به گزارش خبرنگار مهر، تنش های میان روسیه و ترکیه همچنان در حال افزایش است و مقامات بلندپایه دو کشور به شدت از یکدیگر انتقاد می کنند. در این میان ناتو نیز مواضع سوال برانگیزی دارد و از یک سو ضمن اعزام ناوهای خود به سواحل ترکیه برای محافظت آنکارا از سوی دیگر هشدار می دهد که اقدامات ترکیه موجب نگرانی سازمان آتلانتیک شمالی شده است.
در همین رابطه برای تحلیل بهتر این روند با دکتر «سلیمان اوزرن» به گفتگو نشستیم. دکتر اوزرن رئیس موسسه استراتژی و سیاست جهانی ترکیه بوده و از اعضای موسسه بین المللی تروریسم و جنایات چند ملیتی است. وی دانش آموخته دانشگاه تگزاس شمالی است و هم اکنون از اساتید دانشگاه «هیتی» ترکیه است. متن این گفتگو به شرح زیر است:
*همانطور که مطلع هستید بعد از سرنگون شدن جنگنده روسیه از سوی ترکیه وضعیت موجود در منطقه بدتر شد و با توجه به جنگ لفظی موجود میان مقامات روس و ترک، برخی سخن از اقدامات شدید روسیه و حتی احتمال بروز جنگ می گویند، تحلیل شما در این مورد چگونه است؟
اوضاع منطقه به دلیل تنش های بوجود آمده میان روسیه و ترکیه بسیار حساس است. در حقیقت تنش ترکیه فقط بواسطه حضور جنگنده روسی در حریم هوایی ترکیه بوجود نیامده و به اعتقاد من اقدامات گذشته روسیه در این رابطه بی ثایر نبوده اند. فکر نمی کنم که درگیری نظامی میان روسیه و ترکیه رخ بدهد زیرا هم ترکیه و هم روسیه محدودیت هایی در این زمینه دارند و در صورت بروز جنگ تاثیرات منفی که متوجه این دو کشور می شود بسیار زیاد خواهد بود. روسیه تلاش می کند تا با مطرح کردن موضوع ارتباط ترکیه با داعش، آنکارا را تحت فشار بگذارد. هر چند این مسئله از سوی ترکیه و برخی اعضای ناتو رد شده اما به نظر می رسد که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه، قصد مطرح کردن مکرر این موضوع در جوامع بین المللی را دارد.
*به نظر می رسد که تنش های موجود بیش از آنکه ناشی از اختلافات میان مسکو و آنکارا باشد ناشی از اختلافات ناتو و روسیه است، آیا این دیدگاه صحیح است؟
بله درست است. تنش های میان روسیه و ترکیه به عنوان یک آهنربا و عامل جاذبه برای کشورهای دیگر عمل می کند بویژه برای کشورهای عضو ناتو از جمله انگلیس، فرانسه، و آلمان، و حتی ممکن است که در آینده شمار کشورهایی که وارد این تنش شوند بیشتر شود. در حقیقت کشورهای عضو ناتو بواسطه چنین جاذبه ای حضور نظامی خود در دریای مدیترانه را افزایش داده اند و حتی ممکن است در آینده نوعی مصالحه غیر منتظره نیز میان این کشورها و روسیه رخ بدهد. این اقدامات می تواند عکس العملی باشد به اقدامات روسیه در خصوص کریمه و بحران اوکراین. ناتو در تلاش است تا بواسطه تنش های میان روسیه و ترکیه قدرت بازدارندگی خود را به مسکو نشان بدهد. در حقیقت این وضعیت تبدیل به عاملی شده تا ناتو با استناد به آن قدرت و اعتبار خود را ثابت کند.
*برخی معتقدند که ترکیه بواسطه تحریکات عربستان و آمریکا و دیگر کشورهای عربی اقدام به ساقط کردن جنگنده روسی کرده و این اقدام آنکارا موجب تغییر شرایط جنگ علیه داعش شده است، آیا این دیگاه صحیح است؟
گمان نمی کنم ترکیه به تحریک دیگران اقدام به ساقط کردن جنگنده روس کرده باشد شرایط نبرد با داعش بعد از حملات پاریس تغییر کرد بویژه آنکه «باراک اوباما» از سوی فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی تحت فشار بود تا اقدامات خود را بصورت کلی در سوریه و بویژه در خصوص داعش افزایش بدهد. در حقیقت اکنون نه اسد بلکه داعش تبدیل به تنها هدف عملیات های نظامی کشورهای غربی شده است. عملیات هایی که از مارس 2011 و یا از سال 2013 که داعش در سوریه ظهور کرد نظیر آن را ندیده بودیم.
*آیا ممکن است روسیه در ادامه تنش های خود با ترکیه همانطور که با اوکراین رفتار کرد با آنکارا نیز رفتار کند یعنی در فصل زمستان اقدام به قطع گاز صادراتی خود به ترکیه کند؟
برای روسیه قطع گاز یک گزینه پایدار و بادوام نیست. علاوه بر آن دستان روسیه بواسطه تحریم های غرب علیه این کشور بواسطه بحران اوکراین بسته است و روسیه نمی تواند با ترکیه همانند اوکراین رفتار کند. آنچه که ترکیه و روسیه هر دو باید انجام دهند کاهش تنش هاست. تنها راهی که می توان به این هدف رسید گفتگو است و باید طرف هایی وجود داشته باشند که موجب تسهیل امر گفتگو میان ترکیه و روسیه شوند.