شايد طرح اين سوال كه چرا سفرمقامات آمريكايي در ماههاي اخيربه منطقه خاورميانه افزايش يافته و عوامل ناكامي رايس در سفر اخير به اين منطقه كدام است از جمله انگيزه هاي اصلي اين گفتگو مبي باشد.
محمدعلي مهتدي استاد دانشگاه وكارشناس مسائل خاورميانه ورايزن سابق فرهنگي ايران درلبنان درپاسخ به خبرگزاري مهر در اين زمينه گفت : افزايش تعدادسفرهاي مقامات آمريكا به منطقه به خاطر اين است كه طرح آمريكا درخاورميانه درحال وارد شدن به مرحله حساس مي باشد، چند پرونده همزمان براي آمريكا درخاورميانه مطرح است :
1- پيروزي حماس درانتخابات فلسطين و طرح آمريكا براي به شكست كشاندن تشكيلات خودگردان به رهبري حماس، 2- مسئله عراق و بن بست آمريكا دراين كشور، 3- موضوع هسته اي ايران، 4- افزايش فشار به سوريه و تغيير اوضاع لبنان با ايده بردن لبنان به گردونه منافع آمريكا
درمورد ايران، موفقيت رايس چندان چشمگيرنيست زيرا كشورهاي عربي مسئله را به اسرائيل ربط داده و خواستار عاري شدن منطقه خاورميانه از سلاح هاي هسته اي شده اند |
مهتدي درادامه اظهارتش تاكيد نمود: اما در مورد موفقيت و شكست سفر رايس مي توان گفت كه تركيب هيئت همراه رايس نشان مي دهد كه اكثر كساني كه با ايشان بودند، چهره هاي متمايل به صهيونيست و طرفدار حزب ليكود بوده و مشخص است كه خانم رايس اهدافي را دنبال مي كند كه درچارچوب منافع و امنيت اسرائيل است.
به طورخلاصه سفر رايس به كشورهاي مصر،عربستان، لبنان و امارات درچهارمحور قرار داشت. دروهله اول ايشان از كشور ها مي خواست كه ازحماس حمايت نكنند و اين نتيجه آشنا نبودن خانم رايس به مسائل منطقه است و رايس به اين موضوع واقف نيست كه حماس از محبوبيت بسيار زيادي در جوامع عربي و اسلامي برخوردار است و دولت مصر و عربستان سعودي نمي توانند اعلام كنند كه كمكهاي خود را قطع خواهند كرد، زيرا درآن صورت با مشكلات داخلي مواجه خواهند شد به همين دليل عربستان سعودي با اين مسئله مخالفت مي كند؛عربستان سعودي نمي تواند چنين چيزي را بپذيرد؛ به خصوص كه در مقطع كنوني ميزان تنفر از آمريكا درمنطقه بسيار بالا است و رژيمهاي عربي كه دوست آمريكا محسوب مي شوند، نگران موقعيت خوشان مي باشند.
مهتدي همچنين افزود: دردرجه دوم درمورد ايران، موفقيت رايس چندان چشمگيرنيست زيرا كشورهاي عربي مسئله را به اسرائيل ربط داده و خواستار عاري شدن منطقه خاورميانه از سلاح هاي هسته اي شده اند. چون ايران فاقد سلاح هسته اي است، اصلا اين جمله شامل ايران نمي شود. به گفته وي، تنها مسئله اي كه در مذاكرات مطرح شده، مسائل مربوط به محيط زيست است و تاكيد روي خطراتي كه ممكن است نيروگاه بوشهر از نظر زيست محيطي ايجاد كند؛ زيرا آن را با نيروگاه چرنوبيل مقايسه مي كنند كه البته ايران بارها تاكيد كرده كه اين نيروگاه مطابق با استانداردهاي بين المللي است و چنين احتمالي وجود ندارد.
اين كارشناس مسائل خاورميانه خاطرنشان كرد: درمجموع كشورهاي عربي خليج فارس روابط خوبي با ايران دارند ومايل نيستند اين روابط به هم بخورد واز كشمكش بين ايران و آمريكا نگران هستند و از اين ترس دارند كه اين كشمكش اگر به نقطه برخورد نظامي برسد، كشورهاي عربي خليج فارس هم از پيامدهاي آن متاثر شوند و آسيب ببينند؛ احتمالا آنها از رايس خواسته اند كه در مورد ايران از ديپلماسي بيشتري استفاده كند تا به نقطه برخورد نرسد.
به طور كلي به نظر مي رسد كه آمريكاييها قادر به تحليل دقيق رويدادهاي منطقه خاورميانه نيستند و از دوستان خود در منطقه انتظاراتي دارند كه بر آورده شدن آن در منطقه امكان ندارد |
مهتدي افزود: محور چهارم تلاش خانم رايس معطوف به كشورهاي سوريه و لبنان بود. وزير خارجه آمريكا از كشورهاي عرب مي خواست كه بردولت سوريه فشاروارد كنند تا درامورداخلي لبنان دخالت نكند ويا طرحي كه عمرو موسي دبيركل اتحاديه عرب در مورد آشتي روابط سوريه و لبنان داده بود، دنبال نكنند.
اين كارشناس مسائل خاورميانه ابرازعقيده كرد: به نظرمي رسد كه دراين مورد كمي موفق شده اند و قول وقرار هم از كشورهاي مصر و عربستان سعودي گرفته اند تا در امور لبنان دخالت نكنند و بگذارند آمريكا و فرانسه طرح خودشان تا نقطه خلع سلاح و مقاومت در جنوب لبنان به پيش ببرند و نفوذ سوريه را در لبنان به طور كامل قطع كنندو درحال حاضربا اعمال فشار برآن هستند تا اميل لحود رئيس جمهور لبنان را واداربه استعفا كنند. اين سياستي است كه دولت آمريكا بربرخي احزاب لبناني ديكته كرده است و آنها دارند نيات آمريكا را در اين مورد به پيش مي برند. چون اميل لحود را رئيس جمهوري مي دانند كه وابسته به سوريه است و روابط خوبي با جمهوري اسلامي ايران دارد و هر طور شده مي خواهند كه رئيس جمهور را وادار به استعفا كنند.
مهتدي در پايان نتيجه گيري كرد: با محورهايي كه بررسي شد مي توان چنين نتيجه گرفت كه سفر رايس موفقيت هاي اندكي داشته و به طور كلي به نظر مي رسد كه آمريكاييها قادر به تحليل دقيق رويدادهاي منطقه خاورميانه نيستند و از دوستان خود در منطقه انتظاراتي دارند كه بر آورده شدن آن در منطقه امكان ندارد.