رضا گوران که این نمایش، نهمین تجربه کارگردانی او محسوب می‌شود در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: یادم هست وقتی یک هفته از ترجمه «شب آوازهایش را می‌خواند» گذشته بود در سال ٨٣ و در جشنواره دانشجویی آن را اجرا کردیم. اولین کار من بود و بعدها دوباره تصمیم گرفتم آن را کار کنم. البته طرح اجرایی هیچ ربطی به اجرای آن سال‌ها ندارد.
گوران با اشاره به اینکه آنچه درباره این نمایش برایش جذاب بوده فراگیر بودن دغدغه‌های اثر نمایشی یاد شده است، می‌گوید: قصه‌ای که در متن هست در هر دوره‌ای می‌تواند اتفاق بیفتد. آدم‌ها با هر طبقه و جهت فکری و شخصیتی به نوعی درگیر موضوع این نمایشنامه هستند و برای من این خیلی جذاب بود.
نمایشی با دغدغه های انسانی
وی می افزاید: شب آوازهایش را می‌خواند نمایشی است که روابط انسانی را دغدغه خود قرار داده است. شاید هم فقدان روابط انسانی در آن زمان برای من چالش جالبی بود و ضمن اینکه فکر می‌کنم از آن دسته کارهای تاثیرگذار است، هم موضوعی که دارد اتفاق می‌افتد و هم ارتباط آدم‌ها که موضوع نمایش است. آدم‌ها در ارتباط خودشان، با آدم روبه‌روی‌شان و این برای من خیلی دغدغه مهمی بوده است. ارتباطی که سعی کردیم تعریف و خوانش خودمان را از آن داشته باشیم.
گوران با تاکید براینکه فقدان ارتباط برای من خیلی مهم بود، بیان کرد: آثار بزرگ نمایشی همواره یک چالش جدی برای کارگردان‌ها هستند. زیرا ممکن است متن خودش را به کارگردان تحمیل کرده و اثر را با فقر کارگردانی مواجه کند. اما این اتفاق نیفتاده است. برای اینکه من معمولا شیوه اجرایی را انتخاب می‌کنم و برای آن دنبال متن می‌گردم و البته برعکسش هم هست. تلاش‌های ما در این سال‌ها برای شیوه‌های جدید و البته حفظ امضای شخصی گروه بوده و ما کل متن را اجرا کنیم.
این کارگردان تئاتر گفت: نمایش پیش رو، بازنویسی نشده بلکه جرح و تعدیل‌هایی رخ داده و در نهایت سعی کردیم مفهوم فکری خودمان را برجسته کنیم، چون در آثار خود فوسه این متن می‌تواند با مخاطب ارتباط بهتری برقرار کند و شکل این متن و محتوای آن نیز در این زمینه تاثیرگذار است و از این نظر این کار را انجام دادیم و اگر ببینید متوجه می‌شوید در کارگردانی هم شیوه‌ای نخواهید دید که حس کنید متن ما را کارگردانی کرده است.
وی با اعتقاد براینکه هر هنرمندی باید خوانش خودش را داشته باشد، افزود: عموما کارهای من چون اقتباسی بوده آماده این نقد هستیم که این شیوه اجرایی آیا در خدمت متن هست یا نه و این همیشه باب گفت و گو و نقد بوده است. فکر می‌کنم هر هنرمندی باید خوانش خودش را از متن داشته باشد. ما به متن اجرا نه به متن ادبیات معتقدیم.
گوران بعد از موسیقی، ادبیات را بالاترین مرتبه هنر می‌داند و می گوید: در تئاتر به این کاری نداریم و سعی می‌کنیم نگاه را با تماشاگر تقسیم کنیم. این برای من تجربه تازه‌ای است. چون سعی کردم فرم مورد علاقه خودم را در قالب چنین هنری پیاده کنم. برای خود من چالش‌ها و کشف‌های تازه‌ای داشت و امیدوارم اینها برای مخاطب هم جذاب باشد.
هرگز به سمتی نرفتیم که خودمان را به نفع مخاطب ساده کنیم
کارگردان نمایش «شب آوازهایش را می‌خواند» یادآور شد: این تئاتر گروه بازیگران برجسته‌ای را در اختیار دارد. نوید محمدزاده، بهناز جعفری، باران کوثری و نیلوفر زواره بازیگران این نمایش هستند. بازیگرانی که می‌توانند بخشی از اقبال مخاطب نسبت این نمایش را تضمین کنند. با این‌همه گوران می‌گوید بازیگران را به نسبت نمایش انتخاب می‌کند و این جمله هیچ خودنمایی نیست و من بر حسب نیازم بازیگر را انتخاب می‌کنم. پیش آمده که بخواهم با بازیگری کار کنم اما فرصت نشده چون در کار نقش مناسب آن بازیگر را نمی‌دیدم و من اصلا کارگردانی نیستم که به سود زمانه حرکت کنم، یعنی جذب مخاطب به هر شکل. درست است که همیشه این شانس را داشتم که مخاطب از کارهایم استقبال کرده اما شاید از نگاهم بوده و هرگز به سمتی نرفتیم که خودمان را به نفع مخاطب ساده کنیم.
او در مورد اقبال نسبت به تئاترها می‌گوید مخاطب تئاتر تنبل نیست و اعتقاد ندارم مخاطب تئاتر ما تنبل است بخشی از مخاطب‌مان با تئاتر قهر کرده است. باید سر موضع خودمان بایستیم و کاری را که فکر می‌کنیم درست است انجام دهیم، البته تاکید می‌کنم هر چند راستش را بخواهید این اثر فقط برای یک جنس مخاطب طراحی نشده است و شاید خیلی مردمی‌تر است. یعنی مخاطبی که تخصصی هم به تئاتر نگاه نمی‌کند از این نمایش لذت می‌برد، شاید چون قصه دارد.
گوران ادامه داد: سبک خودم را دارم و نمی‌توانیم هر آنچه در این سال‌ها دنبالش بودیم را ناگهان کنار بگذاریم و تبدیل شویم به آدم‌هایی که به رفتار زمانه تن می‌دهند. نمی‌خواهم بگویم ما می‌دانیم، بازیگران نمی‌دانند، اما، اگر به هر چیزی دست بزنیم که تایید شویم چه ارزشی دارد؟ در چه محفلی داریم تایید می‌شویم؟ یا تعریف می‌شویم؟با چه آثاری؟ مهم است.
با وجود این حرف‌ها، کارگردان «شب آوازهایش را می‌خواند» معتقد است بحث درباره حضور بازیگران سینما و تلویزیون در تئاتر موضوعی تمام شده است، وقتی بهنوش طباطبایی برای اولین بار در کار من به صحنه رفت و کاندیدا شد همین هجمه‌ها بود و وقتی سال بعد کاندیدا شد این هجمه‌ها از بین رفت. اما این را بدانیم که این بحث اینقدر از مد افتاده که تمام شده است و الان تمام بازیگران در همه‌جا هستند. کارشان اجرا کردن است و بستگی به متن و کارگردان دارد که چه بازی‌ای از چه بازیگری بگیریم.
عیار یک بازیگر در صحنه مشخص می‌شود
وی گفت: این بحث کمی خصمانه است. زیرا،عیار یک بازیگر در صحنه مشخص می‌شود. لازم نیست ما تعیین کنیم، اما علاوه بر حضور بازیگران سینما و تلویزیون که خیلی وقت‌ها برای رونق گیشه بوده است نوعی از نمایش‌های شبه طنز هم در این سال‌ها باب شده است که خیلی وقت‌ها هیچ نشانی از کمدی با خود ندارد. من با کمدی‌های نازل و سخیف که هیچ بار فکری ندارند مخالفم، نه اینکه اصلا نباید باشد، اما مخاطب آنها نیستم. ما در ایران کسانی را داریم که دقیقا کمدی کار می‌کنند ولی به هیچ‌وجه وارد این فضا نمی‌شوند.
این نمایش اثری به قلم یون فوسه است که از ۱۴ فروردین ماه جاری به مدت چهار شب، توسط موسسه فرهنگی هنری شهر آفتاب و با مجوز رسمی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس ، اجرا خواهد شد.
فوسه به عنوان بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویس معاصر نروژی و یکی از مهم‌ترین نمایشنامه‌نویسان زنده دنیا شناخته شده است. او زبان تئاتری را در اواخر قرن بیستم متحول کرد و نگاه نو به آن بخشید.
»شب آوازهایش را می‌خواند» از ۱۴ فروردین ماه جاری هر شب ساعت ۲۰ روی صحنه تالار حافظ فرهنگ و ارشاد فارس، خواهد رفت و علاقه مندان برای دیدن این اثر نمایشی می توانند از طریق www.irantic.com هماهنگ کنند.
پیشتر اجرای این نمایش برای روزهای ۷ تا ۱۰ بهمن ماه ۱۳۹۴ برنامه ریزی شده بود که به دلیل پاره ای مسایل فنی به تاریخ تازه موکول شد.