خبرگزاري "مهر" - گروه دين و انديشه : جبر و اختيار به عنوان آموزه اي مهم از نخستين مباحث عقايد اسلامي و از اولين موضوعات و نوشته هاي به جا مانده از متكلمان مسلمان سهم زيادي از بحثهاي كلامي را از آغاز پيدايش اين شاخه از دانش ديني به خود اختصاص داده است.
حكيمان مسلمان و عارفان حوزه اسلام نيز در موضوعاتي از قبيل علم و فعل خدا به اين مسئله توجه شايسته داشته اند. اما متكلمان با برداشت خويش از تعدادي از آيات قرآن كريم به دو ديدگاه متقابل رسيدند كه عموما از آنها به جبر و تفويض نام مي برند. اين دو ديدگاه با تغييراتي دو نظر گاه ديگر را به نام كسب و اختيار به وجود آورد.
در اين ميان انديشمندان شيعه با مدد از روايات پيشوايان معصوم (ع) خويش نگاهي سومي را به مسئله داشته اند كه با نام كلي امر بين الامرين از آن ياد مي شود.
تعريف دقيق جير و اختيار، رابطه آن با سرنوشت آدمي، ارتباط آن با قضا و قدر، تاثير عظيم اين آموزه ها در ايجاد مرز فكري ميان سه گرايش كلامي مهم معتزله، اشاعره و شيعه بررسي تطبيقي براهيني كه در اين ديدگاه ها اقامه شده است و ... موضوعاتي است كه در صدها كتاب و رساله كلامي، در طول تاريخ علم كلام، بدانها پرداخته شده است.
اما بررسي ديدگاه شيعه داراي ضرورتي افزون بر ديگر ديدگاه هاست چرا كه تفسيرهاي امربين الامرين در كتب كلامي شيعه پراكنده است و كمتر در يك اثر به تنظيم و بررسي آنها پرداخت هشده است و اين كاري است كه از اهداف مهم كتاب حاضر به شمار مي آيد.
كتاب حاضر در سه بخش تدوين شده است : 1- انسان و جبر و اختيار، 2- انسان و جبر، 3- جبر و اختيار در كتاب و سنت.