خبرگزاری مهر: گروه استانها: شهرستان فاروج در شمال شرقی ایران و در ۹۰ کیلومتری شرق خراسان شمالی واقع شده است، شهری که از ابتدا تا انتهای خیابان اصلی آن را فروشگاه‌های آجیل با تنقلات خوشمزه پر کرده است.
این شهرستان حدودا ۶۰ هزار نفری از شمال به کشور ترکمنستان و باجگیران از توابع قوچان، از جنوب به اسفراین، از غرب به شیروان و از شرق به شهر قوچان منتهی می‌شود؛ شهرستانی که به واسطه داشتن علمای دینی و شخصیت‌های فرهنگی متعدد درالعلمایش می‌خوانند؛ دروازه ورودی خراسان شمالی محسوب می‌شود و با وجود این که خود در ناحیه‌ای کوهستانی قرار گرفته؛ اما شهر فاروج، مرکز آن در دشتی هموار و قابل کشت و کار مستقر شده است.
فاروج در حد فاصل بین شیروان و قوچان واقع شده؛ شهری کنار جاده‌ای که در سال‌های اخیر اقتصاد آن نیز تا حد زیادی به عبور مسافران و زائران حرم علی بن موسی الرضا (ع) گره خورده است؛ چرا که گر چه در سالیان گذشته کشاورزی و دامداری شغل غالب اهالی شهرستان فاروج محسوب می‌شد اما اکنون فروشندگی و تأمین نیاز خدماتی رفاهی مسافران، دم دست‌ترین شغلی است که می‌شود در فاروج جستجو کرد.
پیشینه تاریخی فاروج
گفته شده فاروج را شخصی به نام فرج الله بنا نهاده؛ آن گونه که در بین مردم رواج دارد گویا حدود هزار و ۲۰۰ سال پیش و در زمان هارون الرشید؛ پنجمین خلیفه عباسی و آن زمان که هنوز برمکیان پاک تبار ایرانی برخاسته از خراسان، مورد غضب وی قرار نگرفته بودند؛ خلیفه عباسی فرج الله را مامور آباد کردن منطقه‌ای خوش آب و هوا در خراسان می‌کند که بعدها به فرج آباد معروف شد و بعد از تحولاتی به فاروج تغییر یافت.
در سالیان گذشته کشاورزی و دامداری شغل غالب اهالی شهرستان فاروج محسوب می‌شد اما اکنون فروشندگی و تأمین نیاز خدماتی رفاهی مسافران و آجیل فروشی، دم دست‌ترین شغلی است که می‌شود در فاروج جستجو کرد
این ناحیه در حد فاصل دو منطقه مهم تاریخی قوچان در شرق و شیروان در غرب قرار دارد؛ روستای استاد در جنوب آن قدمتی طولانی دارد و آن گونه که کتاب «احسن التقاسیم» آورده؛ مرکز پارت‌ها در این منطقه بوده است، در دوران تیموری در فاروج مسجدی همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شد که اکنون هم وجود دارد؛ روستای خسرویه دراین شهرستان نیز تاریخی بوده و در آن سنگ قبرهایی با تاریخ ۷۴۷ ه. ق وجود دارد که با خطی زیبا نوشته و بر روی آن نقوش اسلیمی نگاشته شده است.
زبان مردم فاروج فارسی و ترکی است و به زبان کردی نیز سخن می‌گویند، ترک‌های فاروج طایفه‌ای هستند از قوم مهنی که از طرف شجاع الدوله در فاروج مستقر شده‌اند، کردهای فاروج نیز از ایل زعفرانلو هستند، یازده ایل دیگر در اطراف فاروج مستقر شده‌اند که عبارتند از بادلو، قهرمانلو، توپکانلو، قاچکانلو، بیچرانلو، سوکانلو، هودانلو، باچو آنلو، ورانلو، قودانلو و آتقانلو؛ اکثر این ایل‌ها در مناطق ییلاقی و کوه‌های اطراف فاروج مانند کوه‌های شاجهان سیاه دشت و کوه فاطمه مستقر هستند.
تاریخچه آجیل فاروج
سال‌ها پیش که هنوز وسایل نقلیه شخصی این اندازه زیاد نشده بود و غالب مسافران با اتوبوس رفت و آمد می‌کردند؛ تمامی اتوبوس‌ها و اندک خودروهای شخصی که قصد سفر به مشهد مقدس را داشتند از محور فاروج حرکت می‌کردند چرا که راه سمنان اولا کویری بود و در ثانی این که سایر مسیرها آسفالت مرغوبی مانند آسفالت فاروج را نداشتد.
یکی از بهترین عوامل جذب اتوبوس‌ها و مسافران برای تردد از مسیر فاروج؛ وجود مسجد صاحب الزمان و چلو کبابی سعدی بود آن هم زمانی که از مشهد تا چمن بید (روستایی در منتهی الیه غرب خراسان شمالی) هیچ گونه چلو کبابی و مسجدی وجود نداشت و تمامی اتوبوس‌ها برای صرف نهار و شام باید در فاروج توقف می‌کردند.
این توفیق اجباری برای مسافران و اهالی فاروج سبب شد تا دو نفر از اهالی به نام‌های شیرعلی قلی پور و حسین علی حاجی‌پور جنب مسجد اقدام به فروش آجیل کنند؛ اولین بار تخمه سیاه آفتاب گردان و کدو از سبزوار وارد شد؛ می‌گویند خود فاروجی ها ابتدا طریقه تف دادن تخمه را نمی‌دانستند و اولین تخمه پز را حاج علی حاجی‌پور از قوچان آورد. از آن جایی که آن زمان فقط تخمه شور در بازار موجود بود و از تهران وارد می‌شد؛ فاروجی ها تخمه را شور نمی‌کردند بلکه به صورت خال نمک عرضه می‌کردند؛ یعنی بعد از تف دادن تخمه، نمک را با جارو سیخی به روی آن می‌پاشیدند که بعدا تخمه خال نمک فاروج نام گرفت و معروف شد.
فاروجی‌ها برای طعم‌دار کردن تخمه از آب لیمو گلپر وکمی رنگ خوراکی استفاده می‌کردند؛ با توجه به این که چلوکبابی غذای خوب با گوشت بره عرضه می‌کرد و روزانه بیش از صد دستگاه اتوبوس در فاروج توقف می‌کرد؛ اندک اندک کسب و کار فروشندگان آجیل گرفت و در کنار تخمه ژاپنی وآفتاب گردان، محصولاتی چون گردو، بادام و کشمش که در منطقه تولید می‌شد هم جا باز کردند.
آجیل فروشان فاروج در تف دادن تخمه مهارت یافته و سعی می‌کردند هر تخمه را به اندازه لازم حرارت دهند و در نهایت در امر فروش و تبلیغات و نوع چیدن آجیل که نظر مسافر را جلب کند هم مهارت خاصی کسب کردند؛ حتی افرادی به نام احمد اسکندری و عزیز باقری در چیدن تخمه مهارت خاص داشته و به صورت حرفه‌ای این کار را می‌کردند که تمامی این موارد در شهرت تخمه فاروج دخیل بود.
آجیل فروشان فاروج در تف دادن تخمه مهارت یافته و سعی می‌کردند هر تخمه را به اندازه لازم حرارت دهند و در نهایت در امر فروش و تبلیغات و نوع چیدن آجیل که نظر مسافر را جلب کند هم مهارت خاصی کسب کردند
مجموعه عوامل فوق باعث شد کم کم افراد به فروش آجیل رو آورند؛ وجود جاده آسیایی و عبور آن از مرکز شهر موجب شد شهر فاروج به‌عنوان پایتخت آجیل نام بگیرد؛ پایتختی که تاکنون دوام داشته و روز به روز نیز بر کیفیت و قدرت آن افزوده می‌شود.
آثار تاریخی و نقاط گردشگری
بر اساس شواهد موجود شهرستان فاروج دارای قدمتی چند هزار ساله است؛ تپه و محوطه‌های باستانی مانند تپه طویل که قدمت آن را هزاره اول قبل از میلاد دانسته‌اند، تپه خلق آباد که در داخل شهر فاروج واقع شده قدمت آن به هزاره دوم قبل از میلاد می‌رسد و تپه‌ای‌ام که قدمت آن مربوط به دوره نوسنگی است و در ده کیلومتری فاروج قرار دارد.
شهر باستانی خبوشان و روستای استاد از نقاط تاریخی و قلعه علی آباد در روستایی‌ام، روستای استاد و خسرویه با دره‌های پوشیده از درخت و رودخانه‌های دائمی به همراه باغات گردو و گیلاس از جاذبه‌های گردشگری فاروج هستند.
همچنین آبشار اسفجیر، سد چری، غار یخچالی تبریان، دره ریزه و ... از دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهرستان محسوب می‌شوند.
ارتفاعات شاه جهان، قله شاه جهان و وجود چندین غارهای یخچالی و بکر در این منطقه باعث جذب توریست و کوهنوردان شده است.
در این منطقه علاوه بر درختچه‌های زرشک وحشی و گیاهان دارویی مانند کاکوتی، کمای، چای کوهی و ... حیوانات وحشی از جمله پلنگ، آهو، بز کوهی، گرگ، خوک، روباه، شغال، کبک و انواع پرندگان زیبا به وفور دیده می‌شود.