خبرگزاری مهر-گروه استانها، معدن سرب و روی انگوران، که غریبه‌ها شیره جانش را کشیدند و منافع زیادی از محل این معدن عایدشان شد این روزها شاهد تعدیل نیروها است درحالی‌که این تعدیل نیرو تیغ تیز خود را به سمت نیروهای بومی نشانه رفته است تا فرایند جولان غریبه‌ها در معدن انگوران تکمیل شود.
می‌گویند چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است، ولی دقیقا برخلاف این گفته، حکایت اشتغال‌زایی در دل یکی از محروم‌ترین شهرستان های استان زنجان است، غیربومی هایی که می‌آیند و می‌مانند و بومی‌هایی که گوشه چشمی به آنها نظر نمی‌افتد.
معدنی که خاکش با وجود نیاز واحدهای سرب و روی استان به خارج از زنجان صادر شده و تنها از بین رفتن زیرساخت های ارتباطی و گرد و غبار و تخریب منابع طبیعی حاصل این معدن در توسعه استان است. حال معدن انگوران تا چه اندازه توانسته در توسعه استان زنجان سهیم باشد و چه میزان از درآمدهای حاصل از این معدن برای توسعه استان و مشارکت در حوزه های مختلف توسعه ای استان هزینه شده جای بحث دارد.
در شرایطی که بیکاری مهم‌ترین دغدغه مردم استان زنجان است و پیشگیری از مهاجرت دغدغه‌ای برای مسئولان بالادست، بی‌تدبیری مدیران و رانت و توصیه کورسوی امید مردم منطقه انگوران را خاموش می‌کند.
مردمی که دستشان از همه‌جا کوتاه است و بارها و بارها خواستار فراهم کردن بستری برای اشتغال جوانان شان شده اند و تا فرصتی پدید می‌آید بازهم دست بومی‌ها از اشتغال کوتاه می‌ماند.
پس از مشکلات عدیده شرکت پیوسته سهند فولاد در ایجرود، به‌کارگیری نیروهای غیربومی یا سفارشی در شرکت‌های سیمان و ولخرجی‌های بی‌حد و حساب در معدن انگوران این بار در اقدامی دیگر پیمانکار معدن انگوران- دومین معدن غنی روی دنیا و بزرگ‌ترین معدن خاورمیانه – بومی‌ها را زیر تیغ تیز تعدیل نیرو قربانی کرد.
مردم بخش انگوران سرمایه‌دارهایی هستند که اختیار سرمایه‌شان دست خودشان نیستمردم بخش انگوران که دردشان یکی دو تا نیست، تمام امیدشان به همین معدن است معدنی که سال‌های سال است عواید آن در جیب مدیرانش و عوارض آن در جیب استان‌های همچون اصفهان سرریز می شود، اما انگار این معدن برای همه مادر است و برای مردم بومی نامادری می کند.
مردم بخش انگوران سرمایه‌دارهایی هستند که اختیار سرمایه‌شان دست خودشان نیست، ناله آنها از نداری نیست از بی‌تدبیری و نبود تعهد است.
جوانان در پی یافتن شغل و زندگی بهتر به شهرهایی همچون تهران و قزوین و یا شهر زنجان مهاجرت می کنند در حالی که غریبه ها در زادگاه آنها صاحب فرصت شغلی شدند و سودی سرشار و نعمتی بی‌پایان مقابل چشمانشان در جیب غیربومی‌ها تزریق می‌شود و بومی ها وادار به کوچ از وطن شدند تا شاید بخت زندگی خود را در دیار غربت بیابند.
در حال حاضر حدود ۵۰۰ نفر نیرو در بخش اداری و کارگری معدن انگوران مشغول به کار هستند اما از این تعداد فقط تعداد اندکی بومی هستند و بقیه از استانها هم‌جوار مهمان ناخوانده‌ای سر این سفره غنی هستند.
ولخرجی‌ها و سو مدیریت در این معدن بارها موجبات نارضایتی مردم شهرستان ماهنشان را فراهم کرده است چه آن هنگام که خریدهای مدیران غیربومی این معدن مقابل چشمان مردم منطقه‌ای محروم خودنمایی می‌کرد، چه زمانی کهخانه‌های ویلایی استیجاری در مرکز استان برای کارکنان معدن از نگاه‌های مردم پنهان کنند و چه آن هنگام که سود سرشار را از درمانگاه سازی و عمران شهری دریغ می‌کردند.
تیغ تیز تعدیل نیرو مردم بخش انگوران را دل‌آزرده کرده است
معدن سرب و روی انگوران واقع در شهرستان ماهنشان هم‌اکنون زیر نظر شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران که یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین شرکت‌های معدنی وابسته به سازمان توسعه و نوسازی معاون و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) وزارت صنعت، معدن و تجارت است، فعالیت می‌کند.
شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران- واحد زنجان نیز طی فرآیند برگزاری مناقصه کار استخراج و باطله برداری ماده این معدن را به‌صورت پیمانکاری به شرکت معدنی آهن آجین واگذار کرده است.
معدن انگوران به‌عنوان دومین ذخیره روی دنیا و بزرگ‌ترین معدن روی خاورمیانه با ظرفیت تولید سالانه ۷۰۰ هزار تن اکسید سرب و روی و مخلوط سولفوره سرب و روی است که این میزان تولید برای کارخانه‌های تولید شمش سرب و روی به کار گرفته می‌شود.
تعداد اندکی از ۵۰۰ نیروی شاغل در معدن از نیروی‌های بومی بخش انگوران هستند عضو شورای اسلامی شهر دندی و نماینده شورای شهرستان ماهنشان در شورای اسلامی استان زنجان که پیش‌تر نیز بارها پیگیر رفع مشکلات این شهرستان بوده در خصوص مشکلات مربوط به معدن انگوران گفت: بارها طی دوره چهارم شورا در جمع مسئولان مربوطه و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی درخواست تعیین تکلیف حقوق دولتی این معدن را مطرح کرده‌ام اما متأسفانه تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
حسین فرامرز لو بابیان اینکه از ۵۰۰ نیروی شاغل در معدن تعداد اندکی از نیروی‌های بومی بخش انگوران هستند، افزود: پیمانکار معدن اخیراً به اخراج و تعدیل نیروی بومی که در شرایط برابر با نیروهای غیربومی مشغول کار بوده‌اند، اقدام کرده است.
وی خاطرنشان کرد: اغلب نیروهای بومی تعدیل‌شده ساکن روستاهایی وقع در شعاع سه کیلومتری معدن انگوران هستند.
چراهای بی پاسخ یک ظلم و محروم کشی
این عضو شورای اسلامی استان زنجان یادآور شد: طبق سرشماری آمار نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ جمعیت بخش انگوران حدود ۲۱ هزار نفر بود اما به دلیل نبود زیرساخت‌های کافی و بیکاری در سال ۹۰ جمعیت این بخش به ۱۷ هزار نفر کاهش یافت.
فرامرز لو ضمن ابراز تأسف از وضعیت موجود شهرستان ماهنشان گفت: چرا این بخش باوجود بزرگ‌ترین معدن سرب و روی خاورمیانه دارای مشکلات عدیده زیرساختی است و چرا باوجوداینکه معدن انگوران بیشترین سهم را در درآمد صادراتی و توسعه و اشتغال استان داراست، جوانان این شهرستان درجست و جوی کار باید به حاشیه تهران و قزوین مهاجرت کنند؟
این عضو شورای اسلامی شهر دندی متذکر شد: چرا باید افراد غیربومی فاقد تخصص اولویت جذب نیرو در معدن انگوران باشند و جوانان بومی محروم از آن؟ چرا باید چرخ ۷۸ شرکت تولید شمش روی بچرخد اما زندگی مردم بخش انگوران نچرخد؟ چرا نباید نماینده مردم حوزه انتخابیه در مجلس بعد از ۲۸ سال نمایندگی در پی احقاق حقوق دولتی معدن و رفع بیکاری جوانان نباشد؟ چرا باید عوارض حاصل از این معدن سرازیر جیب سایر استانها شود؟
نیم قرن بهره‌برداری و استخراج از معدن انگوران
به گفته این عضو شورای اسلامی استان زنجان بیش از نیم قرن از عمر بهره‌برداری و استخراج مواد معدن انگوران می گذرد و طبق قانون معادن و بودجه کل کشور دولت را مکلف کرده است ۱۵ درصد از حقوق دولتی وصول بهای ماده معدنی را به اعتبارات همان استان اضافه کند به طوریکه تمام اعتبارات یادشده برای ایجاد زیرساخت و رفاه و توسعه شهرستان با اولویت بخشی که معدن در آن واقع‌شده است، اختصاص یابد. اما هنوز این قانون اجرایی نشده است و به نظر می رسد با وضع موجود تا پایان عمر معدن این قانون قابلیت اجرایی نیابد.
آیا باید فقط آلودگی زیست‌محیطی، تخریب منابع طبیعی، تخریب جاده‌های مواصلاتی معدن به زنجان، ترافیک سنگین و خطر تصادفات جاده‌ای در محور دندی نصیب بخش انگوران باشد؟
فرامرز لو تصریح کرد: با وجود مکاتبات مکرر برای مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس، هنوز پاسخی حاصل نشده است.
وی با انتقاد از ضعف مدیریت در معدن انگوران گفت: آیا باید فقط آلودگی زیست‌محیطی، تخریب منابع طبیعی، تخریب جاده‌های مواصلاتی معدن به زنجان، ترافیک سنگین و خطر تصادفات جاده‌ای در محور دندی نصیب بخش انگوران باشد؟
فرامرز لو بابیان اینکه معدن انگوران به‌جای فراهم کردن اسباب رضایت مردم شهرستان موجبات نارضایتی آنها را فراهم کرده است، گفت: چرا کسی پاسخگو نیست که آیا مردم در سود سرشار این معدن سهیم خواهند بود یا نه؟
مدیر كل كار تعاون و رفاه اجتماعی استان زنجان نیز در خصوص تعدیل نیرو در معدن انگوران گفت: ما مخالف تعدیل نیرو هستیم و در صورتیكه تعدیل نیرویی صورت بگیرد مراجع ذی ربط همچون هیئت های حل اختلاف بر حسب قانون به موضوع رسیدگی می كنند.
غریوی با بیان اینكه با نگرش «بومی گزینی و غیر بومی گزینی» موافق نیستیم، افزود: ممكن است در شهرستانی نیروی متخصص وجود نداشته باشد و كارفرما به جذب نیروی غیر بومی اقدام كند بنابراین نمی توان كارفرما را مجبور به جذب نیروی بومی كرد تنها می توان در این رابطه توصیه هایی داشت.
مدیر روابط كار اداره كل كار تعاون و رفاه اجتماعی استان زنجان نیز با اشاره به اخراج ۱۰۰ نفر از كاركنان معدن انگوران اظهار كرد: این اخراج به دلیل كاهش حجم برداشت معدن صورت پذیرفته است.
هومن امیدوار خاطر نشان كرد: طبق اطلاعات واصله نیروهای اخراجی كارگران ساده بوده اند و گرچه اولویت ما برای جذب نیرو افراد بومی هستند اما كارفرما مجاز است در صورت نیاز به تخصص خاصی نیروی غیر بومی هم تامین كند.
وی در خصوص نبود تشكل كارگری در معدن انگوران ابراز كرد: این معدن حدود ۵۳۰ نفر نیروی كار دارد برای ایجاد تشكل هم با مدیریت شركت مكاتبه شده اما اقدامی صورت نگرفته است در وهله بعدی اداره كار باید از طریق مراجع قضایی وارد شود كه به دلیل شرایط خاص اشتغال و تولید فعلا این راهكار مد نظر نیست.
فرماندار شهرستان ماهنشان نیز در مواجهه با پیگیری های خبرنگار مهر ترجیح داد در رابطه با تعدیل نیرو و ضعیت وصول عوارض معدن انگوران اظهار نظر نكند و پاسخگویی به این پرسش ها را مدیر كل تعاون، كار و رفاه اجتماعی استان و مدیر كل صنعت، معدن و تجارت استان ارجاع دهد.
گفتنی است با وجود تماس های مکرر با مهندس شبانی مدیر مجتمع سرب و روی انگوران، وی حاضر نیز به پاسخگویی در این خصوص نشد.