خبرگزاری مهر/سرویس بین الملل ـ مریم خرمایی: نتیجه نهایی همه پرسی که دیروز یکشنبه با هدف تغییر قانون اساسی بولیوی به نفع تمدید دوران ریاست جمهوری «اوو مورالس» انجام شد، هنوز به طور رسمی اعلام نشده است با این حال آنگونه که از نظرسنجی ها و البته نتایج اولیه بر می آید، مردم این کشور آمریکای لاتین با تداوم حضور وی در انتخابات ریاست جمهوری برای چهارمین دور متوالی مخالفت کرده اند.
مورالس ۵۶ ساله که در حال حاضر سومین دور ریاست جمهوری خود را سپری می کند، انتظار داشت با کسب حمایت ۷۰ درصدی مردم راه خود را برای حضور در انتخابات سال ۲۰۱۹ میلادی این کشور هموار کرده و تا سال ۲۰۲۵ در راس قدرت باقی بماند تا به این ترتیب برنامه های اجتماعی نیمه تمام خود را به مرحله تکمیل برساند.
اما در حالی که تنها ۲۰ درصد از آراء همه پرسی شمارش شده، نسبت رای مخالف به موافق ۶۵.۸۴ به ۳۴.۱۶ درصد است. علاوه بر این، نتیجه حاصل از نظرسنجی ها نیز پیام آور شکست مورالس است چرا که به عنوان مثال، طبق نظرسنجی مرکز «ایپسوس» ۵۲.۳ درصد از مردم بولیوی به تمدید دوره ریاست جمهوری مورالس رای منفی داده و در مقابل ۴۷.۷ درصد از مردم نیز به آن رای مثبت داده اند. نظرسنجی موسسه موری نیز درصد آراء منفی را ۵۱ درصد در برابر ۴۹ درصد از آراء مثبت نشان می دهد.
این در حالی است که «آلوارو گارسیا» معاون رئیس جمهوری بولیوی با توجه به نزدیکی نسبت آراء منفی و مثبت به دست آمده پیش داوری در باره نتیجه نهایی را عجولانه توصیف کرد.
با این حال، اگر نتیجه نهایی همان باشد که موسسات نظرسنجی پیش بینی می کنند، ناکامی مورالس در تمدید دوران ریاست جمهوری به منزله شکستی دیگر برای کشورهای آمریکای جنوبی محسوب می شود که تا همین اواخر به طور غالب از سوی احزاب چپ سوسیالیست اداره می شدند و حال باید قدرت را با احزاب اپوزیسون تقسیم کنند. نمونه بارز این نوع تغییر جهت را می توان در اختلاف موجود بین دولت چپ گرای «نیکلاس مادورو» در ونزوئلا و اپوزیسون حاکم بر پارلمان این کشور مشاهده کرد حال آنکه در آرژانتین نیز روی کار آمدن «مائوریسیو ماسری» به یک دهه تسلط چپ گراها بر این کشور آمریکای لاتین پایان داد.
مورالس که نخستین رئیس جمهور سرخپوست بولیوی محسوب می شود از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۰۶ میلادی با صرف درآمدهای نفتی در راه خدمات رسانی به مردم نقش بسزایی در فقر زدایی از این کشور داشته است حال آنکه گروه های اپوزیسون دولت وی را متهم به فساد و خودکامگی می کنند.
با این حال به باور کارشناسان، حتی اگر مورالس در همه پرسی اخیر شکست بخورد، تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۹ فرصت کافی برای معرفی کاندیدای مناسب از حزب خود و تاثیرگذاری بر آینده بولیوی را دارد. وی یکی از محبوبترین و در عین حال قدرتمندترین رهبران بولیوی است و بعید به نظر می رسد که بخواهد به این راحتی ها از صحنه سیاست عقب نشینی کند.
اما آیا می توان برای نخستین بار بعد از ۱۰ سال تصور کرد که بولیوی حتی بدون مورالس نیز دیگر به دوران ضعف اقتصادی و تبعیض نژادی باز نخواهد گشت؟
زمانی که مقامات ایالات متحده با گسترش موج زمامداری چپ گرایان در این حوزه مواجه شدند، دیگر قادر نبودند با تمسک به طرح هایی مانند «عملیات کندور» به مهار آنان بپردازند. لذا واشنگتن کودتای خاموشی را با عنوان «نتیجه حاصل از آراء انتخابات» آغاز کرد که به موجب آن کشورهای ضد امپریالیسم با مسائل عدیده اقتصادی و رفاهی مواجه شده تا از این طریق مردم آن ها تحت تأثیر تبلیغات شبکه های وابسته به واشنگتن در آراء خود به طرفداران لیبرالیسم رأی دهند.
گام های اولیه اجرای نقشه بازگرداندن راستگرایان لیبرالیست در آمریکای لاتین با بزرگنمایی نتایج انتخابات آرژانتین در ۲۲ نوامبر (اول آذر ماه) کلید خورد. بدین ترتیب، «مائوریسیو ماسری» شهردار «بوینس آیرس» در رقابتی تنگاتنگ حریف خود «دانیل سیولی» کاندیدای حزب حاکم و فرماندار بوینس آیرس را شکست داد و با کنار گذاشتن «کریستینا فرناندز» به عنوان رئیس جمهور آرژانتین انتخاب و سرانجام در ۱۰ دسامبر سال گذشته میلادی (۱۹ آذر ماه) پُست ریاست جمهوری را تحویل گرفت. اگرچه ماسری به دلیل حضور اکثریت چپگرایان در پارلمان و نفوذ چند ساله آنان در ارکان دولت با دشواری هایی مواجه است، اما وی در وعده های انتخاباتی خود مدعی شد که کشور را به سوی اقتصاد شکوفا و هنجارهای دموکراتیک (آمریکایی) پیش برده و با کاهش سطح روابط آرژانتین با چین، ونزوئلا، روسیه و ایران، به گسترش روابط با ایالات متحده و اروپا روی خواهد آورد.
قطار تحقق تلاش های آمریکا در ایستگاه بعد برزیل را نیز دست خوش تنش کرد. پایگاه خبری «تله سور» در نهم دی ماه سال جاری اعلام کرد که «ادواردو کانها» سخنگوی مجلس نمایندگان بزریل با طرح این ادعا که «دیلما روسف» رئیس جمهوری این کشور یک قدم دیگر به پذیرش جرم خود نزدیکتر شده است، اعلام کرد که نمایندگان تا اواخر ماه مارس سال ۲۰۱۶ (اوایل فروردین ماه سال آتی) درباره طرح استیضاح وی رأی گیری خواهند کرد.
ونزوئلا هم درست با همین نقشه (کوتای آرام «نتیجه حاصل از آراء انتخابات») در مدار حرکت به سوی لیبرالیسم آمریکایی قرار داده شد به نحوی که جنبش «چاویزمو» که دنباله رو خط فکری هوگو چاوز رئیس جمهوری فقید ونزوئلا محسوب می شود، برای اولین بار در ۱۶ سال گذشته اکثریت را در پارلمان این کشور به مخالفان واگذار کرد.
تمامی نمونه های فوق به وضوح نشان می دهد که ثقل دسیسه آمریکاییِ کودتای آرام در کشورهای حوزه آمریکای لاتین، در پوشش نتایج انتخابات در این کشورها نهفته و در حال انجام است.