خبرگزاری مهر – گروه استانها: باتلاق بین‌المللی جازموریان تنها حوزه آبریز استان کرمان است که طی سال‌های اخیر در پی خشک‌سالی‌های مداوم و ساخت سد بر روی رودخانه‌های هلیل رود و بم پور در ابتدا کم آب و درنهایت کاملاً خشک شد، به طوری که بستر باتلاق جازموریان کاملاً خشک‌شده و دریاچه این حوزه آبریز نیز به‌صورت باتلاق در آمد.
در تابستان سال جاری حتی بخش باتلاقی جازموریان نیز به‌کلی خشک شد و مهم‌ترین حوزه آبریز استان کرمان به بیابانی بی‌آب‌وعلف تبدیل‌شد.
آبگیری جازموریان آغاز شد
این در حالی است که مردم بومی اطراف این باتلاق، از ورود مجدد آب از ظهر امروز به جازموریان خبر می‌دهند.
گفته می‌شود در پی بارش‌های هفته اخیر در شهرستان‌های جنوبی استان کرمان رودخانه هلیل رود در استان کرمان و رودخانه بم پور در استان سیستان و بلوچستان طغیان کرده‌اند و درنهایت بخشی از این آب به بستر خشکیده جازموریان راه پیداکرده است.
درحالی‌که درگذشته اطراف جازموریان مملو از جازهای وحشی و نی‌های بلند بود این روزها در بهترین حالت بستر جازموریان با پوشش گیاهی خوار پوشیده شده است.
درحالی‌که درگذشته اطراف جازموریان مملو از جازهای وحشی و نی‌های بلند بود این روزها در بهترین حالت بستر جازموریان با پوشش گیاهی خوار پوشیده شده است
بارندگی‌های ابتدای هفته در جنوب کرمان که به طغیان رودخانه‌ها و سیلاب در منطقه منجر شد هرچند خسارت‌های بسیاری را به تأسیسات زیر بنایی و منازل مسکونی و کشاورزی مردم وارد کرد اما درنهایت جریان آب به جازموریان رسید و دامداران و کشاورزان را پس از ماه‌ها بی‌آبی خوشحال کرد.
نماینده مردم شهرستان‌های جنوبی استان کرمان با اشاره به اینکه بارها به مسئولان در خصوص خشک شدن جازموریان هشدار داده‌ایم اما هیچ اقدامی برای احیای این باتلاق نشده گفت: تنها زمانی که باران‌های سیل‌آسا در جنوب کرمان می‌بارد شاهد احیای بخشی از باتلاق هستیم.
محمدرضا امیری افزود: زندگی بسیاری از مردم جازموریان و رودبار، به وجود این باتلاق وابسته است و خشک شدن باتلاق در سال‌های اخیر موج مهاجرت را در پی داشته است.
وی عامل اصلی خشک شدن جازموریان را ساخت دهها سد روی رودخانه‌های هلیل رود در استان کرمان و رودخانه بم پور در استان سیستان و بلوچستان دانست.
دهها سد حق آبه جازموریان را می‌بلعد
وی افزود: صدها رودخانه فصلی هم به جازموریان می‌ریزند که روی این رودخانه‌ها نیز سدهای کوچک برای استحصال آب کشاورزی بسته‌شده است و عملاً رگ‌های جازموریان بسته‌شده است.
وی ادامه داد: آبی هم که هم‌اکنون در جازموریان واردشده است حاصل سیل بوده است در غیر این صورت حق آبه ای به جازموریان تعلق نمی‌گیرد و حتی ساخت سدهای دیگر نیز در دستور کار است.
امیری ادامه داد: باتلاق درگذشته در تابستان کوچک و در پاییز و زمستان به اوج وسعتش می‌رسید اما حالا در برخی سال‌ها در زمستان، بخشی از باتلاق آبگیری جزئی می‌شود و در اکثر ماه‌های سال هم کاملاً خشک است.
دلیل بی‌توجهی به جازموریان مشخص نیست
وی با مقایسه دریاچه ارومیه با جازموریان ادامه داد: دلیل اینکه هیچ توجهی به جازموریان نمی‌شود مشخص نیست.
فرماندار رودبار نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: باتلاق جازموریان در شهرستان رودبار جنوب واقع‌شده است و نقش اساسی در زندگی مردم محلی دارد.
مردم محلی نماز شکر به‌جا آورده‌اند و هم‌اکنون چندین هکتار از جازموریان در حال آبگیری است
عطا ناوکی با اشاره به اینکه بارندگی در بالادست رودخانه هلیل پس از سال‌ها موجب جاری شدن مجدد آب در رودخانه شده است گفت: مردم محلی نماز شکر به‌جا آورده‌اند و هم‌اکنون چندین هکتار از جازموریان در حال آبگیری است.
وی ابراز امیدواری کرد که با اختصاص حق آبه جازموریان بار دیگر این باتلاق احیا و موجب رونق دوباره شهرستان رودبار جنوب شود.
وی جازموریان را مهم‌ترین اکوسیستم جنوب شرق کشور در کنار دریاچه هامون دانست و افزود: متأسفانه هم‌اکنون نه هامون حال خوشی دارد و نه جازموریان روزهای پررونق خود را سپری می‌کند.
وی از خشک شدن دهها هکتار جنگل و مرتع در اطراف هلیل رود و جازموریان خبر داد و گفت: اکوسیستم منطقه به‌کلی تغییر کرده و از مرطوب و سرسبز به بیابانی و خشک تبدیل‌شده است و دلیل آن هم تنها ساخت سدها در بالادست است.
اکوسیستم منطقه به‌کلی تغییر کرده و از مرطوب و سرسبز به بیابانی و خشک تبدیل‌شده است و دلیل آن هم تنها ساخت سدها در بالادست است
محمد اسفندیاری، فعال محیط‌زیست در گفتگو با مهر اظهار داشت: بخش بسیار اندکی از آب موجود پشت سدهای واقع بر روی هلیل رود در طول ایام عادی سال رهاسازی می‌شود و همین مسئله موجب شده بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری در منطقه از بین برود اما نکته جالب اینکه هیچ اقدامی برای رفع این مشکل نشده است.
وی گفت: خشک‌سالی هرچند از دلایل بروز مشکل برای جازموریان است اما اگر این سدها نبودند وضعیت جازموریان اینچنین اسفناک نبود.
وی ادامه داد: بستر جازموریان کاملاً خشک‌شده و تمام جانوران آبزی به‌کلی از بین رفته‌اند و مردم بومی و محلی نیز اکثراً از جازموریان کوچ کرده‌اند زیرا آب آشامیدن نیز در اطراف این باتلاق باقی نمانده است.
وی گفت: آب رودخانه‌هایی که به باتلاق می‌ریزد شیرین است و آب باتلاق هم شیرین بود درواقع اهمیت این باتلاق برای مردم بسیار از دریاچه ارومیه بیشتر بود و تنوع زیستی بسیار زیادتری داشت.
وی ادامه داد: این باتلاق زمانی محل دائمی در مسیر کوچ پرندگان بود اما هم‌اکنون هیچ موجود زنده‌ای در بستر این باتلاق دیده نمی‌شود.
جازموریان ۳۳۰ هزار هکتاری که روزگاری نه‌چندان دور یکی از بکرترین مناطق استان محسوب می‌شد، امروز خوشحال است که چند ۱۰ هکتارش آبگیری جزئی شده است و این در حالی است که مسئولان محیط‌زیست و دیگر مسئولان استان هیچ دغدغه‌ای در این خصوص ندارند.
سفر چند روز قبل دکتر ابتکار به استان کرمان نیز هرچند در راستای احیای این دریاچه انجام شد اما عملاً هیچ نتیجه‌ای در برنداشته است.