دكتر عماد افروغ رئيس كميسيون فرهنگي مجلس در گفتگو با خبرنگار "مهر" با اشاره به اصالت بخشي اسلام به تفكر و آزادي انديشه انسان، گفت: اگر انسان به دور از تعصبات، آداب و سنن اشتباه، انديشه خود را آزاد بگذارد و فارغ از همه پندارها، اوهام و خرافات يك آزادي تفكر ناب داشته باشد به طور منطقي به توحيد خواهد رسيد .
وي افزود: اين امر مورد احترام و پذيرش اسلام است چرا كه اصول دين اعتقادي است، اجباري و تعبدي نبوده وهيچكس اجازه ندارد نگاه تقليدي به اين اصول داشته باشد بلكه بايد با آزادي فكر و با تفكر صحيح به اين مسائل دست يابد.
عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي با تعريف آزادي اجتماعي، گفت: زماني فرد از اين آزادي برخوردار است كه در انجام خواسته هاي خود با مانع روبه رو نشود كه البته چند نكته در اين تعريف قابل تأمل است، اول اينكه آيا خواسته بشر، ميل او بوده يا از روي ترس ، مصلحت و ميل انتخاب شده و دوم خواسته اي كه انسان آزادانه انتخاب كرده آيا مي تواند در جامعه با مانعي برخورد نكند يا نه؟ چرا كه ما درخلاء زندگي نكرده و با افرادي به سر مي بريم كه ممكن است خواسته هايشان با ما يكي نباشد .
افروغ درادامه اظهار داشت: غريبان اعتقاد دارند فرد تا زماني آزاد است كه به آزادي ديگري لطمه اي وارد نكند و اين مسئله يعني حبس آزدي براي اولي و منع آزادي براي دومي است، چرا كه نخستين فرد زودتر به خواسته خود رسيده و از نفر دوم سلب آزادي مي شود و اين عادلانه نخواهد بود .
وي در مورد اينكه آزاديهاي فردي انسان تا چه اندازه به شرايط اجتماعي بستگي دارد، گفت: گاهي افراد بر اثر مصلحت، ترس و يا ميل دچار خود سانسوري مي شوند زيرا همه انسانها در انتخاب فردي خود، از آزادي و شرايط يكسان برخوردار نيستند و اين به دليل تأثير شبكه هاي اجتماعي است كه امكان دارد شرايط را براي رسيدن به يك انتخاب خوب فراهم نكنند ، پس بايد كساني باشند كه قيدها را بر طرف كرده و راه را هموار كنند.
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس ضمن دفاع نكردن از ميل گرايي گفت: گرچه از ميل گرايي حمايت نمي كنيم اما بر اين باور هستيم كه بشر با توجه به رشد و بلوغ فكري خود مي تواند هوا و هوس را كنار گذاشته و به آزادي تفكر برسد كه در اسلام به آن تأكيد بسيار شده است.
وي همچنين به تعاريف مختلفي كه از دين وجود دارد اشاره كرد و اظهار داشت: تعاريف متفاوتي در اين زمينه وجود دارد به گونه اي كه بايد گفت دين چه چيزهايي را در بر نمي گيرد نه چه مسائلي را شامل مي شود و در كل مي توان دين را مجموعه اي از عقايد، اخلاقيات احكام و رفتارهاي عادي افراد تعريف كرد كه جدا كردن ساحت فردي آن از ساحت اجتماعي هيچ محلي از اعراب ندارد.
افروغ وجه اعتقادي را زيرين ترين و عميق ترين لايه دين عنوان كرد و افزود: با توجه به اينكه فرد، اجتماع، دنيا و آخرت جداي از يكديگر نيستند، نمي توان اهميت وجه اعتقادي دين را كه از ژرفترين لايه هاي آن است و به سؤالات اساسي بشر پاسخ مي دهد، ناديده گرفت.
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس با تأكيد بر اينكه سؤالات فلسفي متفاوت از سؤالات ديني است، افزود: فلسفه و دين هردو به ارائه پاسخهاي كلان مي پردازند اما نگاه فلسفه عقلاني است و با نشاط همراه نيست .
افروغ با اشاره به اينكه توحيد زير بناي اصول اعتقادي است، گفت: توحيد، مركز ثقل جهان بيني و احكام است، اخلاقيات و عقايد ما در توحيد ريشه دارند و اخلاقيات و احكام عملي در صورتي موجه و با ارزش هستند كه بر حكمت نظري كه يگانه پرستي است تكيه زده باشند.
وي با يادآوري اينكه نبايد به شريعت به تنهايي اكتفا كرد، افزود: از اين جهت كه شريعت، معرف لايه هاي زيرين است آن را قبول داشته و بر چشم مي گذاريم اما بايد از آن به طريقت و سپس به حقيقت برسيم زيرا هدف اصلي رسيدن به توحيد است.
عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي افزود: بشر امروز بيش از هر چيز به خدا و معنا نياز دارد و دوره جديد ، دوران بازگشت به خدا و معنويت است.