خبرگزاری مهر، گروه استانها - سیده مرضیه میرقادری: «برخی ادارات و نهاد‌ها بدون مجوز اقدام به راه‌اندازی دریاچه‌هایی برای آبگیری در اطراف قم کرده‌اند» مطلبی که رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم در یازدهمین جلسه حفاظت از آب این استان مطرح کرد و در ادامه صحبت‌های وی مشخص شد که روی سخن سید حسن رضوی با اداراتی همچون آموزش و پرورش است که استخرهایی در برخی روستاهای استان قم ساخته و اقدام به ذخیره آب می‌کنند.
وی که به شدت به این اقدام ارگان‌های استان معترض بود این کار را موجب برهم زدن سیستم طبیعی منطقه و خشک شدن چاه‌ها و قنات‌ها دانست.
سخنان رضوی در حالی مطرح شد که لزوم ساماندهی این استخرها مسئله‌ای بود که جزو دستور جلسه حفاظت از منابع آب قرار گرفت. دستوری که لزوم اجرای آن مورد تأکید همگان بود.
هرچند در این جلسه تنها نام استخر صد هزار مترمکعبی آموزش و پرورش در اردوگاه ملاصدرا برده شد، اما پیگیری‌ها نشان داد برخی ارگان‌های دیگر نیز اقدام به ساخت چنین استخرهایی کرده‌اند .
در این بین ناصر حمزه‌ای معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر دفاعی تمام قد از ساخت استخر آموزش و پرورش در اردوگاه ملاصدرا انجام داد.
وجود چهار هزار اصله درخت مثمر در اردوگاه ملاصدرا
استخر اردوگاه ملاصدرای قم در عرض ۲۵ و طول ۷۵ متر مربع ساخته شده و جزو مصوبات سفرهای دوره اول ریاست جمهوری نهم و دهم به قم است و اعتبارات ساخت آن نیز توسط استانداری وقت تأمین و طی هفت سال به مرحله بهره برداری رسیده است. بهره‌برداری که امروز به نظر می‌رسد با توجه به گفته‌های مسئولان امور آبی استان، معضلاتی را برای پایین دست ایجاد کرده است.
حمزه‌ای در این گفتگو به وجود چهار هزار اصله درخت مثمر اردوگاه ملاصدرا اشاره و با تأکید بر اینکه این درختان نیازمند آبیاری هستند تا خشک نشوند، وجود استخر و ذخیره‌سازی آب برای این اردوگاه را ضروری دانست.
سخنان معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان قم در حالی مطرح شد که سید حسن رضوی، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم که زمانی نه چندان دور مدیرعاملی شرکت آب منطقه‌ای استان قم را برای چندین سال بر عهده داشته است، می‌گوید: نگهداری چهار هزار اصله درخت به قیمت خشک شدن چندین برابر این تعداد درختان کشاورزان در پائین دست شده است.
نگهداری چهار هزار اصله درخت به قیمت خشک شدن چندین برابر این تعداد درختان کشاورزان در پائین دست شده استحمزه‌ای در ادامه سخنان خود به وجود قنات در این اردوگاه اشاره می‌کند، قناتی که لزوم ذخیره‌سازی آب آن را از دیگر عوامل ضروری برای ساخت این استخر عنوان می‌کند، استخری که با وجود صد هزار مترمکعب گنجایش، به دلیل کم آبی تنها ۳۰ هزار مترمکعب آب در آن ذخیره می‌شود.
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان قم معتقد است این قنات در مالکیت آموزش و پرورش است و این ارگان می‌تواند با توجه به این مالکیت از آب این قنات بهره‌برداری کند.
به گفته وی به دلیل پرورش ماهی در این استخر تا عمق دو متر آن همیشه آب وجود دارد و حتی گاهی برای پر کردن آب این استخر از تانکر استفاده می‌شود.
تبعات احداث استخر با ظرفیت بالا قابل مشاهده است
در این بین رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم احداث استخر با ظرفیت بالا را در گذشته بدون توجه به تبعات آن از جمله معضلاتی عنوان کرد که امروز عواقب آن قابل مشاهده است.
وی با تأکید بر اینکه قنات‌های بالادست باید در برخی مواقع سال رهاسازی شوند تا چاه‌ها و قنات پائین دست را تغذیه کنند، وجود قنات در ملک شخصی و بهره‌برداری بیش از حد از آن را توجیه ناپذیر عنوان کرد.
رضوی می‌گوید: اگر مقرر باشد هر کسی هر میزان بخواهد از آب قنات و چاه‌های تحت مالکیت خود استفاده کند و به فکر پائین دست نباشد اقدامی ناممکن است زیرا اگر چنین بود ما نیز نمی‌توانستیم آب سرشاخه‌ها را برای قم بهره‌برداری کنیم.
وجود استخرها با گنجایش بالا و آبگیری بدون برنامه‌ریزی توسط سایر استخرها موجب خشک شدن قنات و چاه‌های پائین دست می‌شود
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قم که به دلیل فعالیت‌هایی که در امور آب استان داشته است کاملاً بر موضوعات آبی استان واقف است، قاطعانه وجود استخرها با گنجایش بالا و آبگیری بدون برنامه‌ریزی توسط سایر استخرها را موجب خشک شدن قنات و چاه‌های پائین دست عنوان کرد که موجب شده تا علاوه بر خشک شدن درختان، کشاورزان به سمت حفر چاه‌های غیرمجاز روی آورند.
وی در جلسه شورای حفاظت آب قم نیز تأکید کرد که دیگر ما نمی‌توانیم برای ارائه مجوز یا عدم مجوز برای احداث استخرهای جدید فکری بکنیم زیرا دیگر آبی وجود ندارد که بخواهیم برای آن استخر احداث کنیم بلکه آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد این است که باید با ارائه راهکارهای مناسب با ذخیره‌سازی بی‌رویه آب در استخرها بخصوص استخرها با گنجایش بالا برخورد کرد.
جمع‌آوری آب در استخر اشتباه است
در ادامه مدیر عامل آب منطقه‌ای قم در گفتگو با خبرنگار مهر، احداث استخرها با گنجایش بالا را غیر کارشناسانه توصیف و توسعه بهره‌برداری از چاه‌ها و قنات را بی‌معنا دانست.
احمد حاج حسینی مسگر، روان آب‌ها و نزولات آسمانی را موجب تغذیه سفره‌های زیرزمینی عنوان کرد که و بهره برداری از این روان آب‌ها و نزولات و همچنین عدم توجه به رهاسازی آب قنات‌ها در برخی از فصول برای تغذیه پائین دست موجب خشک‌سالی در این مناطق شده است.
وی برنامه‌ریزی برای ساماندهی این استخرها را از جمله اولویت‌ها بیان و بر این نکته تأکید کرد که باید با توجه به شرایط منطقه‌ای حداقل‌هایی برای آبگیری این استخرها در نظر گرفته شود تا از میزان آب موجود همه بتوانند به بهترین نحو بهره‌برداری کنند و با استخرهایی که بیش از حد ذخیره‌سازی دارند نیز برخورد شود.
جمع‌آوری آب در استخر در شهری که میزان تبخیر قابل توجه سه هزار میلی‌متر در سال را دارد اشتباه است
مدیرعامل آب منطقه‌ای قم در عین حال تأکید کرد که جمع‌آوری آب در استخر در شهری که میزان تبخیر قابل توجه سه هزار میلی‌متر در سال را دارد اقدامی کاملاً اشتباه است.
در هر حال استان قم در کنار سایر استان‌های کشور با بحران کم آبی و بهتر بگوییم، بی آبی، رنج می‌برد، بی آبی که منجر شد تا با هزینه‌ای بسیار کلان، آب را از سرشاخه‌های دز روانه این شهر کویری کند تا در حد امکان آب آشامیدنی این شهر تأمین شود .
ساخت استخرهایی که گنجایش بسیار بالایی دارد فضایی فراهم کرده‌اند که اکوسیستم منطقه که خود در حال دگرگونی و خشک شدن است بیشتر مورد هجوم قرار گیرند.
این موضوع می‌طلبد مسئولان در کنار برخورد با چاه‌های غیر مجاز، با استخرهای غیر مجاز نیز برخورد کنند.