خبرگزاری مهر- گروه استانها: سال گذشته و پس از چند سال سکوت، رئیس دولت یازدهم در دهمین سفر خود به گلستان، طرح گردشگری آشوراده را دوباره زبان‌ها انداخت. نزدیک به دو دهه است که جزیره آشوراده در خلیج گرگان خالی از سکنه شده است و تلاش‌ها برای رونق دوباره آن بی‌نتیجه مانده است. روحانی آشوراده را به‌عنوان کلید توسعه استان معرفی کرد و رونق دوباره آن به‌عنوان یک مطالبه استانی از سوی نماینده ولی‌فقیه در گلستان و استاندار را مطرح کرد.
حالا یک سال از آن تاریخ می‌گذرد و اجرای این طرح همچنان در ابهام و بهتر بگوییم سکوت می‌گذرد. مباحث ابهام‌برانگیز طرح گردشگری آشوراده و هیاهویی که از واگذاری این جزیره خبر می‌داد، باعث شد موضوع آشوراده یک‌بار دیگر مردادماه امسال در سفر اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور به گلستان مطرح شود و در فاصله چند روز پس از تأکید جهانگیری، پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس شورای اسلامی از مصوبه کمیسیون اصل ۹۰ برای اجرای طرح گردشگری در جزیره آشوراده در چارچوب توسعه هر چه بیشتر طبیعت‌گردی در گلستان خبر داد و امید می‌رفت این مصوبه حسن ختام تمام مناقشات در خصوص آشوراده باشد.
حالا حدود چهار ماه از مصوبه کمیسیون اصل ۹۰ می‌گذرد نماینده ولی‌فقیه در گلستان به انتقاد از طرح پیشنهادی آشوراده می‌پردازد. آیت‌الله نورمفیدی دریکی از نشست‌های چند روز گذشته خود طرح پیشنهادی برای آشوراده را بی‌ثمر خواند و گفت که این طرح بیشتر باعث توسعه مازندران می‌شود، نه گلستان.
آشوراده که بیشتر تحت تأثیر الزامات محیط زیستی است و تاکنون هم فعالان محیط زیستی و خود سازمان محیط‌زیست درباره طرح‌های پیشنهادی برای توسعه گردشگری آن مقاومت کرده‌اند، اکنون تبدیل به یک موضوع سیاسی غیرقابل‌حل برای استان شده است، تا جایی که حتی مدیران گلستان از اظهارنظر درباره آن خودداری می‌کنند.
خبرگزاری مهر پیگیر روند اجرایی طرح گردشگری آشوراده از معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استانداری گلستان شد و علی مرگدری در خصوص این پروژه محرک توسعه استان به خبرنگار مهر گفت: انجام مطالعات این طرح بااعتبار ۷۰۰ میلیون تومانی در سفر کاروان تدبیر و امید مصوب شد. مشاور آن‌هم انتخاب‌شده و هم‌اکنون در مرحله انجام است.
وی یادآور شد: پس از تکمیل فاز مطالعات و تأیید آن از سوی میراث فرهنگی و محیط‌زیست این پروژه نیز وارد فاز اجرایی خواهد شد.
پاسخ کوتاه معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استانداری گلستان ما را به گفتگو با معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان وا‌داشت. اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد رضا مروتی نیز به پاسخی کوتاه بسنده کرد و گفت: مطالعات این پروژه در حال انجام است و به نتایج اولیه رسیده و هم‌اکنون ضرورتی برای بررسی ابعاد مختلف آن وجود ندارد.
پایان مطالعات فاز یک
پاسخ‌های کوتاه دو معاون استاندار گلستان فقط از اجرای مطالعات خبر می‌داد اما عالی‌ترین مقام اجرایی دولت در استان در گفتگو به خبرنگار مهر اظهار کرد: فاز یک مطالعات اجرایی و همچنین ملاحظات زیست‌محیطی آشوراده به اتمام رسیده است.
استاندار گلستان تأکید کرد: ما نیز در صورت رعایت کامل الزامات زیست‌محیطی با اجرای طرح گردشگری آشوراده موافقت خواهیم کرد.
حسن صادقلو افزود: از سال گذشته و در راستای سفر رییس محترم جمهور، اجرای طرح گردشگری آشوراده مطرح شد و از آن زمان برخی توهمات در خصوص آشوراده مطرح می‌شود که این حرف‌های کج‌ومعوج برای سوءاستفاده گفته می‌شود.
وی ادامه داد: قرار نیست هیچ هتل پنج ستاره‌ای در آشوراده ساخته شود بلکه قرار است در راستای معماری سبز گام برداریم.
وی خاطرنشان کرد: ما حتی کمتر ازآنچه در مطالعات توسط مشاور طرح دیده‌شده، عمل خواهیم کرد.
توسعه گردشگری آشوراده را می توان در بخش تقسیم کرد. یک ساماندهی وضعیت فعلی آن که با انتقاد شدید گردشگران هم رو به رو شده و بخش دوم استقرار تجهیزات و زیرساخت های گردشگری جدید که به نظر می رسد بیشتر اختلافات در بخش دوم باشد.
در حال حاضر آشوراده پر شده از زباله هایی که به آن رسیدگی نمی شود. بخشی از ساختمان های آن هم مخروبه شده و قایق ها خراب تلنبار شده در این جزیره بکر هم چهره ای خشن به آن داده است.
از نظر اهمیت محیط زیستی به دلیل زندگی گونه های جانوری و پرندگان مهاجری که به این جزیره می آیند، آشوراده شرایط خاصی به خود گرفته و همین موضوع باعث دل نگرانی دوست داران محیط زیست شده.
اما موافقان توسعه آن هم معتقدند در شرایطی که آشوراده قبل از بالا آمدن آب دریا قابل سکونت بوده و خانوارهای مختلفی در آن زندگی می کردند اجرای طرح گردشگری در چهارچوب الزامات محیط زیستی نمی تواند آسیبی به آن بزند.
طرح ارائه‌شده فایده‌ای برای تحول در گردشگری گلستان ندارد
با این حال، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان که از چندوچون توافقات اولیه سازمان حفاظت از محیط‌زیست با میراث فرهنگی کشور و مطالعات اولیه مشاور باخبر است، به ناگفته‌های مطالعات طرح گردشگری آشوراده اشاره‌کرد و به خبرنگار مهر گفت: همچنان مشاور در حال تهیه طرح گردشگری آشوراده است و چندی پیش جانمایی ابتدایی در جلسه‌ای که با حضور نماینده سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور در استانداری گلستان برگزارشده بود، ارائه شد.
ابراهیم کریمی افزود: طرح ارائه‌شده چنان تحت تأثیر الزامات زیست‌محیطی قرارگرفته که به نظر می‌رسد این طرح مدنظر و مورد رضایت مردم و مسئولان گلستان قرار نگیرد.
وی با تأکید بر اینکه ما نیز بر رعایت کامل الزامات زیست‌محیطی پایبند هستیم، خاطرنشان کرد: رعایت الزامات زیست‌محیطی در طرح گردشگری آشوراده تا جایی پیش رفته که این طرح را در حد اجرای باغ پرندگان خلاصه کرده است.
وی متذکر شد: گردشگری آشوراده زمانی خروجی مثبتی برای گردشگری استان و کشور خواهد داشت و در ماندگاری مسافر در گلستان تحول ایجاد می کند که طرح متفاوت‌تری ارائه شود.
طرح ارائه‌شده چنان تحت تأثیر الزامات زیست‌محیطی قرارگرفته که به نظر می‌رسد این طرح مدنظر و مورد رضایت مردم و مسئولان گلستان قرار نگیرد.
کریمی تأکید کرد: اگر بناست به تأکیدات رییس‌جمهور در ثمربخش بودن این طرح در توسعه گردشگری استان عمل شود باید طرح گردشگری آشوراده با رعایت الزامات زیست‌محیطی فراتر از باغ پرندگان و دام و طیور دیده شود زیرا هم‌اکنون موزه طبیعی پرندگان و ... در تمام نقاط طبیعی و جنگلی استان گلستان وجود دارد.
وی با تأکید بر اینکه طرح گردشگری آشوراده با باغ پرندگان نیازی به‌صرف هزینه سنگین از سوی دولت ندارد، تصریح کرد: جزیره آشوراده طبیعت بکری است که هم‌اکنون استفاده‌ای جز تردد از آن نمی‌شود و به نظر می‌رسد فشارهایی از سوی افراد و یا گروه‌هایی وجود دارد که اجازه نمی‌دهد تحول در گردشگری این استان رخ دهد. آن ها مسیر را به‌جایی می‌برند که نگاه سخت‌گیرانه به طرح گردشگری آشوراده به وجود آید.
وی اضافه کرد: با تمام فشارها و جوسازی‌های موجود مجموعه مدیریتی استان، استاندار و معاونین و نماینده ولی‌فقیه در استان گلستان تلاش دارند طرح گردشگری آشوراده در مسیر روبه‌جلو قرارگرفته و در آینده‌ای نزدیک شاهد تأثیرات مثبت آن در گلستان باشیم.
درحالی‌که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری معتقد است طرح گردشگری این جزیره تحت شعاع الزامات زیست‌محیطی است اما مدیرکل حفاظت از محیط زیست گلستان همچنان بر رعایت الزامات این حوزه تاکید داشته و به خبرنگار مهر گفت: این جزیره منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش بوده و جزو سایت یونسکو و رامسر است.
اسماعیل مهاجر افزود: آشوراده نقطه بکری است که حدود ۶۰ سال است از آن محافظت می‌شود و هر برنامه ای که بخواهد در آن اجرا شود با اهداف حفاظتی است.
وی ادامه داد: در این طرح گردشگری یقیناً به هیچ عنوان ساخت و ساز گسترده اجرا نخواهد شد و تنها برنامه سبک گردشگری اجرا می‌شود.
مخالفت‌ها و فشارها برای اجرای طرح گردشگری آشوراده به بهانه به خطر افتادن محیط زیست به دلیل حضور انسان در این جزیره مطرح می‌شود که در سال ۱۳۵۴ که این جزیره به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد، آشوراده بیش از هزار نفر جمعیت ساکن داشت و سال‌ها بعد به دلیل پیشروی آب دریا خالی از سکنه شد.
در شرایطی که استان های مجاور بهره برداری بهینه ای از طبیعیت دریایی و حتی شبیه جزیره میانکاله که در مجاورت آشوراده قرار دارد می کنند، مخالفت های فراوانی با اجرای طرح گردشگری در آشوراده مطرح است. با این حال در شرایطی که طرح نهایی این جزیره در اختیار رسانه ها قرار نگرفته است، نمی توان اظهار نظر قطعی درباره آن کرد ولی امید است با ساماندهی این جزیره بکر، بتوان ضمن رعایت الزامات محیط زیستی بهره برداری گردشگری هم مانند سایر کشورها و حتی استان های کشور، از آن داشت.
خبرنگار: زهرا بهرامی