خبرگزاری مهر – گروه استانها - عاطفه قلعریز: ۱۷ سال پیش بود که برای اولین بار طرح اصلاح الگوی کشت در اصفهان مطرح شد و از آن سال تاکنون فقط مرحله مطالعات تئوریک این طرح به پایان رسیده است که البته، مجری طرح اصلاح الگوی کشت در اصفهان، عوامل متعددی را برای به تأخیر افتادن این طرح عنوان می‌کند.
علی‌رضا نیکویی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اعلام اینکه سال ۷۸ برای اولین بار استان اصفهان آغاز تغییر الگوی کشت کشاورزان را اجرایی کرد که در آن زمان نیز با یک دوره خشک‌سالی مواجه شدیم، اظهار داشت: درواقع شرایط بحرانی آب در سال‌های گذشته تا این حد در نظر مسئولان حاد نشده بود و در طول سال‌های گذشته به‌صورت یکنواخت شرایط کم‌آبی وجود نداشته بلکه این شرایط در حالت افت‌وخیز بروز کرده و به همین دلیل اهمیت اجرای اصلاح الگوی کشت برای مسئولان شناخته‌نشده بود.
«بی‌آبی» هدف اجرای طرح اصلاح الگوی کشت در اصفهان
وی گفت: اینکه ۱۷ سال به دنبال عملیاتی ساختن، طرح الگوی اصلاح کشت بودیم و اکنون به مرحله اجرای پایلوت آن رسیدیم به دلیل پیگیری‌های کم‌وزیاد مسئولان طی این سال‌ها بوده است .
مجری الگوی اصلاح کشت در سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، یکی از اهداف اجرای این طرح را بی‌آبی دانست و دلیل مخالفت کشاورزان را تصور گرفتن حقآبه آنها اعلام کرد.
جهاد کشاورزی با اجرای این طرح به دنبال گرفتن بخشی از حقابه کشاورزان و فروش آب به افراد دیگر است
وی در ادامه البته بیان داشت: ما چنین تصمیمی نداریم بلکه تنها دلیل مقاومت کشاورزان یک بحث سیاسی است.
نگاه بدبینانه به طرح اصلاح الگوی کشت و پیش‌بینی شکست طرح
با این وجود رئیس انجمن صنفی کشاورزان استان اصفهان در این باره به مهر گفت: جهاد کشاورزی با اجرای این طرح به دنبال گرفتن بخشی از حقابه کشاورزان و فروش آب به افراد دیگر است.
اسفندیار امینی گفت: در بالادست و ارتفاعات کشت را توسعه داده‌اند و اکنون به بهانه اصلاح الگوی کشت به دنبال انتقال آب از کشاورزان شرق به کشاورزان مناطق دیگر هستند.
وی با اشاره به واگذاری مزارع در ارتفاعات به برخی کشاورزان و تخصیص آب به این اراضی، اظهار داشت: هر دو کار خطا بوده است چراکه این کار برای آینده مزیت نسبی نخواهد داشت و چون برای انتقال آب به ارتفاعات باید مسیری پیچیده طی شود، این اقدام با صرف انرژی فراوان همراه است.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان استان اصفهان ادامه داد: اگر یارانه‌ها از بخش کشاورزی حذف شود به‌طورقطع این کار صرفه اقتصادی هم نخواهد داشت که البته از نظر قانون هم این کار خلاف است.
وی گفت: طرح اصلاح الگوی کشت در گذشته با شکست مواجه شده است و این بار هم موفق نخواهد شد.
دولت به فکر اصلاح اشتباهات گذشته باشد
همچنین دولت در اجرای قانون خرید تضمینی، قانون افزایش بهره‌وری و قانون نظام دامپزشکی قصور داشت که اگر تمام این اشتباهات خود را اصلاح کند، بازار تنظیم شده و نیازی به اجرای اصلاح کشت نیست و کشاورز سروسامان می‌یابد
رئیس انجمن صنفی کشاورزان استان اصفهان با اعلام اینکه اصلاح الگوی کشت با نگاه افزایش بهره‌وری باید انجام گیرد نه اینکه آب کم‌مصرف شود، اعلام کرد: دولت به‌جای اینکه به دنبال اصلاح الگوی کشت باشد بهتر است خطاها و اشتباهاتی که مرتکب شده تا با بحران آب مواجه شویم را اصلاح کند.
وی با اشاره به اینکه دولت در واگذاری زمین و در حفظ منابع آبی خطا کرد، گفت: همچنین دولت در اجرای قانون خرید تضمینی، قانون افزایش بهره‌وری و قانون نظام دامپزشکی قصور داشت که اگر تمام این اشتباهات خود را اصلاح کند، بازار تنظیم شده و نیازی به اجرای اصلاح کشت نیست و کشاورز سروسامان می‌یابد.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان در این خصوص که مجری الگوی اصلاح کشت در اصفهان اعلام کرده که با اجرای این طرح کشاورزان به سمت کشت محصولاتی می‌روند که نیاز جامعه باشد نه اینکه مثلاً کشاورزان فریدن مازاد بر نیاز اقدام به تولید سیب‌زمینی کنند و روی دست آنها بماند، اعلام کرد: تولیدات ما نباید بر اساس نیاز جامعه تنظیم شود بلکه باید با نگاه اقتصادی تولیدی انجام گیرد که ضمن رفع مایحتاج مردم ایران، صادرات هم صورت گیرد.
پذیرش تغییر الگوی کشت، کشاورزان را از اختیارات صاحب زمینی خارج می‌کند
امینی با اظهار اینکه الگوی کشت اصفهان نیاز به اصلاح ندارد بلکه کشت فعلی کشاورزان بر اساس سال‌ها تجربه انجام می‌گیرد و با توجه به اقلیم و موقعیت جغرافیایی، آب‌وهوا، خاک و شرایط محیطی اصفهان سنجیده شده است، گفت: یک کشاورز که آباء و اجدادش در کشاورزی فعالیت می‌کردند هیچ‌گاه زیر بار نظر یک کارشناس جوان کشاورزی که فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاد «بوق آباد» است و برای استخدام در یک دستگاه دولتی مانند جهاد کشاورزی به این کار اقدام کرده ، نمی‌رود، چه برسد به اینکه بخواهد کشت زمین خود را تغییر دهد.
وی با اعلام اینکه آن کارشناس هیچ‌گاه دانشی که یک کشاورز بر اساس سال‌ها تجربه به دست آورده است، را نخواهد داشت، بیان کرد: سال‌های پیش نیز جهاد کشاورزی، کشاورزان را مجبور به کاشت «کلزا» کرد که در اصفهان این طرح شکست خورد زیرا این محصول باید در مناطق سردسیر به بار آید.
اگرچه، نیکویی، مجری طرح اصلاح الگوی کشت در جهاد کشاورزی اصفهان، اذعان دارد که در اجرای این طرح از تجربه و دانش کشاورزان بسیار بهره بردیم و حتی در مواردی که کشاورزان به یکسری از مسائل واقف نبودند به آنها آموزش دادیم اما آنچه در اجرای این طرح مشخص است این است که کشاورزان اعتماد چندانی به این طرح و اهداف مجریان این طرح ندارند.
اختیار کشاورز در مورد زمین بعد از اجرای «طرح» مشخص نیست
نیکویی در پاسخ به این پرسش که چگونه انتظار دارید، کشاورزان فریدن که طبق وعده خرید تضمینی دولت امسال و سال گذشته اقدام به کاشت سیب زمینی کردند اما در بدترین شرایط و برای نماندن محصولات در انبارهایشان اقدام به فروش محصول خود به دولت کردند، این بار نیز اعتماد کنند و کشت خود را تغییر دهند، گفت: حق با کشاورزان است اما باید دانست که محصولات بر اساس نیاز جامعه تأمین شود که با اجرای طرح الگوی کشت این نیازسنجی انجام می‌گیرد و به کشاورزان برنامه داده می‌شود.
تسهیلاتی که کشاورزان به پاس همراهی با طرح اصلاح الگوی کشت، می‌گیرند
مجری طرح الگوی اصلاح کشت جهاد کشاورزی استان اصفهان در پاسخ به این سؤال که آیا کشاورزانی که تغییر الگوی کشت را قبول می‌کنند و با شما قرارداد می‌بندد به معنای این است که درواقع اختیار قبلی که یک صاحب زمین داشته از آن فرد گرفته می‌شود و به صورت فرمایشی با آنها برخورد می‌شود، افزود: چون این طرح به مرحله عملیاتی و اجرا نرسیده بنابراین مشخص نیست کشاورزان طی این طرح تا چه میزان اختیارات دارند.
بیمه کردن محصولات کشاورزی، کشاورزانی که طرح را اجرا کنند، زودتر انجام شده و وام‌هایی را برای اجرای آبیاری تحت فشار دریافت خواهند کرد
هرچند نیکویی منکر برخورد فرماشی و دستوری با کشاورزان بعد از پذیرش این طرح از سوی آنها می شود، اما گویا قرار است کشاورزانی که زیر بار اجرای اصلاح الگوی کشت می‌روند با کشاورزانی که به این کار اقدام نمی‌کنند، تفاوت‌هایی در دریافت تسهیلات و خدمات داشته باشند.
وی در خصوص این مزیت‌ها با بیان اینکه برای کشاورزانی که با ما همراهی کنند یکسری تسهیلات با اولویت پرداخت خواهد شد، گفت: همچنین بیمه کردن محصولات کشاورزی این نوع کشاورزان زودتر انجام شده و وام‌هایی را برای اجرای آبیاری تحت فشار دریافت خواهند کرد.
دیوار بی‌اعتمادی مانع اجرای «طرح»
حال با تمام مقاوت‌هایی که کشاورزان اصفهانی برای اجرایی ساختن طرح اصلاح الگوی کشت داشته‌اند با تلاش جهاد کشاورزی این طرح در اصفهان پس از ۱۷ سال تنها در منطقه دشت مهیار شهرستان شهرضا و آن هم به صورت پایلوت اجرایی شده است.
مجریان طرح الگوی اصلاح کشت در اصفهان با گذشت ۱۷ سال همچنان نتوانسته‌اند کشاورزان را با خود همراه سازند. گاه با تشویق و گاه با اعمال فشار غیرمستقیم که همان محرومیت از برخی مزایا و گاه با اعلام نظرهای کارشناسانه که یک کشاورز باتجربه هیچ‌گاه زیر بار آن نخواهد رفت، سعی بر متقاعد کردن کشاورزان دارند. کشاورزانی که خود معتقداند اگر مسئولان به علت بی‌آبی به دنبال اجرای طرح تغییر کشت هستند باید گفت که یک کشاورز خود می‌داند همان‌طور که بی‌آبی برای بار آوردن محصول مضر است استفاده از آب زیاد هم این آسیب را برای محصولات دارد.