نهم آبان ماه ۱۳۹۴ در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب با حضور متهمان و علنی برگزار می شود.
بعد از سومین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات بابک زنجانی برخی از چهره های سیاسی اظهارنظرهای مختلفی در مورد پرونده داشتند در حالی که تنها کیفرخواست قرائت شده بود و هنوز متهمان از خود دفاعی نداشتند. در این میان بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت روند بررسی را خوب ندانست.
وزیر نفت: بابک زنجانی دارد پول خرج رسانه ها می کند/ پول ملت را خورده و پر رو است
۲۷ مهرماه ۱۳۹۴ بیژن نامدار زنگنه در مورد پرونده بابک زنجانی گفت: گمان می‌کنم بابک زنجانی دارد در برخی رسانه ها پول خرج می کند تا برای خودش پوشش بگیرد. این آقا از این ۱۰ هزار میلیارد تومان که بدهکار است، یک کمی در جیبش را شل کرده و دارد خرج می کند که دارند حرف‌هایی برایش می زنند که ظاهراً او دارد طلبکار و ما بدهکار می شویم. پول ملت را خورده اند و اینقدر پر رویند.
زنگنه در پاسخ به این پرسش که آیا قرار است جلسه ای با بابک زنجانی و وکلایش داشته باشید، با حالتی متعجب رو به خبرنگار کرد و گفت: من با بابک زنجانی جلسه داشته باشم؟ که خبرنگار سئوال خود را تصحیح کرد و گفت: ظاهراً قرار است از وزارت نفت با وکلای وی جلسه ای داشته باشند تا اموال وی تعیین تکلیف شود. وزیر نفت گفت: تعیین تکلیفی ندارد، او پول ما را خورده است. زنگنه گفت: پرونده هیچ پیشرفتی نداشته و او (بابک زنجانی) حرف نمی‌زند. وزیر نفت تصریح کرد: ما یک زمان می‌گفتیم ۸ هزار میلیارد تومان و الان می گوییم ۱۰ هزار میلیارد تومان پول ملت ایران را باید بدهد و راهی هم ندارد.
پاسخ زنجانی به زنگنه: در دادگاه مشخص می شود چه کسی خیانت کرده است!
بابک زنجانی از طریق روزنامه گفته های زنگنه را می خواند و در ملاقات با خانواده اش پیغام می دهد: در دادگاه با استناد به اسناد و مدارک مشخص خواهد شد چه کسی خدمت و چه کسی خیانت کرده است و مال حرام خورده است.
بابک زنجانی از دادگاه خواست شماره حساب بدهند!
گفته های بیژن زنگنه و پاسخ بابک زنجانی در حالی است که صبح روز سه شنبه ۵ آبان ماه رسول کوهپایه زاده وکیل زنجانی رسما اعلام کرد: موکلم از دادگاه برای دریافت شماره حساب شرکت HK و واریز مبلغ بدهی درخواست کرده است.
وکلای وزارت نفت: آن زمان نفت مجبور بود با بابک زنجانی کار کند
به گزارش خبرنگار مهر بیشترین اتهامات و شکایت ها در این پرونده مرتبط با وزارت نفت است از این رو ۴ وکیل (آقایان مهدوی، شکاری، سلطانی نژاد، صادقی) و چند حقوقدان از سوی شرکت نفت و شرکت HK کیفرخواست و تمام ۵۰ هزار صفحه پرونده را خوانده و در دادگاه دفاع می کنند.
غلامرضا مهدوی و صادقی وکلای شرکت نفت و HK در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به اینکه چرا شرکت نفت ناگهان با بابک زنجانی همکاری کرد می گویند: در آن زمان پرداخت مطالبات پیمانکاران به تعویق افتاده بود و پروژه های پارس جنوبی هم به بن بست رسیده بودند. همچنین نفتکش ها پر از نفت روی دریا بود و تحریم هم بودیم حالا خودتان تصور کنید در جاده برفی خودروی شما خراب شود و فردی با آچار و ابزار ناگهان روبروی شما قرار بگیرد... چه می کنید؟
زنجانی با ظاهر سازی ۱.۴ میلیون یورو پول نقد از نفت گرفت اما به پیمانکاران نداد
بابک زنجانی به دلیل اینکه بخش زیادی از سهام بانکش (FIIB) را بانک ملت خریداری کرده بود اعتبار زیادی کسب کرد و همین ظاهر سازی ها و تائید ها موجب شد تا ۱.۴ میلیون یورو پول نقد به زنجانی بدهیم تا پول پیمانکاران را تسویه کند اما او فقط ۶۶۰ میلیون پرداخت کرد و بقیه پول را در جای دیگر سرمایه گذاری کرد. این را هم باید گفت که اولا همان ۶۶۰ میلیون را به جای یورو و دلار با ین و ریال داد و دوم اینکه کارمزد هم از آنها کم کرد!
وکلای نفت گفتند: شما خودتان را جای مدیر صندوق بازنشستگی نفت بگذارید. فردی که وزرا تائیدش کردند و صاحب بانک است و یک مرتبه ۳۰۰ میلیون یورو نقد به حساب بانک خارجی (بانک خود زنجانی FIIB) واریز می کند و رسیدش را می دهد آیا نباید اعتماد کنید؟ بعد از واریز پول صندوق بازنشستگی یک میلیون بشکه نفت به ارزش ۸۳ میلیون دلار تحویل زنجانی داد.
به نوعی می توان گفت که بابک زنجانی طوری اعتماد سازی کرد که برای نخستین بار وزارت نفت مقررات را زیر پا گذاشت و به شرکتی غیر از شرکتی که کار پالایش داشته باشد نفت فروخت.
مشاور خاکستری بابک زنجانی کیست؟
البته ناگفته نماند همانطور که در کیفرخواست خوانده شد آقای (ش) و آقای (ف) حکم بال های بابک زنجانی را ایفا می کردند. یعنی هیچ دری به روی زنجانی بسته نبود. نکته مهم اینکه او می دانسته تمام معاملات پولی وزارت نفت از طریق بانک ملت بوده و شاید برای همین این بانک را انتخاب کرده است . از وکلای وزارت نفت سوال کردیم: بابک زنجانی با یک شریک با نفوذ و یک شریک آشنا به کشتیرانی و تجارت توانست پرواز کند اما این ۲ فرد را چه کسی به بابک معرفی کرد؟ چه کسی به بابک زنجانی گفت این ۲ نفر کلید موفقیت تو هستند؟ یعنی مشاور اصلی و خاکستری بابک زنجانی کیست؟ وکلا گفتند: موضوع مهمی است که البته باید کارآگاه باشید تا بتوانید این فردخاکستری را اگر وجود داشته باشد پیدا کنید.
پای وزیر یا آقازاده ای در این پرونده باز نشده است
یکی از مهمترین سوالات رد پای وزرا یا آقازاده ها در این پرونده بزرگ است که وکلای نفت گفتند: ما اطلاعی نداریم و آنچه در پرونده خواندیم نام وزیر یا فرد با نفوذی دیده نمی شود. در هر حال همه قصد گره گشایی داشتند و به نوعی فریب خوردند.
بدهی بابک زنجانی به نفت ۲.۶۶ میلیون یورو (۸ هزار و ۱۶ میلیارد تومان) / اگر ریال بدهد باید خسارت تاخیر پرداخت کند
در ادامه این گفتگو سوال کردیم که وزارت نفت کی متوجه شد بابک زنجانی نمی خواهد پول بدهد که پاسخ دادند: سال ۱۳۹۱ بود. البته نمی دانستیم قرار است ندهد چون بحث اعتماد مطرح بود. مبلغ بدهی هم حدود ۲.۶۶ میلیارد یورو است که بر اساس قانون اگر بر اساس یورو پرداخت شود خسارت تاخیر ندارد اما اگر ریال باشد باید خسارت پرداخت شود.
روش وقت کشی و زمان خریدن بابک زنجانی!
وکلای نفت گفتند: بابک زنجانی به مسئولان وزارت نفت گفت پول را از طریق بانک میتسوبیشی واریز کردم و رسید هم داد اما بعد دیدیم جعلی است. نوبت بعد گفت پول را از طریق بانک مرکزی تاجیکستان واریز کردم که آن هم دروغ بود. بار دیگر بابک زنجانی ادعا کرد از بانک سوئیس به بانک روسیه و به حساب بانک مرکزی نزد این بانک بدهی واریز شده که آن هم درست نبود. برای بار چهارم کار عجیبی انجام داد و چک های ضمانت خرید شرکتهای تامین اجتماعی به مبلغ ۸ هزار میلیارد تومان را جای طلبش به وزارت نفت داد در حالی که هیچ پولی به تامین اجتماعی نداده بود. باید گفت او داشته وقت کشی می کرده و برای خودش زمان می خریده است.
وزارت نفت پول مشروع را از بابک زنجانی قبول می کند
از وکلای وزارت نفت سوال کردیم اگر بابک زنجانی تمام بدهی نفت را به یورو پرداخت کند شکایت خود را پس می گیرید؟ گفتند: چه پولی و از کجا؟ هر پولی را نمی توانیم قبول کنیم. از کجا معلوم این پول های سیاه نباشند و از فروش مواد مخدر یا اسلحه یا پولشویی نباشد؟ وزارت نفت پول مشروعی که بانک مرکزی تائید کند را قبول می کند. در ضمن جنبه عمومی جرم که کلاهبرداری و اخلال در نظام اقتصادی کشور بر اساس کیفرخواست است هنوز باقی است.
این پرونده متهمان دیگری هم دارد که محاکمه می شوند
یکی از وکلای وزارت نفت که سابقه قضاوت در قوه قضائیه را دارد گفت: اگر جای قاضی بودم اول آن خانم جاعل حرفه ای را دعوت می کردم تا بگوید بر چه اساسی جعل مدرک می کرده است. البته تنها نام این سه متهم اصلی در پرونده نیست بلکه افراد دیگری هم هستند که محاکمه خواهند شد که ۳ نفر آنها زن هستند.
ماجرای آب و نفت ...!
در مورد اینکه در کیفرخواست گفته شده در یک محموله نفتی آب و نفت قاطی بوده است سوال کردیم که پاسخ دادند: بابک زنجانی نفت را در انبارهای اجاره ای مالزی انبار کرده بود و بعد قرار شد به امارات منتقل کند اما شرکت اماراتی دید که ۳۲ درصد آن آب است. خودشان هم تعجب کرده بودند البته این اختلاف داخلی میان خودشان بود و معلوم نیست شریک بابک زنجانی این کار را کرده یا انبار دار در مالزی؟
دادگاه ایران صلاحیت رسیدگی به جرایم زنجانی حتی در خارج از کشور را هم دارد
وکلای شرکت نفت و HK در پاسخ به اینکه حامیان بابک زنجانی می گویند بسیاری از تخلفات مربوط به اقدامات پولی و بانکی بابک زنجانی در خارج از کشور است و در صلاحیت دادگاه ایران نیست گفتند: طرف ما بابک زنجانی است و بر اساس قانون هر ایرانی در هر کجای دنیا جرمی مرتکب شود دادگاه ایران صلاحیت رسیدگی دارد و این فرد موارد اتهامی متقلبانه دارد و به هر وسیله ای بر اساس متن کیفرخواست خواسته جعل و تقلب کند.
بابک زنجانی میلیاردر نفتی نیست/ مدیریت بانک FIIB در ساختمانی در شهرک غرب
وکلای نفت می گفتند: بابک زنجانی با چراغ روشن وارد شد و تسهیل مسئولان بالای کشور را به همان دلایلی که گفتم بهمراه داشت. اما متاسفانه رسانه ها او را میلیاردر نفتی و فردی بزرگ می نامند که گاهی دل آدم با این تفاسیر برای زنجانی می سوزد. اما بر اساس متن کیفرخواست این فرد کلاهبرداری کرده و پول نفت مردم را برداشته و برای خود هزینه کرده است. شما بروید بخش لاوان در مالزی و دنبال بانک FIIB بگردید که با ۳ کارمند در اتاقی اداره می شد و بعد هم اداره این بانک تنها در یک ساختمان در شهرک غرب تهران توسط م م انجام شده است.
وکیل بابک زنجانی: موکلم هیچگاه برای همکاری با نفت پیش قدم نبوده است
اظهارات وکلای وزارت نفت و شرکت HK در حالی است که رسول کوهپایه زاده وکیل بابک زنجانی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این اظهارات می گوید: موکل من هیچ گاه برای همکاری با وزارت نفت پیش قدم نبوده است بلکه این شرکت نفت بود که به دلیل تحریم ها با اصرار به سمت بابک زنجانی رفت. دلیل قابل توجه اینکه موکلم از سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ یعنی آغاز همکاری با شرکت نفت دارای شرکت های متعدد در امور مختلف اقتصادی در داخل و خارج از کشور با سرمایه زیاد و امکانات بانکی و پولی بود و با برخی نهادهای دولتی و افراد حقوقی همکاری داشت و گزینه مورد تائید و آزمون شده ای برای این همکاری محسوب می شد در حالی که در آن شرایط شرکت نفت قادر نبود به جز چند کشور محدود حتی یک بشکه نفت بفروشد.
بابک زنجانی ۷۰۰ میلیون دلار در شرایط تحریم پول وارد ایران کرد و شرکت‌هایش تحریم شد
وکیل بابک زنجانی اظهار داشت: در آن زمان هیچ شرکت معتبر بیمه ای محمولات نفتی ایران را بیمه نمی کرد و هیچ کشتیرانی حاضر نبود نفت ایران را جابجا کند و اگر هم نفت فروخته می شد قادر نبودیم یک دلار به کشور یا جای دیگر منتقل کنیم. در این شرایط بحرانی و حساس که واقعا شرایط به شدت تنگ شده بود دوستان شرکت نفت برای رهایی از وضعیت موجود به سراغ موکل من آمدند و او توانست تحریم ها را دور بزند و ۷۰۰ میلیون دلار پول وارد کشور کند و به همین دلیل و کار بزرگ و اثر گذار تمامی شرکت ها و بانک های بابک زنجانی توسط اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم شد.
همین موجب شد تا گرفتاری های جدیدی برای موکلم ایجاد شده تا جایی که این پرونده تشکیل شود. فردی که روزی توانست در مصاف با جنگ اقتصادی خدمت کند حالا باید در آماج تهمت ها قرار بگیرد. البته همه این اتهامات از لحاظ قانونی ادعاست و مرجع قانونی برای تشخیص صحت یا کذب این ادعا دادگاه است.
کوهپایه زاده گفت: اینکه می گویند اسناد و مدارک بانکی جعلی و ساختگی است صحیح نیست و در وقت مناسب و در مقام دفاع در دادگاه خواهم گفت.
به گزارش خبرنگار مهر بر اساس اظهارات موکلان پرونده بابک زنجانی وکیل متهم به نوعی موکل خود را قربانی خدمات ارائه شده به وزارت نفت دانسته و وکلای وزارت نفت هم بابک زنجانی را عامل کلاهبرداری و ضربه زدن به اقتصاد نفتی می دانند حالا شنیدن دفاعیات متهم در دادگاه و پاسخ های نماینده دادستان و دفاعیات وکلا می تواند حقیقت را آشکار تر کند. با این حال تصمیم نهایی با قاضی است.
* گزارش و طرح از سید هادی کسایی زاده