خبرگزاری مهر- گروه استانها: گلستان جزو استان‌هایی است که درزمینهٔ گردشگری از آثار تاریخی و طبیعی فراوانی برخوردار است به‌طوری‌که می‌توان تمام ظرفیت‌های گردشگری سایر استانها را در گلستان دید.
این استان هرساله به‌خصوص در ایام نوروز میزبان گردشگران زیادی است، اما چالش مهمی که با آن روبه‌رو بوده، اثربخش نبودن این گردشگران در اقتصاد و چرخش حوزه گردشگری است به‌طوری‌که نه‌تنها گردشگری گلستان طی این سال‌ها رشدی نداشته بلکه با سیر نزولی هم روبه‌رو بوده.
طی سال‌های گذشته اما آمارهای ضدونقیضی از حضور گردشگری در گلستان اعلام می‌شد. آماری که خروجی آن‌ها میلیارد تومان ارزش به همراه داشت ولی در عمل جز هزینه پذیرایی و ارائه خدمات چیزی برای گلستان به همراه نداشت.
با تغییر مدیریت میراث فرهنگی گلستان و بررسی آمارها، مشخص شد نه‌تنها آمارها واقعی نبوده بلکه بر اساس نظر کارشناسان ضعف عملکرد و کاهش نزولی گردشگر هم داشته‌ایم. این موضوع در حالی است که گردشگری اکنون محور توسعه بسیاری از کشورها و حتی استان‌های کشور شده و قرار است در گلستان هم اولویت‌های اول اقتصادی استان شود.
به همین دلیل در نظر گرفتیم با برگزاری نشستی راهکاری میراث فرهنگی را برای رسیدن به نقطه مطلوب گردشگری به‌خصوص با نزدیک بودن ایام نوروز بررسی کنیم. این میزگرد به میزبانی خبرگزاری مهر و در نمایشگاه مطبوعات گلستان برگزار شد.
یاسر سجای فر، یک مدیر آژانس مسافرتی، یکی از مهمان‌های حاضر در این نشست بود که انتقاد اصلی روی نظارت بر عملکرد تورهای گردشگری و انجمن این مجموعه بود. وی که معتقد است اصلاً نباید در بخش گردشگری روی مسافران عبوری بخصوص نوروزی در استان برنامه‌ریزی کرد، گفت: جاذبه‌های استان جاذبه طبیعی است و مسافران عبوری نمی‌توانند در مدت کوتاه از جاذبه‌های طبیعی استان بهره‌مند شوند.
میراث فرهنگی بر عملکرد آژانس های گردشگری نظارت کند
سجادی فر افزود: در استان ۶۰ دفتر و آژانس مسافرتی فعال هستند که به جرات می‌توان گفت ۵۵ مورد از آن‌ها اصلاً بااینکه مسافر وارد استان می‌شود کاری ندارند و فقط محل صدور بلیط هستند.
وی بیان کرد: شما به‌عنوان ناظر چه نظارتی روی فعالیت‌های آژانس‌ها و دفاتر دارید. آژانس‌هایی که در طول سال ۳۰ مسافر هم وارد استان نمی‌کنند چه نظارتی می‌شوند!
وی با انتقاد از راکد بودن فعالیت آژانس‌های استان در بحث ورود گردشگر به استان گفت: تاکنون هیچ حرکت مثبتی از سوی انجمن صنفی و اتحادیه آژانس داران استان مشاهده نکرده‌ایم.
محمدجعفر نصرالله آقا به‌عنوان مدیر یکی دیگر از شرکتهای گردشگری گلستان هم دیگر مهمان این برنامه بود. او بابیان اینکه هدفش به‌عنوان یک آژانس دار در شهر گرگان زنده نگه‌داشتن زبان و فرهنگ این شهر بود، اظهار کرد: به همین دلیل تورهای گرگان گردی را در این شهر با گویش گرگانی راه‌اندازی کردیم ولی با تغییر سیاست‌های شهرداری گرگان این تورها نیز کنسل شد و حمایت نشد.
وی بابیان اینکه گردشگری حوزه‌ای فرابخشی است و میراث فرهنگی استان بیش از توان خود در این حوزه کارکرده است، گفت: یکی از مشکلات ما در حوزه گردشگری استان گران بودن بسته‌های سفر برای ورود مسافر به استان است که استقبال از آن را کم می‌کند.
وی در ادامه تصریح کرد: مشکل ما در حوزه گردشگری استان این است که برند سازی اماکن گردشگری استان صورت نگرفته است و استان نتوانسته به مقصد گردشگری تبدیل شود.
یکی از آمارهای جالب ارائه‌شده در این نشست، میزان مبلغ ایاب ذهاب سفر چندروزه به گلستان بود که تقریباً با یک سفر خارجی به کشورهای همسایه برابری می‌کرد. مدیران تورهای گردشگری معتقد بودند در شرایطی که هزینه‌های ایاب ذهاب، اقامت و پذیرایی گران است، نمی‌توان برنامه‌ریزی خوبی برای آوردن مسافر داشت.
توازن خوبی در جاذبه‌های گلستان وجود دارد
مهمان دیگر برنامه، مهدی سقایی، عضو هیئت‌علمی دانشکده گردشگری موسسه آموزش عالی حکیم جرجانی بود. او که به‌عنوان یک کارشناس امور گردشگری در نشست حضور داشت، بابیان اینکه گردشگری را نمی‌توان در یک مدیریت خلاصه کرد، گفت: گردشگری خاصیت بین فعالیتی دارد و نمی‌توان تمام انتظارات را از یک مدیریت داشت.
سقایی با تأکید بر اینکه سازمان‌های مختلف در فعالیت‌های گردشگری دخیل هستند اما مسئولیت قبول نمی‌کنند، افزود: نقش اصلی بر عهده سازمان گردشگری است و به همان اندازه که این سازمان قدرت تصمیم‌گیری بیشتری داشته باشد، موفق‌تر است.
وی با اشاره به حرکت خوبی که برای دعوت شدن از مدیران تور انجام‌شده است، اظهار کرد: توازن خوبی در جاذبه‌های استان وجود دارد و گلستان از این نظر بی‌نظیر است.
سقایی ادامه داد: از غرب تا شرق استان ازنظر این جاذبه‌ها وضع خوبی داریم ولی در استان همه نگاه‌ها به سمت آشوراده است. با متمرکزشان روی یک منطقه نمی‌توان مشکلات گردشگری استان را حل کرد.
سقایی همچنین از «ناشناخته بودن استان برای خود گلستانی‌ها» به‌عنوان بزرگ‌ترین عیب درزمینهٔ گردشگری نام برد.
وی به آمارهای گردشگران عبوری از استان گلستان اشاره کرد و گفت: اگر بتوانیم مدت ماندگاری یکایک و نیم میلیون گردشگر عبوری را به ۲۴ ساعت افزایش دهیم نصف اشتغال استان در زمان پیک گردشگری حل‌شده است.
سقایی در ادامه صحبت‌های خود به «گردشگری خلاق» هم پرداخت. وی در این خصوص معتقد بود که گردشگری خلاق و فرآیند نوآوری‌های خاص می‌تواند به جذب گردشگر بیشتر کمک کند.
وی ادامه داد: ما باید خلاقیت موضوع را بشناسیم و بستر کار را مهیا کنیم که اگر نتوانیم در این زمینه موفق باشیم استان‌های دیگر از ما جلو خواهند زد.
این کارشناس گردشگری تأکید کرد که باید به میراث فرهنگی، قدرت تصمیم‌گیری نظارتی بدهیم و از آن مسئولیت بیشتری بخواهیم.
سقایی با تأکید بااینکه فعالیت‌های گردشگری به فعالیت ویلا سازی تبدیل نشود، گفت: ۳۶ روستای هدف‌داریم اما هنوز نتوانسته‌ایم یک تعاونی گردشگری را تأسیس کنیم.
وی ادامه داد: آگاهی بخشی در بین جوامع محلی و مردم و برگزاری کارگاه‌های آموزشی می‌تواند درصد مشارکت آن‌ها در این زمینه بیشتر کند. در صورتی گردشگری می‌تواند سودمند باشد که مشارکت در این زمینه از سوی مردم انجام شود.
آژانس های گردشگری دنبال فروش بلیط هستند تا تورهای گردشگری
وی همچنین در خصوص آژانس‌های گردشگری هم اظهار کرد: آژانس‌های ما بیشتر از اینکه تور گردشگری به استان بیاورند دنبال فروش بلیط هستند.
به عقیده کارشناسان تا زمانی که جوامع محلی به سود ده بودن گردشگری پی نبرند و در این زمینه مشارکت نکنند، اجرای طرح‌های گردشگری محلی بخصوص روستایی کاری است دشوار که در صورت اجرا موفق هم نخواهد بود. مسئله‌ای سقایی هم به توضیح آن پرداخت و آن را چالش پیش روی گردشگری گلستان عنوان کرد.
او گرچه از وضعیت و برنامه‌ریزی گردشگری حال حاضر گلستان اعلام رضایت کرد ولی تأکید کرد گردشگری زمانی می‌تواند محور توسعه شود که از عالی‌ترین مدیر استان تا مردم و شهروندان در این مسیر هم سو باشند و از هیچ کمکی دریغ نکنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان هم در این نشست، گفت: در یک سال گذشته تلاش کردیم نگاه تخصصی و کاربردی به آنچه در این حوزه بدان دست پیدا نکرده بودیم، داشته باشیم.
آمار متناقض ۴۱۳ هزارنفری اقامت در گلستان در عید ۹۴ نشان می‌داد ما همان جایگاه حداقلی را نیز ازدست‌داده‌ایم و مسافران و گردشگران گلستانی کاهش چشمگیری داشته‌اند
ابراهیم کریمی افزود: یکی از مباحث مهمی که ذهن‌ها را مشغول کرده بود، تعداد بی‌شمار گردشگران عبور، رغبت کم ماندگاری مسافران و استان معبر بودن گلستان به‌جای مقصد گردشگری بود.
وی ادامه داد: آمار متناقض ۴۱۳ هزارنفری اقامت در گلستان در عید ۹۴ نشان می‌داد ما همان جایگاه حداقلی را نیز ازدست‌داده‌ایم و مسافران و گردشگران گلستانی کاهش چشمگیری داشته‌اند.
وی اضافه کرد: همین سیگنال، دلیل محکمی برای تبدیل کردن گلستان به مقصد گردشگری بود ازاین‌رو کارگروه‌هایی تشکیل شد و با استفاده از ظرفیت کارشناسان دانشگاهی و ... به این جمع‌بندی رسیدیم که در معرفی جاذبه‌های گلستان عملکرد خوبی نداشته‌ایم و حتی مردم استان نیز از بسیاری از جاذبه‌های طبیعی بی‌اطلاع هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان خاطرنشان کرد: در این راستا چند موضوع در دستور کار قرار گرفت، برنامه‌ریزی‌هایی انجام شد و مطابق برنامه حرکت آغاز شد.
وی تصریح کرد: دعوت از ۱۰۰ مدیر تورهای گردشگری کشور و بازدید آن‌ها از جاذبه‌های گردشگری نخستین گام در راستای انجام این برنامه بود و تور گردانان کشور در نشست با هتلداران استان به این جمع‌بندی رسیدند که باید از ظرفیت هتل‌های استان برای تبدیل گلستان به مقصد گردشگری استفاده کنیم.
تدوین نخستین کتابچه سفر استان
کریمی همچنین اظهار کرد: سالانه بروشورهای زیادی از سوی شهرداری‌های استان برای معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرهای مختلف استان تهیه و توزیع می‌شد که امسال برای نخستین بار کتابچه سفر استان گلستان تدوین شد.
وی به خلأ مستند و فیلمی از جاذبه‌های گردشگری گلستان در فضای مجازی، وب‌سایت و صداوسیمای گلستان اشاره و بیان کرد: ساخت مستند جاذبه‌های گردشگری و ظرفیت‌های میراث فرهنگی و صنایع‌دستی ۱۴ شهرستان آغاز شد و تاکنون تصویربرداری هوایی در ۵ شهرستان به پایان رسیده است.
وی بابیان اینکه بنا داریم از این ظرفیت برای معرفی پتانسیل‌های طبیعت‌گردی استان استفاده کنیم، از آغاز برنامه‌ها برای تقویت بوم گردی به دانش‌آموختگان دانشگاهی و همچنین دعوت از طبیعت گردان کشور به گلستان خبر داد.
کریمی دیدار دهیاران ۳۷ روستای هدف گردشگری با طبیعت گردان و کارشناسان طبیعت‌گردی کشور را یکی دیگر از اقدامات در تبدیل گلستان به مقصد گردشگری دانست و گفت: همچنین در یک سال گذشته تلاش کردیم با تصویب تسهیلات ۲۷ پروژه هتل و مراکز اقامتی بلاتکلیف استان، ظرفیت اقامتی گلستان را افزایش دهیم.
افزایش دو برابری ظرفیت اقامتی استان
وی از عقد قرارداد تسهیلات ۶۷ میلیارد تومانی برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام در این حوزه خبر داد و افزود: این اعتبار در سال جاری برابر با اعتبارات ۱۰ ساله گذشته گلستان در این حوزه است که با تکمیل این پروژه‌ها، ظرفیت اقامت در استان دو برابر می‌شود.
وی از همکاری خوب بانک‌های استان به‌ویژه بانک ملی، سپه، مسکن و رفاه تقدیر کرد و ادامه داد: با این اقدامات دیگر هیچ پروژه تأمین اعتبار نشده در این حوزه در استان نداریم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گلستان از احیاء آیین نوروز در گلستان و بین‌المللی شدن جشنواره اقوام ایران‌زمین را در دیگر اقدامات برای جذب بیش‌ازپیش گردشگر و ماندگاری مسافر در گلستان نام برد و از نبود حتی یک ریال اعتبار برای معرفی جاذبه‌های گردشگری استان انتقاد و تصریح کرد: توسعه گردشگری تنها وظیفه سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیست بلکه ما باید سیاست‌گذاری‌ها در این حوزه را انجام دهیم.
کریمی از همکاری نکردن شهرداری‌ها برای معرفی جاذبه‌های استان گله کرد و در پایان متذکر شد: در تمام استان‌های گردش پذیر تله‌کابین، شهربازی مدرن و موج‌های آبی عامل جذب مسافر در مراکز استان‌هاست اما تا زمانی که ترافیک تنها اولویت ما در گرگان است، جذب بیش‌ازپیش گردشگر محقق نمی‌شود.
صنعتی پیشرو است که بتواند توسعه را فراهم کند
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گلستان هم در این نشست، گفت: وطیفه سازمان سیاست گذاری و دادن خط مشی است و برای معرفی ظرفیت‌های استان باید نگاهمان را عوض کنیم. دفاتر و آژانس‌هایی که در سطح استان فعالیت می‌کنند برای معرفی استان چه کرده‌اند و آیا تاکنون بسته‌های سفر برای معرفی استان تهیه دیده‌اند!
رحمان فرمانی افزود: ما وظیفه داریم گردشگری استان را در سطح کلان معرفی کنیم و این ظرفیت گردشگری استان باید در نهایت تبدیل به محصول شود و فروخته شود و دفاتر و آژانس‌ها باید فروشنده این خدمات باشند.
وی با بیان این که کارشناسان طبیعت گردی کشور هم اکنون میهمان در پارک ملی گلستان هستند، گفت: اگر ما می‌خواهیم در بحث گردشگری بهره ای داشته باشیم باید در قالب توراین خدمات ارائه شود و اگر این گونه باشد قطعاً نیات ما در حوزه گردشگری محقق می‌شود.
فرمانی تصریح کرد: نمایشگاه معرفی قابلیت‌های گردشگری کشور در تهران برپا بود که متاسفانه دفاتر و آژانس‌های ما استقبال مناسبی از این نمایشگاه نداشتند.
وی بیان کرد: ما باید تسهیل گر بخش گردشگری باشیم و زمینه و بستر فعالیت را برای بخش خصوصی فراهم کنیم ولی بخش خصوصی و دفاتر ما از این فضا و بسترهای آماده کمتر استفاده می‌کند.
به گزارش خبرنگار مهر، به نظر می‌رسد حل مشکل گردشگری گلستان به تنهایی از عهده میراث فرهنگی گلستان بر نمی‌آید. گرچه این دستگاه اقدامات خوبی برای توسعه بخش گردشگری فراهم کرده، ولی این موضوع که به تاکید کارشناسان و اذعان مدیران یک بحث فرا دستگاهی است، نیازمند مشارکت همه دستگاه‌ها از جمله ارگان‌های زیرساختی، مدیریت استان، بانک‌ها و از همه مهم‌تر بخش خصوصی و جوامع محلی است.
در استانی مانند گلستان که همه ظرفیت‌های گردشگری کشور را یکجا دارد، نیازمند مدیریتی واحد برای هماهنگ کردن بین دستگاهی هستیم با پای کار آمدن سایر مدیران بتوان هم گردشگری را محور اصلی توسعه گلستان کرد و هم اشتغال جوانان را که دغدغه اصلی مدیران و نمایندگان است، بهبود بخشید.