به گزارش خبرنگار اقتصادی مهر، پنجشنبه این هفته در کاراکاس پایتخت ونزوئلا اعضای اوپک دور هم جمع خواهند شد تا به بررسی آخرین وضعیت بازار نفت بپردازند. همچنین مسائل مهمی چون مبادله نفت بر حسب یورو و پیوستن کشورهای جدید از جمله سودان و بولیوی به اوپک در دستور کار این اجلاس قرار خواهد داشت.
افزون براین، در یک اقدام غیرمعمول قرار است که هوگو چاوز خود شخصاً در اجلاس اوپک، که با حضور وزیران نفت کشورهای عضو برگزار می‌شود، حضور یابد و سخنرانی کند. کارشناسان معتقدند برگزاری این اجلاس در کاراکاس، به هوگو چاوز رئیس‌جمهور ونزوئلا فرصت مناسبی برای تکرار سخنان ضدآمریکایی خواهد داد.
ونزوئلا که تنها عضو آمریکای لاتین اوپک است موکدا خواستار کاهش تولید اوپک شده و معتقد است که عرضه جهانی نفت بیش از ظرفیت بازار نفت است. تحلیل‌گران معتقدند که تقاضای دولت چاوز برای کاهش تولید اوپک از سوی دیگر اعضای این سازمان خصوصاً رهبر معنوی آن، عربستان، پذیرفته نخواهد شد.
با این وجود، پیش‌بینی می‌شود ونزوئلا که در ایستادگی در مقابل آمریکا از حمایت ایران برخوردار است، در درخواست خود برای قیمت‌گذاری نفت بر حسب یورو و تعیین حداقل قیمت ۵۰ دلاری برای نفت اوپک پافشاری خواهد کرد.
بسیاری از کارشناسان بازار نفت معتقدند در صورتی که آهنگ رشد اقتصادی جهان در مدت باقی‌مانده سال‌جاری آهسته‌تر شود، دیگر اعضای اوپک به درخواست کاهش تولید ۲۸ میلیون بشکه‌ای فعلی این سازمان توجه بیشتری خواهند کرد.
در واقع، اینگونه به نظر می‌رسد تا زمانی که بهای نفت پیرامون هر بشکه ۷۰ دلار در نوسان است، احتمال کاهش تولید اوپک بسیار اندک است، چرا که کشورهای عضو این سازمان نمی‌خواهند حتی یک بشکه نفت ۷۰ دلاری را نیز از دست بدهند.
با این وجود، آنچه که مشخص است این می‌باشد که تقریباً تمامی اعضای اوپک به این نتیجه رسیده‌اند که تقاضای جهانی برای نفت در حال کاهش است، که این امر احتمال کاهش سقف تولید اوپک را بیشتر می‌کند. اعضای اوپک متشکل از الجزایر، اندونزی، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان، امارات، و ونزوئلا تقریباً دو سوم ذخایر نفت جهان را در اختیار دارند.
این کشورها ۴۰ درصد تولید نفت جهان را بر عهده دارند و نیمی از عرضه نفت در سطح جهان نیز از سوی این کشورها صورت می‌گیرد. سودان نیز که دارای ظرفیت تولید ۵۰۰ هزار بشکه در روز است، به تازگی از سوی اوپک دعوت به حضور دراین سازمان شده است.
اوپک هم‌اکنون از سوی اقتصادهای قدرتمند جهان برای تلاش در جهت کاهش بهای نفت، شدیداً تحت فشار است. هفت کشور صنعتی در نشست اخیر خود خواستار اقدام سریع اوپک در حذف سهمیه‌های تولید نفت شد.
اما اعضای اوپک بارها اعلام کرده‌اند که قیمت‌های بالای نفت به علت کاهش توان پالایش نفت در مصرف‌کنندگان بزرگی همچون آمریکا ایجاد شده است و آمریکا باید با افزایش ظرفیت پالایشگاهی خود تقاضای بالای داخلی را تأمین کند، و نه به تولیدکنندگان نفت فشار بیاورد.
اعضای اوپک همچنین معتقدند که این سازمان در برابر بورس بازی‌های فراوان در بازارهای نفت و تنش‌های ژئوپولتیکی همچون شورش در نیجریه کاری نمی‌تواند انجام دهد. افزایش تقاضای نفت از سوی هند، چین، و خود آمریکا از عوامل دیگر بازار ناآرام و پرالتهاب نفت است که همواره در تحلیل‌های مقامات آمریکایی به افزایش تقاضای هند و چین منحصر می‌شود.
هم‌اکنون تقاضای بنزین در آمریکا رو به افزایش است و فصل پرمسافرت تابستان نیز در این کشور در پیش است که مطمئناً تقاضای نفت در این کشور را که بزرگترین مصرف‌کننده و واردکننده نفت جهان است، افزایش خواهد داد. در شرایط فعلی به جز عربستان، تمامی اعضای اوپک با حداکثر ظرفیت در حال تولید نفت هستند و برخی نیز بیش از سهمیه خود در اوپک اقدام به تولید نفت می‌کنند.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که طی چند ماه گذشته مازاد عرضه نفت در بازارهای جهانی موجب افزایش ذخایر استرتژیک نفت خصوصاً در آمریکا شده است. این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی موکدا خواستار افزایش تولید اوپک است.
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی در اظهارنظری اعلام کرده که بازار جهانی نفت در شرایط کنونی نیازمند افزایش ۲ میلیون بشکه‌ای ظرفیت مازاد تولید است. به اعتقاد وی به منظور کاهش نگرانی‌ها در رابطه با مازاد عرضه نفت، بازار جهانی نیازمند ۲ میلیون بشکه افزایش ظرفیت مازاد تولید است.
آژانس بین‌المللی انرژی نیز در گزارش جدید خود پیش‌بینی کرده بود قیمت‌های بالای نفت موجب کاهش رشد مصرف سوخت در آمریکا خواهد شد و "وظیفه" افزایش عرضه اوپک را در سال‌جاری تسهیل خواهد ساخت.
در واقع، از دید آژانس بین‌المللی تنظیم بازار نفت و پایین نگاه داشتن بهای آن "وظیفه" اوپک است. البته تا زمانی که کشورهایی همچون عربستان سعودی وعده عرضه کافی نفت به مقامات آمریکایی می‌دهند، اعضای اوپک نباید چشم‌انتظار سخنان احترام‌آمیزتری از سوی خریداران نفت خود باشند.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین با تکرار تحلیل‌های طلب‌کارانه خود از اوپک افزوده بود: اعضای اوپک با وجود اینکه هم‌اکنون با تمام توان در حال تولید نفت هستند، اما در جلوگیری از افزایش بهای نفت از سطح ۷۰ دلار ناکام مانده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین با چشم‌پوشی از افزایش بی‌رویه مصرف نفت در کشورهای صنعتی، عدم سرمایه‌گذاری کافی در بخش‌های بالادستی نفت از سوی تولیدکنندگان را عامل رشد بی‌رویه قیمت‌های نفت طی ماه‌های اخیر عنوان کرد.
در واقع، سخنان "محمد بارکیندو" جانشین دبیرکل اوپک مبنی بر اینکه عرضه کافی نفت به بازارهای جهانی مدیون تلاش‌ها و تصمیمات اعضای اوپک است، سخن درستی است که اعضای اوپک باید بر آن پافشاری کنند.
به گفته بارکیندو، اوپک از سال ۲۰۰۲ تاکنون با تحمل هزینه‌های فراوان و حتی در مواقعی که بازار با کمبود عرضه نفت نیز مواجه نبوده است، ۴.۵ میلیون بشکه در روز عرضه نفت خود را افزایش داده است که رشد بالای اقتصاد جهانی در شرایط کنونی نتیجه این اقدامات اوپک است.
به هر حال، به نظر می‌رسد که شرایط فعلی فرصت مناسبی برای اعضای اوپک است تا با اتحاد بیشتری به مصاف مصرف‌کنندگان بزرگ نفتی بروند و همگی خود را نسبت به پیروی از سهمیه‌های تولید متعهد بدانند.