با توجه به اين موارد و مشكلات ديگري كه احتمالا در آينده براي اركسترهاي سمفونيك و ملي پيش مي آيد، گروه موسيقي خبرگزاري مهر بر آن شد كه در اين باره نظر عده اي از موسيقيدانان و مديران مراكز موسيقي كشور را جويا شود تا كمي و كاستي هاي اين قانون را - در اين مورد به خصوص - از دريچه نگاه و ذهن آن ها بازشناسي كند. مديراني كه در اين گزارش نام و اظهار عقيده شان درج شده، چون به معذوريت ها و محذوريت هاي دولتي واقف هستند، در حقيقت هماني را مي گويند كه رهبران اركسترها و موسيقيدانان گفته اند - اما به زباني ديگر. نگراني همه دست اندركاران حوزه موسيقي اين است كه مبادا با كنار رفتن عده اي ازسرشناسان موسيقي ايران- ولو اندك - به موسيقي و بويژه اركسترهاي كشورمان ضربه بزند.
نوازندگان از قاعده بازنشستگي مستثني باشند
فرهاد فخرالديني - رهبر اركستر ملي ايران معتقد است كه نوازندگان و هنرمندان مانند جراحان و اساتيد دانشگاه انگشت شمارند و قانون بازنشستگي نبايد شامل حال آنها بشود.
او با بيان اين نكته كه "اين عده خاص به خاطر ارزندگي خدماتشان بايد مستثني باشند" افزود: سن و سال نوازندگان بازنشسته از قضا بهترين زمان براي ارايه خدمات هنري شان است و طرح مورد نظر با اين موضوع مهم در تناقض است.
به گفته فخرالديني نزديك به 15 نفر از اعضاي اركستر ملي ايران مشمول طرح بازنشستگي شده اند.
اين رهبر اركستر ادامه داد : اجراي اين طرح اركستر ملي را دچار مشكل خواهد كرد و مادامي كه براي آن راه حلي انديشيده نشود، در برگزاري كنسرت ها و ادامه فعاليت هاي اين اركستر وقفه خواهد انداخت.
سازنده موسيقي سريال "امام علي" (ع) در پايان خواستار پيدا كردن راه حلي سريع و منطقي براي اين مشكل شد.
جوانان مستعد جاي بازنشستگان را پر مي كنند
شاهين فرهت اما معتقد است كه جوانان مستعد جاي بازنشستگان را پر مي كنند.
او گفت : تا چند سال پيش كه با كمبود نوازنده مواجه بوديم قانون بازنشسته شدن نوازندگان مي توانست موجب نگراني باشد اما امروز نوازندگان جوان و مستعدي حضور دارند كه مي توانند جانشين خوبي براي بازنشستگان باشند .
فرهت در گفتگو با خبرنگار موسيقي مهر، با بيان اين مطلب گفت : در گذشته به علت كمبود نوازندگان مجرب ، از آن ها با عنوان "منحصر به فرد" ياد مي شد اما حالا اركسترهايمان آن جور نيست كه اگر نوازنده اي برود همه چيز به هم بريزد.
فرهت ادامه داد : اين سخن را مي پذيرم كه نوازنده هر چه بيشتر زمان بگذرد پخته تر مي شود اما به نو شدن ساختمان اركسترها نيز معتقدم.
به اعتقاد سازنده سمفوني "شهيد" و"دماوند" نوازندگان جوان چون انگيزه بالايي براي آموختن و اجرا دارند به نو شدن ساختمان اركسترها كمك شاياني مي كنند.
فرهت در اين باره گفت : در سال هاي اخير كه در آزمون هاي ورودي براي مصاحبه با پذيرفته شدگان رشته موسيقي شركت داشته ام به وضوح پيشرفت جوان ها را دريافته ام. تكيك نوازندگي اين جوان ها به نحو مطلوبي پيشرفت كرده است و مملكت از اين جهت خزانه پر و پيماني دارد.
اين آهنگساز در پايان از اين كه نيروهاي مجرب و پرتجربه مشمول قانون بازنشستگي مي شوند اظهار ناراحتي كرد و گفت : اما به نيروي جوان و تازه نفسي كه به اين عرصه وارد مي شود اميدوارم.
بازنشستگي در موسيقي بي معناست
كامبيز روشن روان بازنشستگي نوازندگان ، خوانندگان و آهنگسازان را طرحي بي معنا مي داند و معتقد است كه جز لطمه زدن به بنيه ضعيف موسيقي كشور پيامد ديگري ندارد.
اين آهنگساز و مدرس موسيقي گفت : منظور ما از موسيقيدان، آهنگساز، مدرس موسيقي و يا نوازنده است. آيا جز اين است كه يك مدرس موسيقي از 55 سال به بالا است كه به بلوغ كامل براي انتقال تجربياتش به هنرجويان موسيقي مي رسد؟ بازنشسته كردن چنين كسي - آن هم در اين سن و سال مفيد - تبعاتي جبران ناپذيري دارد.
وي افزود : شايد مرادمان آهنگسازان باشند. اين ها نيز از اين سن به بعد است كه سبك خودشان را پيدا مي كنند و مي كوشند آن چه را كه طي ساليان دور و دراز آموخته اند و تجربه كرده اند به روش و سبكي كه فكر مي كنند اثرگذارتر است بسازند و ارايه كنند. آيا بازنشسته كردن آنان - درست در زماني كه به اوج شكوفايي شان در سبكي كه به آن دست پيدا كرده اند- صحيح است؟
روشن روان درباره نوازندگان نيز گفت : نوازنده نيز از اين زمان به بعد است كه به تجربه كافي و پختگي لازم براي اين كه بهترين و اثرگذارترين نوازنده اركستر باشد دست پيدا مي كند.
او درباره اينكه" آيا نوازندگان جوان به قدري هستند كه بتوانند جايگزين بازنشسته ها بشوند" گفت : نوازندگان جوان و با استعدادي كه آمادگي ورود به اركسترها را داشته باشند داريم اما از ياد نبريد كه در بزرگترين اركسترهاي جهان هم جاي آن ها را كنار نوازندگان پرتجربه قرار مي دهند كه از آن چه بر ايشان به ساليان دراز رفته است بياموزند و به كار ببندند. جوان ها در كنار پيشكسوت ها خواهند باليد.
مشكلات جديد براي اركستر سمفونيك تهران
رهبر اركستر سمفونيك تهران به مهر گفته بود كه اجراي اين طرح مشكل جديدي براي اركستر سمفونيك تهران به دنبال دارد.
نادر مشايخي اظهار داشت : طرح ممنوعيت به كارگيري نوازندگان بازنشسته ، اجراي كنسرت اركستر سمفونيك در كشور آلمان را با مشكل مواجه مي كند.
او افزود: البته شنيده ام كه مسوولان براي به كارگيري موقت اعضاي بازنشسته اركستر سمفوني تهران در كنسرت كشور آلمان به دنبال راه حل هستند.
قابل توجه است كه از ميان 11 عضو بازنشسته اركستر سمفونيك 9 نفر نوازنده هستند و 2 نفر در سمت هاي ديگري مانند آسيستان رهبر اركستر فعاليت دارند.
رهبر اركستر سمفوني تهران در واكنش به طرح ممنوعيت به كارگيري نوازندگان بازنشسته نيز اظهار داشت : در اين مورد جز اظهار تاسف حرفي ندارم اما با اطمينان مي گويم كه به حتم مي شود با مشورت دوستان و مسوولان به راه حل مطلوب دست پيدا كرد.
اين آهنگساز در بيان علت سرافكندگي خود گفت : از اين رو شرمسارم كه اين اتفاق در ابتداي كار من در اركستر سمفوني روي داده است.
به گفته مشايخي ، رييس دفتر امور موسيقي و نيز رييس تازه نصب شده انجمن موسيقي در اين باره ديدگاه هاي مثبتي دارند و راه حلي عاقلانه و درست در خصوص اين طرح در پيش خواهند گرفت.
وي در پايان به نقش استعدادهاي جوان در شكل دادن به موسيقي فاخر كشور اشاره كرد و با اين حال اظهار داشت : پخته شدن نوازندگان جوان به گذشت زمان احتياج دارد. با اين كه به شخصه به نوازندگان جوان اعتقاد دارم اما نمي توان منكر تجربه و تبحر نوازندگان بازنشسته شد.
جايگزيني براي نوازندگان بازنشسته وجود ندارد
لوريس چكناوريان نيز از جمله كساني است كه اعتقاد دارد دوران شكوفايي هنرمند موسيقي دان همان زماني است كه طبق قانون عمومي بايد بازنشسته شود. او به اين قانون انتقاد دارد.
اين رهبر اركستر و آهنگساز گفت : بازنشستگي نوازندگان در همه جاي دنيا و حتي در اروپا امري معمول است، اما در ايران جايگزيني براي نوازندگان بازنشسته نداريم .
او افزود : صرف نظر از اين كه قانون بازنشستگي زيان هايي را با خود دارد بايد اذعان داشت كه حتي در كشورهاي اروپايي نيز نوازندگان استثنايي از قاعده بازنشستگي مستثنا هستند.
وي يادآوري كرد : در ايران آن قدر نوازندگان كم و كمياب اند كه بعضي‌شان به طور همزمان در دو اركستر ملي و سمفوني مي نوازند و اين در حالي است "گام"هاي اين دو اركستر به كلي با هم متفاوت اند.
چكناوريان اظهار داشت : اگر جانشيني براي نوازندگاني كه بايستي بازنشسته شوند وجود دارد بهتر اين است كه هر اركستري نوازندگان مشخص خود را داشته باشد، نه اين كه يك نوازنده در دو اركستر كار كند.
او ادامه داد : چه بهتر كه اجراها بيشتر شود و چه خوب تر كه اگر مي‌توانند جانشينان جوان براي نوازندگان بازنشسته بياورند و اركستر ديگري تشكيل بدهند و مثل حالا نباشد كه اركسترها به يكديگر نوازنده قرض بدهند.
چكناوريان با اشاره به اينكه هرچه سن يكي موزيسين بالاتر برود به پختگي او نيز افزوده مي شود گفت : تا وقتي فيزيك يك هنرمند اجازه مي دهد بايد از او بهره گرفت. سال‌ها طول مي‌كشد تا هنرمندي به پختگي برسد. شاهدش اين كه بهترين رهبران دنيا بيش از 60 سال سن دارند.
اين طرح نياز به بازنگري دارد
محمد جليل عندليبي - آهنگساز گفت : نوازنده وقتي بازنشسته مي شود كه انگشتش بشكند يا فيزيك بدني اش اجازه نواختن ندهد و به نظر مي رسد طرح بازنشستگي در مورد هنرمندان نياز به بازنگري دارد .
سرپرست اركسترسنتي دفترموسيقي افزود : هنرمندكار اداري نمي كند كه بازنشسته شود. كار او خدايي ، عميق و فوق العاده ذهني است ؛ پس هر چه بر سن او افزوده شود پخته تر و آزموده تر خواهد شد.
عندليبي عنوان كرد : نوازنده ايراني از 40 سال به بالا است كه به مرز پختگي نزديك مي شود و اتفاقا مناسب ترين فرصت براي به كار گيري او - خصوصا در رهبري و آهنگسازي - همين زمان است.
او در واكنش به گفته خبرنگار مهر در اين باره كه آيا نوازنده جايگزين براي بازنشستگان وجود دارد يا خير؟ تاكيد كرد : جوان نوازنده مستعد تا بخواهيد هست و وجود دارد. حرف من به معني ناديده گرفتن جوان ها نيست. اتفاقا نوازندگان جوان خوبي داريم اما نبايد از ياد برد كه رهبر و آهنگساز هر چه بر تجربه اش افزوده شود و هر چه زمان بر او گذشته باشد عميق تر و بهتر كار خواهد كرد.
بازنشستگي نوازندگان ضربه سنگيني به موسيقي مي زند
حسن رياحي - خالق سرود ملي ايران اما به ضرباتي كه اجراي طرح بازنشستگي نوازندگان به اركسترهاي ملي و سمفوني وارد مي كند اشاره كرد.
اين آهنگساز و مدرس دانشگاه در واكنش به اين طرح گفت : مسوولان بايد متوجه باشند كه در هنر مسايلي مانند بازنشستگي وجود ندارد و هرچه زمان براي اين قشر بگذرد بر مجرب بودنشان افزوده مي شود.
رياحي اظهار اميدواري كرد كه هر چه زودتر در اين خصوص تدبيري انديشيده شود زيرا در غير اين صورت صدمه بزرگي به موسيقي كشور وارد خواهد شد.
او در مقام يك موزيسين از مسوولين خواست كه در اين باره به دنبال گرفتن مجوزهاي خاص براي به كارگيري نوازندگان مشمول اين طرح عمومي باشند.
مشكل بارفتن چند نوازنده بازنشسته حل نمي شود
محمدعلي لقا نيز ازجمله نوازندگاني است كه با نزديك به نيم قرن تجربه در عرصه موسيقي مشمول اين قانون شده است.
اين نوازنده فلوت گفت : آيا با كنار رفتن كمتر از 15 نوازنده بازنشسته در اركسترهاي ملي و سمفونيك مشكل اشتغال خيل عظيم دانشجوياني كه از رشته موسيقي فارغ التحصيل مي شوند حل مي شود؟
لقا افزود : اين طرح هميشگي بوده و در دولت هاي پيشين نيز مطرح مي شده ، با اين تفاوت كه دولت هاي گذشته با تصويب تبصره اي هنرمندان را از طرح عمومي بازنشستگي مستثني مي كردند.
او ادامه داد : ما مخالف آمدن جوان ها نيستيم. آن ها هم به واسطه زحمتي كه كشيده اند حقوقي دارند كه بايد اعاده شود اما ما چه كنيم؟ من كه 48سال در اين عرصه تجربه كسب كرده ام بعد از اين چه كنم؟
به گفته لقا اگر مراد دولت از اين طرح ايجاد كار براي نيروهاي جوان است بايد اين را نيز در نظر داشته باشد كه در دو اركستر ملي و سمفوني مجموعا ده دوازده نفر مشمول طرح بازنشستگي شده اند. آيا با رفتن اين تعداد، مشكل جوانان - آن هم جواناني كه سال به سال بر تعدادشان افزوده مي شود و از دانشگاه هاي هنر فارغ التحصيل مي شوند - حل خواهد شد؟
اين نوازنده فلوت كه 18سال در اركستر سمفونيك نوازندگي كرده است و از سال 1379 نيز با اركستر ملي همكاري مي كند در ادامه به مهر گفت : 20 سال است كه در هنرستان درس مي دهم. آيا يك جوان چنين تجربه اي را در آموزش و تدريس دارد؟ هنرمند تنها با گذشت زمان است كه بر تجربه و پختگي اش افزوده مي شود.
لقا همچنين از قول فرهاد فخرالديني - رهبر اركستر ملي ايران - نقل كرد : جناب فخرالديني گفته اند ماندن من در اركستر ملي منوط است به ماندن نوازندگاني كه مشمول اين طرح شده اند. رفتن آن ها با رفتن من همزمان خواهم بود.
او در پايان گفت : تاسيس اركستر براي جوان ها از بار مشكلات بيكاري جوانان خواهد كاست. با كنار رفتن چند نوازنده بازنشسته كاري از پيش نمي رود.
دولت براي حفظ پيشكسوتان موسيقي فكري بكند
مدير مركز موسيقي حوزه هنري در اين گفت و گو هم محدوده قانون و منابع دولتي را در نظر دارد و هم به شان هنرمندان موسيقي داني كه مشمول اين قانون شده اند توجه دارد.
رضا مهدوي گفت : اگر هدف از اجراي طرح بازنشستگي در موسيقي ورود نيروهاي جوان متخصص به اين عرصه باشد آن را طرح درستي مي دانم اما دولت بايد با كمك مجلس و به صورت توامان قانوني را هم براي حفظ پيشكسوتان اين هنر به تصويب برساند.
مهدوي بيان اين مطلب وبا اشاره به مراكز اندكي كه مي توانند جوان هاي تحصيلكرده و متخصص رشته موسيقي را جذب كنند گفت : طرح بازنشستگي از اين جهت خوب است كه دست كم امكان ورود تعدادي هرچند اندك از اين بي شمار جوان باهوش و خوش قريحه را به مراكز انگشت شمار موسيقي فراهم مي كند.
او يادآوري كرد : اين البته به معناي كنار گذاشتن و يا فراموش كردن پيشكسوتان نيست. دولت در استخدام و رديف هاي دولتي محذوريت دارد. كارمندي كه 30 سال خدمت اداري داشته به اجبار بايد جايش را به نيروي تازه نفس بدهد اما اين را نبايد به منزله كنار گذاشتن نيروهاي مجرب و پرتجربه تلقي كرد.
اين نوازنده سنتور با اشاره به اين نكته كه خلاقيت در هنر به دوره خاص سني منحصر نيست ، از نقش گذشت زمان در پخته تر شدن نوازندگان و آهنگسازان و رهبران اركسترياد كرد و گفت : هنرمند در دوران ميان سالي است كه آن چه را فراگرفته تجربه مي كند و پس از آن است كه سبك و سياق خودش را به اجرا مي گذارد.
مهدوي گفت : آهنگساز يا رهبر و يا نوازنده از 50 سال كه گذشت ديگر مطابق نياز روز حرف نمي زند. حرف او حرف ديروز است. پس بايد جايش را به جواني بدهد كه از امروز مي گويد اما همواره چتر حمايتش را بر سر آن نيروي جوان گسترده بدارد.
به اعتقاد مدير مركز موسيقي حوزه هنري ، دولت براي به كارگيري پيشكسوتان هنر مي تواند تدابير ديگري بينديشد.
مهدوي دراين باره از رابطه استاد - شاگردي كه در فرهنگ عمومي و فرهنگ موسيقايي كشورمان مرسوم است ياد كرد و گفت : دولت مي تواند با توجه به اين فرهنگ ، استادان سرشناس را در كسوت مشاوران نيروهاي جوان به صورت قراردادي و پيماني در درون خود حفظ كند تا هم براي اشتغال نيروهاي جوان كاري شده باشد و هم شان و مقام بزرگان اين رشته حفظ شود.
او اظهار داشت : در كشور ژاپن جواني 20، 25 ساله مديريت شركتي را بر عهده دارد كه هيات مديره آن را تعدادي از پيران تشكيل مي دهند. اين پيران منبع و مرجع فكري آن جوان مدير هستند. ما مي توانيم از اين روش الگو برداريم.
مهدوي تاكيد كرد : حقيقت اين است كه دولت هيچ امكاني - واقعا هيچ امكاني - براي جذب و بهره گيري از استعداد جوان هاي متخصص و باهوش حوزه موسيقي ندارد. جوان هاي مملكت ما - كه هم نجيب هستند و هم متخصص - در مملكت ديگري اگر بودند حتما حق و حقوق شان بيشتر و بهترتامين مي شد. دولت بايد دراين باره تدابيري بيانديشد.
|
بازنشسته هاي نخبه موسيقي كنار گذاشته نمي شوند |
|||
| و اما دكترمحمد حسين احمدي كه يك ماه از نشستن در مقام مدير كلي دفتر موسيقي وزارت ارشاد او مي گذرد ، براي اولين بار نظرات خود را در اين باره به يك رسانه خبري (خبرگزاري مهر)اعلام كرد. احمدي معتقد است : پيگيري بحث بازنشستگي از طرف دولت به معناي كنار گذاشتن بازنشستگان نخبه موسيقي كشور نيست. |
|||
| مدير كل دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، در اولين گفت و گوي رسانه اي خود در اين سمت ، با بيان اين مطلب به خبرنگار موسيقي مهر گفت : قانون بازنشستگي از مصوبات هيات دولت است و بر مبناي آن بازنشستگان بايستي جاي خود را به ديگران بدهند. اين طرح به هر حال بخشي از نگراني نسل جوان را در دسترسي به يك فرصت شغلي برطرف مي كند.
او در پاسخ به اين سوال كه آيا با كنار رفتن نزديك به پانزده بازنشسته در دو اركستر ملي و سمفونيك مشكل بي كاري فارغ التحصيلان اين رشته حل خواهد شد؟ اظهار داشت : براي اشغال فارغ التحصيلان اين رشته بحث هايي در شوراي فرهنگ و هنر، شوراي انقلاب فرهنگي و آموزش و پرورش مطرح شده است كه از آن ميان مي توان به بحث آموزش هنر در مقاطع مختلف تحصيلي با استفاده از كارشناسان اين رشته اشاره كرد. به گفته مدير كل دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي موضوعاتي كه در شوراهاي ياد شده در حال پي گيري است، نه همه اما بخشي از دغدغه فارغ التحصيلان رشته موسيقي را جبران خواهد كرد. او در اين باره گفت : اين كه شوراها و سازمان ها درگير استفاده بهينه از فارغ التحصيلان هستند مطلع مبارك و ميموني است كه اميدواريم همه گير شود. احمدي ضربه هايي را كه از بازنشسته شدن رهبران ، نوازندگان و اساتيد به اركسترها و موسيقي كشور وارد خواهد شد تاييد كرد و افزود : به هيچ وجه نمي گذاريم به اركسترها ضربه اي وارد بشود و كيفيت آن ها افت كند. او ادامه داد : دولت همان اندازه كه پي گير اجراي طرح بازنشستگي است ، به همان اندازه نيز در به كارگيري نخبگاني كه مشمول اين طرح شده اند تلاش مي كند. احمدي افزود: از محل منابع دولتي امتيازات و فرصت هايي را براي برخي از بازنشستگان موسيقي تدارك خواهيم ديد كه در قالب پروژه در اختيار آن ها قرار خواهد گرفت. مدير كل دفتر موسيقي در خصوص به كارگيري ديگر بازنشستگان كارآمد موسيقي گفت : براي به كارگيري موارد نادري كه فقدان آن ها منجر به وارد آمدن ضربه جدي به موسيقي كشور مي شود راهكارهايي وجود دارد كه يكي از آن ها ارجاع نامه و تقاضا از طرف بالاترين مقام مسوول به هيات دولت است. در صورتي كه توجيه منطقي در به كارگيري موارد نادر وجود داشته باشد مشكلي در كار نخواهد بود. احمدي به خبرنگار گروه موسيقي مهر گفت : از آن جا كه به كارگيري بازنشستگان غير قانوني است ، براي جلوگيري از صدماتي كه ممكن است با خروج برخي از نوازندگان به اركسترها وارد شود ، از رهبران اركسترها خواسته ايم كه با كارشناسي و رعايت صرفه و صلاح دولت و نيز با توجه به متون و ضوابط قانوني مواردي را كه ناگزير از نگه داشتن آن ها هستند معرفي و پيشنهاد كنند.(فرهاد فخرالديني - آهنگساز و رهبر اركسترموسيقي ملي از جمله موسيقي داناني است كه مشمول قانون بازنشستگي شده است.)
او در پايان از مطبوعات وهمه رسانه ها خواست همواره مايه اميدواري اصحاب هنر و موسيقي را فراهم كنند وتاكيد كرد: دست ما براي كمك گرفتن از صاحب نظران براي دستيابي به موسيقي فاخر و متعالي دراز است. باشد كه دستمان بگيرند و ما را در اداره بهينه و با كيفيت اين هنر مدد رسان باشند.
|
|||