آنتونیا شرکا در گفتگو با خبرنگار مهر درباره سریال «معمای شاه» که تاکنون چند قسمت از آن به کارگردانی محمدرضا ورزی از شبکه یک سیما پخش شده است، گفت: من به سریال های تاریخی علاقه دارم و به همین دلیل این مجموعه را دنبال می کنم و فکر می کنم از لحاظ چهره پردازی ها و طراحی صحنه هایی که دارد کار قابل قبولی از آب درآمده است، مخصوصا که بیشتر چهره پردازی های مردان در شخصیت های تاریخی به واقعیت نزدیک شده است.
وی با اشاره به فضا و حال و هوای این سریال نیز عنوان کرد: من انتظار بیشتری از این سریال داشتم و فکر می کنم اکنون تصاویر و فضایی که ارایه می دهد در حد همان چیزی است که سال های اول انقلاب از رژیم شاهنشاهی و دوران پهلوی نمایش داده می شد. درواقع اثر به نوعی به کلیشه ها پرداخته است و در وجوه منفی دربار اغراق کرده است.
این منتقد سینما و تلویزیون افزود: شک دارم همه روایت هایی که در این سریال از خانواده دربار مطرح می شود، درست باشد. از طرف دیگر همانطور که گفته شد ما با مجموعه ای از کلیشه ها روبرو هستیم که به طور مثال انتخاب دیالوگ ها را سطحی کرده است. یکی از این کلیشه ها واژه «پدر سوخته» است که به شکلی تیپیک همه افراد اعم از دربار، متمولان، فئودال ها و... از آن استفاده می کنند و به غلط فکر می کنیم هر بار از آن دوران سخن می گوییم باید از چنین ناسزاهایی استفاده کنیم.
تصویرسازی شخصیت رضا خان در «معمای شاه» کپی از کپی هاست
شرکا با اشاره به ویژگی هایی که از شخصیت رضا پهلوی به نمایش درآمده است، بیان کرد: از دیگر نگاه های کلیشه ای که در سریال وجود دارد نحوه تحکم رضا خان و رفتار او با فرزندش و دیگران است. این رفتار به گونه ای است که گویی کارگردان کارش را براساس تصاویری که از فیلم و سریال ها دیده ساخته است و خودش از منابع اصلی بهره ای نگرفته است.
وی ادامه داد: این نوع تصویرسازی که در کار حاصل شده است گویی نوعی کپی از کپی هاست و مرا یاد فیلم و سریال هایی می اندازد که اوایل انقلاب به شکلی جانبدارانه و گل درشت به دوران پهلوی می پرداخت.
این منتقد سینما و تلویزیون تصویرسازی و شخصیت پردازی به شکل سطحی را روی مخاطب موثر ندانست و اظهار کرد: در این سریال همه در حال ایفای نقش های خود هستند و بازی ها و شخصیت پردازی ها به لحاظ دراماتیک به گونه ای است که مخاطب احساس نمی کند بازیگران در حال ایفای نقش یک شخصیت واقعی هستند.
این روزنامه نگار با اشاره به عنوان «معای شاه» برای این مجموعه تاریخی از فضاسازی سطحی سریال انتقاد کرد و گفت: کارگردان این سریال سطحی ترین مواردی را که می توان درباره فساد یک خانواده درباری گفت به کار گرفته و این داستان را خام کرده است درحالیکه می توانست با ظرافت بیشتری به فسادها و روابط دربار بپردازد چراکه مخاطب قرار است از داخل داستان به نتایج پی ببرد و در غیر این صورت دیگر معمایی وجود ندارد بلکه همه فسادها و وقاحت ها به وضوح نمایش داده شده است.
قضاوت درباره «معمای شاه» هنوز زود است
شرکا ضعف چنین فضاسازی را کاهش باورپذیری مخاطب دانست و عنوان کرد: زمانیکه کارگردان خیلی سریع سراغ اصل قضیه می رود و به مخاطب اجازه نمی دهد که از درون درام به نتایج برسد باورپذیری مخاطب نسبت به اثر نیز کم می شود. شاید بهتر بود کارگردان از لحظات خنثی هم استفاده می کرد این لحظات به معنای مثبت بودن شخصیت سریال نیست بلکه اجازه می دهد تا مخاطب کمی نفس بکشد و تحت فشار همه بدی هایی که از دربار نمایش داده می شود قرار نگیرد.
این منتقد با اشاره به تصویرسازی های موفق سریال «معمای شاه» از شهر تهران درباره ایرادها و نقاط ضعف داستان مثل شعری که به دوران معاصر تعلق دارد و در سریال در زمانی عقب تر نمایش داده می شود، گفت: شاید اگر فیلمنامه مشکلات دراماتیک نداشت این ضعف ها به چشم نمی آمد. با این حال پس و پیش شدن تاریخی یک شعر ایراد نیست. در فیلم و سریال های تاریخی که علی حاتمی هم می ساخت چنین مسایلی مطرح می شد و بیان می شد که اشتباه‌های زیادی دارد اما آثار او اکنون ماندگار هستند.
شرکا در پایان درباره این سریال که تاکنون چند قسمت از آن روی آنتن شبکه یک رفته است، گفت: قضاوت درباره «معمای شاه» هنوز زود است چراکه تنها چند قسمت از آن روی آنتن رفته است و تعداد زیادی از قسمت های آن باقی مانده است و باید کمی بیشتر صبر کرد.