به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی در آستانه سفر به ایتالیا، در گفت‌وگویی با کوریره دلاسرا؛ پرشمارگان ترین روزنامه ایتالیایی، گفت: ما طبق توافق، یک مرحله مهم را که گذشتن از مراحل قانونی بوده، پشت سر گذرانده و مقدمات مرحله اجرا را شروع کرده‌ایم. البته هنوز به روز رسمی اجرا نرسیده‌ایم.
رئیس‌جمهور در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایتالیایی که «آیا طرف آمریکایی در روند اجرای این توافق رفتار خوبی داشته و تا ماه دسامبر کدامیک از تحریم‌ها برداشته خواهد شد»، اظهارداشت: در این دوره باید اتحادیه اروپا، آمریکا و سایر کشورهای ۱+۵ اقدامات خودشان را انجام دهند بگونه‌ای که در روز اجرا همه تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی رفع و برداشته شود و ایران هم به تعهداتی که داده تا آن روز همزمان عمل می‌کند. ما کارمان را آغاز کرده‌ایم و کار طرف مقابل هم آغاز شده و به این ترتیب فکر می‌کنم تا پایان سال بتوانیم به روز اجرا برسیم.
خبرنگار ایتالیایی از روحانی پرسید: چه تحریم‌هایی را فکر می‌کنید که آمریکا لغو خواهد کرد و اگر کنگره آمریکا تحریم‌های جدیدی را اعمال کند آیا در واقع شما هم آن فرایند به اصطلاح توقف تعهداتتان را تعلیق خواهید کرد؟»
رئیس‌جمهور گفت: قرار همه ما این است که هیچ تحریم جدیدی توسط کشورهای ۱+۵ وضع نشود و ما هم به تعهدات خودمان پایبند بمانیم. طبیعی است که هر طرفی تعهداتش را نقض کند، طرف مقابل نیز ملتزم به اجرای آنها نخواهد بود و در این فرایند، اگر آمریکا یا هر یک از کشورهای ۱+۵ به تعهداتشان عمل نکنند ما هم دیگر متعهد نخواهیم بود.
از وی سوال شد: در واقع روابط ایران و آمریکا چگونه تغییر خواهد کرد؟ پس از توافق هسته‌ای ما می‌بینیم که تظاهر کنندگان هنوز فریاد و یا شعار مرگ بر آمریکا را در نماز جمعه سر می دهند، آیا شما هم آمریکا را شیطان بزرگ می‌دانید و آیا انتظار هست که زمانی سفارت آمریکا در تهران بازگشایی شود؟
رئیس‌جمهور در پاسخ، توافق هسته‌ای و روابط با آمریکا را دو مساله جداگانه دانست و اظهارداشت: در مساله توافق هسته‌ای بنا بر این بوده که ادعای نگرانی که طرف مقابل ما می‌کرد، رفع شود و در مقابل نیز حقوق هسته‌ای ما به رسمیت شناخته شده و همه تحریم‌ها لغو شود و این معنای توافق است.
روحانی افزود: اما مساله روابط جمهوری اسلامی ایران با آمریکا یک مساله بسیار طولانی است که از بعد از انقلاب اسلامی شروع شده و همچنان ادامه دارد و خود آمریکایی‌ها هم به دنبال توافق هسته ای، همه تحریم‌ها را برنمی دارند بلکه فقط تحریم‌هایی را برمی دارند که در ارتباط با مساله هسته ای است.
رئیس‌جمهور در عین حال تاثیر نحوه اجرای این توافق را بر ساختن آینده بسیار مهم دانست و تاکید کرد: اگر این توافق به خوبی اجرا شود، زمینه را برای تنش کمتر بین ایران و آمریکا و تجربه شرایط جدید، مهیا می کند و البته اگر این توافق منجر به شکست شود و آمریکایی‌ها در مقام اجرا به خوبی به تعهداتشان عمل نکنند، بی تردید شرایط دو کشور در همان وضعیت سابق باقی خواهد ماند.
روحانی در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایتالیایی که «اخیرا چند تن از شهروندان آمریکایی در ایران بازداشت شده اند و بسیاری از افراد، این حرکت را اقدامی خصمانه از سوی مخالفان بهبود روابط با واشنگتن می دانند، شما دراین باره چه دیدگاهی دارید؟»، گفت: دستگیری افراد چون دلایلش به قوه قضاییه ارجاع می شود و در نهایت در یک دادگاه مورد بررسی قرار می گیرد، نمی‌تواند مرتبط با مسایل سیاسی باشد. در ایران نیز همانند سایر کشورهای آزاد و دمکراتیک، راجع به مسایل سیاسی اختلاف نظرهایی وجود دارد اما در عین حال ما به حقوق شهروندان و اتباع خارجی که در ایران زندگی می‌کنند متعهد هستیم.
رئیس‌جمهور افزود: شما می‌دانید که میلیون‌ها نفر از اتباع خارجی سالیانه به ایران رفت و آمد دارند و مشکلی نیست. این که برای یک یا دو نفر مشکلی پیش بیاید شبیه آن برای اتباع ما هم در آمریکا مشکل پیش آمده و ما هم زندانیانی در آمریکا داریم. ما هم ایرانی‌هایی داریم که مورد تعقیب مقامات قضایی آمریکا هستند. بنابراین من ارتباطی در این مساله نمی‌بینم. گرچه در مسایل سیاسی اختلاف نظر در کشور ما مثل سایر کشورها وجود دارد.
خبرنگار کوریره دلاسرا سوال کرد: شما اخیرا از برخی رسانه‌ها در ایران انتقاد و گفتید مثل پلیس مخفی عمل می کنند و در عین حال رئیس قوه قضاییه هم واکنش نشان داد و شدیدا این انتقاد شما را رد کرد. آیا این نشانه یک رویارویی بزرگ در مسیر پیش رو است و یا این که آیا اصلاحات شما در اثر این بحث به خطر افتاده است؟
رئیس‌جمهور گفت: نه رویارویی بزرگی وجود دارد و نه مسیر تحولاتی که باید پیش رو باشد با مشکل مواجه است. البته من به عنوان رئیس‌جمهور که مسئول اجرای قانون اساسی است، هر کجا که ببینم اصلی از اصول قانون اساسی مورد خدشه قرار گرفته، طبق وظیفه قانونی خود، آن را بیان می کنم و هشدار لازم و اخطار را می دهم چرا که وظایف رئیس‌جمهور در این زمینه بالاترین وظایف است و همه ارگان‌ها و دستگاه‌ها باید به هشدار رئیس‌جمهور توجه کنند هرچند که با نظر رئیس‌جمهور هم موافق نباشند. چون اختیار رئیس‌جمهور در اینجا از قانون اساسی است.
از رئیس‌جمهور سوال شد: در ۷ ماه گذشته برای اولین بار از ایران دعوت شده به تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه بپیوندد و در کنار کشورهایی مثل روسیه، آمریکا، عربستان سعودی و چند کشور دیگر کار کند. در واقع به نظر شما یک راه حل قابل قبول و عملی برای این موضوع از نظر ایران چیست؟
روحانی گفت: این مساله که برای اولین بار کشورهای بزرگ و کشورهای منطقه راجع به سوریه دور هم جمع شده‌اند و اینکه آمریکا، روسیه و دیگر کشورهایی مانند ایران، ترکیه و عربستان که نظراتشان یکی نیست در کنار هم پشت یک میز نشسته‌اند، حادثه مهمی است و می‌تواند علامتی باشد برای این که برای معضلات مهم و پیچیده منطقه باید فقط راه حل جمعی و سیاسی پیدا شود تا بتواند مشکلات را حل کند.
روحانی در عین حال مساله سوریه را مساله‌ای بسیار پیچیده دانست و تصریح کرد: نباید توقع داشته باشیم در یک زمان کوتاه یا چند جلسه، به راه حل نهایی برسیم. اما به اعتقاد من یک گشایشی آغاز شده و ما معتقدیم که مساله سوریه راه حل نظامی ندارد و راه حل سیاسی خواهد داشت. بنابراین قدم اولیه ای که برداشته شده قدم بسیار مهمی است.
رئیس‌جمهور همچنین در جواب پرسشی درباره اعدام‌ها و اینکه این روش راه کارآمد و موثری برای کاهش جرم و جنایت است؟، گفت: اصولا باید اثر واقعی مجازات، بازدارندگی باشد و باعث عبرت دیگران شود تا از جرم فاصله بگیرند. البته همه مجازات ها مورد سوال است از اعدام گرفته تا زندان تا هر مجازات دیگری مثل جریمه، که چه مقدار می‌تواند تاثیرگذار باشد. اما مجازات‌ها در هر کشوری تابع قوانین جزایی آن کشور است. شما می‌دانید در بسیاری از کشورها مجازات اعدام وجود دارد و از جمله ایران و در برخی از کشورها هم مجازات اعدام وجود ندارد. درعین حال هر دوی این گروه کشورها هنوز گرفتار بسیاری از مشکلات و جرایم هستند.
روحانی افزود: در ایران اکثر اعدام‌ها مربوط به مواد مخدر است. ما در کنار افغانستان قرار گرفته‌ایم و مرزهایی که متاسفانه مرزهای ورود مواد مخدر است و اگر در ایران در مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر شدت عمل نداشته باشیم از یکسو مردم ما دچار مشکلات فراوانی می شوند و از سوی دیگر راه انتقال این مواد که مقصد نهایی آنها کشورهای غربی و اروپایی است، گشوده خواهد شد.
وی در پاسخ به سوالی در این باره که «آیا اتحاد و یا ائتلاف ایران و روسیه برای مبارزه با داعش در سوریه راهبردی است»، گفت:می‌توانم بگویم این مشارکت مهمی است و همانطور که شما می‌دانید بین ایران و روسیه، عراق و سوریه این توافق حاصل شده که این ۴ کشور با هم در مبارزه با تروریسم همکاری کنند. در منطقه عراق و سوریه بویژه درمبارزه با گروه داعش این کار آغاز شده، البته فعالیت روسیه عمدتا الان در سوریه است. عراق هم ممکن است در آینده به عنوان منطقه فعالیت روسیه علیه تروریست ها قرار بگیرد.
روحانی افزود: به اعتقاد من بسیار مهم است که همه کشورهای جهان به مساله تروریسم توجه کنند و مساله تروریست‌ها و از جمله داعش، خطری برای کل منطقه و حتی برای کشورهای دیگر و از جمله اتحادیه اروپا است. بنابراین همکاری ما و روسیه در این زمینه آن هم در شرایطی که امروز منطقه با آن روبرو است، یک همکاری مهم و ارزشمند است. البته شما می‌دانید که ما جزو اولین کشورهایی بودیم که در عراق روبروی داعش ایستادیم و از مردم و ارتش عراق حمایت کردیم و اگر حمایت‌های ما نبود چه بسا امروز بغداد سقوط کرده بود.
در ابتدای این نشست نیز از رئیس‌جمهور سوال شد «ایتالیا اولین کشور غربی است که شما بعد از توافق هسته ای وارد آن خواهید شد. آیا این انتخاب، معنای خاصی دارد و این که در واقع شما روابط حال و آینده ایران و ایتالیا را چگونه توصیف می کنید؟»
روحانی جواب داد: من خوشحالم که بعد از توافق هسته‌ای اولین سفرم به یک کشور اروپایی (ایتالیا) است که با آن دارای روابط خوب بوده و هستیم. این روابط در آستانه تحولی تازه است.
لازم به ذکر است رئیس‌جمهور اسلامی ایران به دعوت رسمی همتایان خود، شنبه ۲۳ آبان به ایتالیا و سپس فرانسه سفر می‌کند.