رحیم میدانی در گفتگوی مشروح با مهر درباره آخرین اقدامات انجام شده برای نجات دریاچه ارومیه و تالابها، گفت: با اعتقاد کامل میتوانم بگویم نتیجه مطالعات مشاوران هلندی درباره دریاچه ارومیه که ۱۵ سال پیش انجام شد و همچنین بررسیهای داخلی صورت گرفته در این زمینه، کاملا با یک محاسبه ساده میتوان دریافت اگر ما حقابه دریاچه ارومیه را برگردانیم، این دریاچه زنده میشود.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اظهارداشت: درست است که خیلی از پروژههای احیای دریاچه هنوز عملیاتی نشده است اما اگر ما بتوانیم ۳.۱ میلیارد متر مکعب آب تحویل دریاچه ارومیه بدهیم، این دریاچه زنده خواهد شد.
ذخیره آب دریاچه ارومیه بیشتر شد
میدانی تصریح کرد: پروژه انتقال آب از دریای خزر به دریاچه ارومیه هنوز عملیاتی نشده و طرحی نیز با عنوان انتقال آب از حوضه غربی به دریاچه به انجام نرسیده، چون ایجاد تونل برای این منظور زمانبر است.
وی خاطرنشان کرد: انجام برخی پروژهها ۴ تا ۵ سال زمان نیاز دارد ولی عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه تا به امروز نشان میدهد که میتوان امیدوار بود دریاچه ارومیه احیا شود. هماکنون این دریاچه نسبت به سال گذشته حدود ۵ سانتیمتر عمق آب کمتری دارد ولی زمستان هنوز به پایان نرسیده و بهار سال آینده هم در پیش است. به عبارتی، روند احیای دریاچه ارومیه تا ماههای آینده میتواند از رشد چشمگیری برخوردار باشد و در انتهای بهار سال ۹۵ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، دریاچه ارومیه به لحاظ ذخایر آبی اوضاع بهتری پیدا میکند.
این مقام مسئول در وزارت نیرو افزود: روند کار و اقدامات تا به امروز چنین نشان میدهد که هماکنون از سدهای موجود در دریاچه ارومیه، حقابه دریاچه در نظر گرفته میشود و رهاسازی آب را به منظور نجات این دریاچه داریم. آبی که از رودخانهها میآمد و در بستر دریاچه پخش میشد را از طریق به کارگیری روشهایی به سمت دریاچه ارسال کردیم.
میدانی اظهار داشت: پروژه بعدی نجات دریاچه ارومیه، کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی است و ستاد احیا دنبال این است که ۴۰ درصد از مصارف را در دریاچه ارومیه کم کند و این میزان صرفهجویی به ذخایر دریاچه افزوده شود.
وی با اشاره به اینکه کشاورزی منطقه با این صرفهجویی ۴۰ درصدی آسیب نخواهد دید، تصریح کرد: البته برای صرفهجویی آب در بخش کشاورزی باید با الگوی کشت پیش برویم، یعنی بتوان افزایش راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی و شیوههای آبیاری را بهبود بخشید.
انتقال آب خزر به کجا رسید؟
میدانی ادامه داد: همچنین از توسعه کشتهای پرمصرف در حوضه دریاچه ارومیه مانند چغندرقند جلوگیری شود. در این بخشها آب به شکل اسرافآمیزی استفاده میشود و به نظر میرسد طبق عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه، به آینده دریاچه ارومیه امیدوار هستیم و مدیریت حتما جواب خواهد داد.
معاون وزیر نیرو با اشاره به اینکه کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی و تحویل آن به دریاچه ارومیه حتما جواب خواهد داد، گفت: ما همچنین در حال مطالعه انتقال آب از دریای خزر به دریاچه ارومیه هستیم.
این مقام مسئول در وزارت نیرو افزود: برنامه ستاد احیای دریاچه ارومیه فعلا بدون حساب انتقال آب از دریای خزر به دریاچه ارومیه است و هنوز این ظرفیت در جریان نجات دریاچه ارومیه دیده نشده ولی کارها در حال مطالعه است.
وی، انتقال آب از طریق رودخانهها، احداث تونل انتقال و رهاسازی آب سدها را در کنار اصلاح شیوههای کشت از جمله پروژههای فعلی نجات دریاچه ارومیه برشمرد و افزود: اثر صرفهجویی ۴۰ درصدی آب در بخش کشاورزی این است که ۱.۲۴ میلیارد متر مکعب آب تحویل دریاچه ارومیه خواهد داد که عدد قابل توجهی است.
معاون وزیر نیرو همچنین از تبخیر ۲.۸ میلیارد مترمکعب آب در حوضه دریاچه ارومیه سخن گفت و افزود: نهایتا برنامه ستاد احیا این است که تا سال ۱۴۰۲ حدود ۱۴.۴ میلیارد متر مکعب آب در کاسه دریاچه ارومیه وارد شود.
تاثیر سدسازیها در خشکی دریاچه ارومیه
میدانی درباره انتقادهای فعالان محیط زیست درباره اینکه سدسازیها در حوضه دریاچه ارومیه باعث وارد آمدن آسیب جدی به خشکی این دریاچه شده است، گفت: اگر ما بگوییم سدسازی تاثیری در ورودی آب به دریاچه ارومیه نداشته، این حرف غیرکارشناسی است و طبیعی است که وقتی شما سدی مانند زرینهرود و شهید کاظمی را میسازید و دشت بزرگی مانند میاندوآب در نتیجه این سدسازیها ایجاد شده، کسی نمیتواند بگوید سدسازیها تاثیری در آن منطقه نداشته است.
این مقام مسئول در وزارت نیرو بیان داشت: به همین دلیل است که ما ۴ سد در حوضه دریاچه ارومیه که ۱۰ تا ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند و در مراحل ساخت بودند را کاملا متوقف کردیم. وی تاکید کرد: سد لیلانچای، سد سیمینهرود، سد نازلو و سد باراندوز را کاملا متوقف کرده و کارگاه آنها را نیز جمعآوری کردیم و از سویی مطالعه برای ساخت سدهای جدید را نیز فعلا متوقف کردهایم.
میدانی درباره اینکه پیش از این تاثیر سدسازیها در خشکی دریاچه ارومیه ۱۵ درصد عنوان شده بود، گفت: اگر ما شرایط نرمال را در نظر میگرفتیم، محاسبات عددی همین ۱۵ درصد تاثیرگذاری را نشان میداد.
این مقام مسئول در وزارت نیرو تاکید کرد: چون ما حجم ذخیره آبی سدهایی که از قبل انقلاب تاکنون در حوضه دریاچه ساخته شد را در نظر بگیریم، زیر یک میلیارد متر مکعب است و این میزان نمیتوانست تا حد خشکی دریاچه ارومیه تاثیرگذار باشد، ولی ما یکسری برداشتها از طریق چاههای غیرمجاز را در حوضه دریاچه ارومیه داریم.
احیای دریاچه بدون آسیب به کشاورزی
معاون وزیر نیرو با اشاره به اینکه ما تاثیر سدسازیها را قبول داریم و به همین خاطر در این بخش برنامهریزیها را تغییر دادیم، گفت: باید در همان وسعتی که آب مصرف میشود اگر بتوانیم ۱.۲۴ میلیارد متر مکعب میزان مصارف را کاهش دهیم، بدون آسیبرسانی به معیشت کشاورزان، به اهداف خود رسیدهایم و دریاچه ارومیه نجات مییابد.
وی با اشاره به اینکه انتقال آب از طریق تونل به دریاچه ارومیه کار آسانی است، اظهار داشت: با این وجود استحصال آب از طریق مدیریت، کار سختی است و هنر مدیران نیز باید همین باشد وگرنه گرفتن پول از دولت و اجرای پروژه به نظر من کار سادهای است که بسیاری از مهندسان میتوانند آن را انجام دهند.
میدانی با اشاره به اینکه پول خرج کردن و اجرای پروژهها حتی کف و سوت هم دارد و روبان بریده میشود، افزود: برخی در این میان از مافیای سدسازی سخن میگویند که کاملا غیرمنصفانه و غلط است. این مقام مسئول در وزارت نیرو، هنر مدیران را مدیریت مصرف آب برشمرد و گفت: ما باید نان بهرهوری را در این بخش بخوریم وگرنه خرج کردن از پول نفت هنر نیست و کار آسانی است.