مجله مهر – طناز معین: دانش‌آموزان در ایران تنها در سه ماه تابستان تعطیل هستند؛ آنهم درحالیکه تجربه‌های برخی از کشورهای دیگر دراین رابطه نشان می‌دهد، تقسیم بندی تعطیلات در فصل‌های مختلف سال می‌تواند امتیازهای بهتری برای دانش‌آموزان و همچنین در سطح کلان، برای کشور به ارمغان آورد.
از جمله در شرایط کنونی کلانشهرهای ایران که با مشکلات آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند، افزایش تعطیلات در فصل سرما که اغلب پدیده «وارونگی» هوا را به‌همراه دارد، می‌تواند از یک سو با کاهش بار ترافیک، به بهبود سلامت هوا کمک کند و از سوی دیگر دانش‌آموزان را که به دلیل گروه سنی، جزو اقشار حساس جامعه هستند، در آلوده‌ترین روزهای سال از محیط‌های ناسالم دور کند.
در این بین اوایل خردادماه سال جاری دبیر ملی شورای عالی آموزش و پرورش اعلام کرد قرار است طرح تغییر تعطیلات تابستانی به صورت شناور در طول سال مورد بررسی قرار گیرد، طرحی که نخستین مرتبه در سال ۱۳۳۶ از سوی وزارت فرهنگ آن زمان مطرح شد، هرچند به دلیل عدم توافق به دست فراموشی سپرده شد.
در سال ۱۳۷۵ مجلس تصویب کرد که مدرسه‌ها به مدت ده روز در میانه فصل زمستان تعطیل شوند. این طرح ۲ الی ۳ سال به اجرا درآمد و بعد با توجه به یکسری مشکلات در برخی مناطق، همچنین مخالفت‌ها و انتقادهای زیاد و تحمیل هزینه‌های ناشی از آن به اقتصاد دوباره پرونده آن بسته شد.
الگوهایی بین‌المللی
اینگونه تعطیلات در سایر کشورها نیز وجود دارند. بطور مثال دانش‌آموزان آلمانی حدود ۱۰۰ روز تعطیلی در طول سال دارند، که ۴۲ روز آن در فصل تابستان و ۲ هفته آن در زمان عید کریسمس است. البته به دلایل گوناگون، من جمله اجتناب از ازدحام در اماکن توریستی، تعطیلات تابستانی دانش‌آموزان در ایالات مختلف آلمان از نظر زمانی کمی با هم متفاوت‌اند.
در کشور انگلستان نیز کل تعطیلات مدرسه‌ها تقریبا ۱۰۰ روز است که ۲ هفته در زمان کریسمس و ۶ هفته برای تابستان تعطیل هستند. در ترکیه این تعطیلات به ۱۲۵ روز می‌رسند، که ۲ هفته آن در زمستان، ۱۴ هفته در تابستان و ۱۲ روز اعیاد ملی و مذهبی هستند.
هم‌اکنون در کشور ایران تعطیلات بلندمدت دانش‌آموزان به مدت ۳ الی ۴ ماه در فصل تابستان و تعطیلات کوتاه مدت آن‌ها در حدود دو هفته برای عید نوروز درنظر گرفته شده‌اند. یکی از مشکلات ناشی از آرایش فعلی این تعطیلات، خسته‌کننده بودن زمان متوالی تحصیل در فصل‌های پائیز و زمستان برای دانش‌آموزان و معلمان است.
همچنین نظر به تنوع آب و هوایی مناطق گوناگون ایران، باید تعطیلات مدرسه‌ها مطابق با این تنوع اقلیمی طراحی شوند، مثلاً در فصل سرما دمای استان‌های سردسیر کشور تا ۳۰ درجه سانتیگراد زیر صفر می‌رود. شاید نداشتن سیستم گرمایشی استاندارد در بسیاری از کلاس‌های درس مانع از تمرکز و یادگیری دانش‌آموزان می‌شود.
مشابه این مشکلات در فصل تابستان مناطق گرمسیر کشور نیز مشاهده می‌شوند. از دیگر مشکلات شرایط موجود می‌توان به چالش جدی خانواده‌ها در راستای برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت فرزندانشان در تعطیلات درازمدت تابستانی اشاره کرد.