به گزارش خبرنگار مهر آزادى عاملي است كه هر انسان آزاديخواه را به سوى خود جذب مى كند، گرچه مفهوم آزادى از مفاهيم بديهى محسوب مى شود، اما رسيدن به حقيقت آن بسيار دشوار و پيچيده است، در اين ميان دين آمده تا بشر را رها و آزاد كند، بايد توجه داشت دستورات و الزامات دينى كه به ظاهر محدوديتهايي را ايجاد مي كنند، در واقع نجات بخش انسان از قيد و محدوديت هستند .
اگر بخواهيم فارغ از دين حدود آزادى را تعيين كنيم، بايد حد آن را عدالت بدانيم. آزادى و عدالت جزء مبانى تدوين حقوق بشر هستند.
دين اسلام آمده تا بشر را رها و آزاد كند. بايد توجه داشت دستورات و الزامات دينى كه به ظاهر قيوداتى را در پي دارند، در واقع بشر را از قيود مختلف نجات مى دهند .
اسلام به آزادي تفكر و انديشه اصالت بخشيده است
دكتر عماد افروغ رئيس كميسيون فرهنگي مجلس با اشاره به اصالت بخشي اسلام به تفكر و آزادي انديشه انسان، گفت: اگر انسان به دور از تعصبات، آداب و سنن اشتباه، انديشه خود را آزاد بگذارد و فارغ از همه پندارها، اوهام و خرافات يك آزادي تفكر ناب داشته باشد، به طور منطقي به توحيد خواهد رسيد .
وي در مورد اينكه آزاديهاي فردي انسان تا چه اندازه به شرايط اجتماعي بستگي دارد، گفت: گاهي افراد بر اثر مصلحت، ترس و يا ميل دچار خود سانسوري مي شوند زيرا همه انسانها در انتخاب فردي خود، از آزادي و شرايط يكسان برخوردار نيستند و اين به دليل تأثير شبكه هاي اجتماعي است كه امكان دارد شرايط را براي رسيدن به يك انتخاب خوب فراهم نكنند ، پس بايد كساني باشند كه قيدها را بر طرف كرده و راه را هموار كنند.
افروغ وجه اعتقادي را زيرين ترين و عميق ترين لايه دين عنوان كرد و افزود: با توجه به اينكه فرد، اجتماع، دنيا و آخرت جداي از يكديگر نيستند، نمي توان اهميت وجه اعتقادي دين را كه از ژرفترين لايه هاي آن است و به سؤالات اساسي بشر پاسخ مي دهد، ناديده گرفت.
رئيس كميسيون فرهنگي مجلس با اشاره به اينكه توحيد زير بناي اصول اعتقادي است، گفت: توحيد، مركز ثقل جهان بيني و احكام است، اخلاقيات و عقايد ما در توحيد ريشه دارند و اخلاقيات و احكام عملي در صورتي موجه و با ارزش هستند كه بر حكمت نظري كه يگانه پرستي است متكي باشند .
دين انسان را به آزادي دعوت مي كند/ آزادي از منظر دين داراي شرايط و حدود مشخصي است
حجت الاسلام محمود تقي زاده داوري رئيس مؤسسه شيعه شناسي گفت: آزادي كه دين تعيين مي كند داراي حد و حدود مشخصي است، از منظر دين آزادي فردي و اجتماعي در گرو آزادي و رعايت حق و حقوق ديگري است، زيرا همان ديني كه ما را به آزادي دعوت مي كند رعايت حق الناس را نيز مورد تأكيد قرار داده است .
وي با اشاره به اينكه دين انسانها را به آزادي تشويق و دعوت مي كند، گفت: رهنمودهاي ديني كه كاملا مطابق با عقل ، درك و فطرت انسان است از يك طرف او را به منبعي ماورائي متصل مي كند و از سوي ديگر راهكارهايي براي اعمال روزانه او كه جنبه هاي مختلف سياسي، اقتصادي، اجتماعي و هنرورزي را در بر مي گيرد صادر مي كند، اما ما در انتخاب اين رهنمود هاي ديني آزاد و مختار هستيم.
وي با تأكيد بر اينكه نياز به دين فطري است، گفت: دين ما را به آفريننده هستي پيوند مي زند و زماني كه به خدا متصل مي شويم، به هستي و كانون هستي آفرين وصل شده ايم و كار عمده دين ارتباط برقرار كردن بين ما و جهان است.
رعايت احكام ديني منافاتي با آزادي انسان ندارد
دكتر سيد حسن اسلامي پژوهشگر مركز مطالعات و تحقيقات اديان و مذاهب دين را دعوتي به آزادي معرفي كرد و گفت: وقتي پيامبر اسلام(ص)، انسانها را به اسلام فرا مي خواند به آنها مي گويد از پيوندهاي گذشته ببريد و خود انتخاب كرده و مسئوليت اين گزينش را برعهده بگيريد، مخالفان در پاسخ مي گويند ما راهي را ادامه مي دهيم كه پدرانمان دنبال كردند كه بي ترديد اين تقليد است نه آزادي.
وي با اشاره به اينكه رعايت اصول و احكام دين با آزادي انسانها منافاتي ندارد، افزود: ما در انتخاب دين مختار هستيم اما زماني كه آن را پذيرفتيم بايد چارچوب آن را نيز در نظر بگيريم و اين مانع از اختيار انسان نيست بلكه عين آزادي است.
اسلامي افزود: اين دين است كه اصول و ارزشهاي اخلاقي را تبيين كرده، پيروان خود را به رعايت و تقويت ارزشهاي اخلاقي دعوت مي كند، اين اعتقاد به باورها و ارزشهاي بنيادين گوهر هر دين را تشكيل مي دهد كه به انسان براي دستيابي به حقيقت كمك مي كند.
دين آزاديهاي انساني را گسترش مي دهد/ مصلحت فرد و جامعه حدود آزادي را تعيين مي كنند
دكتر علي مطهري مدير انتشارات صدرا و فرزند شهيد استاد مرتضي مطهري در مورد اينكه دين تا چه اندازه با عقل، آزادي اراده و اختيار انسان هماهنگ است، گفت: اسلام كاملا با عقل هماهنگ است زيرا يكي از منابع چهارگانه دين اسلام عقل است و اسلام اصول عقايد را از يك مسلمان مكلف جز از طريق برهان و استدلال نمي پذيرد و در باب احكام نيز مي گويد هر آنچه كه عقل به آن حكم مي كند دين نيز به آن حكم مي كند و برعكس.
مطهري با اشاره به اينكه دين آزاديهاي حيواني انسان را محدود مي كند، گفت: در مقابل دين آزاديهاي انساني را گسترش مي دهد، انسان موجودي است مركب كه هم جنبه حيواني و خاكي دارد و هم جنبه انساني و ملكوتي، دين آمده است كه جنبه حيواني انسان را تحت تسلط جنبه انساني او قرار داده و انسان را بر خود مسلط كند.
وي افزود: اگر دين برخي آزاديها را محدود مي كند آنها آزاديهاي حيواني هستند كه در واقع آزادي نيستند. آزادي واقعي آزادي قوا و استعدادهاي انساني است كه ما از آن به آزادي انساني تعبير مي كنيم.
دين اسلام براي انسان آزادي و اختيار قائل است
حجت الاسلام محمدعلي ابطحي رئيس مركز گفتگوي اديان نياز انسان به دين را جزئي از ذات او عنوان كرد و افزود : هيچ انساني در هيچ مقطع زماني نمي تواند خود را بي نياز از ارتباط با يك قدرت برتر احساس كند چرا كه دين، پاسخگوي بخشي از نيازهاي روحي و معنوي بشر با هر اندازه از بلوغ فكري و اجتماعي است.
رئيس مركز گفتگوي اديان، اسلام را خاتم اديان و كامل كننده آنها معرفي كرد و اظهار داشت : اسلام آخرين و كاملترين دين است و علاوه بر ارتباط انسان با خدا به جنبه هاي ديگر وجود انسان نيز توجه كرده است.
وي تصريح كرد : هر قدر پايبندي انسان به شريعت و مسائل فقهي بيشتر باشد به همان اندازه در عمل به احكام ديني مقيدتر خواهد بود، زيرا اگر چه انتخاب دين آزادانه است اما عمل به دستورات آن به نگاه پيروان هر دين و ميزان پايبندي آنان به شريعت بستگي دارد.
تقيد ديني با مفهوم آزادي منافاتي ندارد
منيره نوبخت عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در رابطه با نسبت دين و آزادي گفت : دين و آزادي دو مقوله كاملا متفاوت هستند. دين واژه اي كلي و اصلي است كه تداعي كننده بسياري از واژه هاي ديگر بوده و از جهت معنايي بسيار وسيع است.
رئيس شوراي فرهنگي اجتماعي زنان تأكيد كرد : نكته مغالطه برانگيز يكسان دانستن مفهوم آزادي با بي قيد و بندي مطلق است كه به هيچ وجه نمي توان آن را منطقي دانست . ممكن است برخي آزادي را عدم محدوديت در نظر بگيرند در صورتي كه اين مفهوم از آزادي واقع بينانه نيست.
عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در رابطه اين كه دين چه جايگاهي براي آزادي قائل است، گفت: دين در درجه اول انسان را كاملاً مختار گذاشته است. دين ارائه كننده روش و در واقع يك راه است كه فرد ديندار با انتخاب و اختيار خود و تجويز دين حركت مي كند و بديهي است كه بايد مراعات و ملاحظاتي داشته باشد.
قانون اساسي ايران داراي مترقي ترين قوانين حقوقي است
جواد آرين منش عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينكه آزادي اسلامي برگرفته از قرآن و و تعاليم اهل بيت است، گفت: انسان موجودي اجتماعي است و جامعه در ديدگاه اسلام داراي يك وحدت ارگانيك است يعني موجودات زنده مانند سلولهايي در كنار يكديگر قرار گرفته و يك پيكره عظيم به نام جامعه را تشكيل داده اند و شك نيست كه در چنين شرايطي حالات جامعه در يك فرد، بر ديگر افراد نيز تأثير گذار هستند .
عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي با تأكيد بر اينكه بر اساس آموزه هاي اسلام و قانون اساسي، آزادي فردي نبايد آزادي اجتماعي را مخدوش كند، بر ضرورت عدم لطمه آزادي اجتماعي به آزادي فردي نيز تأكيد كرد و افزود: در جامعه اسلامي، آزادي بايد فرد و جامعه را مورد توجه داشته و عنايت به يكي، نبايد لطمه اي براي ديگري باشد .
آرين منش با اشاره به اعلاميه جهاني حقوق بشر گفت: در اين اعلاميه حقوقي چون حق آزادي از بردگي، كار اجباري، ازدواج، مالكيت فكر و تشكيل اجتماعات مورد تأكيد قرار گرفته كه در مقايسه با اين اعلاميه، بايد تأكيد كرد آنچه در اسلام به عنوان آزادي قيد شده، بسيار جامع تر و دقيق تر است .
آرين منش تصريح كرد: از نظر اسلام حقوق اجتماعي افراد، به موازات حقوق فردي مورد توجه خاصي است، در اسلام آزادي هر فرد به قدري است كه به آزادي ديگران تجاوز نشود .
دين مانعي براي آزادي و اختيار انسان نيست
دكتر علي شريعتمداري عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، دين را راهنماي زندگي بشر و نه محدود كننده آزادي معرفي كرد و گفت: دين اسلام، دين جامعي است و براي همه شئون زندگي انسان توصيه ها و رهنمودهايي دارد كه عمل به آنها موجب رستگاري انسان در دو دنيا مي شود و پذيرش اين نكته به معني محدود كردن دايره اختيارات انسان نيست.
وي با يادآوري اينكه پذيرش دين اختياري است، افزود: هيچ اكراه و اجباري در انتخاب دين نيست چرا كه دين تقليدي، هيچ ارزش و اعتباري نداشته و موجب كمال انسان نمي شود بلكه انسانها بايد با عقل خود اصول دين را پذيرفته و در عمل به احكام اسلامي به متخصص آن مراجعه كنند.
شريعتمداري تدين را نياز اساسي انسان عنوان كرد و گفت: حتي انسانهاي بت پرست و آنان كه مهر و ناهيد را مي پرستيدند در واقع به دنبال پاسخ گفتن به فطري ترين نياز خود بوده و همه اين موارد نشانه يك قداست طلبي در وجود انسانها است.
وي ، اسلام را كامل ترين دين معرفي و يادآور شد: براي اينكه به ارزش ميراث اسلامي پي ببريم بايد به مطالعه و تحقيق در اين زمينه پرداخته و به اركان آن كه علم، اخلاق، عدالت و مبارزه با ستم و فساد است توجه كنيم .