به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر، محمد حسن شهسواري - نويسنده و منتقد - در اين نشست نقد و بررسي رمان " قهرمانان و گورها " نوشته ساباتو نويسنده آرژانتيني ، با تاكيد بر نوع نگرش نويسندگان قرن بيستم و نزديكي ناگزير آنان به دو سبك تولستوي و داستايوفسكي گفت : داستايوفسكي همه چيز را خرد و پر از جزئيات تصوير مي كند و به دنبال روان شناسي در اثر است اما تولستوي عموما سعي در بازسازي و كشف كليت جهان پيرامون و نيروهاي موجود در آن دارد. پس راه ارائه تفسيرهاي فلسفي در آثار تولستوي بازتر است.
وي ادامه داد : نويسنده در اين رمان قصد داشته تا به هر دوي اين جهان ها دست بيابد و اين مخالف جريان رايج نويسندگاني لاتيني است كه معمولا دنباله روي يكي از اين سبك ها هستند. " قهرمانان و گورها " رماني داستايوفسكي وار با تمايلات تولستويي است.
نويسنده رمان " پاگرد " پرداخت جراحي گونه شخصيت هاي اين رمان را از ويژگي هاي بارز اثر برشمرد و اضافه كرد : نويسنده در اين راه به اندازه اي دقيق عمل كرده است كه خواننده را با خود به جهان اثر برده و از اين طريق آگاهي مخاطب را ارتقا مي دهد. ساباتو - نويسنده - حتي در پاره اي فصل ها ، تاريخ خانواده پرسوناژش را آنچنان روايت مي كند كه انگار سعي در پرداختي تولستوي وار داشته است.
شهسواري گفت : ساباتو هر كجا كه به اميال تولستويي اش ميدان داده ، شاهكار خلق كرده اما ايراد اصلي اين است كه هم وزني و تناسبي بين دو گرايش مزبور بوجود نيامده است.
وي به شخصيت هاي شرور و معترض " قهرمانان و گورها " اشاره كرد و ادامه داد : تاريخ ادبيات در هر دوره ، تبلور مبارزه انسان با دشمنانش است. هنرمندان در طول تاريخ همواره معترض به وضع موجود بوده و به همين دليل ، از منظر محافظه كاران، عامل شر محسوب مي شده اند. مثل حافظ كه در عصر خود تغيرخواه بود اما امروز سنگري براي محافظه كاران ادبي محسوب مسي شود. فرناندو - يكي از شخصيت هاي رمان - هم در پي منشا شر جهان است و تنها اين آدم است كه مي تواند چنين تصوير دوزخي و شرارت آميز از جهان ارائه دهد . او در كودكي پرنده ها را كور مي كند، در جواني لاابالي گري و شرارت مي كند و ... كه در نهايت به كشته و سوزانده شدنش مي انجامد.
به گزارش مهر، دكتر عباس پژمان - مترجم - نيز در اين نشست گفت : اين اثر در ميان رمانهاي آمريكاي لاتين كه به فارسي ترجمه شده ، در زمره بهترين هاست ؛ هر چند رمان آمريكاي لاتين به لحاظ تكنيك ويژگي شاخصي ندارد و آنچه آنها را خواندني مي كند توصيف فرهنگ و مردم اين ناحيه است. فرهنگ اين منطقه پر از افسانه ها و باورهاي غيرواقعي است و همين مسائل رمان هاي لاتيني را جذاب تر مي كند.
پژمان تصريح كرد : بخش عمده اي از اصالت ادبيات داستاني آمريكاي لاتين به بومي نويسي و ارتباط موضوعي آنها با فجايع و غرايب جهان برون متني آن مناطق ارتباط دارد.
وي اين اثر را رماني چند صدايي خواند و ادامه داد : آدم هاي اين رمان هر يك روند خاص خودشان را طي مي كنند و صداي همه آنها در داستان شنيده مي شود. خصلت ديگر آثار لاتيني ، جاري بودن تاريخ در دل آنهاست و ما در اين باره تفاوت زيادي با آنها داريم. ما معمولا از حافظه تاريخي برخوردار نيستيم. همچنين اتكاي اين اثر بر جنبه هاي سوررئاليستي در آفرينش هنري، آن را در تلفيق واقعيت و رويا ، به اثري چند وجهي بدل كرده است.
اين مترجم در تشريح داستان هاي فراواقعي اظهار داشت : سوررئاليسم روشي براي آفريدن واقعيتي جديد و برتر است. ضمن اين كه هر انساني هم ممكن است به كرات دچار سوررئاليسم شود و اين اتفاق زماني حادث مي شود كه عقل و خودآگاه انسان تضعيف شده و تخيل قوي تر شود.
عباس پژمان در ادامه به وجوه اگزيستانسياليستي " قهرمانان و گورها " اشاره كرد و يادآور شد : خواننده اين رمان اگر با مفاهيم اگزيستانس آشنا باشد درك بهتري از رمان خواهد داشت. عمده بحث اين منش فكري ، انسان و چيستي او و مقدم بودن چيستي بر ماهيت است. اصطلاح انتخاب يا عمل خاص و پديده مرگ و مرگ آگاهي نيز از مباني پايه اي اين فلسفه به شمار مي رود. احساس بيگانگي برخاسته از مرگ آگاهي ، پوچ انگاري، غم، تهوع و نااميدي و نظاير اينها نيز از منظر اگزيستانسياليستي تعريف مي شود.
وي آدم هاي اين رمان را در جستجوي سرنوشت هايي متفاوت و خودخواسته خواند كه در ريشه فكري داستان ، منبعث از آرا و انديشه هاي سارتر و كي يركگور مي باشد .
پژمان تصريح كرد : حتي عنوان كتاب هم بي ارتباط با تفكر اگزيستانس نيست ؛ چرا كه واژه قهرمانان تداعي گر انتخاب و عمل خاص و گور نيز نمادي از مرگ و پوچي است. جهان اگزيستانس اصولا جهاني بي معناست و شخصيت ها نيز در اين دنيا بايد به دنبال معنا باشند.
اين مترجم، اطناب و بلندي رمان را از نقاط ضعف كتاب برشمرد و افزود : اين بلندي و اطناب هم خصلت اغلب رمان هاي اگزيستانسياليتي است و اگر به آثار كامو و سارتر و فوئنتس و كورتاسار و ... بنگريم متوجه مي شويم كه مضمون فلسفي و نگاه هستي شناسانه نويسنده باعث اين طول و تفصيل شده است.
به گزارش مهر، در اين نشست و پيش از سخنراني عباس پژمان و محمد حسن شهسواري ، دكتر مصطفي مفيدي مترجم رمان قهرمانان و گورها نيز خلاصه اي از اثر و روند ترجمه آن ارائه كرد.