زاهدان-کارآفرینی در سیستان و بلوچستان که از کمبود امکانات تحمیلی رنج می برد کاری سخت و طاقت فرسا بوده اما کافی است زیر پوست این شهر باور را برای خود معنی کرده تا آینده را زیبا بسازید.

به گزارش خبرنگار مهر، برای خانم دکتر آرزو هنری همه‌چیز از ۲۰ سال پیش شروع شد که در رویایی جوانی خود در ذهنش باوری را ترسیم کرد که حدود چهار دهه از زندگی‌اش را تحت شعاع فراز و نشیب‌ها زیادی قرارداد و نامش را به‌عنوان نخستین فیزیوتراپی ست استان سیستان و بلوچستان با توجه به شرایط خاص مذهبی و قومیتی آن رقم زد.

وی با توجه به شرایط استان که بیش از ۴۳۰ تیره و طایفه در کنار هم زندگی مسالمت‌آمیزی را داشته‌اند، آستین‌ها خود را بالا زد و در الهام ایمان به ارث گرفته از پدر مرحومش که نامش در گود زورخانه‌ای استان همیشه ماندگار خواهد بود، باوری را از جنس زنان در استان رقم زد که آلام دردهای بسیار از بیماران استان به‌ویژه زنان بوده است.

خانواده هنری با توجه به فعال بودن پدر در رشته پهلوانی و زورخانه‌ای استان، خانواده‌ای متمدن و مذهبی بود اما با توجه به شرایط خاص مذهبی دهه ۷۰، شرایط را برای ورود فرزندشان در رشته پیراپزشکی فراهم آمد تا جز نخستین گروهی باشد که در دانشگاه علوم پزشکی زاهدان که در آن زمان جز تنها سه دانشگاه دارای این رشته بود، دانش‌آموخته شود.

فعالیت ۱۶ ساله در کار و کارآفرینی در قالب شرکت تعاونی بهانه‌ای بود تا سراغ این تعاون گر برتر در سیستان و بلوچستان برویم تا شاید بشود به گفته خانم دکتر هنری، افقی از باور را برای فرزندان سیستان و بلوچستان فراهم آورد تا دیگر؛ دانش‌آموخته‌های مقطع کارشناسی ارشد در سودای کار اداری و پشت‌میزنشینی نباشد.

هنری، همسویی کارش را با نگاه تعاون و تعاونی را عاملی مهم دررسیدن به اهدافش دانست که در کنار تأمین نیازهای مالی، نیازهای احساسی به‌ویژه حس کمک به دیگران را در درونش راضی نگه می‌دارد.

وی اکنون به‌عنوان مدیریت شرکت تعاونی فیزیوتراپی الزهرا(س) در زاهدان مشغول به کار است و در کنار ایجاد شغل برای دیگر دانش‌آموختگان این رشته، با توجه به فراهم آوردن امکانات خوب فیزیوتراپی؛ آلامی بر دردهای مردمان این دیار به‌ویژه جنس زن سیستانی و بلوچی بود، شاید بتوان از بزرگ‌ترین سرمایه‌اش؛ جسارت و روابط عمومی بالایش نام برد که در فضای کسب‌وکار استان موفقیت را برایش به ارمغان داشت.

 کار من پشت‌میز‌نشینی نیست

وی می‌گوید: اگر در محیط دانشگاه در راستای تغییر نگاه دانشجو در استان قدم برداشته شود، دیگر هیچ تحصیل‌کرده بیکار را در جامعه نخواهیم دید، کافی است که بخواهند و باور کنند و نگاه همدلی و برابری یا به اصلاح کلی تعاونی را در دیدگاه خود پرورش داده، آن‌وقت است که می‌توان دیگر شاهد بیکاری در پهناورترین استان کشور نبود، کافی است که باورش کنی و برای ترسیم باورهایت به دنبال سهم خواهی از مسئولان و استفاده از امکانات موجود در دستگاه‌های اداری و بانکی باشیم.

دکتر هنری با انتقاد از ضعف اطلاع‌رسانی در خصوص ارائه خدمات حمایتی تعاونی و کارآفرینی می‌گوید: اگر در خانه بنشینیم کسی برای ارائه خدمات زنگ در خانه را به صدا درنمی‌آورد و راه‌های روشن حمایتی زیر سایه سیاه ضعف اطلاع‌رسانی گم می‌شود، آن‌وقت است که سودای کارمند شدن و پشت‌میزنشینی کم‌کم در ذهن جوانان جویای کار نقش می بندد که این آفتی است برای جامعه جوان سیستان و بلوچستان که نام پهناورترین استان کشور را با برخورداری از مرزهای طولانی مشترک زمینی و دریایی با خود به یدک می‌کشد.

محدودیت‌ها کارآفرینی در سیستان و بلوچستان؟

به نظر من باید ریشه این داستان را در زمین فرهنگ جستجو کرد، در دهه هفتاد که کارم را با توجه به بافت قومیتی و مذهبی به‌عنوان نخستین زن و سومین فیزیوتراپیست استان آغاز کردم، در ابتدا روزهای سختی داشتم اما باگذشت چند روز نشان داده شد که کار زنانه و مردانه ندارد و هر دو جنسیت می‌توانند وارد آن شوند و به راه افتادم؛ موجی از خوشحالی در میان زنان این دیار که در پی بیماری خود با طبیب مرد راحت نبودند به راه افتاد و این شرایط ایمان و اراده را در درونم زنده کرد که برای زنان سرزمینم باید قدم بردارم.

اواخر دهه ۷۰ شمسی به فکر ایجاد مرکز فیزیوتراپی در زاهدان افتادم اما تنهائی و نداشتن اندوخته‌ای برای ایجاد کارآفرینی مانعی برای ایجاد تحقق باورهایم می‌شد، با مشاوره با دوستان و دیگر فعالان اقتصادی افق اداره تعاون برایم ترسیم شد و آن‌گونه بود که به فکر فعالیت فیزیوتراپی در قاب شرکت تعاونی به سبب سیاست‌گذاری‌ها حمایتی خوب ایجادشده برای بخش تعاون افتادم.

نام شرکت تعاونی را به نام سرور زنان دوعالم حضرت زهرا (س) نام‌گذاری کردم و با بهره‌گیری از سیاست‌های حمایتی صندوق اعتباری تعاون وقت و بانک‌ها عامل مجری سیاست‌های حمایتی بخش تعاون، شرکت را ایجاد کردم و نگذاشتم ترس مانعی برای جلوگیری از پیشرفتم شود.

ریسک‌پذیری و ترس؟

دقیقاً همین‌طور است، صد در صد یکی از الزامات کسب‌وکار "ریسک‌پذیری" در کنار باور است، این عامل ترس مانع از ریسک‌پذیری می‌شود و در بعد روانی بسیار بر روی افراد کارآفرین اثر می‌گذارد، این موضوع به‌صورت طبیعی و در جریان تربیت زنان به وجود می‌آید. عده‌ای دیگر از آن‌ها خودساخته‌اند، عده‌ای دیگر خودشان روحیه مقاوم دارند و یا اینکه عده‌ای از آن‌ها در خانواده‌ای هستند که کم‌تر از این نوع ادبیات به کار گرفته می‌شود.

اما همه این‌ها بااراده قوی، باور و برخورداری از سیاست حمایتی قابل‌حل است، اگر من فعال اقتصادی از سیاست‌های حمایتی دولت در بخش‌های مختلف آگاه باشم آن‌وقت می‌توانم، در راستای ایجاد کارآفرینی "سهم آوری از بخش دولتی" در راستای شکل‌گیری و توسعه بخش خصوصی را ایجاد کنم.

برای دستیابی به اهدافتان چه روش‌هایی را پیگیری می‌کنید؟

من به‌راحتی می‌توانم از پس هدف‌گذاری شغلی، فردی و تحصیلی خود بربیایم. این هدف‌گذاری باعث می‌شود که شخصیت شما از چند بعد رشد کند، در هدف‌گذاری فردی برای خودم نوشته بودم که دوست دارم به مردمان استانم خدمت کنم، هنوز گاه در خلوت به آن رؤیا فکر می‌کنم که اکنون بااراده و سیاست‌ها حمایتی تعاون این باورم تحقق پیداکرده و برای توسعه‌اش هرروز فکرها و ایده‌های نو نقش می‌بندد.
می‌خواهم بگویم که هیچ‌چیز را نباید از قلم انداخت، جوان‌های ما در بحث هدف‌گذاری باید دقت کنند، دراین‌بین وقتی هدف‌های متعددی از جنس مختلف می‌نویسی و خودت را ملزوم می‌کنی که من می‌توانم از پس این‌ها بربیایم، اولین فاکتور اتفاق می‌افتد.

خواستن یعنی همین؛ خیلی‌ها نمی‌خواهند که اصلاً موفق بشوند یا ایده آل و کارآفرین باشند، پس اولین فاکتور مهم، خواستن است؛ وقتی مؤلفه‌های دیگر هم می‌آید؛ مثلاً پشتکار. اگر یک حرکت ناپیوسته انجام دهی و دچار یأس شوی یعنی تو به هدف نمی‌رسی باید بگویی من می‌خواهم به آن نقطه برسم، پس حرکت می‌کنم.
 
فضای کارآفرینی را در سیستان و بلوچستان چطور می‌بینید؟

کار کردن در سیستان و بلوچستان به سبب ضعف در اطلاع‌رسانی از خدمات و قوانین دولت سخت بوده، در بسیاری از موارد اگر کارآفرینی از سیاست‌های حمایتی دولت آگاه باشد حسب یقین در ایجاد، پویایی و شکل‌گیری ایده‌اش درزمینهٔ ایجاد کسب‌وکار بهره می‌گیرد و به آن شاخ و برگ در لباس عمل می‌پوشاند.

اعتقاددارم برای شروع کار فعالان اقتصادی به سمت تعاون روی بیاورند چراکه در این بخش قوانین نوشته‌شده حمایتی بسیاری وجود دارد که می‌توان از آن بهره برد، یکی‌اش برخورداری از تسهیلات ارزان‌قیمت و سریع و روان بانک حمایتی و دولتی توسعه تعاون به فعالان این بخش است که امید را در دل تعاون گران زنده نگه می‌دارد.

بانک‌ها به کارآفرینان در سیستان و بلوچستان باید چه نگاهی داشته باشند؟

کارآفرینی در شرایط اکنون، جدای از باور؛ حمایتی مالی نیز می‌خواهد که در این زمینه نقش بانک‌ها متمایز از دیگر نهادها می‌شود اما سیاستی که کارآفرینان این دیار را آزار می‌دهد اعمال سیاست اعتباری ملی در سطح منطقه‌ای سیستان و بلوچستان است، مردم این دیار به سود اعتقادی ندارند و حتی ارائه تسهیلات گران‌قیمت با توجه به بالا بودن هزینه تولید در این دیار، جز ورشکستگی چیزی دیگر را نصیب کارآفرینان نمی‌کند.

باید نسخه اعتباری مطابق با شرایط اقتصادی سیستان و بلوچستان نوشت و آن‌وقت است که می‌توان میزان اثرگذاری بانک‌ها در ایجاد کارآفرینی را موردبررسی قرارداد، طی ۱۶ سال اخیر هیچ نگاه حمایتی را از سوی بانک‌ها لمس نکردم جز از سال ۱۳۹۲ طی آشنایی باسیاست‌ها حمایتی بانک تخصصی بخش تعاون که با ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت توسعه مرکز فیزیوتراپی و خرید تجهیزات الکترونیکی جدید را برای نخستین بار در سیستان و بلوچستان به همراه داشت که طی دو سال اخیر به‌خوبی این نگاه را مردم بیمار لمس کردند.

آیا تاکنون با اداره مالیات مشکلی داشته‌اید؟

کارآفرین اگر در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه دهد هیچ مشکلی برای وی به وجود نخواهد آمد، علی‌رغم اینکه فعالیت فیزیوتراپی در قالب شرکت حقوقی مالیات چند برابری را به نسبت به مجموعه حقیقی برایم تحمیل کرده اما بازهم نگاه تعاون، همدلی برایم ارزش ویژه‌ای دارد و زیر سایه‌اش باافتخار می‌مانم چراکه در مباحث دینی به آن تأکید ویژه‌ای شده است.

دلیل اصرار شما برای تشکیل شرکت تعاونی چه بود؟

من عاشق فیزیوتراپی و خدمت به زنان سرزمینم سیستان و بلوچستان هستم، وقتی خنده رضایت زنان به‌واسطه شروع بکار نخستین زن فیزیوتراپی را می‌دیدم، امید در درونم همیشه زنده باقی می‌ماند که خدماتم را به مردمان ای دیار افزایش دهم.

به‌واسطه بافت قومیتی و مذهبی حاکم بر استان زنان این دیار با طبیب مرد راحتی لازم را نداشته که این امر بعضاً اثرگذاری‌های سویی بر روند درمان زنان داشت، اما خوشحالم که با ورودم طی ۱۶ سال اخیر این نقیصه برطرف شد اما کامل نبود؛ چرخه کامل روند درمانی فیزیوتراپی محدودیت‌هایی را برایم رقم می‌زد که طرحی نو را طراحی و به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان داده‌ام که در راستای رسیدن به باور حمایتی مسئولان، آن را اجرائی می‌کنم.

طرح نو؟
نخستین مرکز فیزیوتراپی، آب‌درمانی و ماساژ درمانی که چرخه کامل درمان بیماران است را برای زنان استان سیستان و بلوچستان را در ذهن دارم که آن را به‌صورت طرح به اداره تعاون ارائه دادم که در صورت به نتیجه رسیدن و تضمین تکمیل سیاست‌ها حمایتی آن را اجرائی می‌کنم.

به‌واسطه گرانی قیمت ملک در بخش مرکزی زاهدان بخش اعظم از هزینه سه میلیارد تومانی این طرح مربوط به تهیه مکان می‌شود که با  صورت برخورداری از تسهیلات با سود متناسب با شرایط اقتصادی سیستان و بلوچستان می‌توان آن را در آینده‌ای نزدیک اجرائی و برای زنان سرزمینم راه‌اندازی کرد.

سخن برای گفتن مانده است؟
خیلی دوست دارم همه‌کسانی که دنبال کار هستند، خودشان روزی کارفرما شوند، کارآفرین در سیستان و بلوچستان باید خودش را باور داشته باشند و پس از اعتماد به خود و آشنایی باسیاست‌های حمایتی جدای از ایجاد کار برای خود برای چند خانوار دیگر هم‌شغل ایجاد می‌کند.

در یک مجموعه اقتصادی کم‌وزیاد نباید مهم باشد، اگر نگاهت برپایِ صداقت و ایمان به خدا ترسیم شود حسب یقین فردایی بهتر در انتظار خواهد بود.

خبرنگار: میلاد جهان تاب