خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: «ابراهیم رحیم‌پور» معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه درباره سفر «محمدجواد ظریف» به کشورهای شرق آسیا و همچنین اقیانوسیه، اظهار داشت: سفر وزیر خارجه به شش کشور آسیایی و اقیانوسیه از شنبه شب آغاز شده و از حدود ۶ ماه پیش برنامه‌ریزی جامعی برای این سفرها صورت گرفته است. این سفرها با سفر به اندونزی برای شرکت در نشست کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی با موضوع قدس آغاز شد و پس از آن وزیر امور خارجه به سنگاپور و برونئی و تایلند می‌رود.
معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه عنوان کرد: در تایلند نیز یک نشست مجمع گفتگوی همکاری آسیا برگزار می‌شود و در کنار آن نیز وزیر خارجه دیدارهای دوجانبه خواهد داشت و پس از آن به اقیانوسیه، نیوزیلند و استرالیا می‌رود. مسائل بین‌المللی و همچنین موضوعات دوجانبه اقتصادی، سیاسی و موضوع ایرانیان مقیم کشورهای مقصد در این سفر ۱۱ روزه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اهمیت آسیا
روند تحولات در آسیا و آینده آن در سالهای اخیر به یکی از موضوعات بحث برانگیز در سیاست بین‌الملل تبدیل شده است. شورای اطلاعات ملی آمریکا در یکی از گزارش های جدید خود پیش بینی کرده است که این کشور تا سال ۲۰۳۰ میلادی وضعیت ابرقدرتی خود را از دست خواهد داد اما هیچ کشوری از جمله چین به یک قدرت هژمونیک تبدیل نخواهد شد. بر اساس این گزارش، قدرت به سمت شبکه ها و ائتلاف های جهان چند قطبی تغییر جهت خواهد داد.
در این گزارش اینطور آمده است که: جهان سال ۲۰۳۰ میلادی اساسا از جهان امروز ما تغییر شکل پیدا خواهد کرد و تا ۲۰۳۰، هیچ کشوری از جمله آمریکا، چین و یا هیچ کشور بزرگ دیگری یک قدرت هژمونیک نخواهد بود.
یافته های طرح شده در این گزارش نشان می دهد که در سال ۲۰۳۰ آنچه دارای تاثیری چشمگیر خواهد بود، توانمندسازی افراد و انتشار قدرت میان کشورها به شبکه های غیر رسمی خواهد بود. چنین تحولاتی تا حد زیادی ظهور تاریخی غرب از سال ۱۷۵۰ میلادی تاکنون را معکوس خواهد کرد و منجر به احیای اهمیت آسیا در اقتصاد جهانی و طلوع عصر جدیدی از «دموکراتیزه» (به صورت دموکراسی در آمدن) در سطح داخلی و بین المللی خواهد شد.
خیزش سالهای اخیر آسیا که عمدتاً به خاطر پتانسیل‌های بالای اقتصادی کشورهای این قاره صورت گرفته است، موجب اقتصاد - محور شدن تقریبا تمامی سیاست‌های کشورهای مذکور شده، به گونه‌ای که این کشورها تخاصمات قومی، فرهنگی، تاریخی و حتی اختلافات مرزی با یکدیگر را تا حد زیادی کنار گذاشته‌اند.
یکی از مهم‌ترین دلایل توجه به آسیا این است که در قرن حاضر منابع توسعه در اروپا به نهایت خود رسیده است، در حالی که قاره آسیا از منابع سرشاری برای رشد و توسعه اقتصادی برخوردار است که می‌تواند برای کل جهان سودمند باشد. به گونه ای که در حال حاضر ۷۵ درصد منابع بین‌المللی در آسیا قرار دارد. این منابع بسیار متنوعند و علاوه بر منابع غنی نفت و گاز، منابع معدنی و نیروی کار را به لحاظ کمی و کیفی در بر می گیرند.
علاوه بر مسائل اقتصادی، عوامل ژئوپلیتیک و امنیتی نیز در پیدایی و تحول هویت آسیایی نقش بسزایی داشته‌اند. در معرفی مناطق آسیا و به طور کلی قاره آسیا، در گذشته، نگرش‌های ژئوپولیتیک ناشی از منافع قدرت‌های بزرگ حاکم بود. هر چند که هنوز در مورد مرزهای ژئوپلیتیک آسیا اتفاق نظر وجود ندارد، اما در برخی مناطق همچون شرق آسیا به خاطر پیوندهای تاریخی و جغرافیایی نوعی یکپارچگی دیده می‌شود که به لحاظ قرابت آن با مناطق پاسیفیک به نام «آسیا-پاسیفیک» خوانده می شود.
هدف مشترک
همانطور که اشاره شد در جهان امروز آسیا از اهمیتی ویژه برخوردار است و تا سال ۲۰۳۰ نیز بر این اهمیت افزوده خواهد شد بر همین اساس است که آمریکا از سال ۲۰۱۱ استراتژی اصلی خود را بر پایه تمرکز در آسیا استوار کرده و در این راه مناسبات خود را با کشورهایی همچون ژاپن، کره جنوبی، هند، مالزی، اندونزی و ... گسترش داده و حتی برای ترغیب بیشتر این کشوورها از پروژه «چین هراسی» نیز سود می برد و در این راه در سال گذشته نیز «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا سفری ۹ روزه به آسیا انجام داد.
علاوه بر آمریکا، روسیه نیز در صدد افزایش میزان حضور خود در آسیاست و تلاش می کند که رقابت خود با آمریکا را در این منطقه از جهان حفظ کند. در چنین فضایی مسلم است که ایران نیز با توجه به برنامه های اقتصادی خود و ظرفیت هایی که از آن برخوردار است توجهی ویژه برای کشورهای آسیایی قائل باشد.
گذشته از این مورد ایران با برخوردار بودن از مشترکات مذهبی-فرهنگی با برخی از کشورهای آسیایی می تواند به راحتی مناسبات خود را با این کشورها افزایش داده و با توجه به ظرفیت های خود در این راه حتی تبدیل یه یک رقیب برای آمریکا و روسیه شود.
انرژی و اهمیت ایران
کشورهای شرق آسیا از جمله چین، ژاپن، کره جنوبی و همچنین هند از کشورهایی هستند که نیاز عمده ای به انرژی دارند و برای تامین بخشی از این نیاز از ایران نفت وراد می کنند.
علاوه بر این موضوع ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص خود می تواند نقش حلقه اتصال سه منطقه آسیای میانه، جنوب آسیا و آسیای غربی به خاورمیانه را ایفا کند. بدیهی است که هر یک از این مناطق فرعی دارای اولویت‌های اقتصادی قابل توجهی هستند که زمینه را برای همکاری گسترده کشورهای آسیایی فراهم می‌سازد.
مردم این منطقه نه تنها دارای مشترکات تاریخی یا فرهنگی و تمدنی هستند، بلکه سرنوشت آن‌ها نیز به یکدیگر گره خورده است. در همین چارچوب، امنیت انرژی آسیایی به عنوان یکی از ارکان اساسی توسعه آسیایی، از جمله حوزه‌های مهم نقش آفرینی برای ایران است. ایران با برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز در جهان و باداشتن تجربه طولانی در حوزه انرژی و موقعیت جغرافیایی مناسب، در خلیج فارس و دریای خزر و همسایگی با آسیای مرکزی، از امکان ایجاد پیوند میان منابع انرژی خود از جنوب، شرق و شمال شرقی به وسیله خطوط لوله به مصرف‌کنندگان آسیایی برخوردارست.
نیاز دو جانبه
همانطور که اشاره شد ایران برای رسیدن به رشد اقتصادی خود نیازمند همکاری با کشورهای دیگر است و در این راه آسیا با توجه به فرصت هایی که دارد می تواند نقشی قابل توجه برای ایران داشته باشد . از سوی دیگر ایران علاوه بر انرژی فرصت های بی نظیر متعددی دارد که کشورهای رو به رشد آسیا نگاهی ویژه به آن دارند از همین رو ارتباط دادن این نیازهای دو جانبه به یکدیگر علاوه بر افزایش امنیت موجود در آسیا از لحاظ اقتصادی نیز به نفع هر دو طرف خواهد بود.