به گزارش خبرنگار مهر، در بندهای مختلف سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و نیز سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام معظم رهبری، بر شکل گیری اقتصاد دانش بنیان به عنوان راهبردی در جهت حرکت صحیح اقتصاد کشور، تاکید شده است.
در بند ۲ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، بر پیشتازی اقتصاد دانش بنیان به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه تاکید شده است. درهمین حال سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام معظم رهبری نیز برپایه محورهای سه‌گانه «اقتصاد مقاومتی»، «پیشتازی در عرصه علم و فناوری» و «تعالی و مقاوم‌سازی فرهنگی» تنظیم شده که در یکی از بندهای آن دانش‌بنیان کردن شیوه تولید و محصولات صنعتی و خدمات وابسته به آن در جهت تقویت حضور در بازارهای منطقه و جهان مورد تاکید قرار گرفته است.
رهبر انقلاب در فصل الخطاب تاکیداتشان مبنی بر لزوم شکل گیری اقتصاد مقاومتی در کشور که یکی از پایه های اصلی آن رسیدن به اقتصاد دانش بنیان است، شعار سال ۹۵ را نیز «سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» انتخاب کردند که نقشه راه روشن و آینده سازی برای تحقق این اهداف مهم است. از همین رو خبرگزاری مهر، درنظر دارد طی سلسله گفتگوها و گزارشهایی به آخرین وضعیت شرکتهای دانش بنیان، راهکارهای دستیابی به موضوع «اقتصاد دانش بنیان» و موانع پیش‌روی آن بپردازد.
آخرین آمار شرکت های دانش بنیان
طی آخرین آمار از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی، در حال حاضر ۲ هزار و ۲۱۹ شرکت دانش بنیان وجود دارد که از این تعداد ۱۳۴۸ شرکت نوپا، ۷۲۵ شرکت تولید کننده کالا و خدمات و ۱۴۶ شرکت صنعتی دارای فعالیت دانش بنیان هستند.
به این ترتیب می توان گفت که ۶۱ درصد از شرکت های دانش بنیان نوپا، ۳۱ درصد تولید کننده کالا و خدمات و ۷ درصد از نوع شرکتهای صنعتی دارای فعالیت دانش بنیان هستند.
در مجموع ۱۸۰۰ طرح از شرکت های دانش بنیان به صندوق نوآوری و شکوفایی ارائه شده که ۱۳۹۸ طرح تعیین تکلیف شده و بقیه طرح ها مردودی، انصرافی و از دستور کار خارج شده اند.
سبقت بیوتکنولوژی در ارائه طرح های دانش بنیان
حوزه بیوتکنولوژی یا فناوری زیستی، جزء حوزه هایی است که توانسته بیشترین طرح را برای اجرایی شدن داشته باشد و به صورت چشمگیر، فعالیتهای خود را از ۳۰ سال پیش آغاز کرده است. حاصل فعالیت های ۳۰ ساله محققان این حوزه تجاری سازی محصولات دانش بنیان در ۱۵ سال اخیر بوده است.
مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی درباره توانایی شرکتهای دانش بنیان در حوزه زیست فناوری می گوید: زیست فناوری ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را تامین می کند، بنابراین می تواند یک اقتصاد بزرگ را در کشور رقم بزند.
وی تاکید داشت: اکنون حدود ۵۰۰ شرکت دانش بنیان فعال در حوزه زیست فناوری وجود دارد و حداقل هر شرکت یک محصول زیستی تولید می کنند که می توان گفت اگر فقط به این شرکتها اکتفا کنیم حداقل پانصد محصول در این حوزه در کشور به تولید می رسد.
معرفی فعال ترین شرکت های دانش بنیان
شرکت دانش بنیان «سیناژن»، اولین و بزرگترین شرکت دانش بنیان حوزه زیست فناوری در ایران است که از سال ۱۳۷۳ فعالیت خود را آغاز کرده و توانسته تا سال ۱۳۹۲ بیش از ۸ فراورده دارویی نوترکیب را وارد بازار کند. این شرکت، یکی از موفق ترین شرکت ها در میان شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه بیوتکنولوژی است.
از دیگر شرکت های موفق می توان به شرکت دانش بنیان «دارودرمان سلفچگان» که توانسته پمادهای زخم بستر، زخم دیابت و سوختگی را به مرحله تولید و صادرات برساند، اشاره کرد.
یکی دیگر از شرکت های دانش بنیان موفق که توانسته در راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان گام بردارد، شرکت «پویا فناوران کوثر» است که در زمینه تولید دوربین های پلاک خوان و سرعت سنج فعالیت می کند.
«عصر گویش پرداز»، نخستین و تنها شركت ایرانی فعال در زمینه هوش مصنوعی و پردازش سیگنال گفتار است كه فعالیت خود را از ابتدای سال ۱۳۸۲ آغاز كرده است. عمده محصولات و خدمات ارائه شده توسط این شرکت دانش بنیان برای نخستین بار در کشور و به صورت حرفه ای در زمینه های پردازش و تشخیص گفتار بوده است.
از دیگر شرکتهای دانش بنیان موفق که توانسته به خوبی محصول دانش بنیان خود را به تولید برساند و آنرا در اختیار محققان ایرانی قرار دهد، شرکت « آراپژوهش» است. این شرکت تولید کننده میکروسکوپ نیروی اتمی ( AFM ) بوده و تا کنون هم توانسته این محصول را به پژوهش‌سراها و آزمایشگاه های دانشگاه ها ارائه کند تا محققان بتوانند با محصولات داخلی به تحقیق و پژوهش بپردازند.
همچنین، یک شرکت دانش بنیان با نام «ویستا ژن آنزیم» توانسته با استفاده از ایده‌های زیست فناورانه به رفع مشکلات حوزه‌های مختلف از جمله صنعت، کشاورزی، پزشکی و محیط زیست بپردازد. این شرکت قادر است با بکارگیری ترکیبات دوستدار محیط زیست ( بیوکاتالیست ها به جای ترکیب های شیمیایی) مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد.
از سوی دیگر، شرکت دانش بنیان «رهروان سپهر اندیشه» از جمله شرکت های موفق بوده که در راستای تولید و بازاریابی کنتور هوشمند برق و آب فعالیت می کند. این شركت دانش بنیان، توليد صنعتی كنتور هوشمند آب و برق را از زمستان ۱۳۸۵ آغاز کرده و توانسته تعداد زیادی از این كنتورها را در کشور راه اندازی کند.
یکی دیگر از شرکت های دانش بنیان فعال و موفق، شرکت «پارسا پلیمر شریف» است که در دو حوزه تولید ترکیبات پلیمری پیشرفته و ارائه خدمات مهندسی و آزمایشگاهی فعالیت می کند. ساخت انواع ترکیبات پیشرفته صنایع خودرو سازی، ساخت انواع آلیاژها و کامپوزیتهای پلیمری و به طور تخصصی ترکیبات و... از اقدامات مهم این شرکت دانش بنیان به شمار می روند.
۲ داروی «هرسپتین» و « فاکتور هشت» جزء داروهای ژنتیکی بوده که در شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه بیوتکنولوژی به تولید رسیده اند. این دو دارو، در سال گذشته مجوز ورود به بازار را دریافت کردند.
«هرسبتین» دارویی علیه سرطان سینه است که به صورت مشترک توسط دو شرکت دانش بنیان « زیست فناوران کوثر» و « آریو ژن» به تولید رسیده است. شرکت دانش بنیان «زیست فناوران کوثر»، جزء شرکت های دانش بنیانی است که علاوه بر تولید دارو به تولید انواع کیت های تشخیصی هموفیلی، اختلالات کروموزومی، تعیین جنسیت با استفاده از STR پرداخته و تا کنون هم موفق عمل کرده است.
همچنین شرکت «آریوژن زیست دارو»، با فلسفه در هم آمیختن هنر داروسازی و فناوری زیستی پایه گذاری شده است و می تواند علاوه بر تامین نیازهای داخلی و منطقه بخشی از نیازهای بازارهای اروپایی را نیز تامین کند.
«فاکتور هشت» داروی بیماری هموفیلی، نیز توسط شرکت «ثامن دارو» به تولید رسیده است.
شرکتهای دانش بنیانی که موفق به اخذ جایزه شدند
یکی از طرح های دانش بنیان که در سال ۹۴ موفق به اخذ جایزه خوارزمی شد، شرکت «مهندسی پزشکی صبا تجهیز سبلان» است. این شرکت دانش بنیان با هدف طراحی و تولید سیستمهای ارزیابی حسهای شیمیایی (بویایی و چشایی) تأسیس شده است.
همچنین شرکت دانش بنیان « کیتوتک» از جمله شرکت های موفق بوده که در حوزه نانو فعالیت می کند. این شرکت، در زمینه اخذ مجوز‌ها و استانداردهای بین‌المللی برای محصولات تولیدی به موفقیت‌هایی دست یافته است.
محلول ضدعفونی کننده زخم سیلوسپت، یکی از محصولات شرکت «کیتوتک» است که تاییدیه نانومقیاس را از موسسه خدمات فناوری تا بازار ستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اخذ کرده است. این شرکت در سال۱۳۹۰ با ارایه طرح تجاری تولید پانسمانهای ترمیم زخم، بندآورنده های خونریزی و ضدعفونی کننده ها در دومین جشنواره ملی علم تا عمل شرکت کرده و موفق به کسب لوح افتخار شد.
آمار شرکت های با فروش میلیاردی
طبق آخرین آمار، بیش از ۲۸۰ شرکت دانش بنیان در کشور وجود دارند که توانسته اند محصولات دانش بنیان خود را به تولید انبوه برسانند و از حاصل فروش محصولاتشان، گردش مالی بیش از یک میلیاردی در سال داشته باشند.
این شرکت های دانش بنیان با تولید محصول و ارائه خدمات در حوزه های فعالیتشان بر پایه دانش، می توانند نقش مهمی در تحقق اقتصاد دانش بنیان داشته باشند تا در آینده ای نزدیک شاهد شکوفایی کشور در مسیر دانش بنیان باشیم.