خبرگزاری مهر- گروه استانها: به گفته متخصصان سرطان شناسی متأسفانه سرطان روده در جمعیت زنان پس از سرطان پستان دومین سرطان شایع محسوب می‌شود و مقام چهارمین سرطان شایع ایران را دارد.
سبک نادرست زندگی تغذیه غلط از عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان به‌ویژه سرطان‌های دستگاه گوارش به شمار می‌آید.
غذاهای فوری و آماده صنعتی، آب آشامیدنی ناسالم، نحوه نگهداری مواد غذایی، مصرف انواع ترشی‌ها و شوری‌ها مانند خیار شور و چاقی و کم‌تحرکی از عوامل اثرگذار در سرطان‌ها هستند.
پزشکان معتقدند که سرطان در مراحل اولیه به‌ندرت علائم هشداردهنده دارد اما با گسترش فرهنگ خود مراقبتی، کنترل منظم و دوره‌ای توسط پزشکان، شرکت در برنامه‌های غربالگری سرطان‌های شایع به‌ویژه پستان و روده بزرگ، کنترل منظم پوست و بررسی زخم‌هایی که دیر بهبود می‌یابد و یا خال‌هایی که تغییر شکل داده‌اند می‌توان این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد.
سرطان سومین عامل مرگ‌ومیر در ایران شناخته‌شده و سالانه بیش از ۳۰ هزار نفر در کشور در اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند و علاوه بر تحمیل بار مالی بر سیستم بهداشتی آوار این بیماری بر زندگی فرزندان خانواده‌های ایرانی است که فرومی‌ریزد و این درحالی‌که است که با ساده‌ترین راه‌ها ازجمله تغییر سبک غلط تغذیه، عدم استعمال دخانیات و ورزش می‌توان از ابتلا به آن پیشگیری کرد.
سالانه ۴۰۰۰ مورد جدید ابتلا به سرطان روده بزرگ شناسایی می‌شود
عضو شورای عالی مرکز تحقیقات سرطان کشور در این رابطه به مهر می گوید: سالانه ۴۰۰۰ مورد جدید سرطان روده بزرگ در کشور تشخیص داده می‌شود.
دکتر علی تقی زاده در گفت وگو با خبرنگار مهر سرطان روده بزرگ را سومین سرطان شایع در مردان وزنان در دنیا عنوان کرد و افزود:در ایران نیز آمار مشابه است و سرطان روده در جمعیت مردان پس از سرطان‌های معده، مثانه و پروستات چهارمین سرطان شایع است.
وی بیان کرد: متأسفانه سرطان روده در جمعیت زنان نیز پس از سرطان پستان قرار دارد و دومین سرطان شایع محسوب می‌شود و می‌توان روی‌هم‌رفته گفت که ازلحاظ میزان ابتلا سرطان روده چهارمین سرطان شایع ایران است.
تقی زاده همچنین گفت: سالانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ مورد جدید ابتلا به سرطان در خراسان رضوی گزارش می شود که بیشتر آنها در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شوند.
تشخیص اولیه مهم است
وی درباره روند تشخیص و درمان این سرطان گفت: این موضوع بستگی به این دارد که بیمار در چه مرحله‌ای از بیماری مراجعه کند.
تقی زاده افزود: البته علم پیشرفت کرده و شمار افرادی که نجات می‌یابند بیشتر شده است اما در این میان نکته مهم آن است که اگر به غربالگری سرطان‌ها بیشتر توجه شود، می‌توان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص و درمان را پیگیری کرد.
وی بابیان اینکه جراحی، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی و سایر فن‌های درمانی در ایران توسط پزشکان مجرب انجام می‌شود و معمولاً نیازی به اعزام بیماران به خارج از کشور نیست عنوان کرد: تغییر در عادت اجابت مزاج، دیدن خون در مدفوع، اسهال و یبوست متناوب، احساس عدم دفع کامل مدفوع، کاهش وزن غیرطبیعی و خستگی مزمن از مهم‌ترین علائم ابتلا به سرطان روده هستند.
وی ادامه داد: افزایش سن، سابقه خانوادگی، وجود بیماری‌های التهابی روده، مصرف زیاد گوشت قرمز و مصرف پایین سبزی‌ها، کم‌تحرکی وزندگی ماشینی، استعمال سیگار و الکل نیز از برگ خریدهای خطر ابتلا به سرطان روده هستند.
سن ابتلا به سرطان روده کاهش‌یافته است
یک جراح روده نیز در این رابطه به مهر گفت: متأسفانه این سرطان به دلیل سبک زندگی و تغذیه نامناسب در جامعه ما رو به افزایش است و نکته دیگری که در این خصوص حائز اهمیت است کاهش چشمگیر سن ابتلا به این بیماری است.
دکتر رضا روشن‌روان در ارتباط با وضعیت سرطان روده بزرگ در کشور اظهار داشت: متأسفانه در حال حاضر گروه اصلی مبتلابه سرطان روده بزرگ را قشر جوان جامعه تشکیل می‌دهد.
متأسفانه سرطان روده در جمعیت زنان نیز پس از سرطان پستان قرار دارد و دومین سرطان شایع محسوب می‌شود و می‌توان روی‌هم‌رفته گفت که ازلحاظ میزان ابتلا سرطان روده چهارمین سرطان شایع ایران استوی با اشاره به اهمیت فرایند بیماریابی در تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ عنوان کرد: با توجه به شیوع این بیماری لازم است تا فعالیت در حوزه بیماران بیشتر شود و افراد بتوانند در سنین پایین‌تری مورد درمان قرار بگیرند.
دکتر روشن‌روان با تأکید بر انجام عمل «کولونوسکپی» در افراد ۵۰ سال به بالا ادامه داد: در بسیاری از موارد بیمار زمانی به پزشک مراجعه می‌کند که بیماری سرطان روده بزرگ در مراحل پیشرفته‌تری قرار دارد و با جراحی نمی‌توان نسبت به درمان بیماری اقدام کرد که در این خصوص انجام عمل کولونوسکپی می‌تواند خیلی مؤثر باشد.
وی افزود: در این روش پزشک از لوله‌ی منعطف باریکی به نام «کولونوسکوپ» برای مشاهده روده بزرگ استفاده کرده و وجود زخم، پولیپ روده بزرگ، تومور و ناحیه‌های ملتهب یا خونریزی دهنده را در روده بزرگ یا راست روده مورد بررسی قرار می دهد.
نقش آزمایش‌ها ژنتیک در تشخیص زودهنگام سرطان
یک متخصص ژنتیک در بیمارستان رضوی نیز در رابطه با نقش پیشگیری از سرطان روده گفت: آزمایش ژنتیک در تشخیص بهنگام انواع سرطان‌ها به‌ویژه سرطان روده نقش بسزایی را ایفا می‌کند.
دکتر احسان غیور در گفت‌وگو با مهر بیان کرد:یکی از عوامل مهم در ابتلا به سرطان رودهی بزرگ وراثت و عوامل خانوادگی بوده که در حال حاضر قابل‌تشخیص دقیق و علمی است.
وی افزود: اخیراً مدل‌های ژنتیکی سرطان روده تحت عنوان سرطان «لینچ» شناسایی و مطرح‌شده که به‌وسیله‌ی عامل وراثت به بیمار منتقل می‌شود.
این متخصص ژنتیک در سرطان‌های روده در خصوص تأثیر سابقه‌ی خانوادگی در این بیماری عنوان کرد: افرادی که از وابستگان نزدیک مانند پدر و مادر، برادرها، خواهرها، یا فرزندان فرد مبتلابه بیماری سرطان روده بزرگ هستند، احتمال بیشتری دارد که به این بیماری مبتلا شوند.
وی آزمایش‌ها و عوامل ژنتیکی را در این زمینه بسیار حائز اهمیت دانست و بیان کرد: از طریق آزمایش‌ها ژنتیک می‌توان در خانواده‌هایی که احتمال ابتلای سرطان در آنها می‌رود، به تشخیص زودهنگام یا قبل از ابتلا رسید با کولونوسکوپی‌های مکرر یا عمل‌های جراحی به‌صورت پیشگیرانه از شیوع غده‌‌ی سرطانی جلوگیری کرد.
این متخصص ژنتیک تصریح کرد: در این راستا قسمتی از رودهی بزرگ پیش از ابتلا در فردی که این جهش به او به ارث رسیده، برداشته شود و در نخستین گام آزمایش ژنتیک انجام شود.
وی اضافه کرد: در آزمایش ژنتیک ژن معیوب در بقیه افراد خانواده بیمار برای پیشگیری غربالگری می‌شوند، در همین راستا معیارهایی برای تشخیص عوامل ارثی یا ژنتیک به نام‌های «آمستردام» و «بتیزدا» ثبت‌شده که اگر آنها در بیماران مشاهده شود، پزشکان مراجع را به بخش ژنتیک ارجاع می‌دهند.
دکتر غیور گفت: در این روش بیمارانی که احتمال ارثی بودن سرطان کولون در آنها وجود دارد، مبتلایان به سرطان در سنین پایین و افراد خانواده‌ای که یکی از اعضای آن مبتلابه سرطان روده بزرگ بوده است باید آزمایش ژنتیک را انجام دهند.
کمبود دستگاه رادیوتراپی در کشور
رئیس بخش رادیوتراپی و انکولوژی بیمارستان رضوی نیز در این رابطه گفت: تعداد تقریبی دستگاه‌های رادیوتراپی در کشور به ازای هر یک‌میلیون نفر یک دستگاه است درحالی‌که این تعداد در کشورهای پیشرفته به ازای هر ۲۵۰ هزار نفر یک دستگاه هست.
دکتر فرزاد بیدویی در گفت و گو با مهر عنوان کرد: رادیوتراپی درگذشته به‌صورت دوبعدی بوده است که با توجه به پیشرفت‌های کنونی در دستگاه‌ها این درمان به‌صورت سه‌بعدی و حتی درمان‌های پیچیده‌تر انجام می‌شود.
وی با تأکید بر انجام آزمایش «کولونوسکپی» جهت پیش‌یابی سرطان‌های روده در افراد بالای ۵۰ سال بیان کرد: در خصوص درمان سرطان‌های روده بزرگ آنچه اهمیت بالایی دارد پیش‌یابی بیماری است که بتوان تومور را در مراحل اولیه تشخیص و آن را درمان کرد.
وی در ادامه به وضعیت دستگاه‌های شتاب‌دهنده در کشور اشاره کرد و گفت: متأسفانه تعداد دستگاه‌های شتاب‌دهنده در کشور به ازای هر یک‌میلیون نفر یک دستگاه است که این نسبت در کشورهای پیشرفته به ازای هر ۲۵۰ هزار نفر هست.
این انکولوژیست ابراز کرد: در خصوص نوع دستگاه‌های شتاب‌دهنده در کشور مشکل جدی وجود ندارد اما ازنظر تعداد این دستگاه‌ها با کمبود جدی روبرو هستیم.
وی یکی دیگر از مشکلات را درزمینهٔ شتاب‌دهنده‌ها نبود سرویس و نگهداری کامل این دستگاه‌ها عنوان کرد و افزود: متأسفانه زمانی که دستگاه دچار نقص و عیب می‌شوند دسترسی سریع به تعمیرکار متخصص جهت راه‌اندازی مجدد دستگاه مقدور نیست و همین امر باعث خوابیدن دستگاه و به تعویق افتادن روند درمان می‌شود.
خبرنگار:فاطمه بیرجندی