به گزارش خبرنگار مهر، محمد مهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به اتفاق سید ضیاء هاشمی معاون فرهنگی وزیرعلوم در برنامه «نگاه یک» شبکه یک سیما حاضر شده و به سوالات موجود در خصوص فضای علمی و فرهنگی حاکم بر کشور پاسخ دادند.
سید ضیا هاشمی درباره کاهش سرعت پیشرفت علمی کشور گفت: به دلایلی روند رشدی که از ۱۵ سال قبل شروع شده بود در سال های اخیر دچار کندی شد.
وی ادامه داد: ما در یک بازه زمانی ۱۰ ساله یعنی تا سال ۱۳۹۰ روند رو به رشدی را داشتیم که از سال ۲۰۱۱ به بعد از مقطعی رشد علمی کند شد.
معاون فرهنگی وزیر علوم از دلایل به وجود آمدن این مسئله را مشکلات اقتصادی، تحریم، عدم سرمایه گذاری در بخش زیرساخت ها عنوان کرد و گفت: امکانات و تجهیزات ما فرسوده شده است و هرچه امکانات برای فعالیت کمتر شود خروجی آن نیز کم تر می شود.
محمد مهدی زاهدی در پاسخ به مباحثی که معاون فرهنگی وزیر علوم مطرح کرد در این برنامه گفت: من با صحبت های دکتر هاشمی چندان موافق نیستم دلایلی که مطرح شد در سال های قبل نیز وجود داشت.
وی افزود: سال ۸۴ که مسولیت وزارت علوم را برعهده گرفتم روند علم شتابنده نبود ولی براساس رهنمودهای مقام معظم رهبری از سال ۸۴ به بعد شیب علمی سرعت گرفت با وجود اینکه محدودیت خرید تجهیزات و تحریم ها نیز وجود داشت. اراده در وزارت علوم این بود که باید منویات رهبری برای این رشد اجرا شود..
کاهش سیاسی بازی و باند بازی را در وزات علوم دولت نهم
رئیس کمیسیون آموزش مجلس افزود: ما در دوران خود سعی کردیم سیاسی بازی و باند بازی را در وزارت علوم کم کنیم، ضمن اینکه به تشکل‌های دانشجویی، انجمن‌های علمی، کانون‌های فرهنگی توجه داشتیم اما اصل رشد علمی بود.
وی خاطرنشان کرد: همچنین در دوره ما آیین نامه ارتقا تغییر یافت و به تحصیلات تکمیلی در کشور توجه ویژه شد. از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱، تقریبا ۱۱ برابر متوسط دنیا رشد داشتیم، بعد از ۲۰۱۱ به بعد شیب ما حالت خطی پیدا کرد و به جای اینکه بالا بیاید، حالت خطی به خود گرفت.
کاهش شیب رشد به دلیل فضای ملتهب دانشگاه‌ها
زاهدی افزود: شاید یکی از دلایل این تنزل به خاطر فضای ملتهب دانشگاه‌ها باشد. در این مدت وزارت علوم چند سرپرست تغییر داد، وزیر علوم فقط مدت ۹ ماه وزیر بود که در این مدت حاشیه های زیادی ایجاد کرد.
وی ادامه داد: برخی از دانشگاه‌های بزرگ بیش از ۱۵ الی ۱۶ ماه با سرپرست اداره شدند، دانشگاه پیام نور تمام مدت با سرپرست اداره شده است و دانشگاه تهران نزدیک ۲ سال با سرپرست اداره شد. همه اینها حتما تاثیر داشته است.
کاهش رشد علمی مربوط به ۴ سال قبل است
معاون فرهنگی وزیرعلوم در پاسخ به مباحثی که دکتر زاهدی مطرح کرد، گفت: طبق صحبت های دکتر زاهدی مشخص می‌شود خیلی از اتهاماتی که به وزارت علوم زده می شود واقعیت ندارد، از جمله اینکه در دوسال گذشته ما شاهد افت علمی ایران در جهان بودیم، این در حالی است که اگر کاهش رشدی وجود داشته باشد مربوط به ۴ سال قبل است.
وی ادامه داد: سال ۲۰۱۴ اتفاقا رشد کرده ایم. مرتب گفته شده که در این دولت شاهد افت رشد علمی بوده ایم درصورتی که این موضوع ربطی به این دولت ندارد. سال ۹۰ دوسال قبل اینکه دولت جدید شکل بگیرد، ما در پایگاه اسکوپوس رتبه ۱۷ را داشتیم و در سال ۹۱ ما در رتبه ۱۷ مانده ایم یعنی بعد از ۱۵ سال رتبه ما متوقف شده است و در سال ۹۲ رتبه ما ۱۸ شده، اتفاقا در سال اول این دولت رتبه ما ۱۶ شده است.
در دولت یازدهم طبق شاخص‌ها افت علمی نداریم
معاون اجتماعی وزیر علوم افزود: در این دولت طبق این شاخص‌ها که گفته شد افت علمی نداریم، شاخص ها میزان رشد را نشان می دهند، رشد داریم اما کمی کم است. بنابراین ما در این دوسال افت علمی نداریم اتفاقا رشد نسبی هم داریم.
شکی در کاهش شیب رشد علمی نداریم
زاهدی در ادامه افزود: در اینکه شیب رشد کاهش یافته کسی نمی تواند شک کند، باید بپذیریم شیب رشد کاهش یافته است. مقام معظم رهبری در دیدار با روسای دانشگاه ها اشاره کردند شاخص های پیشرفت کیفیت علم را تبیین کنید.
وی افزود: در دوسال گذشته تعداد مقالات در اسکوپوس و ای اس ای مربوط به وزات علوم کم شده و وزارت بهداشت آن را جبران کرده است.
براساس شاخص های مختلف ما افت نداریم
معاون فرهنگی وزارت علوم درپاسخ به این بحث گفت: باید بپذیریم که در طول دوسال گذشته رشد علمی داشتیم و خوشحال باشیم. براساس شاخص های مختلف ما افت نداریم، افت ما از سال ۹۰ بوده و از سال ۹۳ روند رشد را داریم.
اثر حاشیه سازی بر وزارت علوم
وی تصریح کرد: این قضیه هم در حوزه های مختلف طبیعی است که مقالات خارجی در برخی رشته های ما مثل شیمی، علوم پایه و پزشکی نقش بیشتری دارند و وزارت علوم روند خود را دارد اینکه ما اصرار کنیم مسایل حاشیه ای بوده درست نیست البته حاشیه سازی برای وزارت علوم اثر می گذارد وقتی که این وزارتخانه شانس این را نداشته باشد که یک وزیر ثابت داشته باشد پس اثر می گذارد ولی وزارت علوم چه کار کند مگه وزارت علوم گفته وزیر را عوض کنید.
هاشمی ادامه داد: یا اینکه وزارت علوم درباره روسای دانشگاه‌ها چکار کند، وزیر علوم یک فرد اصلح را معرفی می کند اما وقتی در مراجع ذی صلاح تایید نمی شود وزیرعلوم چه کار می تواند بکند.
اصرار نکنید که کاهش شیب رشد نداریم
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در ادامه خطاب به معاون فرهنگی وزارت علوم گفت: روی این مساله که ما کاهش شیب رشد نداریم اصرار نداشته باشید، آمارها نشان می دهد ما کاهش شیب داریم. در مورد حاشیه سازی نیز مطرح نکنیم که حاشیه سازی برای وزارتخانه ایجاد شده، این فرافکنی است.
وی ادامه داد: یک مثال ساده می زنم درباره بورسیه ها کار به جایی رسید که مقام معظم رهبری به مساله ورود پیدا کردند. مسئول مربوطه در وزارت علوم آمد پیش من و گفت ۳ هزار و ۷۰۰ بورسیه غیرقانونی داریم، به وی گفتم هر تعداد باشد ما نیز از شما حمایت کرده و برخورد می کنیم اما امکان ندارد این تعداد تخلف بزرگ صورت گرفته باشد.
انتشار اسامی بورسیه ها به جای بررسی
زاهدی یادآورشد: به جای بررسی تک تک پرونده ها به یکباره شاهد انتشار اسامی افراد در سایت ها بودیم، این اسامی از کجا رفت و منتشر شد؟ کسانی بودند که من خودم می دانستم نخبه هستند، فرزند شهید با بهترین معدل، همه اینها جزء اسامی منتشر شده بودند.
بورسیه ها در صدر اخبار دانشگاهی
وی ادامه داد: مدت ۷ الی ۸ ماه بورسیه ها به مساله روز دانشگاه‌ها تبدیل شدند. در ثانی شورای عالی انقلاب فرهنگی ملاک و معیار دارد، انتظار این است که افرادی برای دانشگاه ها معرفی کنند که به راحتی رای کسب کنند، اینکه ادعا کنیم وزیر افراد اصلح را انتخاب کرده و شورا مانع شده است توهین به شورا است.
شروع بورسیه ها از دیوان محاسبات
هاشمی در ادامه یادآور شد: یکی از علت ها کاهش انگیره اساتید بوده است. حاشیه سازی و سیاست زدگی برای دانشگاه ها سم است هیچ کسی نباید حاشیه سازی کند. در مورد بورسیه ها نیز اعلام شد تخلف صورت گرفته است و وزارت علوم وظیفه داشت آن را بررسی کند. شروع مطلب هم از دیوان محاسبات بود، آنها اعلام کردند. وزارت علوم رسما اعلام کرد کسانی که اسامی را منتشر کردند، تخلف کردند باید با آنها برخورد شود و ارتباطی به وزارت علوم ندارد.
وی خاطرنشان کرد: در بیانیه اول وزارت علوم از اول هم این نبود که همه این ۳ هزار و ۷۰۰ نفر کنار بروند، وزارت علوم حتی یک نفر از افراد بورسیه را نام نبرد.
هاشمی خاطرنشان کرد: برخی از این افراد دارای معدل ۱۲ و ۱۳ بودند که با شرایط دولت قبل نیز تطبیق نداشتند که باید بررسی صورت می گرفت. تعدادی اخراج شدند تعدادی هم امکان هیات علمی شدن را نداشتند ولی می توانستند تحصیل کنند که به تحصیل خود ادامه می دهند.
وزارت علوم از کمیته بررسی بورسیه ها حمایت نکرد
زاهدی ادامه داد: ما چرا اصرار کردیم و گفتیم کمیته بگذارید بررسی کنند، وزارت علوم حمایت نکرد تا اینکه مقام معظم رهبری ورود پیدا کردند یعنی ما نمی توانستیم این مساله را جمع کنیم که مقام معظم رهبری ورود پیدا کردند.
بروز مسایل خلاف شرع در حاشیه برنامه کنسرت در دانشگاه
وی به برگزاری کنسرت در برنامه فارغ التحصیلی در یکی از دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: در این برنامه کنسرت برگزار شده، در حاشیه آن مسایل خلاف شرع ایجاد شده، باید همان موقع با این موضوع برخورد می شد.
کنسرت و اردوی مختلط سیاست ما نیست
هاشمی در ادامه درباره اردوهای مختلط افرود: مبنای ما قانون است دستورالعمل اردوها آمده و همین مبنای ما است و طبق بند ۱۱ اردوی مختلط خلاف و ممنوع است. اردوهای مختلط زیاد نیست و موارد معدودی بوده که ما نیز تذکر داده ایم. کنسرت و اردوی مختلط در سیاست ما نیست.
وتوی آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل، تقویت و توسعه بسیج دانشجویی
در ادامه زاهدی گفت: دکتر هاشمی، اردوها را به دوره من استناد کردند و یک آیین نامه دوران من را وتو کردند. آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل، تقویت و توسعه بسیج دانشجویی در شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها مصوب شد، چیزی که آنجا مصوب شود اگر تا ۲ هفته مورد اعتراض اعضای شورا نباشد، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی محسوب می شود.
جفا در حق دانشجویان ارزشی
وی افزود: یکی از دانشگاه‌ها نظر دکتر هاشمی را برای تقویت دانشجویان بسیجی خواسته اند، اینکه ما بخواهیم با بخشنامه‌ای اینها را کم رنگ کنیم جفا کرده ایم. این درحالی است که مقام معظم رهبری خواسته اند به نیروهای ارزشی در دانشگاه‌ها میدان داده شود.