به گزارش خبرنگار مهر، بازار کار ایران در عین حالی که با مسائل و مشکلات فراوانی در فراهم کردن زمینه اشتغال بیکاران و ارتقای سطح امنیت شغلی نیروی کار مواجه است، ترکیب جالبی نیز دارد. براساس جدیدترین آمار ارائه شده از سوی وزارت کار، ۹ گروه اصلی کل بازار کار کشور را تشکیل می دهند که مجموعا تا پایان سال گذشته ۲۱ میلیون و ۳۰۴ هزار و ۳۰۳ نفر شاغل را در خود جای داده بود.
تقسیم بندی ها به نحوی است که ۲.۹ درصد کل مشاغل موجود کشور که از آنها به عنوان مشاغل عالی رتبه، قانونگذاری و مدیریتی یاد می شود، در اختیار ۲.۹ درصد کل جامعه است. به بیان دیگر، از ۲۱ میلیون و ۳۰۳ هزار نفر شاغل، ۶۱۵ هزار و ۶۸ نفر دارای مشاغل رده بالا در کشور هستند و این کرسی های ارزشمند را از آن خود کرده اند.
۲.۹ درصد شاغلان کشور مدیر هستند
از سویی باید گفت از هر ۳۴.۶ نفر شاغل در اقتصاد ایران، تنها یک نفر این شانس را دارد که شغل رده بالای مدیریتی، قانونگذاری و عالی رتبه داشته باشد. البته نمی توان انتظار داشت همه افراد بتوانند در اینگونه مشاغل قرار گیرند، چون قطعا نیازمند تخصص، مهارت، دانش و توان انجام کار است. به عنوان نمونه، نمی توان گفت بدون طی کردن مدارج عالی تحصیلی و علمی، فردی می‌تواند در جایگاه قضاوت قرار گیرد و یا اینکه قانون‌گذار شود.
با وجود اینکه گفته می‌شود شرایط فعلی اقتصاد ایران می‌طلبد تا متخصصان فراوانی در زمینه های مختلف فعالیت داشته باشند اما تعداد آنها از کل ۲۱ میلیون و ۳۰۳ هزار نفر تنها یک میلیون و ۹۴۰ هزار و ۲۹۰ نفر معادل ۹.۱ درصد کل بازار کار ایران است.
کارشناسان معتقدند بازار کار ایران دچار کمبود نیروهای متخصص و ماهر است و این خلاء باید یک جوری پُر شود. می‌گویند اگر مهارت خوبی داشته باشید و یا اینکه تخصص شما برای اقتصاد کشور دارای اهمیت باشد، بدون معطلی جذب کار می‌شوید و حتی ممکن است دعوتنامه‌هایی را نیز برای کار دریافت کنید؛ چیزی که حالا برعکس است و این متقاضیان کار هستند که شاید ده‌ها درخواست کار پُر کرده و منتظر شغل باشند.
مقامات وزارت کار اخیرا ضمن تاکید بر لزوم افزایش تعداد متخصصان شاغل در اقتصاد ایران، خواستار حرکت نیروهای کار کشور به سمت تخصص گرایی شده اند. در کنار متخصصان، فعالیت تکنسین‌ها و دستیاران را داریم که اینگونه مشاغل به صورت بالقوه دارای زمینه های بهتری برای ورود به بازار کار بوده و از سویی دریافتی شاغلان تکنسین نیز معمولا خوب و رضایت بخش است.
تکنسین‌هایی که سرشان شلوغ است
در مجموع یک میلیون و ۹۵ هزار و ۶۱ نفر تکنسین و دستیار در بخش‌های مختلف بازار کار مشغول به فعالیت هستند که می توان آنها را هم ردیف حدود ۲ میلیون متخصص دانست؛ بنابراین در بخش متخصصین و تکنسین‌ها، کشور از وجود ۳ میلیون و ۳۵ هزار و ۳۵۱ شاغل دارای مهارت خاص انجام کار برخوردار است که مجموعا ۱۴.۲ درصد کل بازار کار ایران را تشکیل می دهند.
کارمندان در چند گروه تقسیم بندی می‌شوند که یک میلیون و ۱۱ هزار و ۶۸۷ نفر از آنها کارمندان اداری به شمار می روند، همچنین ۲ میلیون و ۷۱۵ هزار و ۵۲۹ نفر کارمندان خدماتی هستند و به صورت کلی ۳ میلیون و ۷۲۷ هزارنفر دارای مشاغل کارمندی در بازار کار ایران هستند.
علاوه بر این، ۳ میلیون و ۸۹ هزار و ۲۷۵ نفر دارای مشاغلی با عنوان کارکنان ماهر کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری هستند. صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوط به صنعت نیز ۴ میلیون و ۸۸ هزار و ۳۸۸ نفر معادل ۱۹.۲ درصد کل بازار کار ایران را شامل می شوند.
بر پایه این گزارش، متصدیان و مونتاژکاران ماشین آلات و دستگاه ها و رانندگان وسایل نقلیه نیز یک گروه اصلی در بازار کار ایران به شمار می روند که ۲ میلیون و ۶۳۹ هزار و ۳۰۸ نفر هستند. ۳ میلیون و ۶۴۹ هزار و ۱۶ نفر نیز به عنوان کارگر ساده شناخته می شوند و ۴۶۰ هزار و ۸۵۵ نفر نیز علاقه ای به اعلام نوع شغل خود نداشته اند.
درباره اشتغال و اوضاع معیشتی ۳ میلیون و ۶۴۹ هزار نیروی کار ساده کشور، حرف و حدیث های فراوانی وجود دارد. کارشناسان می گویند این گروه بزرگ با داشتن حقوق های پایین و حداقلی به میزان ۷۱۲ هزارتومان در ماه، عملا توان و قدرت خرید چندانی ندارند و از این منظر سالهاست با مشکلات سخت معیشتی دست و پنجه نرم می کنند.
می توان این گروه از شاغلان را فعالان در حاشیه و سایه اقتصاد ایران دانست، چرا که آنها چندان به مرکز اقتصاد و بازار کار دسترسی نداشته و امکان بهره مندی از معیشت قابل قبول را ندارند. با این وجود، سایر گروه های شغلی مشمول قانون کار که آنها نیز اصطلاحا براساس قانون کار، کارگر خوانده می شوند و شرح آنها گذشت کم و بیش از اوضاع مناسب تری نسبت به کارگران ساده برخوردارند.
۱۷.۴ درصد بازار کار ایران کارمندی است
از نکات حائز اهمیتی که در آمار وزارت کار می توان به آن اشاره کرد، این است که زنان شاغل نسبت به مردان (البته به نسبت تعداد کل شاغلان هر گروه)، در مشاغل عالی رتبه، قانونگذاری و مدیریتی حضور پُررنگ تری دارند به نحوی که از کل شاغلان مرد بازار کار ایران ۲.۹ درصد شغل علی رتبه دارند و این آمار در بین شاغلان زن ۳.۶ درصد است.
همچنین زنان متخصص در بازار کار ایران آمار بالاتری از مردان دارند. از مجموع کل شاغلان زن در ایران، ۲۶.۷ درصد متخصص هستند که این میزان درباره مردان شاغل ۶.۱ درصد است. در بخش مربوط به شاغلان تکنسین نیز از کل مردان شاغل ۴.۹ درصد و از کل زنان شاغل ۶.۶ درصد تکنسین محسوب می شوند.
در بخش کارمند اداری نیز همین گونه است و ۴.۱ درصد مردان شاغل در این بخش فعالیت دارند که تعداد زنان ۸.۳ درصد است. البته در بخش کارمندان خدماتی و فروشندگان ۱۳.۳ درصد کل مردان شاغل را شامل می شود و ۹.۶ درصد زنان در این مشاغل فعالیت دارند.
زنان در بخش رانندگی، متصدیان و مونتاژکاران ماشین آلات و دستگاه ها فعالیت چندانی ندارند و تنها ۱.۱ درصد کل شاغلان زن کشور در این بخش ها حضور دارند ولی ۱۴.۳ درصد مردان شاغل در این حوزه فعالیت دارند. در مورد کارگران ساده نیز ۱۸.۹ درصد کل مردان شاغل و ۶.۸ درصد کل زنان شاغل را تشکیل می دهد.