به گزارش خبرگزاری مهر، این پژوهش با همکاری محققان دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی انجام شده است و این نانوحسگر برخی مشکلات مربوط به آماده‌سازی نمونه در سایر روش‌های تشخیص را مرتفع می‌کند.
بیشتر مردم با معنای عام واژه دوپینگ آشنایی دارند. دوپینگ به معنی استفاده غیرمجاز از داروها یا روش های غیر مجاز است که ورزشکاران برای عملکرد بهتر در طول مسابقه مصرف می‌کنند.
بهبود عملکرد ورزشی از طریق استفاده از مواد خارجی و یا مصنوعی توسط ورزشکاران ممنوع است. در عمل، استفاده از مواد ممنوعه از طریق آزمایش خون و ادرار ورزشکاران کنترل می‌شود که قبل، همزمان و یا بعد از مسابقه از آنها جمع‌آوری می شود.
این نمونه‌ها در آزمایشگاه به وسیله دستگاه‌های آنالیز پیشرفته مورد بررسی قرار می‌گیرند. دستگاه‌های مذکور از روش‌های متفاوتی برای تشخیص و اندازه‌گیری مواد ممنوعه استفاده می‌کنند. امروزه معرفی روش‌های جدید و یا بهبود عملکرد روش‌های قبل، مورد توجه واقع شده است.
رشید حیدری مقدم مجری طرح با اشاره به استفاده کشتی گیران از هورمون تستوسترون به‌عنوان یک ماده نیروزا و همچنین اندازه‌گیری دشوار این ماده در نمونه‌های خون و ادرار اظهار داشت: هدف از انجام این پژوهش ارائه یک نانوحسگر زیستی است که قادر است میزان هورمون تستوسترون در مایعات بیولوژیکی را با به کارگیری یک روش ساده اندازه‌گیری کند.
وی با تأکید بر مشکلات روش‌های مورد استفاده در تشخیص تستوسترون به معرفی مزایای استفاده از روش حاضر پرداخت و گفت: با توجه به اینکه آماده‌سازی نمونه‌های بیولوژیکی نیازمند صرف زمان طولانی و به‌کارگیری روش‌های پیچیده است، استفاده از نانوحسگر تولید شده در این پژوهش، مشکلات مذکور را مرتفع می‌سازد واین موضوع موجب می‌شود فرایند تشخیص و اندازه‌گیری با سرعت بالاتری انجام گیرد. به‌علاوه، این نانوحسگر از حد تشخیص پایینی نیز برخوردار است.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: قابلیت الکتروکاتالیتی نانو صفحات گرافن به خوبی به اثبات رسیده است. الکترودهای اصلاح شده با گرافن، فعالیت الکتروکاتالیتی بالایی در مواجهه با مولکول‌های زیستی از خود بروز می‌دهند.
حیدری مقدم اضافه کرد: به دلیل خواص منحصربه‌فرد ساختاری و الکتریکی گرافن، در این طرح از الکترود متشکل از نانوصفحات اکسیدگرافن احیا شده و کربن شیشه‌ای به‌منظور اندازه‌گیری ساده و سریع هورمون تستوسترون در نمونه‌ی خون و ادرار استفاده شده است.
وی در خصوص نحوه ارزیابی عملکرد این حسگر نیز گفت: در مطالعه حاضر، اثر حضور عامل فعال سطحی کاتیونی CTAB نیز بر پاسخ حسگر نسبت به هورمون تستوسترون مورد ارزیابی قرار گرفت.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: همچنین به‌منظور بررسی پلاسمای خون و نمونه ادرار کشتی گیران شهر همدان و محتوای تستوسترون موجود در نمونه آمپول‌های تجاری از این حسگر استفاده شد و نتایج به دست آمده با نتایج حاصل شده از یک روش استاندارد مقایسه شد.
حیدری مقدم عنوان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهند حضور عامل فعال سطحی CTAB موجب افزایش قابل‌ملاحظه سیگنال الکتروشیمیایی و در نتیجه افزایش میزان حساسیت این نانوحسگر می شود.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های رشید حیدری مقدم عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، عباس فرمانی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان است که با همکاری محققانی از دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی صورت گرفته است.
نتایج این کار در مجله Materials Science and Engineering C (شماره ۶۱، سال ۲۰۱۶، صفحات ۲۴۶ تا ۲۵۰) به چاپ رسیده است.