خبرگزاری مهر – گروه هنر: یکی از عمده مسائلی که مدیریت دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی ماه های منتهی به پایان سال ۹۴ با آن رو به رو شد ماجرای همکاری ناخواسته یا خواسته برخی از گروه ها و خوانندگان موسیقی با شبکه های بیگانه از جمله «رادیو جوان» بود که تقریبا می توان گفت چند هفته ای از کلیت فعالیت های موسیقایی کشور را نیز تحت تاثیر قرار داد.
ایجاد چنین فضای پرحاشیه از یک سو و حضور عجیب سالار عقیلی خواننده آثار پرتعداد ملی میهنی در شبکه «من و تو» از سوی دیگر چاشنی حاشیه های موسیقی را در دوران سرپرستی فرزاد طالبی در دفتر موسیقی بیشتر کرد؛ موضوعی که حتی پای ممنوع الفعالیت بودن یا حتی شایعه ماندگار شدن آقای خواننده در آن سوی مرزها را پر رنگ کرد، اما در این بزنگاه با درایت و هوشمندی دستگاه های ناظر بر این ماجرا فضا به سمتی رفت که نه تنها راه سوءاستفاده برخی از افراد را بست بلکه این خواننده که گفته شده بود در جشنواره موسیقی فجر حضور پیدا نمی کند با دو کنسرت در برنامه های این رویداد حضور پیدا کرد.
فرزاد طالبی مدیر دفتر موسیقی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این بخش از گفتگوی خود ضمن اشاره به ماجرای انتشار فهرست خوانندگان ممنوع الفعالیت به نکاتی از جمله تشکیل شورای صیانت، برخورد حقوقی وزارت ارشاد با شبکه های بیگانه فارسی زبان، شائبه رفتار تبعیض آمیز دولت در جریان برخورد با سالار عقیلی و دیگر خوانندگان، موضوع کم توجهی به جشنواره موسیقی مقاومت و حمایت دولت از موسیقی انقلاب، جشنواره موسیقی مقاومت و ماجرای ادامه دار ارکسترهای دولتی اظهارات جالب توجهی کرد که می خوانید.
*یکی از اتفاقات مهم دوران سرپرستی شما در دفتر موسیقی انتشار «لیست ۲۴ نفره خوانندگان ممنوع الفعالیت» در برخی از سایت ها بود که ابتدا فقط در حد یک شایعه مطرح شد اما با سکوت برخی از خوانندگان و البته حضور کم رنگ تعدادی از آنها در برگزاری کنسرت یا تولید آلبوم شکل جدی تری به خود گرفت. در توضیح دلیل این اتفاق همکاری با شبکه موسوم به رادیو جوان در خارج از کشور مطرح شد؛ موضوعی که تا هفته ها ادامه پیدا کرد و کار را به جایی رساند که آقای جنتی وزیر ارشاد نیز اظهار نظر کند. سرمنشا این اتفاق کجا بود؟ آیا اساسا چنین فهرستی وجود داشت و آیا خوانندگان مذکور توانستند مشکلات خود را با زیر مجموعه های ناظر بر این ماجرا به طور کامل حل کنند؟
- همانطور که می دانید قضیه ممنوع الکاری برای برخی از خوانندگانی که از آنها در سایت ها نام برده شده بود اساسا صحت نداشت. در مورد هنرمندانی که در این ارتباط به این دفتر مراجعه کردند نیز با پیگیری های صورت گرفته و دستور وزیر محترم و تعامل مناسب با دستگاه های ذیربط عمدتا مشکلات رفع شد.
*یعنی از آن فهرست، هم اکنون هنرمندی به عنوان ممنوع الفعالیت به هیچ عنوان ندارید؟
-چنین فهرستی از همان ابتدا و از اساس وجود نداشت پس در نتیجه همه مطالب عنوان شده را نمی توان به این فهرست فرضی ارجاع داد که چند نفر هستند یا نیستند. اگر شما خاطرتان باشد در همان زمان که آن فهرست ساختگی منتشر شد عده ای از دوستانی که نامشان برده می‌شد، مشغول تولید آلبوم، تک تراک یا کنسرت بودند.
*آیا بنا بر این است که به دلیل همین مشکلات به وجود آمده با مدیریت شبکه اینترنتی «رادیو جوان» برخورد حقوقی داشته باشید؟
-اصل موضوع به صورت حقوقی قطعا پیگیری می شود ولی لازم است ابتدا بتوانیم هنرمندان خودمان را صیانت کنیم که از آسیب ماجرا در امان باشند. ضمن اینکه برای همه دوستان باید این نکته روشن شده باشد که بحث حضور در سایت رادیو جوان و مشابه آن منع قانونی دارد، ولی اگر هنرمندی به صورت کتبی و شفاهی اعلام کند که نمی خواهم در این فضای غیر قانونی حضور داشته باشم ولی باز هم سایت مذکور به پخش آثار وی ادامه دهد، ما هم وظیفه داریم که مشکلات این عزیزان را مرتفع کنیم تا عوارض این گونه ای به وجود نیاید.
* اما آقای طالبی اگر بخواهیم از ماجرای رادیو جوان عبور کنیم، به موضوع دیگری به نام حضور سالار عقیلی در شبکه بیگانه «من و تو» برخورد می کنیم که بخش های دولتی ناظر بر این ماجرا با هوشمندی فضا را به سمتی هدایت کردند که هیچ گونه سوءاستفاده ای از این اشتباه به وجود نیاید، اما این انتقاد نیز وارد است که چرا این برخورد هوشمندانه ای که با سالار عقیلی انجام گرفت با خوانندگان یا گروه های دیگر نشد؟
- در مواجهه با این اتفاق، همانطوری که شما هم به آن اشاره کردید، خوب عمل شد و اکنون، هم مشکل بسیاری از خوانندگان مرتبط با موضوع شبکه رادیو جوان حل شده و هم ماجرای سالار عقیلی با درایت خاتمه پیدا کرد.
*یعنی می‌توان اینگونه انتظار داشت که در صورت بروز چنین اتفاقاتی زین پس برخوردها به گونه‌ای مشابه با مورد مذکور خواهد بود؟
-من خیلی به اگرها نمی توانم ورود پیدا کنم چون باید به زمان و شرایط مشخص پیرامون یک موضوع توجه کرد. بنده صراحتا حضور جناب عقیلی در این شبکه را همان زمان تقبیح کردم الان هم این باور را دارم که کار این هنرمند ارزشمند کشورمان اشتباهی بوده که نباید انجام می گرفت.
و اما اینکه ما به سرعت آن کمکی که لازم است به هنرمندی که دچار اشتباه شده انجام بدهیم، طبیعتا انتظار همین است و این کار را بنده تا زمانی که در این مجموعه حضور داشته باشم برای همه هنرمندان انجام خواهم داد. به هر حال شرایط، زمان و مکان آن ماجرا سرعت را هم می طلبید که بتوانیم مشکل را حل کنیم که خوشبختانه این اتفاق هم افتاد.
* دفتر موسیقی در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی با نام سرود و آهنگ‌های انقلابی فعالیت خود را آغاز کرد که اتفاقا در آن دوران توجه بیشتر و دقیق تری به موضوع موسیقی انقلاب و دفاع مقدس اعم از برگزاری منظم جشنواره ها با عناوین انقلابی و تولید آثار مرتبط با موازین انقلابی می شد؛ موضوعی که متاسفانه در دو دهه اخیر رفته رفته به فراموشی سپرده شده و می توان گفت غیر از فعالیت هایی کم رنگ و انگشت شمار دیگر چیزی دیده نمی‌شود. آیا شما در این چند ماه که به عنوان سرپرست مشغول به فعالیت بودید به این موضوع در حد انصاف و عدالت توجه داشته اید؟ اساسا آیا موسیقی انقلاب و دفاع مقدس از نظر شما و مدیران دیگر وزارت ارشاد جایگاهی دارد که بتواند در قالب تشکیل یک کارگروه ویژه در جریان تولید آثار مرتبط با این حوزه نقش موثری ایفا کند؟ اگر دارد پس چرا کسی به فکر شکوفایی آن نیست؟ آیا زمان آن نرسیده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی فرهنگ و هنر این ممکلت در کنار سایر نهادهای فرهنگی مرتبط فکری به حال بهبود وضعیت نا مطلوب این گونه موسیقایی کند؟
- این موضوعی که شما به آن اشاره می کنید یکی از دغدغه های من هم هست. به هر ترتیب جشنواره موسیقی مقاومت سال ۹۴ درکرمانشاه برگزار شد و حمایت هایی هم - بر اساس همان بودجه های استانی که در بخش اول گفتگو به آن اشاره کردم – از آن صورت پذیرفت. اما به اعتقاد من این رویداد و اصولا موسیقی انقلاب و موسیقی مقاومت جا برای کارِ بیشتر و موثرتر دارد. یعنی معتقدم چنین جشنواره ای این ظرفیت را دارد که بتواند در حد یک جشنواره ملی به مخاطبان معرفی شود.
این نوع موسیقی برای مجموعه معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک هنر هویتی محسوب می شود که اگر در قالب یک جشنواره مطرح شود باید در برگیرنده پیامی باشد که کلیت کشور را درگیر محتوای خود کند. این موضوع می تواند در جشنواره موسیقی فجر هم دیده شود به طوری که در همین «جایزه باربد» آلبوم یا قطعات مرتبط با موضوع انقلاب و دفاع مقدس بصورت پررنگی مدنظر قرار گیرند.
پیام های انقلاب اسلامی، پیام هایی هستند که اشکال به روز شده ای دارند و مرتب در حال نو شدن و رویش هستند. شعارهای اصلی انقلاب اسلامی شعارهایی ثابت است ولی مسایل و نیازهایی که با آنها مواجه می شویم به عنوان نمونه موضوع بسیار پر اهمیت «سبک زندگی ایرانی و اسلامی» و یا تحولات بین المللی همچون مقاومت سوریه و بحرین یا یمن به شعارهای اصلی انقلاب ما مرتبط است و از این رو باید بتوانیم در حوزه موسیقی این مسایل را حمایت کنیم به همین جهت توجه به موسیقی انقلاب حتما در دستور کار سال ۹۵ دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دارد.
* و اما جشنواره طلسم شده موسیقی نواحی که این بار باز هم در نهمین دوره خود به تعویق افتاد و اگر خدا بخواهد قرار است در اردیبهشت ماه سال ۹۵ پذیرای علاقه مندان موسیقی اقوام ایرانی در شهر کرمان باشد.
- خوشبختانه حاشیه‌ای برای برگزاری این دوره از جشنواره وجود ندارد و انتظار می رود این جشنواره‌ی به قول شما طلسم شده در تاریخی که برای آن مقرر شده با شکوه هرچه تمام تر برگزار شود. اتفاقا همین ساعتی که من با شما صحبت می کنم هیات داوران جشنواره مشغول بازبینی آثار جشنواره هستند و کارها نیز به صورت شبانه روزی در حال انجام است و امید دارم مجموعه با تمام توان خود در خدمت هنرمندان و مخاطبان این گونه موسیقایی باشد.
*البته گویا صحبت هایی هم مبنی بر دعوت از چند مدیر فستیوال خارجی برای شرکت در این جشنواره انجام گرفته که نمی دانم تا چه حدی صحت دارد.
- بله اما برای ما اصل بر برگزاری خوب جشنواره «ملی» نواحی است. بحث بین المللی کردن جشنواره موضوع دیگری است که می تواند در جای دیگر مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد. البته تصور من این است که این جشنواره برای بین المللی شدن ظرفیت بسیار جدی دارد ولی شما می دانید که بین المللی شدن یک جشنواره نیازمند ظرفیت سازی های دیگری هم هست که باید به آنها توجه کرد. اینکه هنرمند یا مدیری از کشوری دیگر در این جشنواره حضور پیدا کند که بتواند در معرفی موسیقی نواحی ایران در خارج از کشور کمک کند باید یکی از اهداف فرعی ما باشد. به نظر من باید افرادی دعوت شوند که علاوه بر این که در سوابق خود علاقه به موسیقی نواحی را داشته باشند، توانایی کمک به امر معرفی بین المللی موسیقی مقامی را نیز داشته باشند در غیر اینصورت اینکه عده ای را دعوت کنیم که در نهایت خروجی ملموسی نداشته باشد اقدام مناسبی نیست.
*به نظر می آید در مدتی که به عنوان سرپرست دفتر موسیقی وزارت ارشاد فعالیت کردید اظهار نظر چندانی درباره مسائل و حاشیه های فراوان ارکستر سمفونیک تهران که در مقاطعی فقط زد و خورد فیزیکی کم داشت! نکردید.
-ماجرای امور اجرایی ارکسترها چند ماه قبل از حضورم در دفتر موسیقی، از این دفتر جدا و به بنیاد فرهنگی هنری رودکی واگذار شده بود. باید به بنیاد فرهنگی هنری رودکی فرصت داد که بتواند به درستی این موضوع را مدیریت کند. البته این مجموعه در این یک سالی که از فعالیت ارکسترها می گذرد با وجود انواع و اقسام حاشیه ها و مسائلی که بوده توانسته ماجرا را تا اینجا برساند. اگر با مقداری خوش بینی که فکر می‌کنم در این زمینه لازم است ماجرا را ببینیم مجموعا اتفاقات خوبی در حوزه ارکسترها افتاده است. طبیعتا در این مدت مشکلاتی وجود داشته که من باز هم فکر می کنم به شدت رسانه ای شده است. همه می دانیم رسانه ای شدن یک امر تخصصی، مطلوب نیست. وقتی جنجال روی موضوعی چون مدیریت ارکسترها به وجود می آید، طبیعتا این مساله نه خروجی مثبتی برای ارکستر، نه برای موسسه مدیریت کننده و نه برای رهبر ارکستر دارد پس نباید با رسانه ای کردن اظهارنظرها به التهابات دامن زد. باید بتوان اینگونه مسائل را به دور از جار و جنجال حل کرد. این شرایط بیشتر نیازمند سازماندهی مناسب، رفع موانع مالی و کاهش هزینه ها برای اداره ارکسترهاست. نامه ها و مکاتباتی که در فضای رسانه ای مطرح شده به نظر من عمدتا مسائل شخصی است که کمترین ربطی به بحث ارکسترها ندارد. خوشبختانه بسیاری از رسانه ها در این زمینه هوشمندانه عمل کردند و مسائل فردی و شخصی را وارد ماجرای ارکسترها نکردند. به هر حال فکر می کنم بنیاد فرهنگی هنری رودکی برای سال جدید برنامه های خوبی را برای ارکسترها در نظر گرفته و به طور حتم دفتر از هر کمک و حمایتی برای رفع مشکلات دریغ نخواهد کرد.
ادامه دارد...