طهماسب صلح جو منتقد سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سریال «کیمیا» که این شب ها به کارگردانی جواد افشار از شبکه دو سیما روی آنتن می رود، گفت: این سریال توانسته مخاطبانش را برای تماشای قسمت های بعد جلب کند.
وی درباره بازسازی صحنه ها، پوشش ها و گریم چهره ها در فاز اول این سریال که دوران قبل از انقلاب را به تصویر می کشد، بیان کرد: به نظرم بازسازی در چنین سریالی چندان اهمیت پیدا نمی کند چون ما قرار نیست یک فیلم مستند درباره وقایع انقلاب ببینیم. این سریال اثری گرم است، از شیوه داستان پردازی استفاده می کند و از عناصر و روایت های داستانی بهره می گیرد تا تماشاگر کنجکاو شود و ادامه داستان را ببیند.
این منتقد سینما و تلویزیون اضافه کرد: در این سریال آنچه اهمیت دارد همین است که مخاطب با آن درگیر شود و تفاوت طراحی لباس با آن زمان و یا استفاده از وسایلی که در آن دوره نبوده است اهمیتی ندارد. امروز بازسازی فضا و جغرافیای شهری، پوشش لباس ها و نوع آرایش چهره و همچنین جزییات سریال هایی از این دست که به تاریخ مربوط می شود عملا شدنی نیست و همانطور که گفتم نیازی هم نیست که در این مورد مستندسازی صورت بگیرد.
پوشش طبقه مرفه در «کیمیا» چندان واقعی نیست
صلح جو در ادامه با اشاره به تیپ های خانوادگی که در این سریال وجود دارد، توضیح داد: در این سریال دو تیپ خانواده وجود دارد، یک طبقه مرفه و دیگر طبقه متوسط و پایین که زنان طبقه مرفه چندان ظاهر و پوشش درستی ندارند. طبقه مرفه در آن زمان براساس مد روز لباس می پوشید اما در این سریال پوشش حجاب به گونه ای غریب درآمده است که یک دلیل عمده به قوانین و مقرات ما بازمی گردد که فیلمساز نباید زن بی حجاب را نمایش دهد ولی در این سریال پوشش بخش طبقه فرودست جامعه به فضای آن سال ها نزدیک تر است.
مستندهای یک سویه شبکه های ماهواره ای از زمان شاه
وی با اشاره به اینکه سریال های ایرانی باید وضعیت دوران شاه را به صورت محتوایی نشان دهند از مستندهای شبکه های ماهواره ای یاد کرد و گفت: شبکه های ماهواره ای بعضی از مستندهای دوره شاه را نمایش می دهند و ممکن است عده ای با خود فکر کنند مردم در آن زمان چقدر متمدن بوده اند. این مستندها با تصاویر انتخابی از آن زمان روی مخاطبان و افکار عمومی تاثیر می گذارد و متاسفانه ما نمی توانیم از کافه نشینی ها و از زنانی که در آن دوران در این کافه ها به فلاکت می افتادند فیلمی نشان دهیم. جامعه ما در آن دوران در رفاه و آسایش نبود و اکثر فیلم های ماهواره ای تصاویری است که طبقه اشراف از خانواده خود می گرفت و مردم فکر می کنند همه اینگونه زندگی می کردند. مردم نمی دانند که چقدر محله های فقیرنشین داشتیم و ساکنان روستاها با چه شرایطی زندگی می کردند.
صلح جو با اشاره به محدودیت هایی که باعث می شود فیلم ها تاثیر واقعی خود را بر مخاطب نداشته باشند بیان کرد: چندی پیش مستند «اربعین» از ناصر تقوایی درحالی نمایش داده شد که دور تا دور تصویر مات شده بود و این به دلیل نمایش بعضی از آداب و رسوم بوشهری ها بود که قابلیت پخش را نداشته است. در سریال «کیمیا» و دیگر آثار هم محدودیت هایی وجود دارد که مانع از نمایش کامل واقعیت ها می شود و ممکن است از تاثیر کار بکاهد.
فضاسازی نیازمند هزینه هنگفت است
صلح جو بخشی از مستندسازی و فضاسازی ها را نیازمند سرمایه گذاری های بالا دانست و عنوان کرد: کارگردان اگر بخواهد خیابانی را بازسازی کند و یا میدان ژاله را براساس آنچه که بوده است به تصویر بکشد باید آن فضا را بسازد و این به هزینه هنگفتی نیاز دارد بنابراین ترجیح بر این است که قصه را جذاب و با کشش پیش برد.
این منتقد سینما و تلویزیون درباره داستان سریال «کیمیا» تصریح کرد: این اثر در حد یک سریال تلویزیونی با محدودیت هایی که داریم کار گرمی است و به نظر من افراد زیادی پیگیر آن هستند. من دوست دارم سریال مرا درگیر کند و شب بعد آن را ببینم. این کار از این نظر موفق است و مخاطب را با خود همراه می کند و ذهنیت هایی به بیننده می دهد که شما زمان حال را با زمان گذشته مقایسه می کنید.
صلح جو در پایان درباره فیلمنامه این اثر نیز توضیح داد: من تعجب می کنم که بعضی بعد از ساخت یک فیلم یا سریال از فیلمنامه ها صحبت می کنند. درحالیکه وقتی کاری به اجرا رسید دیگر نمی توان برگشت و از فیلمنامه صحبت کرد.