گروه بین الملل- مهدی پورحسني: براي تجزيه و تحليل ژئوپليتيك فضاي مجازي بايد از رويكرد دوفضايي استفاده نمود زيرا فرا متغيرهاي خاص اين فضا مانند فراگيري گسترده اين فضا به سرعت بر فضاي فيزيكي اثر مي گذارد و از طرف ديگر با توجه به وجود زير ساخت هاي فضاي مجازي در فضاي فيزيكي تغييرات اين فضا نيز بر فضاي مجازي اثرات تعيين كننده اي دارد.
به عنوان مثال افشاگري اسنودن كارمند سابق آژانس امنيت ملي آمريكا با استفاده از فضاي مجازي انجام يافته و گسترش يافت و ديجيتالي بودن اين فضا كمك شاياني در افشاگري هايش نمود.
به دنبال آن دولت هاي گوناگون به خصوص دولت هايي كه نسبت به تسلط آمريكا در فضاي مجازي حساسيت بيشتري دارند به واكنش هاي منتقدانه در فضاي فيزيكي پرداختند و سعي دارند تا جاي ممكن از تسلط آمريكا در اين فضا جلوگيري نمايند.
شي جي پينگ رئيس جمهور چين در صدد ايجاد جاده ابريشم جديد است اين ابتكار در شبكه وسيعي از پروژه هاي حمل و نقل، انرژي و ارتباطات ايجاد خواهد شد. اين پروژه ها براي تقويت تجارت منطقه اي و در بوجود آوردن يك نوع احساس سرنوشت مشترك بين چين و همسايگان مفيد خواهد بود.
ستون فقرات فيبر نوري آينده اوراسيا از زير ساخت هاي حمل و نقلي كه در امتداد جاده ابريشم بكار خواهد رفت ايجاد خواهد شد. براي كشورهاي محصور در خشكي مانند كشور هاي آسياي مركزي اين به معني دسترسي بيشتر به شبكه ديتاي بين المللي خواهد بود و از لحاظ قيمت و با در نظر گرفتن قيمت متوسط به اندازه يك دهم ارتباطات ماهواره اي خواهد بود و مضاف بر آن پهناي باند اين كشور ها به طور قابل ملاحظه اي توسط فن آوري فيبرنوري افزايش خواهد يافت.
تعدادي از اين پروژه ها درحال حاضر در جريان است. درسال 2006 یک شركت مخابراتي چين از طرف كشور افغانستان موفق به ايجاد فيبر نوري اين كشور شد. در همان سال یک شركت چينی انعقاد يك قرارداد با كشور تاجيكستان را بر عهده گرفت. چين و روسيه نيز با مشاركت يكديگر اكثر خطوط مخابراتي منطقه اوراسيا را ايجاد كردند.
به عنوان نمونه مي توان از ايجاد طولاني ترين خطوط كابلي جهان كه آسيا و اروپا را به هم متصل مي كند نام برد. يكي از آخرين پروژه هاي اين حوزه طرح بلندپروازانه فيبر نوري زميني اوراسيا است كه توسط مگا فون روسيه در اكتبر 2013 اعلام شده است كه قرار است اين پروژه را با تجهيزات یک شركت چينی ساخته شود.
در حالي كه شبكه هاي داخل سرزميني كشورها اغلب به صورت زميني منتقل مي شود اغلب ترافيك داده هاي بين المللي از طريق كابل هاي فيبر نوري دريايي انجام مي شود. بنابراين ارتباط اروپا و آسيا از طريق كانال سوئز كه طولاني ترين كابل زير دريايي جهان به طول 39 هزار كيلومتر است صورت مي پذيرد.
بسته هاي ديجيتال كه از اروپاي غربي به ژاپن منتقل مي شود بايد از اروپا، خاورميانه، اقيانوس هند و درياي چين عبور كند و يا از طريق اقيانوس اطلس به ايالات متحده و سپس از طريق اقيانوس آرام به ژاپن وارد شود.
در اين ميان ذكر اين نكته مهم است كه اغلب سيستم هاي انتقال ديتا كه از زير اقيانوس ها صورت مي گيرد سالانه دچار اختلالاتي مي شود. ولي خطوط زميني مانند جاده ابريشم دچار اختلالات كمتري خواهد شد و تعميرآن هم راحت تر است زيرا براي تعمير خطوط زير دريايي بايد 8000 كيلومتر زير آب رفت به علاوه مراكز انتقال داده زميني سرعت تبادل اطلاعات را بين اروپا و آسيا افزايش خواهند داد و اين نكته اي است كه شركت هاي سرمايه گذار حاضرند براي آن ميليون ها دلار هزينه نمايند.
ژئوپليتيك جاده ابريشم مجازي:
روسيه و چين آشكارا به دنبال حفاظت از خودشان در برابر سازمان هاي اطلاعاتي ايالات متحده و غرب هستند و معتقدند كه ارتباطشان اگر از سرزمين هاي خودشان باشد ايمن تر خواهد بود تا اينكه اين ارتباط از طريق اقيانوس هند و امريكا انجام شود. در همين چارچوب مي توان پروژه (تلبرس كابل ) كه برزيل و پرتغال را بدون استفاده از تكنولوژي آمريكايي به هم متصل مي كند را تحليل كرد. همچنين پروژه كابل بريكس كه شهر ولادي وستك را از طريق چين، هند و آفريقاي جنوبي به برزيل متصل خواهد كرد نيز از جمله اين پروژه ها است.
در ميان اين كشورها نگراني فزاينده اي در خصوص انتقال ترافيك ديتا از طريق هاب ايالات متحده و يا اروپا وجود دارد. زيرا اين كشورها معتقدند كه اطلاعات مهم مالي و امنيتي آنها توسط كشورهاي غير بريكس رهگيري خواهد شد.
همگام با كشيدن خطوط راه آهن، راه شوسه و خطوط لوله، ايجاد فيبر نوري در بستر جاده ابريشم باعث خواهد شد تا كشورهاي آسياي مركزي به روسيه و چين گره بخورند. اين كشورها اميدوار خواهند بود كه اين كابل ها تلاش هاي آژانس امنيت ملي آمريكا را براي استراق سمع داده ها را از طريق شركت هاي آمريكايي ناكام بگذارد ولي ممكن است كشورهاي آسياي مركزي را در معرض نظارت الكترونيكي مسكو و پكن قرار دهد.
به دنبال افشاگري هاي اسنودن در خصوص استراق سمع ايالات متحده از طريق شركت هاي اين كشور، چين و روسيه به دنبال راه هاي جايگزين به غير از شركت هاي آمريكايي خواهند بود.
به طور تناقض آميزي ظهور شبكه هاي جايگزين(انتقال داده) در نهايت به افزايش تكه تكه شدن ديجيتالي جهان منجر خواهد شد.