خبرگزاری مهر- گروه استانها، ونوس بهنود: بهار ۱۳۹۴ فرصت مناسبی بود تا درست در وضعیتی که گردشگری به عنوان یکی از محورهای توسعه مورد تأکید مسئولان است، نواقص پذیرش مسافران و گردشگران رصد شده و حداقل در تابستان امسال تغییراتی در خصوص نحوه استقبال از مسافران مشاهده شود.
بهار به تابستان و تابستان به بهار سال آینده گره خورد و یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های جذب گردشگران یعنی تبلیغات منسجم، به روز و مناسب از غالب سنتی خود خارج نشد.
موضوعی که به نظر می‌رسد در بازدید از برخی جاذبه‌های کمتر شناخته شده این استان از جمله موزه‌ها تأثیرگذار خواهد بود.
بروشورهایی که در تعطیلات توزیع می‌شود
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان اردبیل از تهیه و آماده‌سازی بروشورهای تبلیغاتی استان اردبیل خبر داده است.
قادر تقی زاده در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بروشورها نقشه گردشگری سه شهر اردبیل، سرعین و مشگین شهر آماده شده است، به آماده‌سازی نقشه ۱۷ شهر دیگر نیز اشاره کرد.
به گفته تقی زاده در کنار برنامه اپلیکیشن گردشگری اردبیل قرار است به صورت گسترده با توزیع بروشور، نقشه و اقلام تبلیغی ظرفیت‌های گردشگری استان معرفی شود.
وی همچنین به آماده‌سازی کتابچه معرفی گردشگری استان اشاره کرد و افزود: در تعطیلات نوروز امسال موضوع معرفی جاذبه‌های گردشگری استان مورد تأکید است.
توزیع بروشور در محل استقرار ستاد اجرایی خدمات سفر می‌توان گفت اصلی‌ترین برنامه تبلیغاتی میراث فرهنگی استان است که در سال‌های قبل نیز اجرا شده است.
سؤال اینجا است که چرا چاپ تعداد کثیر بروشور نمی‌تواند آمار بازدید از موزه‌های اردبیل را با جهش مواجه سازد و در مقایسه خودروهای مسافر ورودی استان و آمار بازدیدها می‌توان گفت به غیر از مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی بازدید سایر موزه‌ها غیر قابل قبول است؟
تمرکز میراث فرهنگی به اطلاع‌رسانی جاذبه‌های گردشگری درست زمانی آغاز می‌شود که درواقع می‌توان گفت پایان تبلیغات گردشگری است. توزیع بروشور باهدف معرفی جاذبه‌ها درست در زمانی است که مسافر هدف و مقاصد سفر خود را انتخاب کرده و با همان انتخاب وارد استان می‌شود.
علاوه بر این ستاد خدمات سفر در محل یکی از موزه‌ها استقرار یافته و با توزیع بروشور به دنبال اطلاع‌رسانی است، هر چند این اقدام به جد لازم و ضروری است اما نمی‌تواند پاسخگوی تمامی مسافران ورودی باشد.
تنها مسافرانی که بتوانند نسبت به تهیه بروشور اقدام کنند، می‌توانند از موزه‌های استان اطلاع یابند.
ظرفیت خالی شبکه‌های مجازی
همه‌ساله چاپ و توزیع بروشورهای گردشگری هزینه‌های قابل‌توجهی را متوجه میراث فرهنگی می‌سازد در حالی که استفاده از ظرفیت شبکه‌های مجازی هنوز مورد غفلت است و نباید انتظار داشت گردشگر خارجی و یا فردی که در استان فارس زندگی می‌کند از محل بروشورهایی که در خود اردبیل توزیع می‌شود، بتواند نسبت به شناسایی موزه‌ها و سایر جاذبه‌ها اقدام کند.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان در این خصوص از راه‌اندازی اولین اپلیکیشن گردشگری اردبیل هم خبر داد.
وی بیان اینکه این برنامه تحت نرم‌افزار اندروید قابل دریافت از سایت بازار است، افزود: نام برنامه «گردشگری اردبیل» است و علاقه‌مندان به‌سادگی می‌توانند آن را دریافت کنند.
به گفته تقی زاده برای اولین بار در این برنامه تمامی جاذبه‌های گردشگری استان اردبیل ازجمله جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، میراث معنوی، مراکز اقامتی و تفریحی درج شده است.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان با تأکید به‌ضرورت همسان‌سازی برنامه‌های تبلیغ گردشگری با نیازها و امکانات روز جامعه متذکر شد: درواقع فرد در این برنامه می‌تواند به سادگی اطلاعات نزدیک‌ترین مراکز اقامتی و تفریحی را همراه با شماره تماس و خصوصیات و ویژگی‌های هر مرکز دریافت کند.
اولین گام میراث فرهنگی برای استفاده از ظرفیت‌های به روز اطلاع‌رسانی نیازمند تداوم است. در این میان استان اردبیل می‌تواند سامانه اطلاع‌رسانی گسترده‌ای را تدارک دیده و جاذبه‌های خود را معرفی کند. سامانه‌ای که با کمی طراحی جذاب می‌تواند در شبکه‌های مجازی مشارکت داده شده و با ایجاد تعامل دوسویه با کاربر علاوه بر تبلیغ فرصتی برای احصا مشکلات گردشگری استان نیز فراهم سازد.
صداوسیما و سکوت خبری
بهار امسال بیشترین آمار بازدید از موزه‌های استان به موزه شیخ صفی‌الدین اردبیلی اختصاص یافت. تا جایی که مسئول موزه‌های استان اردبیل گفت: آمار بازدید از ۱۰ موزه دیگر بسیار اندک است و موزه‌های شهرستانی سهمی نزدیک به پنج درصد از کل بازدیدها را به خود اختصاص داده‌اند.
لازم به ذکر است که تبلیغ مناسب و حضور گردشگر در یک منطقه برای بازدید خود فرصتی برای رونق گردشگری آن منطقه و حتی اندیشیدن به اقتصاد گردشگری است.
فردین عینی با بیان اینکه صداوسیما می‌تواند به صورت گسترده نسبت به معرفی موزه‌ها اقدام کند، اضافه کرد: ما نیازمند معرفی موزه‌ها هستیم تا بتوانیم بهتر از وضعیتی که هست عمل کنیم.
بااین‌وجود برنامه‌های صداوسیما نه تنها در معرفی موزه‌ها چشمگیر نیست بلکه معرفی جاذبه‌های گردشگری نیز دچار نوعی کلیشه و سلیقه زدگی شده است.
گردشگر جوان امروزی نیازمند برنامه جذاب همچون مصاحبه با گردشگران خارجی، دیدن زیبایی‌های یک موزه، معرفی جاذبه‌های یک موزه از جمله بیان شگفتی‌های تاریخی، فرهنگی و باستانی و مواردی از این دست است تا برای دیدن آن آثار هم که شده به اردبیل سفر کند.
از سویی بی‌توجهی به معرفی موزه‌های شهرستانی موجب شده است، موزه‌های خلخال، مشگین شهر، نمین و نیر کمترین بازدید را همواره به خود اختصاص دهند.
در این میان فعالیت رسانه‌های استان نیز در این ایام دچار رکود و سستی است و معرفی جاذبه‌های گردشگری در گزارش‌های سرهم‌بندی و تکراری سال‌های قبل خلاصه می‌شود. در حالی که برخی کارشناسان معتقدند با چنین نگاه سنتی حاکم بر تبلیغات گردشگری نمی‌توان به توسعه گردشگری این استان اندیشید و وقتی هر سال همان روند تکرار می‌شود نمی‌توان شاهد جهش قابل‌توجه در آمار بازدید از جاذبه‌های گردشگری شد.
ارتباط اندک با تورهای شناخته شده گردشگری
تور گردی خلأ دیگر گردشگری اردبیل است. به نظر می‌رسد تورهای گردشگری اندکی یکی از مقاصد خود را اردبیل قرار می‌دهند، دلیل آن علاوه بر کمبود زیرساخت‌های اقامتی به غفلت مدیران برنامه ریز در ارتباط‌گیری با تورهای گردشگری نیز مرتبط است.
بطوریکه بهار امسال در سفر یک ساعته گردشگران آلمانی به اردبیل تنها جاذبه‌ای که مورد بازدید قرار گرفت موزه شیخ صفی‌الدین اردبیلی بود. موزه‌ای که از قضا ثبت جهانی آن توانست این جاذبه غنی و مثال‌زدنی را که در وضعیت نیمه‌جانی قرار گرفته بود، احیا کند.
همین تبلیغات اندک و همین تلاش‌های جزئی توانست نام بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی را در دنیا طنین‌انداز کند و باید امروز پرسید، برای معرفی سایر موزه‌ها چه اقدامی تدارک دیده شده است که بتوانیم به حدی جذابیت ایجاد کنیم که گردشگران برای بازدید مراجعه کنند.
مرور احوالات مردم آرتاویل در ۱۱ موزه
مردم آرتا ویل(سرزمین مقدس) تاریخ غنی و فرهنگی به مراتب غنی‌تر دارند. این استان در گوشه گوشه خود داستان‌هایی از قهرمانان، پهلوانان و شیر زنان و شیر مردان دارد.
افسانه‌ها و اسطوره‌های مردم این سرزمین بیانگر زیبایی و غنای فرهنگی آن است و امروز برای مرور تمامی احوالات گذشته بر این مردمان موزه‌ها بهترین فرصت را فراهم ساخته‌اند.
استان اردبیل ۱۱ موزه دارد که با ایجاد موزه تاریخ علوم در دانشگاه محقق اردبیلی لیست موزه‌های آن به ۱۲ مورد رسیده است.
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی اثر ثبت جهانی شده و از شاهکارهای دوره ایلخانی و صفوی است. این مجموعه شامل گنبد الله الله، حرم‌خانه، تالار دارالحفاظ، آرامگاه شاه اسماعیل اول، عمارت چینی‌خانه و قبرستان شهید گاه است. این مجموعه در میدان عالی‌قاپو شهر اردبیل واقع است.
موزه باستان‌شناسی اردبیل در جنب این بقعه هشت سال قبل باهدف معرفی مواریث باستانی استان اردبیل فعالیت خود را آغاز کرد و به گفته راهنمایان این موزه آثار نمایش داده شده آن تا پنج هزار سال قبل نیز می‌رسد.
موزه مردم شناسی اردبیل در محل حمام دوره قاجار ظهیرالاسلام یا آقا نقی احداث شد و امروز ترکیب متنوع از فرهنگ‌ها، سنت‌ها و زیبایی‌هایی مردم شناختی استان اردبیل را به نمایش گذارده است. این موزه در میدان عالی‌قاپوی اردبیل اول خیابان سعدی دایر است.
موزه صنایع‌دستی اردبیل نیز در محل حمام تاریخی شیخ احداث شده و گفته می‌شود در محل این حمام قبلاً حمامی با قدمت ۶۵۰ سال قبل وجود داشت. این موزه به صورت کارگاه زنده معرفی آثار هنری و صنایع‌دستی استان دایر شده است. این مجموعه در میدان عالی‌قاپوی اردبیل دایر است.
موزه باستان‌شناسی خلخال که در محل حمام تاریخی مربوط به دوره قاجار(حمام نصر) احداث شده از سال ۱۳۸۶ محل معرفی جاذبه‌های تاریخی شهرستان خلخال است. این موزه را می‌توان در خلخال، منطقه برق، خیابان شهید رجایی بازدید کرد.
موزه باستان‌شناسی مشگین شهر که در مجاورت بنای تاریخی شیخ حیدر دایر بود به صورت موقت جهت تعمیرات به میراث فرهنگی این شهرستان انتقال یافته است و از جمله موزه‌هایی است که می‌تواند در کوتاه‌مدت قدمت تاریخی هفت هزارساله این منطقه را معرفی کند. محل موزه مشگین شهر، میدان دادگستری، شهرک اداری، طبقه دوم نمایندگی میراث فرهنگی است.
موزه نمین در محل خانه صارم السلطنه از حکام نمین است که از سال ۱۳۸۷ به معرفی و نمایش جاذبه‌های تاریخی نمین اشتغال دارد. این موزه در نمین، میدان امام خمینی واقع شده است.
موزه شهر نیر از شش سال قبل دایر شده و در آن اشیایی از دوره‌های پیش از تاریخ تا دوره متأخر اسلامی به نمایش گذاشته شده است. این موزه در شهرستان نیر، خیابان امام، میدان بسیج واقع شده است.
موزه شهدا در محل خانه رضازاده از بناهای ثبت ملی استان در سال ۱۳۹۲ احداث شد. این موزه با رعایت معماری اسلامی و بافت تاریخی بنا به منظور معرفی آثار شهدا طراحی شده است و در محله اوچدکان، کوچه رضازاده قرار گرفته است.
موزه مفاخر دینی اردبیل در خانه تاریخی و ثبتی میر فتاحی شهر اردبیل راه‌اندازی شد و ۱۰ ها اثر، تصویر، شرح‌حال و تألیفات علمای طراز اول استان که به مقام اجتهاد رسیده‌اند را به نمایش گذاشته است. این موزه در شهر اردبیل، میدان امام حسین نرسیده به پارکینگ درخشان، بن‌بست بهشتی واقع شده است.
موزه تاریخ طبیعی اردبیل نیز که از ۱۴ سال قبل دایر شده محل معرفی گونه‌های مختلف جانوری، پستاندار، پرنده، ماهی، خزنده، دوزیست و نمونه‌های مختلف حشرات، گیاهان، سنگ‌ها و سنگواره‌ها است. علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید این موزه به اردبیل، خیابان دانشگاه، جنب دانشگاه پیام نور مراجعه کنند.