پاسخ صدیقه طاهره(س) به شبهه مادیین​/ مصحف فاطمه چگونه جمع آوری شد

به گزارش خبرگزاری مهر، به مناسبت سالروز ولادت حضرت زهرا(س) گفتارهایی از دروس اخلاق آیت الله جوادی آملی درباره آن حضرت از نظر می گذرد؛

پاسخ صدیقه طاهره (س) به شبهه مادیّین​

حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها خطبه‌ای به نام فدکیه دارند که دارای دو بخش است؛ بخشی به عنوان خطبه و بخشی به عنوان خطابه که مربوط به استرداد فدك می‌باشد که البته این بخش استرداد فدك هم محتواي فراوان قرآني دارد اما در بخشی از این خطبه مباحثی مانند عقائد و معارف دین بیان شده است که در این بخش حضرت به دو شبهه که از سوی بعضی ماديّين درباه معرفت به حضرت حق مطرح شده پاسخ دادند که عینا همین جواب ۲۵ سال بعد در بیان حضرت علی(علیه السلام) در نهج‌البلاغه هم مطرح شده است.

مرحوم کلینی در جلد اول کافی، شبهه مادیّین را مطرح می‌کند و آن شبهه این است که خدا جهان را از چه چيزي آفريد؟ يا «من شيء» آفريد يا «من لا شيء», اگر خداي سبحان جهان را از يك سلسله موادّ ازلي خلق كرد پس آن ماده‌ها ازلي است و نيازمندي به خالق نيست, اگر «من لا شيء» خلق كرد «لا شيء» كه عدم است نمي‌تواند ماده براي چيزي باشد كه خدا از عدم, عالَم آفريده باشد پس اگر «من شيء» باشد لازمه‌اش ازليّت ماده است و بي‌نيازي از مبدأ, اگر «من لا شيء» باشد كه اين محال است چون «لا شيء» نمي‌تواند ماده باشد، انسان نمي‌تواند از عدم چيزي را به بار بياورد و اين شيء هم خالي از دو نقيض نيست هر دو نقيض, محذور دارد پس معاذ الله خلقتي در كار نيست!

حضرت زهرا(سلام الله علیها) در خطبه فدکیه به این شبهه پاسخ می‌دهند، و می‌فرمایند: اينكه گفتيد اگر خدا جهان را «من شيء» خلق كرده باشد لازمه‌اش ازليّت ماده است،  این مطلب  درست است، خدا جهان را «من شيء» خلق نكرد, اما اينكه گفتيد اگر «من شيء» خلق نكرد «من لا شيء» خلق كرد كه اين محال است، اين شبهه و اشكال از شماست چون نقيض «من شيء», «من لا شيء» نيست، نقيض «من شيء», «لا من شيء» است چون «نقيض كلّ رفعه أو مرفوع» نقيض كلّ شيء رفعه, نقيض مِن ألف, من لا ألف نيست «لا من ألف» است اين خطبه نوراني صديقه كبرا به اين شبهه پاسخ داد و فرمود: «خلق الأشياء لا من شيء» نه «من لا شيء» اين «لا من شيء» يعني چيزي در عالم نبود و خدا «بديع السماوات و الأرض» است نوآور است. خداوند ماده را از چيزي خلق نكرد «لا من شيء» خلق كرد نه «من لا شيء»; زيرا نقيض موجبه محصّله, موجبه معدوله نيست، سالبه محصّله است، نقيض «من شيء», «من لا شيء» نيست اين «من لا شيء» موجبه معدوله است نقيض «من شيء», «لا من شيء» است.

شبهه دومی که حضرت در خطبه فدکیه پاسخ دادند این است که بالأخره ماده يك صورتي مي‌خواهد, يك نقشه‌اي مي‌خواهد، خداي سبحان اين نقشه را از چه كسي و از چه چیزی گرفته است؟ حضرت فرمود اين ‌طور نيست كه خدا الگو و نقشه را از جاي ديگر گرفته باشد، هم ماده نوظهور است و هم صورت نوظهور است, خداست كه ماده‌آفرين است, خداست كه صورتگر است و بديع است.

قرآن اصل پیدایش نظام هستی را، به خوبی بیان کرده؛ در جریان خلقت انسان فرمود «من انسان و نظام هستی را با سلامت کامل خلق کردم و مجموعه آسمان و زمین همه به حق خلق شده‌اند، اگر در درون این فطرت چیز ناحقی ریخته شود این فطرت حق ساخته، آن موضوع و علم ناحق را که با فطرت ناسازگار است نمی‌پذیرد و پَس می‌زند مانند دستگاه گوارش بدن که سالم خلق شده‌اند و غذای مسموم را نمی‌پذیرند».

نظام هستی، ظلم، دروغ و تهمت را نمی‌پذیرد؛ هر کسی ساختار حرکتی او با زمین و آسمان و فطرت مخالف باشد اثری از او در ساختار هستی نمی‌ماند چون نظام آفرینش، باطل را قبول نمی‌کند.

انسان هر عملی را انجام دهد اگر با فطرت او مغایرت داشته باشد در روز قیامت نه تنها نام عمل نوشته می شود بلکه خود عمل را  هم می‌بیند؛ اهل بیت(ع) و قرآن و دین و همه ارزش‌های الهی برای تطهیر انسان آمده و همه این موارد به منزله طب است.

حضرت در بخش دوم به بیان خطابه پرداخته و فرموده است، ای مردم امنیت و امانت را مدیون پدرم و پسر عمم علی(علیه السلام) هستید، پدرم امنیت داخلی را با وحدت و امنیت خارجی را با سیاست و جنگ نظامی برطرف کرد. قدر این امنیت، امانت و وحدت را بدانید بین خود اختلاف نکیند، اگر اختلاف کنید بدان شما بر شما مسلط می شوند. اگر پدرم پیامبر خاتم و پسر عمم هم علی مرتضی نبود، امنیت داخلی و خارجی  زیر دست و پا له شده بود؛ اگر مواظب نباشید و در بین خود اختلاف کنید، اختلاف از دورن رخنه می کند و وحدت اسلامی را از بین می برد، همچنانکه این اتفاق در دوران فرزندان انبیاء الهی یعقوب زاده و ابراهیم زاده ها به وقوع پیوست و امپراطوری شرق و غرب بر آنها مسلط شدند.

حضرت زهرا(سلام الله علیها) درباه علما هم بیانی دارد که آن را از قرآن بیان کرده و فرموده «عالم دین آن است از مسئله خوف من النار و شوق الی الجنه بگذرد؛ کسی که از ترس انتقام و شوق رفتن به بهشت، خدا را عبادت می‌کند، آدم خوبی است و  اهل نجات است؛ اما عالم دینی کسی است که از خوف من النار و وصال بهشت گذشته و به خدا رسیده و همواره خدا را حاضر و شاهد می بیند، احترام می‌کند و حرمت صاحب خانه را نگه می‌دارد و در حریم الهی رفتار ناشایست انجام نمی‌دهد؛ این خشیت بالاتر از خوف است».

مصحف فاطمه(س) چیست و چگونه جمع آوری شده است؟

مرحوم كليني(رضوان الله عليه) در جلد اول كافي نقل مي‌كند كه بعد از رحلت وجود مبارك پيغمبر(ص) جبرئيل مي‌آمد و آن معارف الهي را بيان وحوادث آينده را تشريح و بازگو مي‌كرد. صديقه كبری(سلام الله عليها) هم اينها را مي‌شنيد بعد به حضرت امير(سلام الله عليه) املاء مي‌كرد و علي‌بن‌ابي‌طالب(س) نیز آنها را يادداشت مي‌كرد ‌و در نهایت مصحف فاطمه(س) نام گرفت.

 اگر خدا به حضرت ابراهيم(ع) يا برخي انبياي ديگر صحف داد به وجود مبارك صديقه كبری(س) هم صحيفه عطا كرده است منتها این صحیفه شريعت نيست؛ولی اخبار غيبي هست، علوم و معارف الهي هست و مانند آن. این واقعاً مقدور ما نيست كه جبرئيل مي‌آيد يعني چه؟! چگونه تنزّل مي‌كند؟ اين چه وحي‌اي است كه بر غير نبي مي‌آيد! چه وحي‌اي است كه بر غير امام مي‌آيد! اين چه وحي‌اي است كه بر حجّت خدا بر معصومه كبری مي‌آيد!