به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «ارتباط ژنتیک و محصولات تراریخته» با حضور محمود تولایی رییس انجمن ژنتیک ایران، امیر میمندی پور دبیر اجرایی دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ژنتیک ملی ایران، اصغر مبارکی مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ژنتیک سازمان حفاظت محیط زیست و کسری اصفهانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری و عضو انجمن ژنتیک ایران برگزار شد.
در این نشست محمود تولایی با بیان اینکه در هر نوع اقدام توسعه ای نیازمند گفتمان با سازمان محیط زیست و نگرش های محیط زیست هستیم، گفت: وقتی در ازدواج های انسانی، ازدواج دو هم خون صورت می گیرد، اگر اختلال ژنتیکی در این خانواده وجود داشته باشد در این صورت وقتی دو ویژگی یکسان در کنار هم قرار می گیرد، غالب می شود و احتمال پیدایش نقص ژنتیکی بیشتر می شود، در محیط زیست هم به همین شکل است.
اختلالات ژنتکی در پی ازدواج گونه های حیوانی همخون
وی ادامه داد: وقتی گونه هایی مثلا گوزن ها یا موجودات مهم دیگری را در طبیعت محصور می کنیم و به وسیله اقدامات بشر و اتوبان ها و امثالهم و ملاحظات زیست محیطی شان را نمی بینیم سبب می شود ازدواج های هم خون زیادتر شود و همین مسئله سبب می شود طی دو سه نسل ما نژاد مهمی را در کشور از دست دهیم یا دچار اختلالات ونقص هایی شویم که در آینده بگوییم ضرر کردیم و گونه های ارزشمند طبیعی را از دست دادیم.
رییس انجمن ژنتیک ایران متذکر شد: بنابراین در هر نوع اقدام توسعه ای هم نیازمند گفتمان با سازمان محیط زیست و نگرش های محیط زیست هستیم و هم چاره اندیشی و این که چگونه توسعه را با الزامات حفاظت و حراست از محیط زیست هم راستا کنیم.
محمود تولایی به تعریف تراریخته و چگونگی پیدایش آن پرداخت و گفت: در سال ۱۹۷۰ با تکمیل اطلاعات دانشمندان از ساختار ژن و همین طور ساخت تجهیزاتی که امکان دست ورزی و کارکردن با ژنوم، جدا کردن قطعه ای از ژن و مهندسی کردن آن را فراهم کرد، ژنتیک مدرن متولد شد. با این قابلیت ها بشر توانست بر برخی از قطعات ژنی درون موجودات زنده از میکرو ارگانیسم ها، باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، گیاهان و یا حتی استخراج ژن از نمونه سلول های خونی یا بافت های دیگر و جدا کردن قطعه ای از ژن و مطالعه آثار و نقش آن ژن مسلط شود.
رییس انجمن ژنتیک ایران افزود: امکان قابلیت استفاده در راستای نیاز، ذهن دانشمندان را تحریک کرد و این قابلیت ها سبب شد که ما بتوانیم برخی از ژن ها را درون برخی موجودات دیگر منتقل و آثارشان را مطالعه کنیم.
وظیفه اصلی سازمان محیط زیست حفظ تنوع زیستی کشور است
در ادامه امیر میمندی پور با بیان اینکه از مهندسی ژنتیک در میکرو ارگانیسم ها دو استفاده می توانیم بکنیم، عنوان کرد: یکی میکروارگانیسم ها به عنوان حامل و نگهدارنده آن ژن است و دیگری استفاده از خود میکروارگانیسم ها در بیوتکنولوژی در صنایع مختلف.
وی با ذکر مثالی برای تفهیم کاربرد مهندسی ژنتیک در میکرو ارگانیسم اظهار داشت: امروزه از میکرو ارگانیسم ها در صنایع مختلفی برای تولید محصولات استفاده می کنیم، برای مثال امروزه در بسیاری از افزودنی های خوراکی که در صنایع تولید گوشت مصرف می شود از جمله آنزیم، آمینو اسیدها و ویتامین ها توسط میکرو ارگانیسم ها، با انتقال ژنِ تولید کننده این محصولات به داخل میکروارگانیسم هایی که پر تولید هستند و به سرعت تکثیر پیدا می کنند که تحت شرایط بسته، قابل کنترل هستند، می توانیم تعداد زیادی از این افزودنی ها را تولید کنیم.
اصغر مبارکی وظیفه اصلی سازمان حفاظت از محیط زیست را حفظ تنوع زیستی موجود فعلی در طبیعت بیان کرد و گفت: رسالت و کارکرد سازمان محیط زیست به عنوان یک سازمان ناظر بحث حفاظت از تنوع ژنتیکی و تنوع زیستی خواهد بود. علیرغم فعالیت های علمی که انجام می شود که در جهت ایجاد ژن و یا ساختارهای جدید ژن ها، رسالت اصلی ما حفظ تنوع ژنتیکی و تنوع زیستی موجود فعلی در طبیعت است.
وی حفظ گیاهان و جانوران منحصر به فرد در ایران را از رویکردهای سازمان حفظ محیط زیست برشمرد و تصریح کرد: کشور ما با توجه به گونه های متعدد گیاهی و جانوری در حوزه خاورمیانه و هم در مقایسه با کشورهای دیگر دارای تنوع قابل ملاحظه ای است. تاکید ما در تنوع گونه های موجود به ویژه روی گونه های اندمیک است و فقط گونه هایی هستند که در ایران منحصر هستند. خاستگاه بسیاری از گونه های اقتصادی کشاورزی که الان در دنیا مرسوم است و کشت و بهره برداری می شود، حتی گونه های جانوری، ایران بوده و حفظ این تنوع برای ما بسیار مهم و حائز اهمیت است.
مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ژنتیک سازمان حفاظت محیط زیست متذکر شد: میزان تاثیری که نمونه های تراریخته یا محصولات جدید می توانند در تنوع زیستی داشته باشند، یک موضوع علمی بسیار پیچیده است. تغییر ساختار یا تغییر سیمای طبیعی یک اکوسیستم قطعا تغییراتی در ترکیب آن ایجاد خواهد کرد.
کسری اصفهانی پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری را یکی از معتبرترین مراکز تحقیقاتی مهندسی ژنتیک معرفی کرد و گفت: بخاطر رسالتی که پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری دارد زمینه های مختلفی کار می شود. سه پژوهشکده مشخص داریم پژوهشکده بیوتکنولوژی انسانی که روی مباحث مختلف با محوریت سرطان و سلول های بنیادی کار می کنند.
وی ادامه داد: پژوهشکده بیوتکنولوی کشاورزی که سه گروه مجزا در زیست فناوری دام و آبزیان، زیست فرآورده های گیاهی و بیوتکنولوژی کشاورزی با مفهوم اصلی یعنی تولید گیاه تراریخته کار می کنند.
بخش صنعت است پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی که روی مود مختلف تولید انواع پروتئین ها با استفاده از میکرو ارگانیسم ها و موضوع بسیار جدید و مورد توجه بیولوژی سامانه ها کار می کنند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست فناوری و عضو انجمن ژنتیک ایران در خصوص پیشرفت کار و اقدامات صورت گرفته در بخش های مختلف این پژوهشگاه اظهار داشت: در بیو تکنولوژی پزشکی هم در زمینه تشخیص و هم در زمینه درمان از بیوتکنولوژی می توانیم استفاده کنیم. در زمینه تشخیص در کشور خیلی خوب کار شده و انواع و اقسام بیماری های ژنتیکی با روش های مدرن قابل تشخیص است. دستاوردهای بسیار ارزنده ای در خصوص تولید دارو داشته ایم. در بخش صنعت انواع مواد در بخش های مختلف تولید شده و چند تا از این مواد به فاز صنعتی وارد خواهد شد. در بخش گیاهی، انواع و اقسام گیاهان ترنس ژنیک را تولید کردیم.
باید یکپارچگی جمعیت های حیوانی را حفظ کنیم
در ادامه میمندی پور به دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ژنتیک ملی ایران اشاره کرد وگفت: این کنگره دو سالانه برگزار می شود و در سال آینده در یکم تا سوم خرداد ماه سال ۹۵ در محل همایش های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار خواهد شد.
دبیر اجرایی دومین کنگره بین المللی و چهاردهمین کنگره ژنتیک ملی ایران به محورهای این کنگره پرداخت و عنوان کرد: محورهای ما هم متناسب با ژنتیک گیاهی، جانوری، انسانی ژنتیک ریز سازگارها یا میکرو ارگانیسم ها، شاخه محور ذخایر ژنتیکی، محور سلول های بنیادی، موارد ایمنی زیستی و آخرین دستاوردهایی که در این زمینه ها در بخش های مختلف ژنتیک به بررسی خواهیم گذاشت و محققین، دانشمندان، دانشجویان آخرین دستاوردهایشان را در این کنگره ارائه خواهند کرد.
وی افزود: تا این لحظه حدود ۳۰ نفر از محققین و دانشمندان برتر دنیا را دعوت کرده ایم که در شاخه های مختلف برآوردهای خودشان را ارائه خواهند کرد و فکر می کنیم در حدود ۱۵۰۰ الی ۱۷۰۰ نفر ثبت نام کنندگان خارجی ما است که چیزی در حدود ۱۰ درصد از شرکت کنندگان ما از مهمانان خارجی در این کنگره داشته باشیم.
مبارکی گفت: با توجه به فعالیت های توسعه ای که انجام می شود متاسفانه جمعیت های یکپارچه تکه تکه می شوند و وقتی این مسئله رخ می دهد، ارتباط بین این جمعیت ها از بین می رود و هر چه جمعیت کوچکتر باشد و این ارتباطات کمتر باشد، انتقال این ژن هم کمتر خواهد بود.
وی در خصوص عواقب کوچکتر شدن ارتباطات متذکر شد: این جمعیت کم، ژنی را در خودش دارد واحتمال اینکه این ژن را در زمان کمتری از دست بدهیم، خیلی زیاد است، بنابراین در فعالیت های توسعه ای توجه به این موضوع که بتوانیم یکپارچگی جمعیت و زیستگاه ها را تا حد امکان حفظ کنیم که باعث ارتباط بین جمعیت ها و افراد مختلف و ارتباط ژن بشود برای ما خیلی مهم است در این صورت، قطعا ژن هایی که می تواند برای ما خیلی مهم باشد برای بقاء و استفاده آتی، از دست خواهیم داد.