گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: انتخابات امروز پنج ماه بعد از شکست حزب حاکم عدالت و توسعه در تصاحب اکثریت کرسی های پارلمان برگزار می شود. در آن زمان اگر عدالت و توسعه اکثریت کرسی های مجلس ترکیه را تصاحب می کرد رویای «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، یعنی تبدیل سیستم حکومتی به ریاست جمهوری و حضور در قدرت حداقل تا سال ۲۰۲۵ به حقیقت می پیوست.
اما شکست در آن انتخابات موجب شد تا عدالت و توسعه با بی میلی وارد مذاکرات مربوط به تشکیل دولت ائتلافی شود و همین امر در نهایت منجر به شکل نگرفتن دولت و برگزاری انتخابات زودهنگام شد.
در انتخابات قبلی یکی از دلایل شکست حزب اردوغان، میزان آرایی بود که توسط حزب دموکراتیک خلق ها کسب شد و برای اولین کردها توانستند بصورت مستقل به پارلمان ترک ها راه بیابند و شاید به همین دلیل بود که بعد از کسب این نتیجه عدالت و توسعه اقدامات خود را علیه کردها گسترش داده و حملات خود به مواضع حزب کارگران کردستان (پ ک ک) را از سر گرفت و همین امر ترکیه را به سمت بحران سوق داد.
انتخابات امروز برای حل مسئله کردها و ورود ترکیه به اتحادیه اروپا، ساماندهی امور مهاجران و مهار مهاجرت به اروپا بسیار اهمیت دارد. نکته حائز اهمیت دیگر که از جهاتی برای آینده سیاسی این کشور مهمتر است، این است که حزب حاکم تلاش می‌کند با پیروزی در انتخابات مقدمات تغییر قانون اساسی، افزایش اختیارات رئیس جمهور و تبدیل سیستم پارلمانی به ریاست جمهوری را فراهم کند. رجب طیب اردوغان قصد دارد با کسب اکثریت آرا در پارلمان به رئیس جمهوری مقتدر تبدیل شود.
امروز ترکیه درگیر جنگی بدنام در سوریه است، اقتصادی آشفته دارد، مردم آن در دو قطب قرار گرفته‌اند، روابط‌ش با مصر و رژیم صهیونیستی خصمانه‌است، صلح با کردها در هم شکسته، و دموکراسی در محاصره قرار گرفته است. ترکیه از روسیه، عراق و ایران فاصله گرفته و حتی نتوانسته است دوباره در شورای امنیت سازمان ملل انتخاب شود. چه اتفاقی افتاده؟اردوغان و ۲۴ ساعت تا تعبیر رویا
اردوغان آرزو می کند که نتایج انتخابات امروز منجر به تعبیر رویاهای وی شود. و این درحالی است که تحلیلگران هشدار داده‌اند که تشکیل یک ائتلاف در صورت نیاز بسیار مشکل خواهد بود چرا که سایر احزاب این آمادگی را دارند که اردوغان را از صحنه خارج کنند.
حزب عدالت و توسعه پنج هدف را در انتخابات دنبال می کند که این این اهداف عباتند از :
۱- کسب حداکثر ۳۶۷ کرسی پارلمان و تغییر قانون اساسی از طریق مجلس.
۲- کسب ۳۳۰ کرسی و امکان به همه پرسی گذاشتن قانون اساسی.
۳- کسب حداقل ۲۷۶ کرسی و تشکیل دولت بصورت مستقل و غیرائتلافی.
۴- تثبیت حاکمیت خود و اعمال دیدگاه حزب در اموری مانند مسئله کردها، سیاست خارجی در قبال سوریه و...
۵- جلوگیری از بررسی مجدد پرونده بزرگ فساد مالی اعضای مهم حزب توسط احزاب اپوزیسیون.
اما نتایج نظرسنجی ها خلاف خواست رئیس جمهور ترکیه است. بیشتر نظرسنجی ها نشان دهنده نتایجی شبیه نتایج انتخابات سابق هستند که طی آن حزب عدالت و توسعه نتوانست ۴۴ درصد آراء لازم را برای تشکیل دولت بدون نیاز به ائتلاف با دیگر احزاب، به دست آورد.
اما اردوغان به عوامل متعددی برای تغییر دادن این معادله امیدوار است، هر چند که بسیاری از افراد این نتایج را با توجه به اصرار حزب حاکم بر سیاست سرکوب آزادی ها بخصوص آزادی های مطبوعاتی، تمام شده می دانند. این حزب همچنین به سبب سیاست های اشتباه خود در قبال بحران سوریه، باعث شده است تا ترکیه به بخشی از این بحران تبدیل شود.
در همین رابطه المیادین در گزارشی می نویسد: حزب عدالت و توسعه تلاش می کند مردم ترکیه را از برنامه های پنهانی حزب پ ک ک بترساند. همچنین «احمد داوداوغلو» نخست وزیر ترکیه عبارت معروف خود را بر زبان آورد و گفت «اگر حزب عدالت و توسعه قدرت را از دست بدهد، باندهای جرم و جنایت بر کشور مسلط می شوند.» وی با این سخن دهه نود قرن گذشته را یادآوری کرد که به فقدان ثبات امنیتی، سیاسی و اقتصادی، معروف بود.
برخی از طرف های مخالف معتقدند حزب عدالت و توسعه کاهش ارزش لیره و رکود بازارهای داخلی پس از انتخابات ژوئن گذشته را برنامه ریزی کرده است تا ملت ترکیه را در برابر دو گزینه قرار دهد؛ «یا من یا طوفان.»
همچنین بحران آوارگان که اروپا با آن روبرو شده است، نقش مهمی در انتخابات آینده ایفا می کند. اعلام حمایت برلین از ورود آنکارا به اتحادیه اروپا در مقابل جلوگیری از ورود آوارگان از این کشور به اروپا، نشان می دهد اروپا نیز از دولت تحت رهبری حزب عدالت و توسعه که بتواند بحران آوارگان را حل کند، حمایت و پشتیبانی می کند، بر همین اساس ممکن است این مسئله موقعیت اردوغان را تقویت کند، اما این موضوع موقعیت وی را خیلی تقویت نخواهد کرد زیرا بعد از آن که «بلند آرینچ» معاون نخست وزیر دولت سابق و مرد شماره دو حزب عدالت و توسعه، اردوغان را به دیکتاتوری در حزب متهم کرد، اختلافات داخلی در حزب حاکم خود را نشان داد. این اتهامات ضربه داخلی و محکمی به اردوغان بود.
سخن آخر
سخن آخر آنکه، تا پنج سال قبل، ترکیه با همسایگان خود در صلح به سر می‌برد، از رونق اقتصادی برخوردار بود، دموکراسی درحال شکوفایی داشت، ارتش کودتاچی کشور به سربازخانه‌ها عقب نشسته بود، و جنگ چهل‌ساله با کردها خاتمه‌یافته به نظر می‌رسید و نکته مهم دیگر ترکیه، با اقدامات‌اش در راستای یافتن راهکاری صلح‌آمیز برای بحران هسته‌ای ایران، به یک بازیگر بین‌المللی نیز بدل شده بود.
اما امروز، ترکیه درگیر جنگی بدنام در سوریه است، اقتصادی آشفته دارد، مردم آن در دو قطب قرار گرفته‌اند، روابط‌ش با مصر خصمانه‌است، صلح با کردها در هم شکسته، و دموکراسی در محاصره قرار گرفته است. ترکیه از روسیه، عراق و ایران فاصله گرفته و حتی نتوانسته است دوباره در شورای امنیت سازمان ملل انتخاب شود. چه اتفاقی افتاده؟
به نظر کارشناسان بخش زیادی از این تحولات به مردی برمی‌گردد که در این ۱۲ سال گذشته بر سیاست ترکیه سلطه داشته و می‌خواهد یک دهه دیگر هم بر کشور حکم براند؛ اما آیا رویای وی رنگ حقیقت به خود می گیرد؟ افندی کمتر از ۲۴ ساعت برای اطلاع از این حقیقت فاصله دارد؛ ۲۴ ساعتی که بدترین کابوس عمر را برای وی رقم می زند.